تحقیق مقاله همت مضاعف کار مضاعف

مقدمه:

زندگی و حرکت با اراده و همت، شتاب بیش‌تری به خود گرفته و معنای واقعی خویش را  پیدا می‌کند. چرا که با همت و تلاش می‌توان نیازها را شناسایی کرد و درصدد رفع آن برآمد . چنان که پرنده برای به پرواز درآمدن خود نیاز به همت دارد .

آن را که عقل و همت و تدبیر و رای نیست

خوش گفت پرده دار که کس در سرای نیست

انسانی که برای همت کردن دغدغه ای ندارد در مفهوم، موجودی زمین گیر است. اراده و همت از معیارهای مهم ارزش‌گذاری برای شخصیت یک انسان به حساب می‌آید. آدم بی‌اراده و فاقد همت، نزدیکی منزلت لازم را ندارد. همت و تلاش است که، کار و فعالیت صورت می‌پذیرد و انسان، لذت زندگی و زنده بودن را احساس می‌کند.

همت یعنی عقیده به  داشتن توانایی، اراده، تصمیم‌ و شوق رسیدن به مقصود. این‌ها حقایقی هستند که وجودشان در زندگی هر کسی، فکر خستگی را از او دور می‌کند و تا دست‌یابی به مطلوب از پای نمی‌نشیند.

همت اگر سلسله جنبان شود

مور تواند که سلیمان شود

متخصصان روان شناسی تربیتی و مدیران موفق می‌دانند که مهم‌ترین رکن توفیق انجام کار، همان عزم و اراده بر انجام آن است.

داشتن اراده‌ای قوی و تزلزل ناپذیر، مختص انسان‌های بزرگ است. موفقیت و شکست جوامع وابسته به میزان همت و اراده‌ی آن‌هاست.

البته هر چه موانع و مشکلات بیش تر باشد، اراده‌ای قوی‌‌تر و همتی والاتر، و همراه با آن انرژی و کار بیش تری می‌طلبد.

حال اگر اراده و همت مضاعف شود،کارهای دشوار  آسان جلوه می‌کند. بلند همت تان و کسانی که دارای عزم راسخند، می‌توانند جهان را مطابق میل خود تغییر دهند.

لازمه‌ی همت و کار مضاعف، پایداری و مقاومت در ادامه‌ی راه است. بیش تر نوابغ و اندیشمندان، بیش از آن که متکی به قدرت نبوغ خویش باشند، از همت و استقامت و بردباری بهره برده‌اند.

باید توجه داشت که همواره باید در ترسیم اهداف، بهترین، والاترین و ارزش مندترین آن ها را برگزید و برای دست یابی به آن‌ها اقدام نمود.

رهبر فرزانه‌ی انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه‌ای، با بینشی عمیق خود، نیاز ملت ایران را در این زمان تقویت همت و تلاش بیش تر و کار دوچندان تشخیص داده و سال 1389 را به نام همت مضاعف و کار مضاعف مزین فرمودند. ایشان مردم خود را خوب می‌شناسند و می‌دانند که آنان با همت و کار تا امروز کشور خویش را آباد کرده و در عرصه‌های گوناگون علمی و صنعتی و ... پیشرفت خیره کننده ی داشته و در برابر قدرت‌ها ایستاده‌ و عزت و عظمت جهانی کسب کرده‌اند.

 ولی ایشان ظرفیت ملت ایران را بیش از این دانسته و با اعتقاد به این که با همت و کار بیش تر که ایرانی توان آن را دارد، از مردم و مسؤلان می‌خواهند که همت و کار را دوچندان کنند و به مقدار موجود اکتفا ننمایند، تا نیل به اهداف سریع‌تر تحقق یابد.

ایشان در پیام نوروزی فرمودند: «براى این که بتوانیم بر طبق اقتضائات کشور و ظرفیت‌هاى کشور حرکت کنیم، احتیاج داریم به این که همت خودمان را چند برابر کنیم؛ کار را متراکم تر و پرتلاش تر کنیم. من امسال را به عنوان سال «همت مضاعف و کار مضاعف» نام گذارى می‌کنم. به امید این که در بخش هاى مختلف، بخش‌هاى اقتصادى، بخش‌هاى فرهنگى، بخش‌هاى سیاسى، بخش‌هاى عمرانى، بخش‌هاى اجتماعى، در همه‌ى عرصه‌ها، مسئولین کشور به همراه مردم عزیزمان بتوانند با گام هاى بلندتر، با همت بلندتر، با کار بیش تر و متراکم‌تر، راه‌هاى نرفته‌اى را بپیمایند و به هدف‌هاى بزرگ خود ان‌شاءاللَّه نزدیک تر شوند. ما به این همت مضاعف نیازمندیم. کشور به این کار مضاعف نیازمند است».

مقام معظم رهبری، یک روز پس از اعلام نام سال 89، در سخنرانی خود در مشهد مقدس خواستار همت مضاعف و کار مضاعف در حوزه های زیر شدند:

1- علم و تحقیق؛ 2- استفاده‌ى بهینه از منابع و امکانات کشور؛ 3- کیفیت بخشیدن به تولیدات داخلى؛ 4- تأمین سلامت و ورزش همگانی؛ 5- سرمایه‌گذارى 6- کارآفرینى؛ 6- تولید فکر، کتاب خوانى و افزایش معلومات عمومى در زمینه‌هاى گوناگون؛ 7- مبارزه‌ى با فقر، فساد و بى‌عدالتى.

در مقابل این راهبرد، فرهنگ بی‌مسئولیتی و کم کاری است، که درد بزرگی برای جوامع بشری می‌باشد. از این رو، «کار و تلاش» چنان که در آموزه های دینی آمده است‌ باید در سطوح مختلف به صورت عملی و نه شعاری به یک ارزش عمومی تبدیل شود، چرا که،  فرهنگ سازی برای افزایش وجدان کاری و بهره‌وری صحیح از منابع انسانی در همه سطوح از الزامات این امر است.

معنای همت و کار در لغت:

همت به معنای اراده، آرزو، خواهش، و عزم است[1] و دغدغه‌ی کاری را داشتن و با خود در باره‌ی آن سخن گفتن[2] و مضاعف شدن؛ یعنی دغدغه‌ی چند برابر داشتن. و «کار»، کردار و فعل و عمل را گویند.[3]

پس، آن چه را که انسان می‌خواهد به آن برسد و آرزوی تحقق آن را دارد، موضوع همت است و هر چه شوق به چیزی بیش تر شود، همت، بیش تر خواهد شد. آن گاه که همت مضاعف گردد، کار بیش تری  را  طلب می‌کند، مگر در مورد انسان‌های توهم‌گرا که در عالم ذهن و خیال زندگی می‌کنند.

همت و کار  در قرآن:

این اصل و قانون الهی قرآن که لَیْسَ لِلاِنْسانِ إلاّ ما سَعَی؛[4]  انسان به چیزی نمی‌رسد جز با سعی و تلاش. غیر قابل خدشه می‌باشد. «سعی» به معنای جدیت در کار استعمال می‌شود[5] و لازمه‌ی جدیت، همت زیاد و پای‌فشردن بر انجام کار است.

پس، هر کس هر چه می‌خواهد، فقط از راه سعی که مرکب از همت و کار است، می‌تواند به دست آورد؛ چنان که ملک الشعرای بهار سروده:

ز کوشش به هر چیز خواهی رسی

به هر چیزی خواهی کما هی رسی

آیات زیادی از قرآن کریم مسلمانان را به همت مضاعف و کار  تشویق می‌کنند. قرآن آن جا که مؤمنان را به آمادگی در نهایت توان در برابر دشمنان فرا می‌خواند، می‌فرماید:

وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّه ٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکُمْ»؛[6]

در برابر آن ها (دشمنان) نهایت نیروی خود را آماده کنید (و هم چنین) اسب‌هاى ورزیده (براى میدان نبرد) تا به وسیله آن دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید.

«قوه » کلمه‌ی پر معنایى است، نه تنها وسائل جنگى و سلاح‏هاى مدرن هر عصر را در بر مى‏گیرد، بلکه تمام نیروها و قدرت‏هایى را که به نوعى در پیروزى بر دشمن اثر دارد، شامل مى‏شود، اعم از نیروهاى مادى،  توان اقتصادى، فرهنگى، سیاسى، که آنها نیز در مفهوم «قوه » درج شده و نقش بسیار مؤثرى در پیروزى بر دشمن دارد.

جالب این جاست که در آیات بعد، قرآن به نقش زیاد اراده و همت در عمل‌کرد انسان اشاره می‌کند. از نظر قرآن یک انسان می‌تواند به اندازه‌ی ده نفر قدرت و تاثیر داشته باشد و یکی با ده نفر بجنگد. و جنگ هر زمان متناسب با خود آن زمان است. یعنی یک نفر می‌تواند ده مشکل را حل کند و به اندازه‌ی ده نیرو کار کند.

خدای متعالی می‌فرماید:

... إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ عِشْرُونَ صابِرُونَ یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ وَ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ مِائَه ٌ یَغْلِبُوا أَلْفاً مِنَ الَّذینَ کَفَرُوا بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا یَفْقَهُونَ؛[7]

اگر از شما بیست نفر صابر باشند بر دویست نفر غالب مى‏شوند، و اگر از شما صد نفر باشند بر هزار نفر از کافران پیروز مى‏گردند، زیرا آن ها قومى هستند که نمى‏فهمند.

به یقین این توانایی مربوط به جسم نیست؛ هر چند که توانایی جسمانی بسیار مفید است، ولی نگاه به داستان طالوت در قرآن نشان می‌دهد که این قدرت ناشی از امری معنوی می‌باشد که اعتقاد و ایمان نام دارد و اعتقاد اراده و همت را تقویت و انسان را در صحنه‌های زندگی پایدار می‌کند. آن گاه که بخش عمده‌ی سپاه طالوت گفتند: ما توانایی مبارزه با سپاه جالوت را نداریم، مؤمنان و صاحبان اراده‌ی قوی که قرآن آنان را صابران خوانده، یعنی آن ها که اعتقاد داشتند خدا را ملاقات خواهند کرد و به روز رستاخیز و وعده‏هاى الهى ایمان داشتند، گفتند:

کَمْ مِنْ فِئَه ٍ قَلیلَه ٍ غَلَبَتْ فِئَه ً کَثیرَه ً بِإِذْنِ اللَّهِ وَ اللَّهُ مَعَ الصَّابِرین؛

چه بسیار گروه‏هاى کوچکى که به فرمان خدا بر گروه‏هاى عظیمى پیروز شدند و خداوند با صابران (و استقامت کنندگان) همراه است‏.

پس، آن چه یک مرد را ده مرد می‌کند، اعتقاد است که ثمره‌ی آن همت و اراده، و حرکت برای انجام کار می‌باشد.

در مقابل به هر اندازه که صبر و اراده تضعیف شود و مقدار همت کم شود، توانایی هم کم تر می‌شود. در نتیجه: یک نفر مسلمان با حمایت الهی فقط در برابر دو نفر می‌تواند بایستد:

الْآنَ خَفَّفَ اللَّهُ عَنْکُمْ وَ عَلِمَ أَنَّ فیکُمْ ضَعْفاً فَإِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ مِائَه ٌ صابِرَه ٌ یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ وَ إِنْ یَکُنْ مِنْکُمْ أَلْفٌ یَغْلِبُوا أَلْفَیْنِ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ اللَّهُ مَعَ الصَّابِرینَ؛[8]

اکنون خدا بار از دوش تان برداشت و از ناتوانی تان آگاه شد. اگر از شما صد نفر صبور (با اراده بر پایداری) باشند، بر دویست تن پیروز مى‏شوند. و اگر از شما هزار تن باشند، به یارى خدا بر دو هزار تن پیروز مى‏شوند. و خدا با صابران است.