تحقیق مقاله رایگان امیر کبیر، از نوادر ایام

میرزا تقی خان ، پسر کربلایی محمد قربان فراهانی ، ملقب به اتابک اعظم امیر نظام و امیر کبیر ، از بزرگترین رجال سیاسی و بزرگترین وزرای ایران است . وی در حدود سال 1223 ه. ق در خانواده ای ازطبقات پایین به دنیا آمد. امیر کبیر کودکی و نوجوانی را در کنار خانواده قائم مقام سپری نمود. او از هوش سرشاری برخوردار بود. گویند: امیر در کودکی هنگامی که ناهار فرزندان قائم مقام را می آورد ، برای باز پس بردن ظروف در حجره می ایستاد و آنچه معلم به ایشان می آموخت ، فرا می گرفت. روزی قائم مقام به آزمایش پسرانش آمد و هر چه از آنان پرسید ، ندانستند. اما امیر جواب داد. قائم مقام پرسید: تقی تو کجا درس خوانده ای؟ عرض کرد: روزها که غذای آقازاده ها را می آوردم ، ایستاده می شنودم ، قائم مقام انعامی به او داد ، نگرفت و گریه کرد . به او گفت چه می خواهی؟ امیر عرض کرد : به معلم امر فرمایید درسی را که به آقازاده ها می دهد به من هم بیاموزد . قائم مقام پذیرفت و معلم را فرمود تا به او نیز بیاموزد.

دوران کودکی و جوانی میرزا تقی خان زیر نظر و تربیت قائم مقام سپری شد. او شیوه های منشی گری ، نامه نگاری و صدور احکام دیوانی را از قائم مقام آموخت تا آنجا که قائم مقام ، تحریر و نگارش پاره ای از احکام و نوشته ها را به میرزا تقی خان محول کرد. به تدریج کار او در محدوده شغل دبیری قرار گرفت و از رموز و ضوابط امور اداری و دیوانی به خوبی آگاهی یافت.

سر انجام نیز در اثر کفایت و لیاقتی که میرزا تقی خان از خود نشان داد و بیشتر از آن علاقه شدیدی که ناصرالدین شاه به وی داشت به سمت صدراعظمی شاه ، منصوب گشت .

"ویژگیهای شخصیت امیرکبیر"

امیر ، درشت و تنومند ، خوش قیافه و با سیمای گشاده و هوشمند بود. گویند در جوانی به کشتی علاقه داشت ، به زورخانه می رفت و منش پهلوانان را دارا بود. راست گفتار و درست کردار بود. پیگیری امور کشور برایش از هر کار دیگری ، حتی سلامتی خود ، مهم تر می نمود. چشمان نافذی داشت . اعصابی قوی داشت و به گاه بروز سختی ها بسیار خونسرد بود. حق شناس بود و هرگز بر مقامی که دست یافته بود ، غره نشد. بی جهت کسی را عزیز نمی داشت و کوچکترین خدمتی در نظر او جلوه می کرد. چون از سلامت نفس برخوردار بود ، در برابر سفرای خارجی بسیار با غرور برخورد می کرد و تلاش سفرای روس و انگلیس در از بین بردن او ، از همین برخوردها منشأ می گرفت . لباس او ساده بود ، جبه بر تن می کرد و کلاه مستوفی گری را قدری بلند تر نموده ، بر سرمی نهاد . او پابند مسائل شرعی بود و نماز وروزه را به جا می آورد ، دعا و زیارت عاشورا می خواند . عادت به قلیان کشیدن داشت ، اما تا آخرعمر از سلامت کامل بدنی برخوردار بود. امیر به خانواده خود علاقمند بود و نسبت به مادرش همواره مهری سرشار داشت.

" اقدامات امیر کبیر در زمان صدارت"

یکی از اقدامات وی ایجاد نظم در جامعه بود ؛ در پی  نظمی که او در جامعه برقرار کرد کمتر ظالمی قادر بود  بر بیچارگان فقیر  تعدی کند، دزدی و هرزگی و شرارت را درجامعه به حداقل رسانید . در شراب اثر مستی نماند ، جماعت اوباش که سابق به یک جرعه شراب ، چند نفر را زخم می زدند،  تا حدی بر چیده شدند.

امیر رسم رشوه و بست را برانداخت و کمتر کسن جرأت داشت رشوه دریافت کند ، یا آن که گناهکاری به بست برود.

رسم قمه کشی را برانداخت . در تهران رسم بود که جوانان قمه می بستند. وی گفت: هر که می خواهد قمه ببندد ، اما آن کس که تیغ از غلاف بیرون آورد ، چه کسی خواهد بود؟

به دنبال این سخن هر چه در شهر نزاع می شد کسی جرات تیغ کشیدن از نیام را نداشت و چون مردم پس از یک ماه چنین دیدند ، قمه بستن را ترک کردند.

امیر برای تمیشت امور به خزانه خالی مملکت ، سر و سامان داد و حقوق بسیاری از درباریان و وابستگان آنها را قطع کرد و همچون قائم مقام ، برای شاه نیز" پول توجیبی" مقرر نمود.

از دیگر اقدامات مهم امیر کبیر ، تأسیس اداره آگاهی بود . او برای آن که از روابط کارگزاران و مأموران دولت با مردم مطلع باشد اداره ای مخصوص و سرّی تشکیل داد که مشخصات کارکنان آن کاملاً مخفی بود . مأموران این اداره در لباس چوپان ، گدا ، فروشنده دوره گرد ، راهزن و ... همه جا نفوذ داشتند و هر جا کار خلافی از کسی سر می زد ، بی درنگ امیر را با خبر می کردند. در واقع امیر به جای دو چشم و دو گوش ، هزاران چشم و گوش داشت.

وی جهت بسط عدالت ، محاکم شرع را به علمای صالح سپرد ، رسم شکنجه را برانداخت و با نوآوری در عرصه سیاست ، سعی کرد مردم را با علوم جدید آشنا سازد.

او مایه کوبی آبله را اجباری ساخت و هر کس از بیماری آبله می مرد ، بستگان او را پنج تومان جریمه می کرد.

ایجاد چاپارخانه برای مرسولات پستی از دیگر اقدامات امیر بود. ایجاد میدان توپخانه و عمارت آن و همچنین سبزه میدان تهران ، که قبلاً محل اعدام افراد خاص بود نیز ، از دیگر کارهای عمرانی وی به شمار می آید.

نکته جالب توجه در تیزبینی امیر ، ساختن خانه برای مردم بود ، او دویست خانه در بیرون شهر بنا کرد.

تاسیس مدرسه دارالفنون و راه اندازی نخستین روزنامه در ایران به نام وقایع اتفاقیه ، دو گام بزرگ دیگر امیر بود ، ایجاد کارخانه های پارچه بافی ، شکر ریزی ، چینی و بلورسازی ، کاغذ سازی ، چدن ریزی و فلزی از دیگر کارهای مثبت امیر بود.

امیر کبیر این مرد نامدار در دوران صدارت خویش اقدامات بسیاری را برای ملت و کشور خویش انجام داد.

اما دشمنان وجود او را بیش از این تحمل نکرده و سرانجام وی را در جمعه بیستم دی ماه 1230 به قتل رساندند ، امسال یکصد و پنجاه و یکمین سالگرد مرگ این رجل نامدار و بی همتای تاریخ سیاسی ایران است.

بارالها! او را که در راه اعتلای دین تو ، برای رفاه و آسایش ملت  و در جهت بالندگی کشور خویش گام برداشت ، قرین رحمت خود فرما .