چکیده
اِن‌َّ الحُسین‌َ مِصْباح‌ُ هدی و سَفینَه نجات
تاریخ گذشته، تومار بازی است در برابر تومار بسته آینده. به‌وسیله این تومار باز،باید بخش بسته را گشود و خطوط حرکت آینده را ترسیم کرد، و از زندگانی گذشتگان‌درس‌هایی فراون آموخت
امام حسین(ع) از جهات فضیلت و کمال اخلاقی بر همه کس برتری و رجحان‌داشته است. عشق و اراده، صبر و فداکاری، حسن خلق، تواضع، ادب، بخشش، صله رحم،راستی، درستی، عبادت، فراست و ذکاوت، شجاعت و شهامت، آزادی و سعادت، فداکاری وگذشت، امیدواری و آرزو، شرافت و عشق، مرام و مسلک، سیاست ملی و مظلومیت‌اجتماعی، بر همه کس صراحت دارد که اگر حسین(ع) نبود این کلمات معنا نمی‌شد.
حسین(ع) از جهت امامت و ولایت با پدر و برادرش در یک سطح قرار داشته‌اند وسایر ائمه هدی هم در همان صف بوده‌اند ولی هر یک از آنها در بروز خصال و مکارم‌شخصی یک اهمیت و مزیت خاصی داشته‌اند و از میان همه آنها حسین(ع) ویژگی‌خاصی دارد، زیرا او مکتب تربیتی خاصی گشود و در مکتب عملی خود درس فضیلت واخلاق داد و روش اخلاقی او و پرورش تربیتی او چنان بود که پیغمبر(ص) و علی(ع) و خلفاو اصحاب همه، در اکرام و احترام او تأکید و مبالغه داشتند و حتی معاویه که رقیب‌سرسخت او، پدرش و برادرش بود حضوراً و غیاباً نسبت به حسین نهایت احترام می‌کرد واعتراف به مقام و فضیلت او می‌نمود.
مقدمه
ای گشته فلک منور از رأی حسین افتاده ملک چو سایه در پای حسین
شد رنگ قمر عارض زیبای حسین طوبی خجل از قامت رعنای حسین
ای گشته عیان بنزد اقبال حسین دانسته زقول نبوی حال حسین
خواهی که خداوند تو را دارد دوست در دل جا ده محبت آل حسین
ملل پیشرفته جهان ملتی هستند که برای آینده‌شان از گذشته سرمشق گیرند ومسیر بزرگان، آباء و اجداد و اقوام خود را انتخاب کنند تا به مطلوب خود برسند. ملت‌رستگار آن است که اخبار تاریخی ملی خود را حفظ و در آن سیر کند تا به سرحد کمال‌نائل گردد.
جالب‌ترین صفحات اوراق گذشته تاریخ، شرح حال رجال و پیشوایان جامعه بشری است که برای سعادت خانواده یا ملت خود قیام کرده و گام‌های بلند برداشته و باخطرات خانمان برافکن مبارزه کرده‌اند و در نتیجه، نسل آینده و اخلاف آنها از این‌مجاهدت برای پیشرفت و ارتقاء فردی و جمعی استفاده نموده‌اند. بهره‌گیری از سیره بزرگان، سنت بشری است که هر قوم و ملتی آداب و عادات، حرکات و سکنات، کردار وگفتار بزرگان خود را به عمل گذاشته و به صورت شئون ملی و رسوم اجتماعی درآورده‌است. پس مجموعه اندیشه و گفتار و کردار بزرگان یک قوم آداب ملیت و شئون قومیت‌آن جامعه را تشکیل می‌دهد.
هرکه ناموخت از گذشت روزگارهیچ ناموزد زهیچ آموزگار
میلاد سید الشهدا
اشعه آفتاب وجود مبارک «با سوابقی که جبرئیل به پیغمبر خدا از مولود او خبرداده‌بود» روز پنج شنبه سوم شعبان سال چهارم هجرت در مدینه از مشرق دامان‌فاطمه زهرا3 در خانه امیرالمؤمنین(ع) پرتو افکن گردید. او دومین ثمره پیوند فرخنده علی(ع) و حضرت فاطمه3 بود.
حسین بن علی(ع) در دوران خود به شجاعت و آزادگی و ایستادگی در برابر ستم‌شهرت داشت. میلادش مانند زندگانی و شهادتش شگفت‌انگیز است. حضرت در مدت‌زندگی خود در کنار جدش رسول خدا(ص) با آن حضرت مأنوس بوده و حتی وقت نماز از آن‌حضرت جدا نمی‌شد. رسول خدا(ص) سخت به او و برادرش اظهار علاقه کرده و با جملاتی‌که درباره آنها فرمودند، گوشه‌ای از فضایل آنها را برای اصحاب بازگو کردند. اکنون در آثارحدیثی، شمار زیادی فضیلت برای امام حسین(ع) نقل شده که بسیاری از آنها نظیرحدیث «الحسن والحسین سیدا شباب أهل الجنه » متواتر بوده و یا فراوان نقل شده است.
بعد از تولد حسین (ع)، بی‌درنگ او را که شش ماهه به دنیا آمده بود، به حضورپیغمبر خدا(ص) بردند. به اتفاق تمام مورخان رسول خدا کام کودک را با آب دهان خودبرداشت و زبان در دهان او گذاشت و او را از شیره جان خود سیراب کرد و فرمود: «حسین‌منی و انا من حسین» و آن طور که میل داشت حسین را پرورش داد و تربیت کرد تابزرگ‌شد. ابن اثیر می‌نویسد: در زمان تولد امام حسین(ع)، رسول خدا(ص) در گوش‌راست او اذان و در گوش چپش اقامه گفت و اسراری را به گوش او خواند و اماناتی به اوتحویل داد. حسین هم اسرار و امانت جدش را بهتر از هر کس حفظ کرد و به عمل‌گذاشت.
در مسیر تاریخ سه نفر شش ماهه به دنیا آمدند
آنچه از تاریخ به دست می‌آید، سه نفر شش ماهه به دنیا آمده‌اند:
یحیی بن زکریا، عیسی بن مریم و حسین بن علی (ع)
عالمان طبیعی اروپا از روی موازین علمی تکامل ثابت کرده‌اند که جنین آدمی‌شش ماهه کامل نمی‌شود و زیست نمی‌کند. هر مولود شش ماهه ناقص الخلقه می‌شود؛زیرا مقدار تکامل سلول‌های او به حد زیست نرسیده و می‌گویند هر مولودی باید کمتر از2500 گرم وزن نداشته باشد و حد کمال جنینی او در نه ماهگی است و حال آن‌که حسین‌شش ماهه به دنیا امد و این قول مورد انفاق فریقین است و از نظر صورت وسیرت هم‌زیباترین و کامل‌ترین افراد بشر بود. نه تنها نقصی در او دیده نشد بلکه به کمال جسمانی‌و رشد کامل روحانی خود رسید. قیام عاقلانه و حکیمانه او مثل اعلای کیاست و سیاست‌ونشانه جرئت بود. نباید حساب زندگانی ابی عبدالله را با سایر مردم عادی مقایسه نمود.حسین مرد آسمانی بود و از آب و خاک‌ِ دیگر عجین شده و نشو و نما یافته و سیر فکری اوباعث نجات بشر از نابخردی است.
ابن شهر آشوب می‌نویسد: پس از تولد حسین، فاطمه مریض شد و رسول خدا(ص)دایه خواست. حسین از پستان احدی شیر نخورد مگر آن که چهل شبانه روز از انگشت‌وزبان پیغمبر(ص) تغذیه کرد تا بزرگ شد.
دوران کودکی سیدالشهدا (ع)
امام حسین(ع) تا هفت سالگی زیر نظر مقام نبوت و رسالت سایه‌وار حرکت‌می‌کرد و در کنار مهد عصمت و طهارت بود. تا سی وهفت سالگی در حجر ولایت مطلقه‌الهیه پدرش و تا چهل وهشت سالگی در کنار مهر و عاطفه امامت برادرش، حضرت‌مجتبی عمر گذرانیده و یازده سال هم دوره امامت و ولایت مطللقه خود او بود. بنابراین‌دوران‌ِ کودکی و جوانی، کمال و امامت او در مهبط نزول وحی و مهد عصمت و دامان ولایت‌و ساحل امامت و مکتب ولایت ادامه داشته تا عاشورا که سن او پنجاه وهفت سال سال وهفت ماه بود.
در تربیت حسین اسرار شرافت، پاکیزگی، فضیلت، سعادت، سیادت، شهامت،شجاعت، استقامت و پافشاری در راه دین، عزت و حمیت، حفظ ناموس و حقوق دیگران،دستگیری از بینوایان، احقاق حق مستمندان، تسلیم نشدن و زیر بار زور نرفتن،طرفداری از حق و حقیقت، نهفته است.
سجایایی که حسین از جد و پدر و مادرش به ارث برد برای احدی امکان‌پذیر نبود.در پرورشگاه محمدی شخصیت حسین عامل مؤثری در احیاء شریعت اسلام بود و مثل‌اعلای درس فضیلت و اخلاق گردید.
دوستی حسین برای پیغمبر نه تنها از راه عاطفه فرزندی بود، بلکه برای‌سفارشاتی بود که از زبان وحی گرفته و حسین را سبب‌ِ جاودانگی و استمرار رسالت و نبوت‌خود شناخت.
حسین، احیاگرِ مجد و عظمت اسلام و سبب ابقاء حیات اجتماعی مسلمین برای‌همیشه گردیده و نقش او فراموش شدنی نیست.
حسین و نسب
امام حسین از حیث نسب ممتازترین انسان است؛ زیرا جدش رسول خدا(ص)،مادرش فاطمه زهرا، پدرش علی مرتضی، برادرش حسن مجتبی، خواهرش زینب کبری‌و همسرش دختر یزدگرد پادشاه ساسانی است و این نسب برای احدی نیست.
حسین و صورت و سیرت
خواند میر از شواهد النبوه نقل می‌کند که امام حسین(ع) صورتی زیبا و جمالی‌منور داشت که چون در خانه تاریک می‌نشست از سفیدی رخسار مبارکش محیط اطراف‌روشن می‌شد و همه می‌دانستند امام حسین(ع) است.
حسین بن علی شخصاً داری مزایایی بود که دیگران فاقد آن بودند وسرتاسرزندگیش عجیب بود؛ یکی آن که شش ماهه به دنیا آمد و دیگر آن که شهادتش‌بی‌نظیر بود. در قیام خونین او بسیاری از کلمات عملاً ترجمه شد که اگر حسین(ع) نبوداین کلمات معنا نمی‌شد: عشق و اراده و صبر و فداکاری از جمله آن موارد است. سالارشهیدان در حسن خلق، تواضع، ادب، بخشش، صله رحم، راستی، درستی، عبادت،فراست و ذکاوت، شجاعت و شهامت، آزادی و سعادت، فداکاری و گذشت، امیدواری وآرزو، شرافت و عشق، مرام و مسلک، صبر وبردباری، سیاست ملی و مظلومیت اجتماعی‌دارای نبوغ فکری بود. این کلمات را چنان معنا کرد که تاکنون کسی چنین معنانکرده‌است.
امام حسین(ع) سرباز با شخصیت و فداکار اسلام است که درس آزادی و فداکاری‌و مجد و عظمت را به مسلمین آموخت و در صورت و سیرت بی‌نظیر و ممتاز بود.
حسین بر دوش پیغمبر(ص)
شیبانی از عبدا.. بن شداد روایت می‌کند که پدرش گفته در یکی از اوقات نمازهای‌جماعت خدمت پیغمبر بودم ایشان حسن و حسین را بر دوش خود سوار کرده بود و چون‌نزدیک شد، آنها را بر زمین گذاشت. آن گاه برای نماز جماعت تکبیر گفت. هنگام سجودخیلی طول کشید. من سر خود را بلند کردم، دیدم حسین بر پشت پیغمبر(ص) سوار شده.من دوباره به سجده رفتم. چون نماز تمام شد، بعضی گفتند: یا رسول الله میان دو سجده‌آنقدر طول دادی که ما گمان کردیم امری حادث شده و یا وحی بر تو نازل شده، فرمود:هیچ کدام از آنها نبود، فقط پسرم حسین سوارم شده بود و من نخواستم او را پایین آورم‌صبر کردم تا خود فرود آید.
ابوسعید خدری روایت کرده که حسین را دیدم دوان دوان نزد پیغمبر آمد. رسول‌خدا نماز می‌خواند و حسین به گردنش آویخت و پیغمبر با دست او را گرفت و تا به رکوع‌رفت، او را نگاه داشت.