مقدمه
امروزه وب به عنوان یک واقعیت انکارناپذیر سایه خود را در تمامی زندگی اجتماعی، اقتصادی و بشریت انداخته و دارای رشد بسیار سریع در زمینه بکارگیری تکنولوژی‌های جدید است.
همزمان با این رشد اعجازگونه وب سایتها از حالت اولیه خود که کوچک و عمدتا ایستا بودند خارج شده و به سمت حجیم شدن و پویایی حرکت کردند.
امروزه روی یک وب سایت نرم‌افزارهای متعددی اجرا می‌شوند تا پاسخ وی نیاز کاربران خود بوده و در این دنیای رقابت، دلیلی برای بودن خود داشته باشند.
در این مسیر تکنولوژی‌های متعددی نظیر تکنولوژی Dynamic Scripting مانند ASP بوجود آمد تا طراحان را جهت طراحی یک وب سایت پویا یاری کند. استفاده از مزایای کلاس‌های Vb script، استفاده از متدها و نمونه‌هایی از این تدابیر جهت طراحی صفحات ASP ماجولار با قابلیت استفاده مجدد Reusable است.
شرکت ماکروسافت در سال 1996 تکنولوژی (Active Server page) را معرفی نمود. تکنولوژی فوق اولین بار به همراه سرویس دهنده اطلاعاتی اینترنت
(IIS: Internet Information server) نسخه 3.0 ارائه شد. با بکارگیری تکنولوژی فوق امکان طراحی و پیاده‌سازی نرم‌افزارهای بزرگ و بانکهای اطلاعاتی به همراه صفحات وب فراهم شد، هسته اولیه ASP زبان Vbscript است. صفحات ASP همراه کدهای نوشته شده توسط زبان فوق ایجاد می‌شود. Vbscript به عنوان زبان استاندارد برای پیاده‌سازی صفحات ASP در نظر گرفته شده است. بنا به اظهارات شرکت مایکروسافت در ماه مه سال 2000، قریب به 800000 نفر در این زمینه فعالیت داشتند و به طراحی صفحات وب با بهره‌گیری از تکنولوژی فوق مشغول بودند. آمار فوق نشان دهنده سرعت رشد تصاعدی و استقبال عموم از تکنولوژی فوق در سطح جهان دارد. قریب به 500 شرکت کامپیوتری در سطح جهان بصورت کاملا تخصصی صرفا به تولید قطعات و اجزای متفاوت بصورت گیت‌های آماده نرم‌افزاری به کمک ASP فعالیت داشته و محصولات آنها در وب سایتهای متعدد عرضه می‌شود.
ASP تقریبا هر کاری می‌تواند انجام دهد. مثلا دستیابی و جستجو در بانکهای اطلاعاتی متفاوت مستقل از بانک، شخصی کردن صفحات وب، نمایش صفحات متفاوت برای مرورگرهای متفاوت، حفاظت رمز عبور، بازیهای کامپیوتری، پردازش فرم‌ها و …
برای شروع به چه چیزی نیاز است؟
جهت استفاده کامل از توانایی‌های ASP، می‌بایست سیستم عامل ویندوز NT 4.0 را به همراه IIS 4.0 استفاده کرد. از ویندوز Server 2000 همراه IIS 5.0 نیز می‌توان بهره برد. جهت استفاده از ASP روی کامپیوترهایی که بر روی آنها ویندوز 98 یا 95 نصب شده می‌توان سرویس دهنده شخصی وب یا (PWS: Personel Web Server ) را روی کامپیوتر نصب کرد.
Microsoft Internet Information Server 2.0
Windows NT Server 4.0 با سرویس دهنده وب، سرویس دهنده FTP و حتی سرویس دهنده گوفر کامل می‌شود. تمام سرویسهای عمده اینترنت به سادگی از طریق این سرویس نصب می‌شوند فقط از برنامه کاربردی Network control panel برای افزودن Microsoft Internet Information Server 2.0 استفاده کنید و قادر خواهید بود که حضور وب جهانی را احساس کنید.
استفاده از ASP بدون بکارگیری IIS یا PWS :
به دلیل اینکه سرویس دهندگان وب تنها بر روی محصولات ویندوز شرکت مایکروسافت اجرا می‌گردند. شما ممکن است فکر کنید که برای استفاده از صفحات ASP حتما باید از IIS یا PWS روی سرویس دهنده وب خود استفاده نمایید. این درست نیست. زیرا که شرکت‌های زیادی نرم‌افزارهایی را ایجاد کرده‌اند که به شما اجازه می‌دهند صفحات ASP را روی سرویس دهنده‌های متنوع و کامپیوترهای مختلف ایجاد نمایید.
یکی از محصولات Holycon Softwares In stant ASP است که به صورت مخفف ASP می‌گویند. یکی دیگر از این محصولات توسط شرکت Chili !soft ایجاد Chili! ASP نامیده می‌شود این محصولات می توانند روی سرویس‌دهنده‌هایی که IIS ندارند اجرا شوند به علاوه محصولات زیر:
Jave Web Server . . Sun Web Server . Apache . Net scape Eterprise server
این محصولات روی کامپیوترهای زیر نیز می‌توانند نصب شوند.
IBM / AIX Apple Mac os Sun Solaris Linux
ASP چیست؟
ASP مخفف کلمات Active server page است. ASP برنامه‌ای است که به کمک IIS اجرا می‌شود. IIS یکی از عناصری است که همراه ویندوز 2000 آورده شده. IIS یکی از اجزای Win NT 4.0 option pack نیز می‌باشد.
PWS یک نسخه خاص و کوچکتر از برنامه IIS است. PWS را می توان از روی CD حاوی ویندوز 98 نصب کرد.
چگونه می‌توان یک فایل ASP را روی کامپیوتر شخصی اجرا کرد؟
با نصب یکی از نرم‌افزارهای PWS و یا IIS (با توجه به سیستم عامل نصب شده) بدون نیاز به یک سرویس دهنده کمکی دیگر.
نحوه نصب PWS و اجرای فایل‌های ASP روی Win 98
مرحله اول: برنامه Setupexe را از مسیر Add ons \ PWS \ موجود در CD حاوی Win 98 اجرا کنید.
مرحله دوم: یک فولدر به برنامه Inetpub روی هارد ایجاد و در آن یک فولدر به نام Wwwroot بسازید.
مرحله سوم: یک فولدر جدید با نام دلخواه مثل My web در فولدر Wwwroot بسازید.
مرحله چهارم: با استفاده از یک ادیتور مبتنی مثل Notepad کدهای دلخواه Asp خود را تایپ کرده و فایل فوق را با نام دلخواه Test . asp ولی با انشعاب Asp در فولدر My web ذخیره کنید.
مرحله پنجم: اطمینان داشته باشید که PWS در حالت اجرا است.
مرحله ششم: مرورگر خود را فعال کرده و در محل مربوطه آدرس زیر را تایپ کنید.
http: // local host / My Web / Test . asp
NT Server 4.0 چیست؟
همه چیز از سال 1992 با نشر نگارش 1/3 Windows Advanced Server آغاز شد در ابتدا موفقیت Windows NT 4.0 سرویس دهنده برنامه کاربردی بود که به عنوان سیستمی برای برنامه‌های کاربردی مبتنی بر سرویس دهنده مایکروسافت مانند
SQI Server، در داخل ناول یا سایر سیستمهای عامل شبکه موجود استفاده می‌شد NT 4.0 در بسیاری از شبکه های محلی شرکتها که قبلا دقیق مایکروسافت را به عنوان استانداردی برای محصولات رومیزی انتخاب کرده بودند جای پای محکمی پیدا کرد و به عنوان سیستمی مفید برای برنامه‌های کاربردی Back office مایکروسافت مطرح شد. این جای پای محکم با معرفی Windows NT Server 3.5 در سال 1993 به راه‌حل کامل و قدرتمندی برای سیستم عالم شبکه تبدیل گردید.
NT Server برخلاف سایر سرویس دهنده‌های سیستم، ایستگاه کاری نیز می‌باشد. NT 4.0 رابط کاربر تقریبا با رابط کاربر ویندوز 95 و برنامه‌های رومیزی معمولی مانند Word، Excel و هزاران برنامه کاربردی دیگر ویندوز دارد که به خوبی بر روی NT Server 4.0 اجرا می‌شوند. اما، در زیر این رابط ساده میز کار، ابزارهای پیچیده مدیریت و سرپرستی شبکه و سیستم عامل شبکه قدرتمندی با پشتیبانی چندین پروتکل و سیستم می‌باشد این رابط آشنا و ساده یکی از جذاب‌ترین ویژگیهای NT Server 4.0 و همچنین مشکلی عمده برای سرپرستان مبتدی می‌باشد. نصب NT 4.0 ساده است. NT 4.0 رابط ساده‌ای دارد که با سبک اشاره و کلیک عملیات ابتدایی را فورا برای افراد آشنا با ویندوز (که هم اکنون با 100 میلیون نسخه فروش تقریبا برای همه آشنا می‌باشد) قابل درک و دسترسی می‌سازد.
نیازهای سخت‌ا فزاری
حداقل نیازهای سخت‌افزاری برای IIS به صورت زیر است:
CPU: 486 / 33 یا بالاتر
حافظه: 16 مگا بایت برای سرویس دهنده NT و 12 مگا بایت برای ایستگاه کاری NT .
فضای دیسک: 125 مگا بایت برای سرویس دهنده NT و 110 مگا بایت برای ایستگاه کاری NT .
صفحه نمایش: VGA یا بالاتر.
CD – ROM .
دیسکت گردان فلاپی ظرفیت بالا.
نرم‌افزارها و ابزارهای لازم:
نرم‌افزارها و زبانهای برنامه‌نویسی که در این پروژه استفاده شده‌اند به شرح زیر می‌باشد:
- زبانهای HTML و ASP و VBScript
- پایگاه داده Access
- سیستم عامل ویندوز XP و وب سرور IIS
فصل اول
مروری بر ASP
ASP راه‌حل شرکت مایکروسافت برای ایجاد صفحات پویای وب می‌باشد. با گسترش اینترنت و www در زندگی امروزه، ایجاد وب سایت یکی از بخش‌هایی است که به سرعت در حال رشد است. در روزهای اولیه www، HTML به منظور ایجاد صفحات وب ایستا استفاده می‌شد. اما امروزه، صفحات وب ایستا به سرعت در حال منسوخ شدن است. راه‌حل مایکروسافت برای ساختن صفحات وب پویا استفاده از ASP است. ASP شامل دو بخش است. کدهای برنامه‌نویسی و Embeded HTML.
کدهای برنامه‌نویسی به وسیله تعدادی از زبانهای دست‌نویس (Script language) نوشته می‌شوند. زبانهای اسکریپت‌نویسی دست‌نویس مربوط به وب که محبوب می‌باشند عبارتند از VBScript و JavaScript، هنگامی که یک صفحه ASP درست می‌کنیم می‌توان از یکی از چهار زبان برنامه‌نویسی استفاده کرد: VBScript، Jscript، Perlscript، Pythen.
آشنایی با مدل Client – server
یک مدل Client – server، دو کامپیوتر می‌باشند که با هم برای انجام یک کار همکاری می‌نمایند. یک کامپیوتر سرویس گیرنده اطلاعات مورد نیاز خود را از کامپیوتر سرویس دهنده تقاضا می‌کند. کامپیوتر سرویس دهنده اطلاعات درخواستی را به Client برمی‌گرداند و کامپیوتر Client روی آن اطلاعات کار می‌کند.
همانطور که قبلا بیان شد صفحات ASP شامل ترکیبی از HTML و کدهای برنامه‌نویسی می‌باشند، این کد که با زبانهای مختلف می‌تواند نوشته شود. به صفحات ASP اجازه می‌دهد که به صورت پویا عمل کنند. هر چند سرویس دهنده وب مجبور است کدهای برنامه‌نویسی را قبل از فرستادن HTML پردازش کند. وقتی که مرورگر وب درخواست یک صفحه ASP را می‌کند مراحل زیر اتفاق می‌افتد.
1- سرویس گیرنده محل سرویس دهنده را به وسیله بخش اول URL تعیین می‌کند.
(www. Something . com)
2- سرویس گیرنده درخواست صفحه ASP را به وسیله بخش دوم URL انجام می‌دهد. (default. Asp)
3- سرویس دهنده وب فایل ASP را می‌خواند و کدها را پردازش می‌کند.
4- بعد از اینکه صفحه ASP بطور کامل به وسیله سرویس دهنده پردازش شد خروجی به فرمت HTML به سرویس گیرنده فرستاده می‌شود.
5- سرویس گیرنده HTML فرستاده شده به وسیله سرویس دهنده را دریافت کرده و آن را برای کاربر اجرا می‌کند.
توجه
توجه کنید که کد ASP به وسیله علامت < % % > احاطه شده است. وقتی یک صفحه ASP از یک سرویس دهنده وب درخواست می‌گردد سرویس دهنده وب بطور کامل همه کدهای مابین دو علامت < % % > را قبل از فرستادن خروجی برای سرویس گیرنده پردازش می‌کند.
فرق بین ASP با تکنولوژی Client – side scripting
وقتی از ASP استفاده می‌شود مهم است بدانید که کدهای ASP فقط روی سرویس دهنده وجود دارند. کد ASP که توسط محدودکننده‌های < % % > محصور می‌شوند توسط سرویس دهنده کامل پردازش می‌گردند. سرویس گیرنده به این کدهای ASP دسترسی ندارد. Client – side scripting کدهای برنامه‌نویسی است که در یک فایل HTML روی مرورگر اجرا می‌گردد.
کدهای اسکریپت‌نویس Client – side شبیه کدهای HTML است و به وسیله تگ < Script > HTML فهمیده می‌شود. فهمیدن اینکه اسکریپت‌های Client – side و اسکریپت‌های Server – side دو موجودیت کاملا مجزا هستند بسیار مهم است. برای بحث و توضیح بیشتر به آدرس زیر مراجعه کنید.
http: //www. 4 guys formolla.com / Webtech / 0823921. Shtml
قابلیت‌های ASP
استقلال از مرورگر
ASP از مروگر کاملا مستقل است زیر تمامی دستورالعمل‌ها بر روی سرور اجرا می‌شود و مروگر تنها صفحات HTML معمولی را به عنوان حاصل اجرای دستورالعمل‌ها دریافت می‌کند.
استفاده از زبان دستورالعمل‌نویسی
این بدین معنی است که یک برنامه ASP به راحتی قابل تغییر است چرا که زبانهای دستورالعمل‌نویسی نیاز به کامپایل نداشته و به راحتی می‌توان در یک ویرایشگر مثل Notepad برنامه نوشت و آن را تغییر داد.
دسترسی آسان و سریع به انواع بانکهای اطلاعاتی
اعمال پیچیده مربوط به پردازش بانکهای اطلاعاتی در ASP بسیار ساده است و به سرعت می‌توان برنامه دلخواه را نوشته یا تغییر داد.
همان روش مورد استفاده در VB یا C++ را می‌توان در ASP استفاده کرد. (ADO)
ایجاد صفحات ASP
صفحات ASP، همانند صفحات وب HTML، فایل‌های متنی ساده بر روی سرویس دهنده وب می‌باشندو برای ایجاد صفحه ASP بعد از اینکه سرویس دهنده وب را نصب کردید تمام چیزی که شما احتیاج دارید یک ویرایشگر متن همانند برنامه Notepade است. برنامه Notepad به صورت معمول برای ایجاد و اصلاح صفحات ASP استفاده می‌شود.