به نام خدا
هدف هنر رنگ رزی، ثابت کردن دائمی رنگ سایه و روشن بر روی پارچه است. مواد می‌تواند به صورت حیوانی باشد مانند ابریشم، پشم و پر یا گیاهی مانند کتان و کنف باشد. مورد اول بسیار آسانتر رنگها را جذب می‌کند و بسیار تابان‌تر میشود. در برخی موارد، زمانیکه ابریشم و پشم بارنگهای قیر زغال سنگ رنگ میشود، رنگ به فیبر متصل میشود، در هر صورت به طور کلی مرحله آماده سازی لازم است. در برخی موارد مشخص دیگر، زمانیکه ابریشم و پشم با اسید نیتریک . به رنگ زرد در می‌آید، رنگ به خاطر تغییر ماده و به خاطر رنگرزی ناقص، رنگ نمی‌شود. رنگهای غیرحلال، مزایای تغییر شکل شیمیایی شناخته شده را دارا هستند؛ بنابراین، کرومات سرب(کروم زرد) با قرار گرفتن ماده در محلول‌ها رسوب می‌کند و ابتدا سرب، استات می شود و سپس بیکرومات پتاس رسوب می‌یابد. تثبیت‌کننده‌های رنگ، اجسامی هستند که به خاطر جذب آنها برای ماده ارگانیک، فیبر را به ماده رنگی می‌چسبانند و همچنین ماده رنگی را متصل می‌کنند. آنها در ابتدا استفاده می‌شدند اما در رنگرزی خانگی، غالباً با ماده رنگی برخی ثابت کننده‌ها، رنگ را مشخص می‌کنند، بنابراین زاج، روناس را روشن‌تر می‌کند و قرمز روشن را حاصل می‌کند، این در حالی است که آهن آن را تیره کرده و رنگ بنفش را به وجود می‌آورد.
ثابت‌کننده‌ها
ثابت‌کننده‌های اصلی، زاج، زاج مکعبی، استات آلومینا، پروتوکلورید قلع، بیکلورید قلع، سولفات آهن، استات آهن، تانین، استات سودا هستند.
مواد رنگی
مواد به کار رفته در رنگرزی متعدد هستند، در زیر مهم‌ترین آنها آورده شده‌است، روناس، نسل، درخت بقم، بلوط سیاه، یا چوب بلوط، چوب برزیلی، سماق، زرداب، آناتو، زردچوبه، آلکانت، لاندر سرخ، لیتموس یا آرچیل، کادبیر، قرمز دانه، لاک و مواد معدنی زیر: فروسیانیک پتاسیم، بیکرومات پتاس، کرم تارتار، آب آهک و زنگ مس.
رنگهای قیر زغال سنگ
همان طور که در امتیاز نامه‌ها و در مقیاس گسترده مشخص شد، اسید برای ساخت آنها ارائه نشده بوده است، در بسیاری موارد، آنها به صورت راز حفظ می‌شوند. در پایان مقاله، اصول ویژه‌ای برای استفاده آنها پیدا شده است.
مواد معدنی دیگر
حوض کود گاو پس از ثبوت فیبر های گیاهی برای برداشتن اضافه ماده تثبیت کننده به کار می‌رود. محلول سیلیکات سودا دراین اواخر به عنوان جایگزین استفاده شده است. البامین یا ماده چسبنده گندم برای غلیظ کردن رنگها جهت رنگرزی، و گاهی برای ثابت کردن آنها استفاده میشود. رنگها با آلبامین ترکیب میشود تا برای مواد رنگرزی استفاده شود. با دادن گرما نه آلبامین بسته شده و رنگ ثابت میشود.
سیلیکات سودا به عنوان ابزار ثابت‌کننده رنگ
استفاده از سیلیکات سودا در رنگرزی کالیکو دارای مزیت ثبوت بیشتر رنگ نسبت به زمانی است که به تنهایی در حوض کد حیوانی استفاده شود. با توجه به عمل این نمک، ذکر این نکته سزاوار است که سیلیکات قلیا در کود گاو وجود دارد که طبق نظر راجر، حاوی 5/17 به ازای هر سنت از مواد جامد و به ازای هر سنت از این خاکستر است واز این رو کود حیوانی تازه حاوی6/2 به ازای هر سنت خاکستر حاوی به ازای 5/62 به ازای هر سنت سیلیکا است. بخش عظیمی از این سیلیکا در شرایط نامحلول وجود دارد اما مقدار سیلیکا غیر حلال قابل ملاحظه نیست. بخش حلال مقادیر خاکستر به 38 در هر سنت است و این 12 به ازای هر سنت، سیلیکا است و 10 به ازای هر سنت سنت، پتاس و سودا است. همچنین دلیل اهمیت سیلیکات سودا به خاطر جزء موثر کود گاوی است.
زاج
زاج به عنوان ثابت‌کننده برای ابریشم و پشم به کار می‌رود و سپس در آب حل میشود. اگر محتوی آهن باشد، رنگ سرخ آسیب خواهد دید. این سولفات آلومینیوم است که به سولفات پتاس یا آلومینیوم متصل میشود. آلومینیوم یک ثابت کننده فعال است.ممکن است زاج آمونیا از زاج پتاس با اضافه کردن مقدار کمی پتاس تند به پودر مجزا شود. اگر آمونیا وجود داشته باشد، بیرون خواهد کرد و ممکن است به آرامی توسط بوی تند آن شناخته شود.
زاج مکعبی
به شدت استفاده میشود. این محصول با اضافه‌کردن کربنات سودا به زاج پیش‌از رسوب درست میشود و در ابتدا می‌افتد و سپس حل میشود. اگر مقدار زیادی به ماده اضافه شود، رسوب تشکیل خواهد شد. آلومینا را سریع تر از ماده زاج معمول به ماده ارگانیک برمی‌گرداند.
استات آلومینا
برای کتان وکنف استفاده میشود. زمانیکه اسیداستیک حرارت داده میشود، آلومینا در فیبر باقی می‌ماند. این ترکیب با اضافه کردن محلول استات سرب(شکر) به محلول زاج در همان زمانیکه که رسوب ایجاد می شود، شکل می گیرد که bs25/81 زاج، شکر سرب، اخذ می کند وهر یک را در 2 گالون از آب جوشاندن حل کرده و مخلوط نموده و اجازه می دهیم تا ته نشین شود.
بیلکورید قلع (نمک قلع، نیتروماریات قلع)
bs 41 اسید نیتریک تجاری،1b 2/1 از آمونیاک سال را بردارید وآن را در ظرف سنگی قرار دهید و b 21/1 از قلع گرانیت شده خالص در آن بریزید یا قلع گرانیت شده را ترکیب 2 بخشی ماریاتیک حل کنید تا 1 اسید نیتریک به هر میزانی برداشته شود.
پروتو کلورید قلع
قلع گرانیت شده را در اسید ماریاتیک داغ بریزید تا زمانیکه جذب شود. کرم تارتار عموماً به زاج و حوض قلع اضافه میشود.
مس
برای رنگرزی سایه‌های تیره در پشم استفاده میشود. این کار با حل کردن آهن پاک در اسید سولفوریک رقیق وکریستال شده انجام میشود. شکل نامرغوب از سنگ چخماق به دست می‌آید. این محصول حاوی آهن در هنر پروتوکسید است. درهر صورت با قرار گرفتن در معرض هوا، اکسیژن بیشتر جذب میشود و در صورت تمام نمک‌های پروتوکسید آهن، ساسکو اکسید تشکیل میشود. این محصول، ثابت کننده قوی است وهمان‌طور که در چسبندگی دیده شده است، آهن به مواد رنگ می‌چسبد.