تحقیق مقاله چند استان

استان تهران

استان تهران با 28225 کیلومتر مربع وسعت، یکی از کوچکترین استانهای کشور می‌باشد. این استان با داشتن 9 شهرستان بیشترین تعداد جمعیت را نسبت به دیگر استانها در خود جای داده است. استان تهران در جنوب بخش مرکزی رشته کوههای البرز قرار گرفته و از ناحیه فیروزکوه در شرق تا هشتگرد در غرب وسعت دارد. همچنین در قسمت جنوبی، شهرستان قم را نیز در بر میگیرد.

در مجموع سه عامل جغرافیایی در ساخت کلی اقلیم استان تهران مؤثر است. این سه عامل عبارتند از:

وجود دست کویر در جنوب شرقی استان،

رشته گوههای البرز در شمال،

بادهای مرطوب و بارانزای غربی.

بطور کلی آب و هوای این استان در مناطق کوهستانی از نوع آب و هوای کوهستانی معتدل و در دشتهای آن از نوع نیمه صحرایی با ویژگیهای خاص خود می باشد. آبهای سطح الارضی استان شامل رودخانه های کرج، جاجرود، حبله رود، رودشور، رود لار، طالقان رود، قره چای، هزار و سولقان می باشد. و آبهای تحت الارضی که در واقع چشمه های آب معدنی هستند، عبارتند از:چشمه آبعلی (بین دو روستای آبعلی و مبارک آباد)، چشمه آب البرز (جنوب شرقی آبعلی)، چشمه علی (شهر ری) و چشمه اعلاء (شمال شهر دماوند).

استان تهران بزرگترین قطب اقتصادی کشور و دارای ویژگیهای اقتصادی بسیار پیچیده و گوناگون است. در طی دو دهه اخیر جنبه های صنعتی و تجاری اقتصاد این منطقه آنچنان توسعه پیدا کرد که در واقع این دوره را می توان دوره تغییرات بنیادی از یک اقتصاد کشاورزی نسبتاً خود کفا به اقتصاد صنعتی و تجاری وابسته نامید.

استان تهران با داشتن بیشترین تعداد کارگاه بزرگ و کوچک صنعتی بخصوص در حاشیه شهری تهران، بالاترین میزان سرمایه گذاری را بخود اختصاص داده است. این صنایع بیشتر در امتداد راههای ورودی تهران، و خصوصاً مسیر تهران- کرج، تهران-دماوند، تهران- ساوه و تهران قم تمرکز یافته است.

طبق آمار راههای کشور در سال 1369، بیش از نیمی از آزاد راههای کشور (260 کیلومتر) در این استان قرار دارد. همچنین 767 کیلومتر خط آهن که 435 کیلومتر آن اصلی است، ارتباط آن را با دیگر استانهای کشور از طریق قطار ممکن می سازد.

استان اصفهان

استان اصفهان با مساحتی در حدود 104650 کیلومتر مربع در مرکز فلات ایران واقع شده است. در 17 شهرستان این استان مجموعاً 3751245 نفر (آمار سال 1370) زندگی می کنند.

استان اصفهان به علت گستردگی شامل بخشهای متعدد کوهستانی و جلگه ای می‌باشد، چنان که دامنه های شرقی کوهستان زاگرس، قسمتی از ارتفاعات مرکزی و در قسمتهای شرقی و جنوب شرقی نواحی پست کویری را در بر می گیرد.

آب و هوای استان بطور کلی معتدل خشک است و می توان آب و هوای آن را به بخش تقسیم کرد. آب و هوای صحرایی، آب و هوای نیمه صحرایی و آب و هوای نیمه مرطوب سرد. در این استان فصول چهارگانه کاملاً مشخص است. تابستانها ملایم و زمستانها سرد و پر برف است. بیشترین میزان بارندگی در فصل زمستان و کمترین آن در فصل پاییز است. هرچه ار اصفهان به مشرق و جنوب شرقی یعنی حوضه گاوخونی نزدیک شویم از مقدار رطوبت هوا کاسته می شود.

نام استان همیشه با زاینده رود همراه بوده است. این رود بزرگترین رودخانه فلات مرکزی ایران است که از ارتفاعات زردکوه بختیاری سرچشمه می گیرد و پس از طی مسافتی از مغرب به مشرق جلگه اصفهان را آبیاری می کند و سپس از وسط شهر در 140 کیلومتری جنوب شرقی اصفهان گذشته و به باتلاق گاوخونی می ریزد.

بجز زاینده رود سه رودخانه مرغاب، گندمان و اناربار (گلپایگان) از منایع تأمین آب گشاورزی استان هستند. استان اصفهان از نظر جلب توریست رتبه بالایی دارد چرا که از دوره های سلاجقه و صفویه آثار تاریخی با شکوهی بر جای مانده است.

امروزه استان اصفهان به دلیل دارا بودن درصد اشتغال در بخش صنعت و خدمات، بعنوان بک مرکز صنعتی در کشور ایرا شناخته شده است. پیشرفت سریع و همه جامبه صنعت به ویه صنایع مادر در این استان باعث گردیده تا بزرگترین مرکز سنعتی کشور محسوب شود. کارخانه های بزرگی مانند: فولاد مبارکه، ذوب آهن، پالایشگاه، صنایع دفاعی، داروسازی، پلی اکریل، صنایع نساجی و بافندگی و کارگاههای صنایع دستی و دهها کارخانه دیگر باعث ایجاد چنین قطب اقتصادی مهمی گشته اند.

استان فارس

این استان در جنوب ایران واقع شده و یکی از استانهای مشهور ایران باستان و ایران امروز بشمار می رود.

این ناحیه پهناور از قدیمی ترین مراکز تمدن بشری محسوب می شود و قرنها مرکز حکومت شاهنشاهی ایران بوده. قبل از اسلام دو سردار بزرگ ایرانی از این منطقه برخاسته اند و هر کدام تشکیل دهنده سلسله بزرگی بنام هخامنشی (کوروش بزرگ) و ساسانی (اردشیر بابکان) بودند.

کوروش مؤسس سلسله هخامنشی بوده و پادشاهان این سلسله نزدیک 219 سال در ایران پادشاهی کرده اند. این سلسله بدست اسکندر مقدونی منقرض گردید و سلوکوس اول، از سرداران اسکندر، سلسله سلوکیه را در سال 311 قبل از میلاد در ایران تأسیس کرد. سلوکوس و پسرش کوشیدند که تمدن یونانی را وارد ایران کنند و شهرهائی در ناحیه پارس(فارس) بنا نهادند.

در عین حال در قسمت مرکزی پارس در ناحیه استخر قدرتهای محلی با نامهای ایرانی روی کار آمدند که از سال 250 قبل از میلاد به بعد بر روی سکه های آنها نوشته هایی به خط پهلوی و چهره های ایرانی و آتشدان و غیره دیده می شود. معذالک ناحیه پارس(فارس) تا زمان آنتیوخوس چهارم جزء امراطوری سلوکی بود. بعد از مرگ وی (164 قبل از میلاد) رو به تجزیه گذاشت و پارتیان ایالات مرکزی دولت سلوکی را فتح کردند و پارس استقلال یافت.

آثار تاریخی بسیار مهم و با ارزشی از سلسله های مختلفی در این استان باقی مانده که می توان تخت جمشید- پاسارگاد- نقش رستم- کعبه زردشت- کاخ سروستان- غار شاپور- شهر شاپور(بیشاپور)- بند امیر- بازار و مسجد و ارگ وکیل را نام برد.

در حال استان فارس دارای مساحتی بالغ بر 489،126 کیلومتر مربع می باشد و از نظر صنعت و کشاورزی و صنایع دستی (بخصوص خاتم کاری) از استانهای مهم و بنام ایران بشمار می رود، بطوری که در سال 1370 بیش از 233 کارخانه بزرگ صنعتی در آن فعالیت داشته اند.

آب و هوای این استان را می توان به طور کلی به سه بخش تقسیم کرد: 1-در شمال و شال غرب به علت کوهستانی بودن، زمستانهای سرد با برف و باران فراوان و تابستانهای معتدل اکم است. 2-جنوب و جنوب شرقی استان زمستانهای معتدل و تابستانهای بسیار گرم دارد. 3-در نواحی مرکزی استان، زمستانها معتدل و بارانی و تابستانهای آن گرم و خشک است.

جمعیت استان در سال 1370 بالغ بر 3،618،653 نفر بوده که از این لحاظ رتبه پنجم را در بین استانهای ایران به خود اختصاص داده است.

استان خراسان

خراسان در گذشته به سرزمین پهناوری گفته می شد که در قسمت شمال شرقی ایران واقع شده بود و شامل سرزمینهای آمودریا، هندوکش، ماوراء النهر، سجستان و قهستان (قوهستان) بود. در دوره ساسانیان، خراسان بزرگ بوسیله چهار تن از مرزبانان تحت فرمان شاه اداره می شد که هری کدام یکی از چهار قسمت آن را اداره می کردند، این نواحی عبارت بودند از:

1-مروشاهجان، 2-بلخ و طخارستان (تخارستان) 3-هرات، سوشنج (فوشنج)، باغدیس و سنجستان 4-ماوراء النهر

خراسان بزرگ در دوره قاجاریه فقط کمتر از نیمی از ولایت خراسان قدیم را در بر داشته است، و باقی این سرزمین در افغانستان و ترکمنستان، ازبکستان و... واقع است.

خراسان در احیای زبان و ادب فارسی نقش بسیار همی داشته و علاوه بر شعرا و ادبای بزرگی مانند رودکی، فردوسی، عنصری، سنائی، مولوی و خیام، دانشمندان معروفی چون ابوعلی سینا، ابوریحان بیرونی، خوارزمی و بلخی از این سرزمین برخاسته اند.

در حال حاضر خراسان بزرگترین استان ایران است و مساحت آن برابر 213،335 کیلومتر مربع می باشد که کمی از  خاک ایران را تشکیل می دهد. به همین علت این استان دارای آب و هوای گوناگونی است. جمعیت آن در سال 1370 بالغ بر 6،294،142 نفر بوده است