مقدمه ای بر حفاظت نهال های جوان در مقابل سرمازدگی
حفاظت از نهال های جوان در مقابل سرمازدگی ازمسائل مشکل درامر مدیریت باغات در دهه اخیر بوده است و وابستگی به چند عامل مختلف دارد. این عوامل شامل افزایش حجم کاشت نهال های جوان در چند سال اخیر، افزایش هزینه های سوخت ، تجهیزات باغی ونیروی کارگری واف دفعات و شدت یخبندان در سال های اخیر می‌باشد. در واقع مشکلات ناشی از مراقبت نهال های جوان طبیعت ضعیف نهال ها و افزایش دفعات یخبندان موجب افزایش تمایل باغداران و محققین باغبانی برای دستیابی به راهکارهایی جهت حفاظت از نهال های جوان مرکبات درمقابل سرمازدگی شدهاست. از آن جایی که نهال های جوان کوچک بوده وحجم نسبتا کمی از زمین رااس می‌کنند بنابر این حفاظت در مقابل سرما بوسیله اکثر تجهیزات موجود در این زمینه زیادموثر نمی‌باشد. همچنین گرمادهی با سوختهای فسیلی از قبیلنفت و گازوییل به دلیل افزایش روز افزون نرخ سوخت مقرون به صرفه نمی‌باشد. برای این منظور می‌توان از ماشین های بادی استفاده کرد اما کاربرد این تجهیزات محدود به شبهای آرام به وارونگی دمایی است وهزینه تهیه و استفاده از این تجهیزات برای باغات از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نمی‌باشد.آبیاری برای حفاظت در مقابل سرما یکی از روش هایی است که درحال حاضر بویژه در باغات جوان که سیستم های آبیاری بارانی میکرواسپرینکل به خوبی طراحی و احداث شدهاند به کار گرفته می‌شود. این قبیل سیستم نیازمند منابع انرژی دائم و بدون قطع برق هستند تا از مشکلات ناشی از شوک های الکترویکی جلوگیری شود. بیشتر نهال های جوان مرکبات درمناطقی کاشته می‌شوند که استفاده از تجهیزات متداول مشکل یا غیر ممکن است و باغداران مجبورند به روش های غیر متداول حفاظت از سرما متوسل شوند. بعضی از این روشها شامل استفاده از ارقام و پایه های مقاوم به سرما انتخاب مکانهای گرمتر برای احداث باغ عملیات باغی مطلوب، آبیاری قبل از یخبندان و استفاده از پشته ها و پوشش های خاص می‌باشند.
مقایسه روشها
هزینه های بالای تهیه سوخت موجب هزینه بر شدن گرما دهی باغات در شبهای یخبندان وغیر اقتصادی شدن این عمل در اغلب باغات به استثنای محصولات گران قیمت شده است. ماشین های بادی در بعضی موارد مفید می‌باشند اما نیاز به نگهداری مداوم وشرایط وارونگی دمایی دارند. مه پاشی نیز می‌تواند موجب حفاظت در مقابل سرما شود، اما یک نیسم ملایم میتواندموجب خروج مه از باغ شودو این مسئله بویژه در قسمتی که باغ در حاشیه جاده قرار دارد بیشتر واضح است. آبیاری بارانی با حجم زیاد به خوبی در باغات لیمو و آووکادو در ایالت فلوریدای جنوبی که دما زیاد پایین تر از حد یخبندان نمی‌رود برای مقابله با سرمازدگی استفاده شده است. اما در شمال ومرکز فلوریدا که هوا سردتر است نمی‌توان از این روش استفاده کرد زیرا وزن یخ تشکیل شده در اثر آبیاری بارانی ممکن است موجب شکستگی شاخه های درختان جوان شود. سیستم آبیاری بارانی موجب خیس شدن برگها وحساسیت آنها به سرما ناشی از تبخیر آب در آب و هوای خشک یا یخ زدگی بادی می‌شود. در سال 1962 بسیاری از درختان در اثر یخبندان بعد از آبیاری بارانی از بین رفتند. امروزه به دلیل افزایش هزینه سوخت استفاده از آبیاری بارانی میکرواسپرینکل به سرعت در حال توسعه جهت حفاظت از نهال های جوان در مقابل سرما است. این نوع آبیاری بویژه برای پاجوش ها شاخه های پایینی و قسمت پایین تنه درختان جوان مناسب می‌باشد. اما این آبیاری باید تا زمانی که دمای باغ به بالاتر از حد یخبندان برسد ادامه داشته باشد. اما اگر آبیاری قبل از آن متوقف شود و سپس ادامه یابد درختان در مقایسه با آبیاری مداوم دچار آسیب دیدگی بیشتر می‌شوند پشته سازی یکی از روش های مفید و بسیار موثر در جهت حفاظت تنه های نهال جوان از سرمازدگی است.اما پشته سازی کار وقتگیری است و می‌تواند موجب شیوع برخی آفات و مشکلات دیگر در باغ شود. باغداران با استفاده از پوشش های خاص حفاظتی می‌توانند مانع بعضی از این مشکلات شوند. این پوشش ها بعد از نصب بر روی نهال های جوان می‌توانند مدت نسبتا طولانی بر روی آنها وجود داشته باشند. این پوشش ها با وجود این که در مقابل سرمازدگی موثر هستند اما به حد پشته ها مفید نمی‌باشد. در واقع حفاظت از سرما به میزان زیادی بستگی به نوع پوشش به کار رفته دارد و با توجه به نوع پوشش ها میزان حفاظت از سرما متفاوت است. جدول 1 روش های مختلف حفاظت در مقابل سرما که در اینجا عنوان شد را از لحاظ میزان انرژی موردنیاز مورد مقایسه قرار می‌دهد.
انباشته کردن خاک
انباشته کردن خاک شامل خاکدهی به اطراف تنه درخت برای حفاظت جوانه ها و تنه در مقابل سرما می‌باشد.
این روش یکی از موثر ترین روش های حفاظت از سرما برای نهال های جوان است که طی سالیان متمادی مورد استفاده قرار گرفته است.
اصول پشته سازی
از آنجایی که خاک در طول روز گرما را در خود ذخیره کرده و در طول شب آن را آزاد می‌کند گرما در خاک از عمق به سمت سطح خاک منتقل شده و از طریق تابش در هوا منتشر می‌شود. با انباشته کردن خاک در اطراف تنه درخت گرما منتقل شدهازعمق خاک به تنه درخت منتقل شده و آنرا از سرما حفاظت می‌کند. لذا پشته سازی از طریق هدایت گرمایی و عایق شدن موجب حفاظت نهال های جوان از سرما می‌شود.
زمان پشته سازی
جواب واضحی برای زمان پشته سازی وجود ندارد اما معمولا این عمل بیشترین تاثیر خود را زمانی خواهد داشت که روز قبل از یخبندان انجام شود و برای این مسئله نیاز به پیش بینی دقیق وضعیت آب و هوایی دارد که در حال حاضر امکان پذیر نیست. باغداران در بیشتر مناطق جنوبی در ایالت فلوریدا تا زمانی که احتمال سرمازدگی کم است هرگز از پشته سازی استفاده نمی‌کنند و معمولا در طول پاییز این عمل را به عنوان یکی ازعملیات رایج باغبانی انجام می‌دهند. به عقیده آنها بهتر است تمام درختان در مناطق شمالی این ایالت در 15 نوامبر پشته سازی شوند و در سایر مناطق ایالت فلوریدا می‌توان این عمل را دیرتر انجام داد.
ایجاد پشته
پشته ها را می‌توان با استفاده از یک بیلچه یا بیل، تیغه های تراکتوری یا ابزارهای مشابه و همچنین ماشین های پشته سازی ایجاد کرد. پشته ها را باید در حد امکان مرتفع ساخت تا به شاخه های اصلی درخت جوان برسند. پشته های بلند تر از نهال جوان بهتر در مقابل سرما حفاظت می‌کنند اما نیروی کار و هزینه بیشتری نیاز دارندتا احداث شوند برای این منظور باید ازخاکهایی استفاده شود که عاری از علف هرز خرده چوپ نخاله و سایر ضایعات حاوی آفات و بیماری های مختلف باشند. در طول زمستان باید پشته ها را بازرسی کرد که فرسایش احتمالی آنها در اثر باد یا بارندگی مشخص شود. در صورتی که عملیات پشته سازی به خوبی انجام شود درختان آسیب دیده از یخبندان به سرعت رشد مجدد خود را از سر خواهند گرفت.
حذف پشته ها
به محض بر طرف شدن احتمال سرمازدگی می‌توان پشته ها را از پای درختان حذف کرد. در اکثر مناطق این امر در اواسط یااواخر ماه فوریه انجام می‌شود. در صورتی که پشته ها به مدت طولانی بر روی درختان باقی بمانند در هوای گرم مشکلات ناشی ازناحیه آفات و بیماری ها افزایش یافته و احتمال خط عارضه فیزیولوژیکی پوست اندازیه درخت که به سرعت نهال جوان را از بین می‌برد افزایش می‌یابد. حذف پشته ها مانند احداث آنها باید به دقت صورت بگیرد ها از آسیب دیدگی درخت در اثر کاربرد بی دقت تجهیزات باغی ممانعت به عمل آید. همچنین باید مراقب بود که پشته ها به طور کامل و تمیز از اطراف درخت حذف شوند و خاک اطراف نهال های جوان هموار شود. رها سازی مقدار زیادی خاک در اطراف تنه درخت ممکن است موجب تحریک پوسیدگی در بخش حساس پیوندی درخت شود.