پیشگفتار
سپاس بیکران بر خداوند بزرگ که گوهر شب چراغ عقل و دانش را بنوع بشر ارزانی داشت تا به کمک آن تاریکی مجهولات و مرموزات جهان خلقت را روشن نماید. با دیدهی تیزبین خود آنها را مو شکافی کند و از درون ذره پرتو آفتاب عظمت خویش را بر جهان افکند. بشر به نیروی شگرف دانش بشری روزی پس از دیگری صفحهای از کتاب اسرار آفرینش را گشود و یکی از مسائل بغرنج دنیای خاکی را حل نمود. تا جائیکه سینهی زمین را شرحه گردانید و قلب ذره را بشکاف و دنیای را از نور آن روشن گردانید.
به قول ابن سینا «دل هر ذره را که بشکافی آفتابیش در نهان بینی»
از دید زمان انسان در جستجوی انرژی و فشاری بود که بتواند با آن سفینه های فضایی را به اعماق کهشکان و آسمانها بفرستد و به سیر و جستو جوی اسرار عالم هستی بپردازد تا از سر گزافهگوییها در این باره خلاص شود کشتیها و هواپیمایی بسازد که سالها بدون نیاز به سوخت گیری مجدد در دریاها و آسمانها سفر کنند.
در کشورهای پیشرفته بین توانایی و قدرت فاصلهای وجود ندارد وقتی بین توانایی و قدرت فاصلهای وجود ندارد وقتی توانایی انجام کاری بوجود آید. مسلماً آن کار تحقق میپذیرد و انجام شدنی انجام میگیرد.
ولی در کشورهای عقب مانده بین این دو مرحله راهی بس دور و فاصلهای بس زیاد و گاهی نابیهوده نیست. توانایی نیز معمولاً از مرحله حرف و سخن و شعار تجاوز نمیکند و پس ماجرا با صلح و صفا سفله مییابد.
آنگاه زمانی میرسد که قصگو در میان داستان درمیماند و عیبها و کمبودها و عقب ماندگیها از پرده راز بیرون مییافتند و ادعایی مدعیان نقش پرآب میگردد. فریاد و فغان به عادت معهود از همهجا بلند میشود و به نسبت دیرین حکیم باشی را دراز میکنند و امپریالیسم و صهیونیسم و کمونیست و بالاخره همهی ایسمهای فرهنگستان را مسئول نارسائیها و عقبماندگیها میشمارند. نمیدانند یا نمیخواهند برانند و یا نمیگذارند بدانند که همهی ایسمهای مهلک حفظ در کشورهای خود قدرت نشو دارند که پذیرای آنها باشد.
مقدمه
تاریخ تمدن انسان از اولین روز پیدایش حیات بر روی زمین، از مرحلهی غارنشینی تا دورهی زندگی ماشینی، همیشه با اندیشهها و دست آوردهای فکری و تجربی نوینی همراه بوه است. دانشمندان به این نتیجه رسیدند که تمام مواد و اجسام موجود در جهان از هر نوع، از میلیون نقاطریزی تشکلی شدهاند که مثل گروه شلوغی از زنبورها که به دور شیرینی و وزوز میکنند در حال جنبش و پرش هستند. دانشمندان این نقاط ریز را «مولکول» نام نهادند. سرعت نوسان مولکولها با دمای آنها نسبت مستقیم دارد. و در مرحلهای که دمای جسم به صفر مطلق (273- درجه سانتیگراد) میل کند لرزش مولکولها نیز به صفر نزدیک خواهد شد.
کوچکترین قسمت تشکیل دهندهی مواد، مولکولها نیستند بلکه خود مولکولها نیز از بخشهای ریزی تشکیل یافته و آنها را اتم نام نهادند و خود اتم ها از ذرات ریزی تشکیل یافتهاند و قابل شکستن و خرد کرن میباشند. و ذرات تشکیل دهندهی اتمها به نامهای پروتون، نوترون و الکترون خلاصه میشوند. دانشمندان به دنبال تحقیقات و مطالعات زیاد دریافتند که از اتمهای بعضی عناصر مانند رادیوم و اورانیوم ذرات و اشعهی نامرئی پرتاب میشوند. آنها چنین عناصری را رادیواکتیو نام نهادند. تابش اشعه از این عناصر به علت شکستن هستهی آنها بود. این پدیده در اتمهایی که وزن بیشتری دارند اتفاق میافتد و به آنها اتمهای شکننده میگویند. شکستن اتمها و پرتاب ذرات و تابش اشعه از درون آنها نوعی آزادسازی انرژی به شمار میرود که به آن شکافت اتمی گویند. روشی برای آزادسازی انرژی اتمی وجود دارد که روش همجوشی خوانده میشود. در این روش که میزان انرژی آزاد شده تقریباً هشت برابر روش شکافت اتمی است.. هسته و تریوم (هیدروژن سنگین) که دارای انوترون و اپروتون است با تریتیوم (هیدروژن فوق سنگین) که دارای 2 نوترون و اپروتون است جوش میخورند و در نتیجهی این همجوشی هسته ی هلیوم که دارای 2 نوترون است به وجود آمده و یکی از نوترونها نیز آزاد میشود و انرژی اتمی نیز حاصل میگرد. ساختمان بمبهای هیدروژنی که به مراتب قویتر از بمب های اتمی به کار رفته در جنگ دوم هستند بر این مکانیزم پایهریزی شدهاند. بعد از کشف انرژی اتمی و شناخته شدن قرت و کارائی آن، لازم گردید برای استفاده از آن در جهت سازندگی و نه تخریب، این انرژی به صورت کنترل شده آزاد شود و دانشمندان در این راه تلاشهای زیادی کردند و بالاخره موفق به ساختن راکتور اتمی شدند. راکتور اتمی در واقع به مجموعه سیستمی گفته میشود که عمل شکافت هسته ای در آن اتفاق میافتد کار عمدهی راکتور اتمی فقط این نیست که شکافت در آن انجامپذیرد بلکه کار مهم دیگری نیز انجام میدهد و آن ساختن اتمهای تازه است که به آن اتمهای فعال گویند.
انرژی اتمی در ایران و جهان
تاریخچه
استفاده از انرژی هستهای به مقیاس زیاد بین سالهای 1939 تا 1945 میلادی در ایالات متحده آمریکا انجام شد این امر زیر فشار جنگ جهانی دوم به صورت نتیجه تلاشهای مشترک تعداد زیادی از دانشمندان و مهندسان صورت گرفت. دستاندرکارانی که در ایالات متحده به این کار اشتغال داشتند. آمریکایی، بریتانیایی و پناهندگان اروپایی کشورهایی بودند که زیر سلطه فاشیسم قرار داشتند تلاش آنان این بود که قبل از آلمانیها به یک سلاح هسته ای دست پیدا کنند. این صلاح هستهای همان بمب اتمی بود.
آژانس
آژانس بینالمللی انرژی اتمی نهادی مستقل است که در سال 1975 برای ترویج استفاده صلحآمیز و جلوگیری از استفاده نظامی از انرژی اتمی تامین شد.
پیشنهاد تاسیس این سازمان این سازمان را *****روایتآمیز نهاور رئیس جمهور آمریکا در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد (که به سخنرانی اتم برای صلح معروف شد) در سال 1953 مطرح کرد. آژانس و دبیر کل آن محمد البردائی در سال 2005 مشترکا برنده جایزه صلح نوبل شد.
شورای حکام
شورای حکام از 35 کشور عضو تشکل شده است. مطابف ماده 6 اساسنامه آژانس 10 عضو شورا باید حتما از بین کشورهای پیشرفته و صاحب تکنولوژی هستهای و 7 عضو دیگر از بین کشورهای اروپایی انتخاب شود. برای خاورمیانه و آسیای جنوبی 2 نماینده در نظر گرفته شده است.
نیروگاه اتمی
نیروگاه اتمی در واقع یک بمب اتمی است که به کمک میلههای مهار کننده و خروج دمای درونی به وسیله مواد خنک کننده مثل آب و گار تحت کنترل درآمده است.
تعریف انرژر اتمی:
ذرات پرتاب شده از هستهای اتم مواد رادیواکتیو با سرعت فوقالعاده زیادی حرکت میکنند. همین حالت دانشمندان را بر این نکته متوجه ساخته بود که انرژی آزاد شده از اتمهای دارای قدرت زیادی است و به آن از روی اتمی نام نهادند. این انرژی در هستهای اتم نهفته است و تا وقتی که آزاد نشده است هیچگونه اثری به وجود نمیآورد ولی در صورتی که آزاد شود مقدار آن فوق العاده زیاد است.