تحقیق مقاله چمن

در باغات و پارک های زینتی جهت نمایاندن ارزش واقعی گلهای مختلف به الوان بس گوناگون و یا در بعضی از مواقع برای کم کردن زنندگی رنگ گلهای برخی از نباتات از نظر دید چشم ، لزوم ایجاد چمن با رنگ سبز واجب بوده و چیز دیگری جایگزین آن نخواهد بود . کشت چمن در تمام اراضی به شرطی که قبلا در صورت احتیاج با استعمال کودهای حیوانی و شیمیایی و مخصوصا انواع خاکهای مناسب اصلاح کننده حالت فیزیکی خاک ، زمین را آماده نمایند ، امکان پذیر می باشد .

هر گاه خاک رسی و مرطوب باشد بایستی قبل از اقدام به هر امری آن را زه گشی کنند و یا در صورت عدم امکان اقلا در عمق 20 الی 30 و به ضخامت 10 الی 15 سانتیمتر شن و یا خاکستر چوب در زمین دفن نمایند . بدین معنی که اول به عمق 20 الی 30 سانتیمتر سطح الارض  را به کلی برداشته ،سپس شن و یا خاکستر را استعمال نموده و در آخر کار دوباره خاک رو را بجای خود قرار دهند . بدیهی است که انجام این عملیات بسیار گران تمام می شود ، ولی برای ایجاد چمن در میدانهای ورزشی که روی مراتع مرطوب تأسیس می گردند لازم می باشد . هر گاه عملیات فوق به شرحی که گذشت انجام نگیرد ، در عرض چند سال نباتات اراضی مرطوب مانند نی های مختلفه و غیره در این قبیل زمین ها رشد و نمو زیادی کرده و چمن را به کلی از بین خواهند برد . بویژه چمن قسمتهائی که هنگام بازی ، بیشتر لگدمال می شوند زودتر از بین رفته و خالی خواهند شد . در صورتی که زمین خیلی سبک و خشک باشد ، تا حدود امکان باید مقداری از خاکهای سنگین مانند رس و غیره را بدان اضافه نمایند . و یا لااقل قبل از کاشت آن را به کرات آبیاری نموده ، سپس از کودهای آلی پوسیده و شیمیائی استفاده کرده و به طور سطحی با خاک مخلوط کنند . در اراضی خشک ، بهترین طریق دفن نمودن پهن گاوی به عمق 50 سانتیمتر می باشد ، که در این صورت بذور کاشته شده ، اولا ریشه هایشان برای رسیدن به مواد غذائی بیشتر در خاک فرو رفته ، ثانیا در این عمق رشد و نمو زیادی کرده و به علاوه در مجاورت یک رطوبت ملایم دائمی قرار می گیرند .

در اراضی آهکی که مخصوصا هنگام تابستان بینهایت خشک می شوند ، رنگ سبز چمن عوض شده و مایل به زرد می گردد . در این نوع خاکها ، اولا باید در فصول گرم آنها را آبیاری زیادی نموده ، ثانیا برای نگهداری رنگ سبز چمن دو یا سه مرتبه از کودهای شیمیائی یل آلی ازته محلول ، به صورت آبپاشی استفاده نمایند .

بطور کلی بهترین اراضی برای چمن کاری ، زمین هائی است سبک و یا نیمه سنگین که اقلا به عمق 30 الی 40 سانتیمتر خاک زراعی مرغوب و تحت الارض قابل نفوذی داشته باشند . در صورتی که زمین های مورد استفاده از لحاظ خاک رو ضعیف باشند بهتر است به آنها خاک زراعی کاملا مرغوبی به ضخامت 8 الی 10 سانتیمتر اضافه نمایند . ولی اساس موفقیت در چمن کاری اراضی مختلف ، انتخاب صحیح بذور از انواع نباتات چمنی خانواده گندمیان (Graminees ) و در صورت لزوم از خانواده بقولات (Legumineuses ) بسته به نوع زمین و آب و هوای محل جهت بذرکاری می باشد . بنابر این برای چمن کاری ، اول باید زمین مورد نظر را از هر حیث آماده کرده و در صورت احتیاج ، اصلاح نموده و کود حیوانی و شیمیائی مکفی بدان اضافه نمایند . موقع تهیه نیز باید توجه بیشتری به خارج کردن ریشه نباتات هرز نموده و بهر وسیله ای که شده است حتی با دست آنها را یطور گامل از زمین کنده و خارج نمایند . سپس بذور مورد نیاز را بر حسب نوع خاک و رطوبت زمین و آب و هوای محل از بین نباتات چمنی خانواده گندمیان ، در صورت نیاز از خانواده بقولات انتخاب نموده ، به نسبت معینی با هم مخلوط کرده و اقدام به کاشت نمایند .

مشخصات چمن :

چمن گیاهی تک لپه است . مرکز رویشی آن در قسمت طوقه ، نزدیک خاک است . این مرکز رویشی پائین به گونه ای است که کار چمن زنی را آسان می کند و نیز قدم زدن بر روی آن تقریبا بدون عارضه است و چمن از این رهگذر آنچنان خسارتی نمی بیند . اغلب چمنها جزء گیاهان دائمی چند ساله اند ؛ البته چمن یکساله نیز وجود دارد . چمن را بیشتر از طریق کشت بذر تکثیر می کنند ؛ گونه هائی از چمن نیز به روش غیر بذری تکثیر می شوند .

از جمله مشخصات دیگر چمن تولید مستمر برگهای تازه از مرکز رویشی آن است که در تمام فصل رویشی انجام می شود . البته در مواردی هم مانند پیری ، برگها فرسوده و نابود می شوند . بهر حال اعم از شرایط طبیعی و زراعی ، چمن رشدی سریع دارد و مواره مقدار محصول آن بیشتر از مقدار بذر پاشیده شده است . همین خصوصیت چمن باعث شده که در فضاهای سبز کاربرد زیادی داشته باشد ؛ چرا که رشد آن یکنواخت ، مداوم و سریع است .

قابلیتهای کاربردی :

بعضی از چمنها در هر شرایطی قابلیت تطبیق دارند و بقاء و رشد خود را حفظ می کنند و بدان ادامه می دهند ؛ برخی دیگر از انواع چمنها نیز حساسند و با تغییرات محیطی سریعا از بین می روند . گونه هائی در برابر "پا خوردگی " مقاوم هستند و هر چند لگدکوب شوند باز هم حیاط و جلای خود را حفظ می کنند و برخی دیگر چنین مقاومتی ندارند . انواعی از چمنها توانائی  ترمیم دارند و با سرعت بستر خود را پوشش می دهند در حالیکه انواعی دیگر این کار را بکندی انجام می دهند .

مقاومت چمن در شرایط مختلف آب و هوائی و خاک :

برای اکثر چمنها خاک نسبتا حاصلخیز کمی اسیدی یا خنثی با تهویه مناسب و زهکشی مطلوب ، محیطی کاملا ایده آل خواهد بود و در چنین شرایطی بخوبی رشد می کنند ؛ اما همواره زمینهائی که تمام این شرایط را یکجا دارا باشند یافت نمی شود . گونه هائی از چمنها در وضعیتهای مختلف خاکی قابلیت سازگاری عجیبی دارند ؛ و بعضی دیگر هم توانائی سازگاری اندکی از خود نشان می دهند و اصولا انعطاف پذیر نیستند . همچنین گونه هائی از چمنها نسبت به رطوبت بالا و نور کم مقاومت نشان می دهند و بعضی دیگر برعکس آنها عمل می کنند . برخی از آنها آب و هوای خشک را دوست دارند و بعضی دیگر در چنین شرایطی نمی توانند به حیات خود ادامه دهند .

چمنها را بر اساس نیاز دمائی منطقه رشدی به دو گروه عمده تقسیم می کنند :

1-چمنهای سردسیری ؛ که به 15 تا 21 درجه سانتی گراد دمای روزانه نیاز دارند .

2-چمنهای گرمسیری ؛ که دمای 27 تا 29 درجه را ترجیح می دهند .

بخاطر همین اختلاف درجه حرارت است که مثلا چمنهای سردسیری در دمای گرم حالت بخواب رفته می یابند و برنگ مایل به قهوه ای در می آیند و نیز چمنهای گرمسیری در مناطق سرد ، در اوایل بهار و اواخر پائیز از رشد باز می مانند و رنگ آنها نا خوشایند می شود.

اصلاح خاک  :

خاک مناسب برای کاشت چمن باید بافتی مناسب با PH   خوب داشته باشد . بیشتر چمن ها در خاک های لومی یا شنی _ لومی با PH   خنثی یا کمی اسیدی (6.5 تا 7 ) رشد مطلوبی خواهند داشت .

برای دستیابی به خاک مناسب که بافتی مطلوب و زهکشی PH   عالی داشته باشد در اغلب موارد ضرورت دارد که مقدار معینی از مواد افزودنی بدان اضافه شود . این مواد افزودنی را با دستگاه روتوتیلر (Rototiller ) و یا دیگر تجهیزات مکانیکی با خاک مخلوط می کنند .

دستگاه روتوتیلر همچنین می تواند سطح خاک را نرمتر سازد و کلوخها را به اجزاء ریزتر خرد کند . این دستگاه دو مزیت علمی دیگر نیز دارد : یکی ازبین بردن علفهای هرز موجود در خاک و دیگر آوردن سنگهای بزرگ به سطح خاک . همچنین می دانیم ،علفهای هرز و سنگهای درشت در خاک دو عامل منفی به شمار می آیند که با روتوتیلر می توان آنها را از سر راه برداشت . این سنگها اگر ریز باشند بستر چمن را خراب می کنند و اگر درشت باشند به تیغه های ماشین چمن زنی آسیب می رسانند . بنابراین ، پیش از کاشت چمن ، تمام سنگهای ریز و درشت را باید از خاک جمع آوری کرد . علفهای هرز نیز زیبایی و رشد و طراوت چمن را تحت الشعاع قرار می دهند . هر گاه این علفهای هرز از نوع خطرناک باشند ، در کار نگهداری دشواریهایی به بار می آورند . پس برای حل چنین مشکلاتی نیز بهتر است پیش از کاشت چمن اقدام شود و حتی الامکان تمام علفهای هرز از منطقه خارج گردند . در این مورد می توان از علفکش "غیر انتخابی " یا از مواد ضد عفونی کننده خاک که اثر آنها مقطعی و کوتاه مدت باشد استفاده کرد . مثلا متیل برماید برای این کار مناسب است . هر دو نوع مواد یاد شده گران قیمت اند ؛ اما با اسامی مختلف غالبا در دسترس قرار دارند . باری ، پس از آماده سازی کامل خاک می توان اقدام به کاشت چمن کرد .

انتخاب بذور :

عوامل زیادی از قبیل جنس خاک ، آب و هوای محل و منظوری که چمن جهت آن ایجاد می شود در انتخاب انواع بذور چمنی کمک خواهند کرد . مثلا در باغات زینتی بایستی بذور طوری انتخاب شوند که چمن حاصله ظریف و لطیف باشد . و در زمین های ورزشی مانند فوتبال و روگبی ( Rugby  ) و یا میدان های اسب دوانی که بازیکنان با کفش و اسبان با سم چمن را خواهند کند ، باید بذوری انتخاب نمود که ریشه های قوی داشته و به علاوه بازیکنان و اسبها روی آن نلغزند . در انتخاب بذور نه نتها بایستی به این موضوع اهمیت داد که هر یک از بذور انتخابی به حالت طبیعی و وحشی چگونه رشد و نمو می کنند . بلکه این نکته را نیز باید در نظر گرفت که در چمن های مصنوعی در نتیجه چیدن و غلطک زدنهای متوالی ، این بذور به چه شکلی در می آیند ،زیرا این دو عامل ، پنجه زدن نباتات را به کلی تغییر داده و با حالت وحشی اولیه تفاوت زیادی خواهند داشت . به علاوه برخی از نباتات چمنی خوانواده گندمیان فقط در بهار سبز و زینتی بوده در صورتی که برخی دیگر تا زمستان سبز می مانند . بنابراین بهتر است بجای کشت یک نوع بذر ، مخلوطی از چند نوع را مورد استفاده قرار دهند . بعضی از این نباتات ، چمنی ایجاد می کنند به رنگ سبز روشن ، در صورتی که برخی دیگر چمنی با رنگ سبز مایل به آبی تند تولید می نمایند . در نتیجه توصیه می گردد که برای احداث چمن به منظورهای مختلف و مخصوصا در اراضی وسیع ، قبلا با کارشناسان و متخصصین کار آزموده مصلحت نموده و با راهنمائی و صلاح دید ایشان اقدام به عمل گردد . زیرا در غیر این صورت غالبا نتیجه امر منفی و رضایتبخش نخواهد بود .

در اغلب موارد به علت عدم اطلاعات و یا به منظور صرفه جوئی ، بذور نباتات چمنی زیر که از خانواده گندمیان می باشند به طور خالص مورد استفاده قرار می گیرند :

Ray – grass anglais (Lolium  perenne  L. ) :

چمنی است که فقط در اراضی نم دار و آب و هوای مرطوب مقاوم و تقریبا دائمی بوده ، در ضمن ، جوانه زدن و رشد سریع داشته ، چیدن را به خوبی تحمل می نماید .

Ray – grass de pacey ( L.  P.  Var : ramosum) :

واریته ای است که از نوع اصلی خود بیشتر دائمی و قوی بوده ، در عین حال نیز ظریف می باشد .

Ray – grass  d Italie ( Lolium italicum A.  Br. ):

نباتی است دو ساله ، سریع الرشد و فوق العاده قوی که برای ایجاد مراتع مصنوعی موقتی بکار رفته ولی در چمنهای زینتی مصرف چندانی ندارد .

به طوری که در بالا گفته شد نباتات نامبرده فقط در مناطق مرطوب و اراضی نمدار دائمی بوده ، رشد و نمو مناسبی کرده و نتیجه رضایت بخشی می دهند . و چون هنگام احداث چمن های زینتی و یا میادین ورزشی نه تنها بهاء بذر گران تمام می شود ، بلکه مخارج تهیه زمین ، قیمت کود و دستمزد کارگر نیز مبلغ هنگفتی بر می دارد . لذا بهتر و با صرفه تر خواهد بود که به جای Ray-grass های خالص از Lawn – grass ها که مخلوط چند نوع بذر نباتات چمنی می باشند با در نظر گرفتن شرایط آب و هوا و موقعیت محل استفاده گردد.

Lawn – grass چمنی است که قسمت اعظم آن را ( ری گرای انگلیسی ) تشکیل می دهد و چنان که قبلا نیز اشاره گردید ری گرا، نبات ظریف و پر پشتی بوده و به واسطه رشد و نمو سریعی که دارد در سال اول کشت چمن زیبائی ایجاد کرده ، به علاوه از رویش علفهای هرز نیز جلوگیری می نماید . اما در سالهای بعد به تدریج از بین رفته ، به جای آن سایر نباتات چمنی موجود در مخلوط بویژه   Fetuques ها و Paturins ها که مدت زیادی برای رشد و نمو کامل خود احتیاج داشته و در عوض گیاهان قوی  و مقاومی می باشند سبز می گردند .

در چمنهای ورزشی ، مخصوصا برای گلف (Golf ) که باید زمین مانند روی میز بازی بلیارد (Billard ) صاف و یکنواخت باشد ، نبایستی در مخلوط Lawn – grass ، دانه های (ری گرا ) داخل گردند .

انتخاب انواع نباتات چمنی:

نباتات چمنی خانواده گندمیان برای اراضی خشک .

Fetuque ovine (Festuca ovina L. )

Fetuque heterophylle (Festuca heterophylla Lamk. )

Fetuque rouge tracante (Festuca rubra Var: genuine )

Paturin des pres (Poa pratensis L. )

Paturin comprime (Poa compressa L. )