مقدمه
نماز عالی ترین واساسی ترین رشته الفت و عامل محبت بین بندگان و حضرت حق است. نماز، نور دل وصفای قلب وروح جان وسلامت روان وفروغ ذات عباد صالح خداست.
فرهنگ نماز، مجموعه حقایق ومعارفی است که بشر در گذرگاه حیات می آموزد تا به نیروی ایمان وجهاد از پایگاه با توجه به این که نماز ستون دین می باشد و اولین فریضه ای است که بعد از بعثت رسول اکرم به ایشان آموزش داده شده و بارها و بارها در روایات واحادیث وآیات بر اهمیت آن تاکید شده است.اما همیشه درعمل مظلوم وکم اهمیت به شمار آمده است.
در این تحقیق تلاش شده به بعضی از زوایای نماز اشاراتی هر چند کوچک شود تا هر آنچه که تا امروز در مورد نماز فراگرفته ایم مجددا یادآوری شود.
با آرزوی آن که این چند صفحه ناچیز بتواند تا حدی از دین بزرگ ما نسبت به نماز بکاهد هر چند که بزرگترین روش برای ادای دین برپا کردن صف های طویل نماز جمعت در تمام دنیا و خواندن آن به خالصانه ترین صورت می باشد.
آذر 1384
نماز واجب و فرضیه ای بزرگ است.
وجوب نماز یکی از ضروریات دین مقدس اسلام، فریضه ای بزرگ و وظیفه ای سنگین در این آیین پاک است.
منکر آن از دین خارج و به اتفاق دانشمندان اسلامی کافر است.
و تارک آن ،با اعتراف به وجودش باید تعزیر شود. به علاوه ، اگر منکر وجوب آن،مرد، واصولا مسلمان بوده باشد به این معنا که انعقاد نطفه اش در حال اسلام پدر و مادر ، و یا یکی از آنها شده باشد که در اصطلاح او را مرتد فطری می خوانند باید کشته شود. واگر این چنین نبوده بلکه خود اسلام اختیار کرده که در این صورت اگر منکر وجوب نماز شد اصطلاحا وی را مرتد ملی می نامند از او توبه می خواهند اگر توبه کرد که هیچ و اگر حاضر به توبه نشد باید او را کشت. و اگر زن مسلمان در هر صورت منکر وجوب نماز شود البته از او توبه می خواهند اگر توبه کرد که خوب واگر توبه نکرد زندانش می کنند و در زندان بر او سخت می گیرند تا توبه کند و اگر باز توبه نکرد به همین حال در زندان می ماند تا بمیرد. اما کسی که نماز نکند ولی اقرار به وجوب آن داشته باشد تعزیرش می کنند یعنی او را مقداری شلاق می زنند. اگر نمازش را خواند که کاری با او ندارد واگرباز نماز را ترک کرد برای دومین بار شلاقش می زنند واگر در این مرتبه هم نماز نخواند، به فتوای بعضی از فقها باید او را کشت و به فتوای بعضی دیگر در این مرتبه نیز شلاق می خورد اگر سر به راه نشد و باز گستاخی نمود و نماز را ترک کرد در این دفعه مسلم است که باید کشته شود. و این اختلاف ناشی از اختلاف روایات، مدارک این حکم است که در کتابهای فقهی استدلالی مشروحا بیان شده است چند آیه از قرآن مجید در این باره می نگاریم:
«البته نماز بر مومنان به طور حتم فرض و واجب شده »(سوره النساء آیه 104)
«نماز را بپای دار ،زیرا نماز-نمازگزار را- از کار زشت وناپسند باز می دارد» سوره (العنکبوت آیه 44)
«محافظت داشته باشید بر نمازها خصوصا نماز میانه» (سوره البقره آیه 240)
نماز عمود دین و فرضیه نخستین
در همان لحظه ای که بعثت پیامبر گرامی (ص) آغاز شد ، نماز فرض و واجب شد. جبرئیل امین به امر خدا آن را به رسول اکرم(ص) در حالی که هنوز هیچ یک از فرایض دینی به عنوان فرضیه ووظیفه واجب نشده بود. نخستین نماز آن حضرت ،نماز ظهر بود که در دامنه کوهی در مکه همراه حضرت علی (ع) به جماعت خواندند.
(بحار –ج18-ص196)
نماز عصر آن روز را در خانه به همراه خدیجه (س) به جماعت خوانند وبعد از مدتی، روزی حضرت ابوطالب با پسرش جعفر به هنگام نماز به خانه پیامبر آمدند. دیدند آن حضرت با حضرت علی(ع) و خدیجه(س) نماز می خوانند. ابوطالب به پسرش جعفر گفت: بایست و با پسر عمویت پیغمبر(ص) نماز بخوان. جعفر هم در کنار برادر خویش علی بن ابی طالب(ع) ایستاد و به جماعت نماز خواند.
هر که اسلام می آورد نخستین فرضیه واول وظیفه ای که بر او عرضه می شد و او را به آن تکلیف می کردند همانا نماز بوده و البته همیشه این طور بوده وفعلا هم هست. رسول اکرم (ص) فرمود:
«روز قیامت که بپا می شود و بندگان را برای محاسبه می خوانند ابتدا از نمازش پرسش می کنند و بازجویی می نمایند اگر درست بودکه خوب واگر درست نبود او را به دوزخ می برند»
«ملازم نماز باشید، ملازم نماز باشید، زیرا نماز ستون دین شما است»
(بحار –ج82-ص 222)
آیا ضرورت و عذری مجوز ترک نمازم میشود؟
هر مسلمان که به بلوغ شرعی رسیده است مکلف به نماز است یعنی نماز فرض وواجب است و هیچ ضرورت و عذری مجوز ترک نماز نمی شود و در هر حال به هر شکل نماز باید خوانده شود.مگر در دوحالت برای زنها یعنی در این حالت نباید نماز بخوانند. یکی در حال حیض وایام عادت (رگل) و دیگری در چند روزی که از زایمان زن می گذرد. که البته شرح و تفصیل آن در رساله های عملیه بیان شده است.