چکیده :
امروزه با افزایش جمعیت تقاضا برای محصولات کشاورزی زیاد شده بنابراین کشورهای پیشرفته و به تازگی کشورهای در حال توسعه از کشاورزی صنعتی استفاده می کنند . وجود گرایش های مختلف کشاورزی از جمله ترویج و آموزش کشاورزی به ما کمک می کنند تا روند توسعه کشاورزی را سرعت بخشیم .در این تحقیق ابتدا با مفهوم ترویج و آموزش کشاورزی آشنا می شویم سپس به بررسی وضع کشاورزی در جهان و ایران می پردازیم و روشهای نوین و استفاده از مواد رادیواکتیو و روشهای بیولوژیک در کشاورزی را بررسی می کنیم و نهایتاً خواهیم گفت که ترویج چگونه به پیشرفت و رشد توسعه کشاورزی کمک می کند و در انتها به چند پیشنهاد در جهت بهبود بخش کشاورزی اکتفا می کنیم .
مقدمه :
رشد سریع جمعیت و افزایش تقاضا برای مواد غذایی باعث شد تا دانشمندان به فکر استفاده از روش نوینی در تولید محصولات کشاورزی باشند و از شیوه هایی چون کشت هیدروپونیک، روشهای بیولوژیک ، کودهای شیمیایی ، مکانیزه کردن کشاورزی و ... استفاده کنند . اهمیت موضوع بر این است که روز به روز بر جمعیت جهان افزوده می شود و استفاده از آب و خاک و اقلیم طبیعی نمی تواند جوابگوی این جمعیت باشد بنابراین از روشهای خاصی با عنوان توسعه کشاورزی برای تولیدات محصولات کشاورزی استفاده می شود .
در این مقاله مطالعه می کنیم که چگونه ترویج و آموزش کشاورزی می تواند بر روند رشد و توسعه کشاورزی بیافزاید و با خواندن این مقاله دیدگاهی نسبت به کشاورزی 1400 ایران خواهیم داشت و به بررسی چالشها و راهکارهای توسعه کشاورزی می‌پردازیم . و نهایتآً هدف از تهیه و بررسی این مقاله این است که متوجه اهمیت بخش ترویج کشاورزی بشویم و با دیدگاهی مثبت بتوانیم کشاورزی را توسعه دهیم و باعث تشویق و ترغیب مروجین کشاورزی و دانشجویان این رشته بشویم .
ترویج کشاورزی :
ترویج کشاورزی دولتی در بیست سال گذشته در بسیاری از کشورهای جهان ، از لحاظ محدودیت ها ، منابع مالی و تحت پوشش قرار ندادن تعداد زیادی از کشاورزان، مورد انتقاد جدی بوده است . ترویج کشاورزی جهت رویارویی با چالش های پیش روی خود را به سه رویکرد مجهز نموده است . این رویکردها عبارتند از : نوسازی (اصلاح) ، تمرکززدایی و خصوصی سازی .
الف)نوسازی : دو راهبرد عمده سیاسی / نهادی ، برای نوسازی نظام های ترویج کشاورزی ملی عبارتند از : حرکت از ساختار رشته محور به سوی ساختار موضوع محور و حرکت از نظام دستوری به سوی نظام مشاوره ای .
ب)تمرکززدایی : تمرکززدایی در ترویج عبارتست از تغییر و انتقال مسئولیت ترویج از سطح دولت مرکزی به سطوح اجرایی ، منطقه ای یا ناحیه ای که درجات مختلف تصمیم گیری عملیاتی واجرایی تا کنترل سیاسی و مدیریت مالی را شامل می شود و اهداف آن تشویق سرمایه گذاری محلی و هدایت برنامه ها ، تخصیص منصفانه‌تر و مؤثرتر منابع دولتی ایجاد انگیزه تولید و ارائه خدمات، کاهش هزینه خدمات ترویجی، کشف ظرفیت های محلی و پاسخ کارآمدتر به نیازهای محلی است .
ج)خصوصی سازی : خصوصی سازی اولین بار به طور رسمی در کشور انگلستان در دهه 1980 مطرح شد . خصوصی‌سازی یعنی تغییر فضای حاکم بر مؤسسات دولتی به نحوی که در عین حفظ بافت اصلی فعالیت ،شرایط بازار به نحوه عمل مؤسسه طوری تأثیرگذارد که انگیزه و سازوکارهای بخش خصوصی ملاک تصمیم گیری باشد . منظور از خصوصی سازی کاستن بار دستگاه دولتی در فعالیت ها و واگذاری هر چه سریعتر عوامل تولید و عملیات اجتماعی و اقتصادی به بخش خصوصی است .
به نحوی که ابتدا مروجین با مشکل یابی در سطح محلی نیازسنجی می کنند و با اطلاع به مراکز بالا برای تصمیم گیری صحیح اقدام کرده و گاهی مثبت در جهت پیشبرد بخش توسعه کشاورزی بر می دارند . برای رسیدن به این هدف مقدس باید به موارد زیر دقت کافی داشته باشیم :
1-بررسی موانع موجود در مسیر اجرای برانامه های ترویجی و برطرف کردن آنها .
2-بررسی و تعیین نیازهای آموزشی - ترویجی مجریان طرح های پیشرفته کشاورزی .
3-تعیین اولویت نیازهای ترویجی .
نگاهی به کشاورزی جهان و ایران در سال 1400 شمسی :
با توجه به اینکه جمعیت تا سال 1400 شمسی در جهان افزایش می یابد ولی نرخ رشد جمعیت به نسبت کم می شود بنابراین تقاضا برای تولید محصولات کشاورزی نیز کم خواهد شد . در دهه پیش 61درصد جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می‌کردند که متوسط سرانه مصرف غذا روزانه 2700 کیلوکالری بود . کاهش رشد تقاضا در کشورهای در حال توسعه مانند ایران شدیدتر خواهد بود و از 7/3 درصد در سی سال گذشته به حدود 2 درصد در سال سال آینده خواهد رسید .
پیش بینی ها نشان می‌دهد در سال 1400 کسری تراز تجاری کشاورزی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران شدیدتر خواهد شد . به ویژه واردات خالص غله و فرآورده های دامی به سرعت رشد خواهند کرد . برای مثال کاهش شدید مازاد خالص شکر ، دانه های روغنی و روغن نباتی در کشورهای در حال توسعه به دلیل افزایش مصرف و واردات چندین کشور در حال توسعه و همچنین اجرای سیاستهای شدید حمایتی در کشورهای صنعتی بوده است .
بررسی های تفصیلی نشان می دهد در ایران ، زمین ، خاک ، آب و امکانات بالقوه کافی برای افزایش عملکرد وجود دارد . روند افزایش عملکرد آهسته تر از گذشته خواهد بود . اما این موضوع نگران کننده نیست زیرا تقاضا نیز روند مشابهی خواهد داشت .