تحقیق مقاله انتقال پایتخت از تهران به اصفهان

((تهدید یا فرصت))

چکیده:

سال هاست موضوع انتقال پایتخت از تهران مورد توجه مسوولا ن و مردم قرار دارد اما در این سال ها آنقدر که در مورد ضرورت انتقال پایتخت سخن گفته شده، گامی عملی برداشته نشده است. تهران پرجمعیت ترین، بزرگترین و به جرات می توان گفت آلوده ترین شهر ایران است که مدتهاست نفس کشیدن هم در آن به دشواری صورت می گیرد. آلودگی هوا در کنار ترافیک شدید، عرصه را بر شهروندان تنگ کرده است. این در حالیست که این مشکل فقط برای ساکنان شهر تهران نیست بلکه صدها هزار نفر از ساکنان شهرهای اطراف تهران، از کرج و مناطق حومه آن گرفته تا شهریار و شهرقدس و اندیشه و پردیس و پرند و...که این شهرها را برای زندگی انتخاب کرده اند، هرروز برای کار به تهران می آیند و اضافه شدن آنها به جمعیت کنونی پایتخت که خود به حد انفجار رسیده، مشکلا ت دوچندانی ایجاد می کند.

واژگان کلیدی:

انتقال،پایتخت،اصفهان،ایران،تهران

مقدمه:

موضوع انتقال پایتخت از تهران در سال 64 مصادف با دویستمین سال پایتختی تهران موضوع انتقال پایتخت مطرح شد و پس از جنگ تحمیلی در سال 68 بار دیگر به طور جدی تر مطرح شد ولی دولتمردان تصمیم گرفتند با ساماندهی تهران، مشکلات را حل کنند. در آن زمان با توجه به افزایش مشکلات تهران عده ای پیشنهاد انتقال پایتخت به اصفهان را مطرح کردند.اما به جای انتقال تهران به اصفهان ، غلامحسین کرباسچی شهردار اصفهان را به تهران منتقل کردند تا برنامه هایی که در این شهر اجرا کرده بود در تهران اجرا کرده و پایتخت را از بحران نجات دهد.

اوایل دهه 80 باردیگر با افزایش مشکلات شهر تهران موضوع انتقال پایتخت مطرح شد اما در دستور کار نهادهای تصمیم گیرنده قرار نگرفت در حال حاضر پرونده انتقال پایتخت از نو گشوده شده است.

با این همه این بحث در سالهای اخیر برای چندمین بار مطرح شد.اما در دولت نهم سیدمحمدجهرمی وزیر کار و امور اجتماعی به موضوع انتقال مرکز سیاسی اشاره کرد و به خبرنگاران گفت: تهران هزینه های بالاسری بسیاری دارد و باید این هزینه ها را برای کنترل هزینه های زندگی مردم به شهر های دیگر منتقل کنیم.او اضافه کرد: در حال حاضر پایتخت های فرهنگی،اقتصادی و سیاسی کشور در استان تهران تجمیع شده است که این موضوع آثار منفی در روند فعالیت های جاری مردم به همراه داشته است.جهرمی در تعریف پایتخت افزود: پایتخت یعنی مکانی که تنها خدمات اداری و سیاسی در آن وجود داشته باشد; این در حالی است که در تهران این چنین نیست.جهرمی از مالزی، اندونزی و ترکیه به عنوان کشورهایی نام برد که «دستاوردهای خوبی با مجزا کردن پایتخت های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی» خود بدست آورده اند.

تصویب انتقال پایتخت از تهران در مجمع تشخیص

در جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام، ادامه بررسی و تدوین سیاست‌های کلی در بخش آمایش سرزمین پیگیری شد و با حضور کارشناسان مربوطه از دولت و مجلس شورای اسلامی،انتقال مرکزکشور با رعایت ملاحظات امنیتی - دفاعی در استقرار جمعیت و فعالیت در سرزمین به تصویب رسید.

مهر: مجمع تشخیص مصلحت نظام انتقال مرکز کشور در مکان مناسب جهت بهبود و اصلاح استقرار جمعیت را تصویب کرد.

در جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام، ادامه بررسی و تدوین سیاست‌های کلی در بخش آمایش سرزمین پیگیری شد و با حضور کارشناسان مربوطه از دولت و مجلس شورای اسلامی موارد ذیل به تصویب رسید:

رعایت ملاحظات امنیتی و دفاعی در استقرار جمعیت و فعالیت در سرزمین با تکیه بر:

1- انتخاب مکان‌های مناسب و استقرار مراکز زیست و فعالیت جهت اقدامات توسعه متوازن و همچنین مراکز حیاتی و حساس متناسب با ملاحظات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، امنیتی و پدافند غیرعامل

2- فعالیت‌ های توسعه‌ ای ملی و استانی در مناطق مرزی با اعطای مشوق‌های اقتصادی و تقویت زیربناها و استقرار مناسب جمعیت و تقویت نیروهای نظامی و انتظامی با توجه به تهدیدات.

3- ساماندهی سطوح خدمات و استقرار جمعیت در کشور با توجه به مدیریت سوانح طبیعی، حوادث، منابع آب و رعایت شرایط زمین‌شناسی جهت افزایش ضریب ایمنی تاسیسات زیربنایی و حیاتی و ابنیه مراکز جمعیتی و شهرها و روستاها

4- تقویت همگرایی، یکپارچگی ملی، وحدت و پیوندهای اجتماعی با ارتقا سطح توسعه‌یافتگی مناطق مختلف کشور و ایجاد قطب‌ها و کانون‌های توسعه

5- انتقال مرکز  کشور در مکان مناسب جهت بهبود و اصلاح استقرار جمعیت و فعالیت در کشور تا پایان چشم‌انداز

6- توسعه متوازن روستاها و شهرهای کوچک و پیشگیری از مهاجرت‌های بی‌رویه به مراکز استان‌ها.

انتقال قطعی پایتخت در دولت دهم

وزیر کشور گفت : انتقال پایتخت سال هاست که مطرح شده اما در این دولت به طور جدی درصدد اجرایی کردن آن هستیم.

محمد نجار در گردهمایی معاونان پشتیبانی و منابع انسانی استانداری های سراسر ایران افزود : در دولت های نهم و دهم کارهای ویژه و جسارت آمیزی انجام شده یا در حال انجام شدن است یا انجام می شود .

وزیر کشور با انتقاد از وضع کنونی پایتخت گفت: بحث انتقال از پایتخت جدی است زیرا هم بحث امنیتی، هم بحران، هم جمعیت و هم بحث محیط زیست در تهران داریم.

اگرچه برخی اعتقاد دارند انتقال پایتخت از تهران به معنای پاک کردن صورت مساله است و باید مشکلا ت شهر تهران را به طور ریشه ای و ساختاری حل کرد و انتقال پایتخت را به عنوان آخرین راهکار مدنظر قرار داد، اما واقعیت این است که در شرایط فعلی، اینطور به نظر می رسد که مسوولا ن برای حل مشکلا ت تهران ناتوان هستند و برای جلوگیری از افزایش مشکلا ت پایتخت- که به دلیل روند مهاجرت به تهران و شهرهای اطراف سیری صعودی دارد- چاره ای جز انتقال پایتخت وجود ندارد. مخالفت با انتقال پایتخت در شرایطی که مسوولا ن در حل مشکلا ت تهران عاجز مانده اند، تنها به معنای چراغ سبز نشان دادن به افزایش مشکلا ت شهر تهران و به تبع آن افزایش معضلا ت شهروندان تهرانی است که هر روز بیش از روز قبل با مشکلا تی همچون ترافیک و آلودگی هوا و بیماری های ناشی از آن دست و پنجه نرم می کنند. به نظر می رسد دیگر چاره ای جز انتقال پایتخت باقی نمانده است.

به راستی اگر روزی زلزله ای در تهران که خود مملو از مشکلا ت و نارسایی هاست رخ دهد، چه کسی پاسخگوی تلفات و آسیب های ناشی از آن خواهد بود؟ جلوی ضرر را هرجا که بگیریم فایده است. بهتر است همین امروز برای انتقال پایتخت از تهران چاره ای اساسی اندیشیده شود و پایتخت به منطقه ای وسیع اما کم جمعیت منتقل شود. انتقال پایتخت به شهرهای بزرگی همچون اصفهان، شیراز، تبریز و... به معنای تکرار وضعیت بغرنج تهران در شهری دیگر و افزایش مشکلا ت شهرهای فوق خواهد بود. پایتخت باید به منطقه ای منتقل شود که دارای سه ویژگی باشد:

1- حتی الا مکان در فاصله دوری نسبت به تهران نباشد چرا که قطع تمام وابستگی ها از تهران حتی در صورت انتقال پایتخت از این شهر غیر ممکن است.

2- شهری کم جمعیت باشد

3- گستره وسیعی داشته باشد تا امکان افزایش تاسیسات و امکانات مورد نیاز برای پایتخت جدید در آن وجود داشته باشد. به نظر می رسد شهر سمنان تنها شهری است که از تمام این ویژگی ها برخوردار است و به همین دلیل سمنان می تواند گزینه ای مناسب برای انتقال پایتخت باشد.

موضوع انتقال پایتخت با یک مصوبه دو خطی

رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران با بیان اینکه موضوع انتقال پایتخت پیچیده تر از این است که بتوان در یک مصوبه دو خطی به آن پرداخت از طرح شتابزده این موضوع انتقاد کرد...

این چهارمین بار است که موضوع انتقال پایتخت از تهران در سی سال گذشته مطرح می شود.اگرچه مجمع تشخیص مصلحت نظام طرح انتقال پایتخت را تصویب کرده و اقداماتی برای مکان یابی آغاز شده است اما شورای شهر تهران هنوز از جزییات این طرح بی خبر است و رسول خادم با انتقاد از طرح شتابزده این موضوع می گوید تنها مطرح شدن موضوع انتقال پایتخت کافی است تا همه برنامه ها و امورات جاری تهران به هم بریزد.

رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران طرح انتقال پایتخت را فاقد پشتوانه های مطالعاتی دانست و اعلام کرد : طرح این موضوع همه پیش بینی های طرح جامع تهران،برنامه های توسعه پنج ساله و حتی اداره امور جاری تهران را به هم می ریزد.