مقدمه
انجام سردمیهای Km1000 ، Km15000 ، Km 30000، Km 45000 ، Km 60000 ، Km 70000، تعویض روغن LHM ، تعویض لنت جلو و عقب، تنظیم ارتفاع، تست موتور با دستگاه، تعمیر پمپ هیدرولیک، تعویض تسمه قائم، تعویض چراغهای جلو ، پیاده و سوارکردن رادیاتور کولر، تست موتور با دستگاه کلزیا، تعویض Air pump (1800) ، تعویض اگزوز ، تعمیر سرسیلندر ( کامل ) ، تعویض بلبرینگ چرخهای جلو و عقب، تعویض گردگیرپولوس، تعویض سنسور ABS، پاک کردن کد خطای Air bag ، فعال کردن Air bag جدید، شارژ گراز کولر با دستگاه، تعمیر پمپ بنزین، تعویض دیسک و صفحه کلاچ 1800، 2000، پاک کردن کودخطای ABS، تعویض اکسل عقب کامل، تعویض کیلومتر کامل، تعویض پنیون فرمان کامل، تعویض Air bag سمت راست، تعویض Air bag سمت چپ، تنظیم غربیلک فرمان، تعویض واشر کارتل، تعویض تسمه دینام، پیاده سوار کردن دینام، تعویض شمع روغن تعویض فولی سرمیل لنگ، تعویض اویل پمپ ، تعمیر موتور کامل، تعویض پیستونهای موتور، یاتاقان بندی کامل موتور، پیاده و سوار کرند داشبورد، تعویض Stop ترمز، پیاده سوار کردن جلوبندی کامل، تعویض پاد غلت ها دو طرف، تعمیر تصحیح کننده ارتفاع جلو و عقب، پیاده و سوار کردن کامل موتور، و تعویض چراغهای عقب بوده است.
نمایی از تعمییر گاه
فصل اول
سیستم هیدرولیک
مقدمه فصل اول
سیستم تعلیق زانتیا بدلیل اینکه فنربندی در آن وجود ندارد بسیار قوی باید باشد زیرا بدلیل اینکه باید وزن خودرو و سرنشینان بر روی سیستم هیدرولیک و پنوماتیک باشد پس در نتیجه برای تحمل وزن خالص خودرو که Kg1320 می باشد روغن باید فشار زیادی را تحمل کند. بدلیل اینکه مایعات تراکم پذیری کمی دارند و یا اصلاً تراکم پذیر نیستند سیستم تعلیق این خودرو دچار سفتی زیاد می شود و همین دلیل است که شرکت سازنده در کوی های تعلیق از گاز نیز به صورت حجم بسته استفاده کرده تا این تراکم ناپذیری را از بین ببرد.
در این فصل در مورد رکن اصلی سیستم هیدرولیک یعنی پمپ هیدرولیک بحث مختصری انجام شده است.
بعد از بحث پمپ به بحث جالتری که زانتیا را با خودروهای دیگر متفاوت ساخته است می رسیم که این بحث همان شیر ضد نشت ( SC/MAC)است سیستم ( SC/MAC) از 1993 روی خودروهای زانتیا گذاشته شده است و باعث جلوگیری از افت ارتفاع خودرو در زمان خاموش بودن ماشین می شود.
بدلیل اینکه سیستم تعلیق زانتیا هیدروپنوماتیک است اگر ارتفاع خودرو بدون محاسبه باشد هریک از این دو مقوله ( روغن و گاز ) اضافه و کم می شود یعنی خودرو بیش از حد پائین باشد ( داخل کوی ها روغن کم شده )و یا بیش از حد بالا باشد ( داخل کوی ها گاز متراکم شده و کم می شود ) و خودرو می کوبد و خودرو خودرویی خشک و پرصدا می شود و به همین دلیل در این فصل شما را با سیستم تنظیم ارتفاع جلو و عقب و اثبات فرمول آن آشنا می کنیم تا دچار هیچ یک از این اشکالات نشوید.
نکته : بیشترین مسئله این که در فصل هیدرولیک باید در نظر بگیریم افت فشار هیدرولیک برای کارهای تعمیراتی است بدلیل اینکه داخل لوله ها روغن با فشاری حدود 80 تا 150 بار وجود دارد اگر سیستم هیدرولیک را بدون افت فشار باز کنیم و یا کار تعمیراتی روی آن انجام دهیم باعث می شویم که این روغن با فشار 80 تا 150 بار بسمت ما پاشیده شود.
نکته: در خودروی زانتیا فقط یک فنر وجود دارد و آن هم فنری هست که داخل اکومولاتور هست و هیچ فنر دیگری در قسمت تعلیق این خودرو و بکار نرفته است.
پمپ هیدرولیک
بهترین و مهمترین وسیله هیدرولیکی در خودروهای زانتیا پمپ هیدرولیک است که وظیفه تامین فشارهای بسیار بالا را برعهده دارد.
این پمپ وظیفه تامین روغن برای سیستم های تعلیق، ترمزها هیدرولیک فرمان را برعهده دارد و روغن مصرفی این سیستم ها را تامین می کند.
توجه: فقط در موتورهای 1800 فولی این پمپ از فولی پمپ های 2000 بزرگتر است.
روش کار پمپ (6+2)
این پمپ متشکل از هشت پیستون یکسان می باشد که به دو قسمت تقسیم شده است پیستون ها دود شفتی الکسانتری (خارج از مرکز) که توسط پولی به گردش در می آید قرار گرفته اند.
یکی از قسمتها دارای شش پیستون است که این شش پیستون موظف هستند به تامین روغن برای سیستم فرمان هستند و قسمت دیگری که دارای دو پیستون است موظف به تامین روغن برای سیستم تعلیق و ترمز است به همین خاطر به این پمپ (6+2) نیز می گویند.
این پمپ دارای سه کانال می باشد.
الف) کانالی که مایع LHM را از منبع ذخیره مکش می کند.
ب)کانال خروجی برای تست 6 پیستون که مدار سیستم (فرمان) را تغذیه می کند.
ج) کانال خروجی 2 پیستونه که مدار سیستم (تعلیق و ترمزها) را تغذیه می کند.
شماتیک اجزاء پمپ (6+2)
شکل 1-1 : شماتیک اجزا پمپ(2+6)
(شکل ها در فایل اصلی موجود است)
1- پولی پمپ 10- سوپاپ سه راهه
2- بدنه پمپ 11- سوپاپ اطمینان فشار
3- سوپاپ تغذیه 12- پوسته
4- فنر 13- پیچ
5- پیستون 14- شفت
6- پیستون (A)- خروجی(ترمزها-سیستم تعلیق)
7- سوپاپ (B)- خط مکش
8- پیسون (C)- خروجی (سیستم فرمان)
9- فنر (D)- قسمت شش پیستون
(E) – قسمت دو پیستون
عملکرد پمپ (6+2)
قسمت 6 پیستون، پمپ (سیستم فرمان)
روغن از منبع LHM توسط شیلنگی به سمت کانال B آمده و از طریق کانال B راهنمایی شده به قسمت سیلندر و پیستون ها با چرخش شفت محفظه بین روغن و بدنه سیلندر کم و کمتر شده که همین باعث متراکم شدن (البته چون مایعات متراکم ناپذیرند فشار آنها افزایش می یابد) این تراکم باعث فشار می شود که این فشار سوپپ یکطرفه پیستون ها را با ذکر ده با باز کردن آن روغن به محفظه پیستون رفته و زمانی که محور (شفت)پیستون رابه سمت بالا داده این بالا رفتن پیستون باعث می شود که روغن روی پیستون سوپاپ یکطرفه دوم را نیز باز کند و باعث رفتن روغن به سمت کانال C می شود که از کانال C به سمت جعبه فرمان هدایت می شود لازم بذکر است تمامی پیستون ها به کانال C راه دارند و همگی مستلزم به تهیه روغن برای سیستم فرمان هستند.
توجه: در مواردی که فشار در پوسته پمپ زیاد شود سوپاپ اطمینان (11) باز شده و مایع LHM را به طرف کانال ورودی از طریق پیچ(13) و شافت جریان پیدا می کند و دوباره به محفظه سیلندر راهنمایی می کند.
شکل 1-2: قسمت 6 پیستون
7-سوپاپ B خط کش
8-پیستون C-خروجی (سیستم فرمان)
9-فنر F-فاز تراکم و تخلیه
10-سوپاپ سه راهه C-فاز ورودی و پر شدن سیستم
قسمت 2 پیستون، پمپ (سیستم تعلیق و ترمز)
برای مکش روغن: مدار تغذیه توسط سوپاپ بسته شده است. با فشرده شدن فنر(4) پیستون (5) فشاری را ایجاد کرده و سوپاپ یکطرفه (6) اجازه ورود مایع LHM را به داخل سیلندر می دهد.
در قسمت تراکم: فشار داخل سیلندر از فشار درون سیستم فرمان بیشتر است. یک شاخه از سه راهه (3) مدار را باز می کند. سوپاپ یکطرفه (6) به پائین پیستون فشار وارد کرده و مایع LHM به طرف خروجی جریان می یابد.
این دو پیستون توسط درون بدنه پمپ به هم متصل هستند و به خروجی (سیستم تعلیق و ترمز) منتهی می شوند.
توجه: در این مدار فشار درون سیستم توسط اکومولاتور (رگلاتور فشار) تنظیم می گردد.
شکل 1-3 : قسمت 2 پیستون
3- سوپاپ تغذیه (A)- خروجی (سیستم تعلیق و ترمزها)
4- فنر (B)- خط مکش
5- پیستون (C)- فاز تراکم وتغذیه
6- سوپاپ (G)- فاز ورودی و پرشدن
اصول عملکرد سیستم ثابت نگهدارنده ارتفاع خودر از سطح زمین (SC/MAC)
توجه: (SC/MAC) = شیر ضد نشست (شیری که جلوگیری می کند از افت ارتفاع خودرو در حالت خاموش بودن موتور).
معرفی سیستم (SC/MAC)
از سال 1993، تمامی خودروهای زانتا که دارای فرمان هیدرولیک بودند مجهز (SC/MAC) (نگهدارنده ارتفاع ثابت از سطح زمین) شده اند.
در تاریخچه خودروهای سیتروئن که در ایران آمده قبل از زانتیا خودرویی بوده که ارتفاع آن نیز تنظیم می شده اما با یان تفاوت که خودرو قدیمی هنگامی که خاموش می شد افت ارتفاعی داشت و هنگام روش کردن خودرو دوباره ارتفاع به نقطه اصلی خود باز می گشت و این باعث اتلاف وقتی بعد از روشن کردن خودرو تا رسیدن به ارتفاع مناسب می شد.
عملکرد سیستم (SC/MAC)
هنگامی که خودرو به مدت طولانی در یک مکان به حالت توقف مانده باشد سیستم هیدرولیکی دارای افت فشار محسوسی می شود که این افت های ارتفاع در قسمت جلوی خودرو از طریق تصحیح کننده ارتفاع و در قسمت عقب خودرو از طریق تصحیح کننده ارتفاع عقب و شیر کنترل ترمز است. در این حالت شیر ضد نشست (SC/MAC) سیستم های تعلیق (تصحیح کننده ارتفاع جلو و عقب و شیر کنترل ترمز عقب) را از سایر قسمتهای هیدرولیکی در هنگام افت فشار مجزا می گرداند. بنابراین خودرو در ارتفاع ثابتی از سطح زمین قرار می گیرد.
توجه: در بسیاری از مواقع دارندگان خودروی زانتیا با مراجعه به نمایندگی های مجاز سایپا نارضایتی خود را از افت ارتفاع جلو یا عقب خودروی خود پس از ثابت ماندن خودرو بعد از نیم الی یک ساعت دارند. که این نیم الی یک ساعت می توان گفت همان زمان مورد نظری است که سیستم هیدرولیک پس از گذشت آن دچار افت فشار می شود.
ترکیب بندی دستگاه سیستم(SC/MAC)
مدار تغذیه
مدار تغذیه تشکیل شده از :
1- پمپ (6+2) پیستون (بجای پمپ 6 پیستون) که سیال هیدرولیک را در مدراهای فرمان و «تعلیق و ترمز» تقسیم می کند.
2- رگلاتور فشار که فشار مورد نیاز عملکرد صحیح مدارهای سیستم تعلیق و ترمز را تامین می کند.
3- سوپاپ اطمینان که تامین کننده فشار مدار ترمز می باشد.
مدارات سیستم (SC/MAC)
مدار سیستم تعلیق جلو تشکیل شده است از:
1- سوپاپ (SC/MAC)
2- تصحیح کننده ارتفاع
3- دوسیلندر تعلیق
مدار سیستم تعلیق عقب تشکیل شده است از:
1- سوپاپ (SC/MAC)
2- گوی(SC/MAC)
3- تصحیح کننده ارتفاع
4- دوسیلندر تعلیق
شماتیک اجزاء و قطعات مدار هیدرولیک (SC/MAC)
1- واحد تعلیق 2- سوپاپ برقی و رگلاتور سیستم تعلیق جلو
3- واحد تعلیق جلو(سمت راست) 4- سوپاپ (SC/MAC) جلو
5- تصحیح کننده ارتفاع 6- پمپ(6+2) پیستون
7- رگلاتورفشار 8- سوپاپ اطمینان
9- سوپاپ(SC/MAC)عقب 10- سوپاپ برقی و رگلاتور سیستم تعلیق عقب
11- گوی(SC/MAC) 12- شیر سوپاپ کنترل ترمز
13- تصحیح کننده ارتفاع عقب 14- واحد تعلیق عقب(سمت چپ)
15- واحد تعلیق عقب(سمت راست)
شکل 1-4: شماتیک اجزا و قطعات مدار هیدرولیک
(شکل و جدول در فایل ااصلی موجود است)
شکل 1-5 : سوپاپ اطمینان
جدول 1-1 : جدول فشار
شرح کار سوپاپ اطمینان:
سوپاپ اطمینان (8) همانطور که مشاهده می کنید در مدار هیدرولیکی بعد از انباره فشار (اکومولاتور) واقع شده است که کار آن سنجش مقدار هیدرولیک است و اگر فشار هیدرولیک از اندازه واقعی (80bar) کمتر باشد این سوپاپ که سنسور برقی دارد به Ecu فرمان کم بود فشار هیدرولیک می دهد و باعث می شود که چراغ «Stop » صفحه کیلومتر شمار روشن شود.
شماتیک سوپاپ اطمینان:
شکل 1-6 : شماتیک سوپاپ اطمینان
سوپاپ اطمینان (3) اورینگ
سنسور ضربه (4) پیچ (این پیچ سوپاپ را به بدنه متصل می کند)
شرح حرکت روغن در مدار جلو (SC/MAC)
با شروع حرکت موتور پمپ هیدرولیک(6) نیز به گردش در می آید با به گردش درآمدن پمپ هیدرولیک روغن هیدرولیک از مخزن LHM مکش شده و به سمت رگلاتور فشار قوی (اکومولاتور) (7) پمپ می شود پس از گذشت از رگلاتور روغن به سمت سوپاپ اطمینان به حرکت درآمده و با فشار مناسب از آن عبور می کند پس از عبور از سوپاپ اطمینان روغن به سمت سوپاپ(SC/MAC) (شیر ضد نشست) (4) رفته و از آن به سمت تصحیح کننده ارتفاع جلو(5) می رود و پس از آن دوباره به سوپاپ (SC/MAC) (4) باز می گردد و سپس از سوپاپ (SC/MAC) به دو قسمت تقسیم می شود که یکی برای واحد تعلیق جلو (سمت راست) (3) و دیگری برای واحد تعلیق جلو (سمت چپ) (1) می رود.
شرح حرکت روغن در مدار عقب (SC/MAC)
با شروع حرکت موترو پمپ هیدرولیک (6) نیز به گردش در می آید با به گردش درآمدن پمپ هیدرولیک روغن هیدرولیک از مخزن LHM مکش شده و به سمت رگلاتور فشار قوی (اکومولاتور) (7) پمپ می شود پس از گذشت از رگلاتور روغن به سمت سوپاپ اطمینان به حرکت درآمده و با فشار مناسب از آن عبور می کند پس از عبور از سوپاپ اطمینان روغن به سمت سوپاپ (SC/MAC) (شیر ضد نشست) (4) رفته و از آن به چهار مسیرمختلف خواهد رفت.
شکل 1-7 : مسیر حرکت روغن در مدار جلو و عقب
1-از شیر ضد نشست به سمت تصحیح کننده ارتفاع عقب و سپس از آن به سمت گوی(SC/MAC) (11) و شیر سوپاپ کنترل ترمز (12)
2-مستقیماً از شیر ضد نشست به سمت گوی(SC/MAC)(11) و شیر سوپاپ کنترل ترمز(12)
3-از شیر ضدنشست به واحد تعلیق عقب (سمت چپ) (14)
4-از شیر ضد نشست به واحد تعلیق عقب (سمت راست) (15)
تفاوت مدار(SC/MAC) در عقب و جلو
1-وجود سوپاپ کنترل ترمز(12) و گوی (SC/MAC) در عقب خودرو که فشار ترمز و تعلیق را نیز کنترل می کند.
2-در مدار جلو شیر ورودی و خروجی (SC/MAC) بجز چرخها، ورودب ه تصحیح کننده ارتفاع جلو و خروج آن از تصحیح کننده ارتفاع جلو و بازگشت دوباره آن به سمت شیر ضد نشست است ولی در مدار تعلیق عقب خروج از (SC/MAC) و ورود به تصحیح کننده عقب و سپس از تصحیح کننده ورود به گوی (SC/MAC) و شیر ترمز است.
تشریح جزئیات سوپاپ (SC/MAC)
توضیحات زیر در خصوص (SC/MAC) جلو و عقب یکسان است و هیچ فرقی ندارد و هنگام نصب می توان آن را براحتی تعریف کرد.
شکل 1-8 : شکل جزئیات سوپاپ (SC/MAC)
(a)
(b) فشار سیستم تعلیق (واحد تعلیق سمت چپ)
(c)تغذیه تصحیح کننده ارتفاع
(d)فشار سیستم تعلیق (به طرف تصحیح کننده ارتفاع (در جلو و عقب یکسان) و گوی (SC/MAC) (فقط در عقب)
(e)فشار سیستم تعلیق (واحد تعلیق سمت راست)
این سوپاپ فشار سیستم (a) را اول به تصحیح کننده ارتفاع(c) متصل می کند. و روغن از تصحیح کننده ارتفاع دوباره باز می گردد.(d) به سوپاپ(SC/MAC) هنگامی که سوپاپ در حالت توقف باشد (زمان خاموش بودن ماشین و نیاز داشتن به عملکرد سوپاپ) پلانجر(16) در محل خود باقی می ماند و در این حالت ارتباط فشار بین فشارهای سیستم به تصحیح کننده ارتفاع(d) و واحدهای تعلیق (e) ,(b) امکان پذیر نمی باشد.
هنگامی که فشار مورد نظر خوب باشد و نیاز به عملکرد سوپاپ (SC/MAC) نباشد (در روشن بودن موتور) پیستون (17) به پلانجر (16) فشار واد کرده و آن را به سمت بالا هدایت می کند که این بالا رفتن پلانجر باعث باز شدن راههای خروجی (b),(e),(d) می شود.
شکل 1-9 : شماتیک ساده از سوپاپ (SC/MAC)
گوی (SC/MAC)
این گوی طبق نقشه مدارات تعلیق مشخص است که در قسمت عقب و نزدیک سوپاپ(SC/MAC) متصل می شود که این گوی باعث ذخیره سازی فشار در قسمت عقب می شود زیرا سیستم تعلیق و ترمز عقب دارای یک مدار است یعنی برخلف جلو که از یکدیگر جدا هستند باهم یکی است و نیاز به یک پشتوانه فشار هیدرولیک است که این گوی فشار (پشتوانه) مورد نظر را تامین می کند.
اساس کار اصلی این گوی (SC/MAC) این هست که سیال هیدرولیکی تحت فشار را جهت تغذیه ترمزهای عقب برگشت می دهد.