تحقیق مقاله کارآفرین ها و کارآفرینی در صنعت

مقدمه:

«کارآفرینی از ابتدای خلقت بشر و همراه با او در تمام شئونات مختلف زندگی انسان حضور داشته و مبنای تحولات و پیشرفت های بشری بوده است و اکنون در عرصه جهانی افراد خلاق، نوآور،‌نوساز و مبتکربه عنوان کارآفرینان چرخ های توسعه اقتصادی را به حرکت درمی‌آورند. در اهمیت کارآفرینی همین بس که طی 20 سال (1980-1960) در یکی از کشورهای جهان سوم (هندوستان) تنها پانصد موسسه کارآفرینی شروع به کار کرده اند و حتی پاره ای شرکت های بزرگ جهانی برای حل مشکلات خود به کارآفرینان روی آورده اند» (تدبیر، ش 90، 1377، ص 10)

«تغییر فراگیر روش ها و نگرش ها طی دو دهه اخیر و جذب و به کارگیری مدیران کارآفرین بیانگر نقش کلیدی کارآفرینان به ویژه در ایجاد واحدهای اقتصادی کوچک و متوسط که منجر به اشتغال زایی زیاد می‎شود» (مدرس، بهار 77، ش 6، ص 122)

«توجه به کارآفرینی و ایجاد توسعه آن گام مثبتی در اشتغال زایی،‌افزایش منابع ملی،‌ رفع خلل، شکاف ها و تنگناهای بازار و اجتماع،‌ تحول و تجدید حیات ملی و محلی،‌ ایجاد ثروت و توزیع درآمد و عامل تعادل در اقتصاد پویا و ترغیب و تشویق در سرمایه گذاری همراه با سود اجتماعی است.» (کارآفرین، ش 8، 1380 صص 24 و 26)

تعریف و مفهوم واژه کارآفرینی

«واژه ای است فرانسوی به معنای متعهد شدن "undertake" بنابر تعریف واژه نامه دانشگاهی و بستر[1] کارآفرین کسی است که متعهد می‎شود مخاطره های یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی، اداره و تقبل کند» (احمدپور،‌ 1379-4)

«از حدود 1700 میلادی به بعد فرانسویان درباره پیمانکاران دولت که دست اندرکار ساخت جاده، پل،‌ بندر و استحکامات بودند به کرات لفظ کارآفرین را به کار برده اند اما نباید فراموش کرد که در اوایل سده شانزدهم کسانی را که در امر هدایت ماموریت های نظامی بودند کارآفرین می خواندند و این مساله تا بدانجا پیشرفت کرد که برای انواع مخاطرات (Risks) با محدودیت هایی این واژه مورد استفاده قرار گرفت» (کوچران، 1968-87)

«انگلیسی ها برخلاف فرانسوی ها سه اصطلاح متفاوت را در خصوص کارآفرین به کار گرفتند که عبارت بودند از:

متعهد[2]، ماجراجو[3] و کارفرما[4]» (کوچران، 1968-88) این واژه در سال 1848 توسط استوارت میل به کارآفرین "Entrepreneur" در زبان انگلیسی ترجمه شد او کارکرد و عمل کارآفرین را شامل: هدایت، نظارت،‌ کنترل، مخاطره پذیری می دانست و عامل متمایز کننده مدیر و کارآفرین را مخاطره پذیری معرفی می کرد.» (بروکهاوس و هوروتیز[5]، 1986-27).

تعاریف کارآفرینی از دیدگاه نظریه پردازان

در این خصوص دانشمندان بسیاری اظهار عقیده نموده اند که در این مقاله به بررسی مهمترین عقاید و نظرات می‎پردازیم.

1- کارآفرینی از دیدگاه اقتصاددانان

«کارآفرین وکارآفرینی اولین بار موردتوجه اقتصاددانان قرار گرفت» (احمدپور،1379-5) « “ریچارد کانتیون” (Richard contillon 1730) اولین فردی بود که این واژه را در علم اقتصاد ابداع کرد وی به سه عنصر اصلی در جستجوی فعالیت «کارآفرینان» اشاره نمود. 1- کارآفرینان در یک محیط همراه با عدم قطعیت فعالیت می‌کنند. 2- آنها در صورت نداشتن توانایی زیاد برای فعالیت اقتصادی با فساد و تباهی خاصی مواجه می‎شوند.

3- آنان سرمایه اولیه خودشان را فراهم می‌آورند» (رامبال[6]، 1989-17) «کانتیلون، هرکس را که با بهایی نامعین دست به خرید و فروش بزند کارآفرین می‌داند» (کوچران، 1968، 87)

«ژوزف شومپیتر (Joseph Schompeter , 1934) می‌گوید: کارآفرین نیروی محرکه اصلی در توسعه اقتصادی است و نقش وی عبارت است از نوآوری و ایجاد ترکیب های تازه از مواد» (احمدپور، 1379-87)

« “شومپیتر” نقش مدیران و افرادی که کسب وکار ایجاد می نمایند را از مفهوم «کارآفرین» جدا می نماید. از دیدگاه وی هر کدام از فعالیت های زیر کارآفرین است.

1- ارائه کالایی جدید 2- ارائه روش جدید در فرایند تولید 3- گشایش بازاری تازه 4- یافتن منابع جدید و ایجاد هرگونه تشکیلات جدید در صنعت «کارآفرین» در این میان باید صاجبان سرمایه را در خصوص مطلوبیت نوآوری خویش متقاعد سازد» (پالمر، 1987، 47)

«شومپیتر استدلال می‌کند که «کارآفرینان» سازوکارهای ایجاد و توزیع ثروت در نظام سرمایه داری هستند او این فرآیند را «تخریب خلاق»[7] می نامد چرا که کارآفرینان ثروت جدید را از طریق تخریب ساختارهای موجود بازار ایجاد می‌کند» (احمدپور، 1379-54) شومپیتر معتقد است که تعادل پویا از طریق نوآوری و کارآفرینی ایجاد می گردد ایندو مشخصه یک اقتصاد سالم است.» (دراکر[8]، 1985- 17) شومپیتر «مدیر را تنها هنگامی کارآفرین می‌داند که تخریب خلاق یا نوآورانه را از خود بروز دهد» (کوچران، 1968-90)

2- کارآفرین از دیدگاه دانشمندان مدیریت

«پیتر دراکر (Petter Drucker 1985) : معتقد است «کارآفرین» کسی است که فعالیت اقتصادی کوچک و جدیدی را با سرمایه خود شروع می نماید» (احمدپور، 1379-21)

«به نظر ساویر (J. E. Sawyer 1958) کارآفرینی را می‎توان در دامنه وسیعی از وظایف مشاهده نمود. این وظایف می‎تواند شامل نوآوری محض تا کارهای معمولی باشد و کارآفرینی را نه تنها به طور مستقل و فردی بلکه در تمام سازمانهایی که در آنها تصمیم گیری های متهورانه اتخاذ می گردد و بر ترکیب و تخصیص منابع در شرایط بی ثبات تأثیر می گذارد می‎توان یافت» (بروکماوس،‌ 1982- 40)

« «دیوید مک کران واریک فلانیگان»[9] کارآفرینان را افرادی نوآور ، با فکری متمرکز و به دنبال کسب توفیق و مایل به استفاده از میانبرها می دانند که کمتر مطابق کتاب کار می‌کنند و در نظام اقتصادی، شرکت های نوآور، سود آور و با رشدی سریع ایجاد می نمایند» (احمدپور، 1377-34)

3- کارآفرینی از دیدگاه محققین علوم رفتاری

«رابرت لمب (R. K. Lamb 1952) معتقد به نقش کارآفرین به عنوان تصمیم گیرنده است وی معتقد بود که «کارآفرینی» یک نوع تصمیم گیری اجتماعی است که توسط نوآوران اقتصادی انجام می‎شود و نقش عمده کارآفرین را اجرای فرآیند گسترده ایجاد جوامع محلی،‌ ملی و بین المللی و یا دگرگون ساختن نهادهای اجتماعی و اقتصادی می دانست.» (پالمر، 1987- 48)

«به نظر «ردلیچ» (F- Redlich 1958) کارآفرین در حالیکه مدیر، سرپرست و هماهنگ کننده فعالیت های تولیدی است برنامه ریز، نوآور و تصمیم گیرنده نهایی در یک شرکت تولیدی نیز می باشد. به عبارت دیگر او تأمین کننده وجوه و دیگر منابع در شرکت می‎باشد.» (مک کله لند 1961-240)

ویژگیهای روان شناختی کارآفرینان

روان شناسان با بررسی ویژگی های شخصیتی و تمایز قایل شدن برای کارآفرینان و غیرکارآفرینان مهمترین ویژگی های مورد توافق محققین که به کارآفرینان نسبت داده شده است را در جدول زیر ارائه داده اند (فرن هام[10] ، 1994- 171)

ویژگی ها و خصوصیات کارآفرینان

(کارآفرین، شماره 8، مرداد 1380 ص 26)

این فهرست در سال 1977 طی گردهمایی کاربردی راجع به کارآفرینی در East west center Honoluu تهیه شده است.

تعریف ویژگی های عمومی

الف) نیاز به توفیق: مکه کله لند نتیجه گیری می‌کند که «نیاز به توفیق انگیزه اصلی توسعه اقتصادی در کشورها بوده و در تصمیم گیری افراد برای کارآفرین شدن تأثیر به سزایی دارد» (مک کله لند، 1962- 99)

ب- تمایل به مخاطره پذیری: «پذیرش مخاطره های معتدل می‎توانند از طریق تلاش های شخصی مهار شوند دو عنصر در ایجاد این مفهوم نقش دارند یکی سطح درک فرد کارآفرین از مخاطره در آغاز هر فعالیت و دیگری احتمال شکست در صورت ناموفق بودن آن فعالیت است.» (بورکهاوس، 1980- 68)

ج- خلاقیت : برخی خلاقیت را توانایی هستی بخشیدن به پدیده ای جدید تعریف نموده‌اند. عده ای دیگر آن را فرایندی روان شناختی یا فرآیندهایی که از طریق آنها محصولات جدید و ارزشمند خلق می‎شوند.» (ادواردز[1] ، 1968، 435)

«برای تولید خلاقیت باید جایگاه نوآوری را مشخص کرد. نوآوری‌ همانا ارائه محصول، فرآیند و خدمات جدید به بازار می‎باشد و خلاقیت نیرویی است که در پی نوآوری وجود دارد و هر دو از اجزای جدانشدنی کارآفرین می باشند به گفته «پیتر دراکر» وجود نوآوری در کارآفرینی به قدری ضروری است که می‎توان ادعا نمود کارآفرینی بدون آن وجود ندارد و خلاقیت بدون نوآوری نتیجه ای را حاصل نمی نماید» (فرای، 1993- 93)

د- مرکز کنترل: «عقیده فرد نسبت به اینکه تحت کنترل وقایع خارجی یا داخلی باشد را مرکز کنترل می‎نامند.» (احمدپور،‌1379، 84)

ه - تحمل ابهام: «پذیرفتن عدم قطعیت به عنوان اثربخشی از زندگی ، تمایل به آغاز فعالیت مستقل بی آنکه شخص بداند آیا موفق خواهد شد یا خیر و اینکه قدرت تحمل ابهام کارآفرینان از مدیران شرکت ها بیشتر است.» (فرای، 1993- 60)

و- نیاز به استقلال: «میل به استقلال نیروی انگیزشی برای کارآفرینان معاصر است لذا آزادی عمل پاداش دیگر کارآفرینی است، نیاز به استقلال همان چیزی است که روان شناسان آن را «سلطه جویی درونی» می‎نامند چون فرد احساس می‌کند شخصاً بر سرنوشت خویش احاطه دارد. و ویژگی بارز کارآفرین شاید همین سلطه جویی درونی و استقلال عمل او باشد» (فرای - 1992- 45)

کارآفرین مستقل ، سازمانی و شرکتی

« «کولینز» و «مور» (O- Collins D- Moore) در سال 1980 اولین پژوهشگرانی بودند که در مطالعات خود، بین کارآفرینان مستقل (independent) و اداری (Adminitrative) (یا سازمانی) تمایز قائل شدند و این طور عنوان کردند که کارآفرینان مستقل سازمان های جدید را به طور مستقل به منصه ظهور می رسانند در حالی که کارآفرینان اداری سازمان های جدیدی در درون یا در کنار ساختارهای شرکتی موجود ایجاد می‌کنند (احمدپور، 1381، 135) امروزه دو بعد کارآفرینی سازمانی به عنوان دو استراتژی متفاوت برای ایجاد تحول در شرکت ها مطرح هستند به طوری که اگر یک فرد ‎آغازگر فعالیت مخاطره آمیز در شرکت باشد به فرد مورد نظر «کارآفرین سازمانی» (entrepreneur) و به این فرآیند «کارآفرینی سازمانی» (entre preneurship) یا «کارآفرینی فردی در سازمان» گفته می‎شود و اگر کل شرکت یا کارکنان دارای روحیه کارآفرینی شوند از آن به عنوان کارآفرینی شرکتی (corporat entrepreneurship) یا «کارآفرینی گروهی در سازمان» نام برده می‎شود شومپیتر (schumpeter) ، عمده فعالیت های کارآفرینان سازمانی را شامل توسعه کالا و خدمات جدید، معرفی روش های جدید تولید،‌تشخیص بازارهای جدید، پیدا کردن منابع جدید خرید و توسعه و بهبود سازمان می داند» (صمد آقایی، 1381، 20) «و کارآفرینانی شرکتی فعالیت های شرکت را به سوی «نوآوری[2]» در محصول و فناوری، «مخاطره پذیری[3]» و «یپشگامی[4]» سوق می‎دهد» (احمدپور، 1381، ص 140)