تحقیق مقاله کمک های اولیه

باز کردن راه هوایی Air way

اولین قدم بازکردن راه هوایی فرد است. در فرد بیهوش تمامی ماهیچه ها شل شده اند. عضلات زبان و گردن هم از این قاعده مستثنی نیستند و احتمال دارد که زبان به طرف حلق برگردد و راه هوایی را مسدود کند.

کف دست را روی پیشانی مصدوم گذاشته و سر او را به طرف عقب برگردانید. همزمان با این کار دست دیگر را زیر چانه او قرارداده و به سمت بالا فشار دهید به طوریکه دندانهای فک بالا و پایین در مقابل هم قرار گیرند. در صورت انجام صحیح این مراحل شما موفق به بازکردن راه هوایی مصدوم خواهید شد.

مراقب باشید که، دهان فرد را بیش از حد باز نشود در این صورت ممکن است زبان به عقب برگردد و راه هوای را

دادن تنفس مصنوعی Breathing

پس از باز  کردن راه هوایی باید از وضعیت تنفس مصدوم آگاه باشید، ابتدا قفسه سینه فرد را برهنه کنید.

اگر صورت مصدوم کبود و رنگ بریده باشد.

نه جریان هوا از بینی و دهان فرد حس شود و نه صدایی که نشانگر جریان هوا باشد به گوش برسد. قفسه سینه حرکت نداشته باشد.

تنفس وی قطع شده است و باید تنفس مصنوعی را آغاز کند حتی اگر نتوانستید تشخیص دهید که فرد مذکور تنفسی دارد یا نه نفس دارد یا نه نفس مصنوعی را آغاز کنید چون اگر فرد تنفس داشته باشد شما در هنگام تنفس مصنوعی متوجه می شوید.

تکنیک دادن تنفس مصنوعی

سر را به عقب متمایل کنید به صورتیکه دهان کمی بازتر باشد ( نحوه باز کردن راه هوایی در مبحث قبل آمده است) با انگشتان دستی که روی پیشانی مصدوم است سوراخهای بینی فرد را ببندید.

دهان فرد را روی دهان مصدوم بگذارید بطوریکه ، لبهای شما کاملا اطراف دهان او را بگیرد، با یک بازدم عمیق هوا را وارد دهان مصدوم کنید. همزمان از گوشه چشم خود به قفسه سینه فرد نگاه کنید و ببینید آیا با هنگامی که درون مجاری هوایی او می دمید قفسه سینه بالا می رود یا نه؟

سه سینه فرد بالا می آید تنفس را قطع کنید و دهان خود را از دهان فرد دا کرده و بینی او را آزاد بگذارید و خودتان برای تنفس بعدی نفس بگیرید.

هنگام تنفس موثر سینه و شکم مصدوم بالا و پایین می آید، احیاگر حس می کند که بادکنکی را پر می کند و پس ازدمیدن حجم معینی ، مقابل ورود هوای اضافه تر مقاومت احساس می کند. به تدریج رنگ پوست فرد از زردی و کبودی به صورتی تغییر می یابد.

ماساژ قلبی Circulation

پس از دادن یک یا دو تنفس مصنوعی در صورتیکه فرد تنفس خود را باز نیابد باید نبض فرد را کنترل کرد.

طریقه کنترل کردن نبض :

انگشتان خود را به آرامی به سمت پایین و کنار آن قسمت بلغزانید و سپس کمی فشار دهید. به مدت 5-10 ثانیه این کار را ادامه دهید تا مطمئن شوید که نبض را حس می کنید یا نه؟

کنترل کردن نبض احتیاج به مهارت و دقت خاصی دارد شما نیز می توانید با تمرین کردن و شرکت در کارگاههای عملی احیا تنفسی این مهارت را کسب نمایید.

اگر فرد نبض داشت به تنفس مصنوعی با اندازه دوازده بار در دقیقه ادامه دهید.

اگر فرد نبض نداشت باید بی درنگ ماساژ قلبی را همراه با تنفس مصنوعی آغاز کنید، زیرا فرد دچار است قلبی شده و احتمال دارد صدمات جبران ناپذیری به مغز وی برسد.

برای دادن یک ماساژ قلبی موثر علاوه بر اینکه باید ماساژ را با تکنیک صحیح انجام داد لازم است که وی را در وضعیت مناسبی بخوابانید.

بیمار را به پشت خوابانده، مطمئن شوید که وی روی یک سطح سخت قرار گرفته است، اما اگر فرد در رختخواب با هر سطح نرم دیگری است وقت را تلف نکنید و فقط کافیست که او را روی زمین بلغزانید یا اینکه یک تخته با هر شی و سخت را از بین پشت او و محلفه قرار دهید.

کنار مصدوم زانو بزنید.

آخرین حد دنده های او را با دو انگشت دستی که بالای فرد نزدیکتر است بیایید انگشتان خود را بسمت بالا بلغزانید تا یک فرورفتگی محل اتصال دنده های دو طرف برسید.

یک انگشت را در محل فرورفتگی بگذارید و انگشت دیگر را کنار آن قرار دهید و سپس ته دست دیگر را در کنار آن دو انگشت قرار دهید بعد ته دست دوم را روی دست اولی بگذارید.

موقعیت بدن خود را طوری تنظیم کنید که بازوها خم نشوند و نشانه ها در امتداد نقطه اتکا دستها باشند. به اندازه ای بر جناغ فرد فشار وارد کنید که 4-5 سانتی متر پایین برود.

پس از انجام 15 عدد ماساژ پشت سر هم ( این 15 ماساژ در مدت 11 ثانیه خواهد بود ) دو عدد تنفس مصنوعی به فرد بدهید شما برای انجام این دو تنفس 4 ثانیه فرصت دارید. این سیکل باید چهار بار در دقیقه تکرار شود برای اینکه بتوانید نسبت 2: 15 را در هر دوره رعایت کنید بهتر است با هر ماساژ شماره آن را بلند بگویید.

بعد از یک دقیقه وضعیت مصدوم را ارزیابی کنید.

اگر ضربان مداوم رگ گردن باز نگشته باشد دوباره احیای قلبی یدی را با دو تنفس و 15 ماساژ قلبی از سربگیرید. شما برای انجام این دو تنفس و 15 ماساژ ،15 ثانیه فرصت دارید.

این کار را برای مدت 3 دقیقه دیگر ادامه دهید.

اگردر این مدت تنفس منظم فرد بازگشت نیازی به تکرار احیای قلبی ریوی نیست بلکه باید مرتب تنفس و نبض فرد را چک کنید.

اگر تنفس منظم فرد برنگشت تنفس مصنوعی را با سرعت 12 دقیقه شروع کنید و همزمان نبض فرد را چک کنید.

اگر تنفس منظم فرد بازگشت نیازی به تکرار توجه داشته باشید که وقفه در انجام مراحل احیای قلبی ریوی بیشتر از 5 ثانیه نشود.

خونریزی Bleeding

اهداف کلی در خونریزی ها

1- شناسایی وضعیت مصدوم و شدت از دست رفتن خون

2- مهار خونریزی

3- تمیز نگه داشتن زخم و پوشاندن آن با گاز استریل جهت به حداقل رساندن خونریزی از بروز عفونت

4- انتقال مناسب مصدوم به بیمارستان

کمک های اولیه در خونریزی ها

در ارائه کمکهای اولیه سرعت عمل به خرج دهید اما خونسردی خود را حفظ کنید.

تأخیر ممکن است به قیمت از دست رفتن جان مصدوم تمام شود- علایم جیاتی را کنترل کنید.

مصدوم را به پشت بخوابانید و پاها را در وضعیت زانو خمیده بالا ببرید.

خونریزی را کنترل کنید.

مصدوم را گرم نگه دارید.

مصدوم را در وضعیت استراحت قرار داده و اندام زخمی را بی حرکت کنید.

لباس مصدوم را شل کنید.

در صورت بروز شوک، پاهای مصدوم را بالا نگه دارید اما در صورت خونریزی سر و گردن نباید سر را نسبت به بقیه بدن پایین تر نگه داشت، چون سبب خونریزی بیشتر می شود.

در صورتی که خون لخته شده باشد، از کندن و تمیز کردن آن خودداری کنید؛ زیرا این کار سبب خونریزی مجدد می شود.

 هرگز اشیائی مانند چاقو، تکه های شیشه و.. را از زخم خارج نکنید زیرا امکان تشدید آسیب و خونریزی بیشتر وجود دارد. در این شرایط از یک دستمال و یا باند حلقه شده به نام تامبون استفاده کنید. توجه داشته باشید که تامبون باید کاملاً اطراف جسم را بپوشاند طوری که وقتی خواستید روی آن باند پیچی کنید.

به جسم فشار وارد نشود.

مصدوم را به مرکز درمانی انتقال دهید.

اثرات خونریزی در بدن

اثرات کلی از دست رفتن خون عبارتند از :

1- از دست رفتن گلبول های قرمز به کاهش اکسیژن رسانی به بافتها منجر می شود.

2- کاهش در حجم خون سبب کاهش فشار خون می شود.

3- سرعت پمپاژ قلب جهت جبران فشار خون کاهش یافته، افزایش می یابد.

4- کاهش در قدرت ضربان قلب

خونریزی های خفیف و آرام معمولاً بی خطر بوده و علائم عمومی ایجاد نمی کنند.

در خونریزی های شدید، امکان بروز مرگ در عرض چند دقیقه نیز وجود دارد.

دستگاه گردش خون :

دستگاه گردش خون از مهمترین سیستمهای بدن می باشند که از سه جزء اصلی زیر تشکیل شده است:

1- قلب                    2- رگها                    3- خون

وظیفه این دستگاه انتقال مواد غذائی واکسیژن به سلولهای بدن و همچنین انتقال مواد دفعی و دی اکسید کربن سلولها به اندامهای دفعی می‌باشد.

علائم و نشانه‌های خونریزی

به صورت واکنشی و برای جبران خون از دست رفته، خون کمتری به قسمتهای کم اهمیت تر مثل پوست، می‌رسد و به همین دلیل رنگ پریدگی پوست و مخاطها جزو علایم شایع خونریزی است. در مراحل اولیه و یا خونریزی های خفیف به جز رنگ پریدگی های مختصر پوست و افزایش تعداد ضربان قلب علایمی دیده نمی شود ولی با افزایش شدت خونریزی علائم زیر ظاهر می شود:

1- تشنگی

2- ضعف،بی حالی، بی قراری و پرخاشگری

3- تند شدن ضربان قلب و ضعیف شدن نبضهای محیطی

4- عرق سرد روی پیشانی

5- تنفس سریع و سطح

6- تهوع و استفراغ

7- افت فشار خون

8- خواب آلودگی

9- احساس سبکی سر، سرگیجه و سردی پوست

10- احساس سرما

11- وجود علایم خاص خونریزی در ارتباط با بعضی از قسمت های بدن مثلا خونریزی جمجمه ، درون قفسه سینه یا شکم و ..

12- مشاهده خروج خون از زخم در موارد خونریزی خارجی

13- به خاطر کاهش رسیدن به خون اکسیژن دار به مغز، فرد دچار خواب آلودگی، گیجی،سیاهی رفتن چشمها و یا اضطراب و بی قراری می شود.

انواع خونریزی :

با توجه به نوع عروق آسیب دیده ، خونریزیها به سه دسته تقسیم می شوند:

1) خونریزی سرخرگی: این نوع خونریزی به دلیل سرعت زیاد جریان خون به صورت جهنده و با فشار زیاد است رنگ خون به دلیل محتوای اکسیژن بالا قرمز روشن است.

این نوع خونریزی به آسانی مهار نشود. در موارد قطع عضو به دلیل ضربه ممکن است سرخرگ به طور کامل و شدید منقبض شده و خونریزی قطع گردد.

2) خونریزی سیاهگی : سیاهرگها شامل خون تیره بوده و جریان خون در آن آرام است و در نتیجه این نوع خونریزی بدون جهت و فشار بوده و آسانتر از خونریزی سرخرگی مهار می شود. یک خطر جدی خونریزی سیاهرگی، ورود هوا ( مکش هوا) به درون خون و بروز مرگ ناگهانی است. این موضوع خصوصا در مورد خونریزی از سیاهرگهای بزرگ گردنی صادق است. اگر چه خون از درون سیاهرگهای آسیب دیده بدون جهش خارج می شود و می توان با فشال ملایم آنرا مهار کرد، ولی در موارد آسیب به سیاهرگهای بزرگ امکان وقوع خونریزی شدید و غیر قابل مهار وجود دارد.

3) خونریزی مویرگی: خون موجود در مویرگ ها مخلوطی از خون سرخرگی و سیاهرگی است. خون معمولا از زخم نشت می کند و مقدار خون از دست رفته نیز کم است، معمولا فشار روی زخم برای مهار خونریزی کفایت می کند و و در بسیاری مواقع حتی بدون درمان روی زخم خود به خود لخته می بندد و خونریزی مهار می شود. در این نوع خونریزی خطر عفونی شدن زخم بیشتر از خطر از دست رفتن خون مطرح است.

با توجه به کانون خونریزی ، خونریزیها به دو دسته تقسیم می شوند :

1- خونریزی داخلی: در خونریزی داخلی، خون از درون عرق خارج شده، ولی داخل بدن باقی می ماند، یعنی خون به درون حفرات بدن مثل شکم، قفسه سینه، جمجمه و … می ریزد. این نوع خونریزی را با چشم نمی توان دید و تشخیص آن مشکل است.

2- خونریزی خارجی: در خونریزی خارجی، خون از بدن خارج شده و بیرون می ریزد و غالبا نتیجه ی بریدگی، جراحت جنگی و شکستگیهای باز استخوان ها ایجاد می شود.

علل خونریزی ها:

از علل خونریزی خارجی می توان آسیبهای ناشی از تصادفات، ضربه‌ها، بریدگی با آلات برنده و صدمات جنگی در اثر گلوله و ترکش و .. را نام برد.

از علل خونریزی داخلی می توان آسیب و ضربه در اثر تصادفات، ضربه ها ، وارد شدن گلوله به درون احشاء برخی بیماریهای خاص مثل خونریزی گوارشی واختلالات انعقادی اکتسابی و ارثی را نام برد.

روشهای مهار خونریزی :

برای این کار می تواند از چند روش زیر استفاده کنید:

1- بالا نگه داشتن عضو آسیب دیده

2- فشار مستقیم بر روی محل خونریزی

3- فشار بر روی نقاط فشار ( منظور از نقاط فشار، نقاطی هستند که شریان یا همان سرخرگ اصلی ، از آن عبور کرده است. )

4- اگر خونریزی جزئی باشد، خونریزی ممکن است با ریختن آب سرد بر روی آن بند بیاید.

5- استفاده از تورنیکت یا شریان بند در خونریزی های شدید تورنیکت باند عریزی است که استفاده از آن به طور صحیح سرخرگ را بسته و مانع خونریزی می شود. از این وسیله تنها در موارد بسیار ضروری (نظیر قطع سرخرگ بزرگ، قطع عضو و یا عدم مهار خونریزی روشهای دیگر ) استفاده می شود.

کمکهای اولیه در خونریزی خارجی

 جهت کنترل خونریزی خارجی باید چهار مورد اساسی زیر به ترتیب و به سرعت انجام پذیرد :

1- فشار مستقیم

2- بالا نگه داشتن عضو

3- فشار بر نقاط عضو

4- استفاده از تورنیکت با کیسه هوایی

فشار مستقیم:

1- موثرترین روش در کنترل خونریزی از طریق فشار مستقیم می باشد که به یکی از دو روش زیر انجام می گیرد :

الف) گاز استریل ( یا تکه پارچه تمیز) را روی محل خونریزی گذاشته و با دست روی آن فشار وارد شود تا خونریزی قطع گردد.

ب) قطعه ای گاز استریل را روی محل خونریزی گذاشته و به وسیله بانداژ محکم آنرا ببندید تا خونریزی کنترل گردد.

2- بالا نگه داشتن عضو دچار خونریزی:

این روش در کنترل خونریزی قسمت هایی از بدن که امکان قراردادن آنها در سطحی بالاتر از سطح بدن وجود دارد مورد استفاده قرار می گیرد که به علت نیروی جاذبه، فشار خونریزی کمتر می شود.

توجه : در صورت وجود شکستگی در عضو مربوطه استفاده از این روش محدودیت دارد.

3- فشار بر نقاط فشار:

اگر توسط فشار مستقیم و بلند کردن عضو، خونریزی قابل کنترل نبود از فشار دادن بر نقاط فشار استفاده می شود.

نقاط فشار نقاطی است که شریان های اصلی بدن از نزدیک سطح بدن و روی استخوانها عبور می کند و تعدادی از آنها عبارتند از :

1- در خونریزی های دست        2- در خونریزی های پا

توجه : چنانچه در این محل ها شکستگی استخوانی باشد در استفاده از این روش محدودیت وجود دارد.

4- استفاده از تورنیکت یا کیسه هوائی:

این روش فقط زمانی انجام می شود که کوششهای قبلی جهت کنترل خونریزی موثر واقع نشود و یا در مواقعی که اندامی قطع گردیده نگرانی در مورد از بین رفتن بافتهای پایین تر از محل بستن تورنیکت نباشد.

روش بستن تورنیکت:

1- ابتدا گاز یا دستمالی بر روی بازو قرار دهید که علاوه بر نقش حفاظتی باعث افزایش فشار در آن نقطه گردد.

2- به وسیله باند نواری دستمال فوق را ثابت کنید، و سپس اهرمی مثل یک تکه چوب یا لوله یا حتی خودکار را روی آن قرار دهید و باند را بعد از قرار دادن آن گره دیگری بزنید.

3- اهرم را به حول مرکز گره تا اندازه های بچرخانید که خونریزی قطع شود در اینحال اهرم را بوسیله گره ثابت کنید.

زمان بستن تورنیکت را در محلی قابل رویت باشد بنویسید. بعلت اینکه بستن شریان توسط تورنیکت حداکثر هر 15 دقیقه یک بار تورنیرک را به مدت 1 دقیقه رها کرده و مجددا ببندید.

1- اندامی که با تورنیکت بسته شده حتماً باید در معرض دید باشد.

2- حتی در زخمهای ران و بازو تورنیکت حداقل باید 2 اینچ یا 5 سانتی متر بالاتر از آن بسته شود.

عده ای از پزشکان استفاده از کیسه هوایی دستگاه فشار خون با فشار حدود 150 میلی متر جیوه را پیشنهاد می کنند که عملا اگر امکان پذی باشد راه ایمنی تری می باشد. در دهه های اخیر استفاده از وسیله ای به نام آتل بادی پیشنهاد شده که کیسه های پلاستیکی با حفره میان خالی هستند و مانند جوراب پوشیده و سپس باد می کنند. این وسیله علاوه بر اینکه می تواند به عنوان یک آتل مصرف شود در موارد خونریزی ها به عنوان کمک دهنده در جلوگیری از خونریزی یا در موارد شوک حاصل از خونریزی به عنوان کمک در کاهش جریان خون اندامها مورد استفاده قرار می گیرند.

در بستن تیرنیکت باید بسیار دقت کرد. چه بسا افرادی که به دلیل سهل انگاری امداد گران عضو خود را از دست داده اند به همین دلیل، استفاده از تورنیکت و آتل بادی در بسیاری از نقاط جهان معلق مانده است و تنها در موارد خاص مورد استفاده قرار می گیرد. دربستن تورنیکت در قسمتی از اندام مثلاً دست باید توجه کرد برای جلوگیری از آسیب و قطع عضو سالم به اندازه ای تورنیکت را محکم کنیم که نبض احساس شود تا از تخریب عضو جلوگیری شود و حدالمقدور سعی شود از تورنیکت استفاده نشود.

کنترل به وسیله سرما:

در موارد شکستگی، سوختگی و خونریزیهای خفیف می توان با استفاده از کیسه های حاوی یخ در محل ضایعه، علاوه بر کاهش درد و تورم باعث کاهش خونریزی نیز شد. توجه داشته باشید که استفاده از سرما به تنهائی نمی تواند در کنترل خونریزی موثر باشد و باید همراه با دیگر اقدامات انجام گیرد.

توجه : برای جلوگیری از سرمازدگی مورد نظر، کمپرس سرما را نباید بیش از 20 دقیقه ادامه داد.

با توجه به مطالب فوق در مصدوم دچار خونریزی اقدامات زیر را به ترتیب به عمل آورید:

1- محل خونریزی را مشخص کنید.

2- نوع خونریزی را مشخص نمائید.

3- خونریزی را کنترل کنید ( باید از حداقل امکانات حداکثر استفاده بعمل آید)

4- اگر جهت کنترل تورنیکت بسته اید زمان آن را در جائی که کاملاً در معرض دید باشد مثلاً سینه یا پیشانی بیمار بنویسید.

5- بیمار را جهت پیگیری صدمات وارد شده کنترل کنید.

فراموش نکنید که تمامی این عملیات را در موقعی می توان انجام داد که ابتدا وضع تنفس و قلب بیمار کنترل شده باشد.

ت – خونریزی های داخلی:

تعریف : چنانچه خون پس از خروج از رگ در داخل حفره ای از بدن ریخته و محل خونریزی مشاهده نشود ، خونریزی داخلی گویند  خونریزی در داخل جمجمه ، و یا در مجاری گوارشی.

کمک های اولیه در خونریزیهای داخلی:

 در مورد خونریزی های داخلی مهمترین کار رساندن بیمار به مرکز درمانی است و بهترین اقداماتی که می توان انجام داد به ترتیب زیر است:

1- کنترل علائم حیاتی

2- کنترل راههای هوائی

3- قرار دادن بیمار در بهترین وضعیت

مثلاً اگر بیمار دچار تهوع و استفراغ های مکرر است او را به پهلو خوابانده و اگر خونریزی داخلی اندامها ( دست و پا) است. اندام را بالا نگه دارید.

4- بیمار اگر دچار شوک است کمکهای اولیه در مورد او انجام شود.

5- در صورت امکان به بیمار اکسیژن داده و به او هیچ چیز نخورانید.

6- در اولین فرصت ممکن بیمار رابه مرکزدرمانی انتقال دهید.

نکته 1: در صورت ضربه به سر – استفراغ های مکرر زنگ خطر بزرگی جهت اعلام خونریزی داخل مغزی می باشد که می تواند باعث مرگ مصدوم گردد. همچنین خروج مایع مغزی نخاعی که همانند آبریزش بینی از بینی و مایع شفافی از گوش می باشد از علایم ضربه مغزی می باشد.

در ضربه مغزی :

سر مصدوم را بالاتر از سایر اندام او قرار دهید. از خروج مایع مغزی نخاعی به بیرون جلوگیری نکنید و هر چه سریعتر را به مرکز درمانی انتقال دهید.

نکته 2: در صورت ضربه به شکم – دل درد شدید زنگ خطر بزرگی جهت اعلام خونریزی داخل شکم می باشد و در صورت عدم توجه باعث مرگ صدور خواهد شد.

مسمومیت های گوارشی

وقتی ماده سمی از راه دهان وارد بدن می شود با توجه به قدرت و نوع سم مصرف شده، بعداز مدتی شروع به ایجاد علائم و نشان ههایی در شخص می کند که این علائم با توجه به نوع سم، نسبت سم مصرفی به جثه و شخص و طول مدتی که سم خورده شده متغیر است. در محیط ما مواد بسیاری وجود دارد که می توانند موجب مسمومیت از راه گوارشی کردند، این مواد به پنج دسته قابل تقسیم می باشند و عبارتند از :

الف ) مسمومیت غذائی ب ) مواد شیمیایی سوزاننده                ج ) داروها

د ) مواد نفتی                       ه) گیاهان سمی

در هنگام مسمومیت با هر کدام از مواد ، علائم خاص آن ظاهر می شود که ما می توانیم تا حدودی نوع سم را از روی علائم تشخیص دهیم، لازم به ذکر  است که بیشترین موارد مسمومیت گوارشی بوسیله داروهای موجود در خانه و نیز مواد نفتی ایجاد می شود، به همین علت باید در مورد نگهداری مواد مذکور دقت عمل بیشتری بعمل آورد.

کمکهای اولیه:

 اصول کلی این اقدامات براساس باز کردن راههای هوایی و برقرار نمودن تنفس، گردش خون و رقیف کردن سم بدون تلف کردن وقت و رساندن مریض به مرک پزشکی مجهز می باشد. البته چگونگی انجام این موارد در حالتهای مختلف فرق می کند. بعنوان مثال کمکهای اولیه برای شخصی که هوشیار است و با ما همکاری لازم دارد با فرد غیر هوشیار فرق می کند و ما نمی توانیم همان اقدامی را که برای فرد هوشیار انجام می دهیم برای فرد غیر هوشیار نیز انجام دهیم . برای اختصار مطلب در اینجا فقط طریقه برخورد با مسموم هوشیار را ذکرمی کنیم:

1- از باز بودن مجاری تنفسی، برقراری نفس و ضربان قلب اطمینان حاصل کنید.

2- به وسیله وادار کردن مسموم به خوردن مقداری آب یا شیر سم را رقیق کنید.

3- مریض را وادار به استفراغ کنید، البته توجه داشته باشید که این کار را در مواقع مسمومیت با نفت و مواد قلیایی انجام ندهید.

4- وضعیت بیمار باید بگونه ای باشد که از برگشت مواد استفراغ شده به داخل ریه ها جلوگیری کند.

مسمومیتهای تنفسی

 گازهای سمی اساسا منواکسید کربن و گازهای جنگی و بخارهای ناشی از مایعات فرار ( چون نفت، بنزین، مایعات سبک، سریشهای پلاستیکی، سقز ورنگها) می باشند که سالانه تلفات جانی زیادی در اثر مسمومیت را فراهم سازند بعنوان مثال:

1- منواکسید کربن و دی اکسید کربن ناشی از سوختن زغال ( در کرسی و بخاری) و یا اگزوز ماشینها.

2-  گازهای آمونیاک و دی اکسید گوگرد و کلر مورد مصرف در یخ سازیها و تصفیه آب

3- گازهای بیهوش کننده مثل اتر، کلرفرم، اکسید نیترو و غیره

که هر کدام از این مواد با توجه به نوع ومقدار مصرف موجب ایجاد علائم خاصی می شوند، سوزش چشم و گلو از مشخصات بارز از این سمها است.

کمک های اولیه:

1- دور کردن مسموم از منبع سم

2- برقراری و کنترل تنفس

3- شل کردن لباسهای شخص مسموم

4- انتقال به مرکزدرمانی

توجه : بدلیل خطر مسمومیت امدادگر، در صحنه آلوده به گازهای سمی حفاظت شخصی در جلوگیری از مسمومیت حائز اهمیت است.

مسمومیتهای تماسی

 سم های جذب شونده از طریق پوست معمولاً موجب تحریک یا آسیب محل جذب می شوند. هر چند در بعضی موارد ممکن است سم با آسیب کم یا بدون آسیب جذب پوست شود اما چنین مواردی نادر است.

برای تعیین نوع سم می توان از خود مسموم کمک گرفت و با وسایل موجود در اطراف مسموم را جهت یافتن نوع سم بررسی کرد.