چاپ به معنای انتقال و تکثیر حروف عکس طرح و نقش روی سطح چاپ شونده است روش های مختلف چاپی وجود دارد مانند (برجسته ، صاف، گود، غربانی، غیر تماسی در بعضی از منابع تقسیمات دیگری مانند افست، فلسکو، هلیوگراور، سیلک اسکرین،پد پیرینت (تامپو) لترپرس و ...) ذکر می شود. در یک تقسیم بندی منطقی می توان انواع چاپ بصورت زیر تقسیم نمود.
چاپ مستقیم: که سطح چاپ شونده بافرم چاپ تماس پیدا می کند. مثل لترپرس، کلیشه طلا کوب، فلسکو، نایلو پرینت، چاپ گود.
چاپ غیر مستقیم: که سطح چاپ شونده با فرم چاپ تماس ندارد بلکه واسطه ای به نام لاستیک با فرم چاپی تماس گرفته هر مرکبی می شوند و سپس این عامل واسطه ای با سطح چاپ شونده برخورد می کند مثل افست، چاپ بالشتکی (تامپون) چاپ غیر تماسی که سطح چاپ شونده نه با فرم چاپ و نه با واسطه ای در تماس است بلک با مکانیسم دیگری همچون استفاده از الکتریسیته ساکن یا پاشیدن جوهر به صورت هدایت شده عمل چاپ انجام می شود مثل فتوکپی، پرینتر، وانیک جت.
یکی دیگر از انواع چاپها: چاپ هیلیوگراور است برای چاپ مجله های پرتیراژ کارهای تبلیغاتی بسته بندی ، چاپ پارچه، سفره، پلاستیک، سلفون، جعبه های مختلف و .... استفاده می شود.
بیشتر مجله های پرتیراژ اروپایی و آمریکایی با ماشین چاپ هیلوگراور چاپ میشود.
ضخامت قشر مرکب در انواع روشهای چاپی
روش های مختلف چاپی از میزان انتقال مرکب بر روی سطح چاپ شونده متفاوت هستند . قشر مرکب یا فیلم مرکب، افست از همه کمتر و قشر مرکب در روشهای سیلک اسکرین از همه بشتر است بوطر مثال:
روش چاپی
ضخامت قشر مرکب
افست
2/1
لترپرس
5-3
فلسکوگرافی
8-6
هیلوگراور
12-8
افست خشک
3-5/1
سیلک اسکرین
100-20
چاپ سیلک اسکرین
این چاپ یکی از انواع چاپ است که اینروزها در دنیا توانسته به مرزهای جدیدی از کیفیت و کمیت برسد و جاذبه فراوانی را برای مشتریان چاپ ایجاد کند.
امروزه این نوع چاپ توانسته در چاپ بر روی لوازمی که باید عمر طولانی داشته باشد مثل مدارهای الکترونیک، کامپیوتر، لباسها، پلاک اتوموبیل، علائم راهنمایی و رانندگی، نقشه های بزرگ و تابلوی اعلانات، لوازم و وسایل پلاستیکی، لوازم بسته بندی پلاستیکی و پوسترهای بزرگ تبلیغاتی با چاپ افست در زمینه کمیت و هزینه قابل رقابت کند و به موفقیت دست یابد.
در چاپ سیلک اسکرین از تصاویری که دارای سایه روشن زیاد و دقیق باشد توسط دوربینهای لیتوگرافی فیلم تهیه می شود طرز تهیه فیلم با دوربینهای لیتوگرافی ظهور و ثبوت آن در چاپ افست و نیز چاپ سیلک اسکرین بسیار شبیه به هم میباشد. تفاوت عمده آن ها در روش کپی فیلم ها است که دلیل آن وجود سطوح مختلف می باشد. یکی از مهمترین بخشهای چاپ سیلک اسکرین بخش عکاسی و لیتوگرافی است از لحاظ اهمیت کار در سطح بالایی قرار دارد کلیه فیلم برای چاپ در ای بخش تهیه میشود.
امروزه لیتوگرافی یکی از مشاغل مهم صنعت چاپ به شمار میرود به طوریکه در حال حاضر می توان توسط دستگاه های پیشرفته همراه باکامپیوترها و اسکنرها و متخصصان در زمان کوتاهی انواع فیلمهای لیت، پزتیو، نگاتیو با سایه روشن و یا بدون آن را در اندازه های دلخواه سفارش داده و تهیه کرد.
بنابراین نیازی نیست که هر چاپگر سیلک دیتگاه لیتوگرافی داشته باشد ولی آگاهی از تکنولوژی روند کار و ا مکانات دستگاه ها چاپگر را در بدست آوردن کارهای متنوع و گاه ابتکاری یاری می کند.
معرفی دستگاه ها و تکنیکهای لیتوگرافی: برای تهیه فیلم از ارژینال به اندازه دلخواه درخواست شده از دوربینهای گوناگون استفاده میشود.
سه نوع دوربین در بخش لیتوگرافی مورد استفاده قرار می گیرد:
دوربینهای کوچک
دوربینهای بزرگ
دوربینهای سوپر (ریلی)
چاپ فتو سیلک اسکرین
با این نوع چاپ می توان روی قوطیهای پلاستیکی، فلزی، بشکه های چوبی، گالنهای پلاستیکی، بطریهای پلاستیکی، بطریهای نوشابه و مایعات نوشته و نقوش مورد نیاز خود را که داری سطح غیر مسطح افقی و صاف باشد به چاپ رساند.
چاپ سیلک مدور تفاوت بارزی با سیلک مسطح دارد و این اختلاف از جایی پدید می آید که در چاپ مسطح سرتاسر شابلون را طی می کند و شابلون در حال سکون باقی می ماند. در حالیکه در چاپ روی اجسام مدور عکس این حالت را دارا می باشد به عبارتی (اسکوئیجی) در چاپ مدور ثابت می ماند و شابلون در امتداد بردار اسکوئیجی حرکت کرده و عمل چاپ را انجام می دهد.
لیتوگرافی فن آوری صنعتی
استفاده از سنگ لیتو گرافی به علت سنگینی و حجم آن کار چاپ را مشکل می ساخت و جابجایی و حمل و نقل آن را هم دشوار بود. به علاوه همیشه بیم آن میرفت که سنگی که با آن همه دقت و زحمت تهیه شه بشکند یا لب پَر شود.
یکی دیگر از انواع لیتوگرافی براساس خاصیت جدایی آب و چربی عمل می شد ولی چون به جای سنگ (لیتو) از فنر روی (زینک) استفاده میشد آن را زینکوگرافی هم می گفتند . بعدها آلیاژهایی از فلزهای دیگر هم مورد استفاده قرار گرفت مانند آلومینیوم که آنرا آلگرافی نامیدند.
به طور کلی طرحی. نوشتن یا کپی کردن روی فلزات را متالوگرافی می نامیدند.
فتولیتوگرافی
همان آماده سازی چاپ افست است و اگر بخواهیم این نوع چاپ را بشناسیم باید با چاپ افست آشنایی پیدا کنیم.
افست
چاپ لیتوگرافی که افست خوانده میشود با استفاده از پلیت تهیه شده به روش فتولیتوگرافی و به صورت زیر انجام میشود:
طرح یا نوشته روی پلیت مرکبی شده روی یک سیلندر لاستیکی و بطور ناخوانا چاپ میشود. سپس از آنجا روی کاغذ یا موارد دیگر منتقل میشود. برخلاف روش لترپرس و چاپ گود که کاغذ مستقیماً با فرم تماس می گیرد. در چاپ افست کاغذ با پلیت تماس نمیگیرد بلکه مستقیم و به واسطه یک سیلندر لاستیکی چاپ میشود به همین خاطر چاپ افست را چاپ غیر مستقیم نیز می گویند.
یک چاپچی آمریکایی به نام (ایرا.و.رابل) به طور تصادفی از سال 1904 این روش را کشف کرد و ماشینی برای پرس کاغذ به روش افست ساخت.