تحقیق مقاله سنگ ها

سنگها

گرانیت :

گرانیت سنگ نفوذی است که دارای بافت تمام بلورین وفانریتیک است وکانیهای اصلی آن عبارتند از :

کوارتز 20 تا40 درصد ، فلدسپاتهای پتانسیم 30 تا 60 درصد ، پلاژیو کلازهای سدیک ( بجز پرتیتها ) 0 تا 35 درصد ، کانی های مافیک ( میکا و هورن بلند ) 5 تا 35 درصد .

اگر مقدار پلاژیوکلاز بیش از فلدسپات های پتانسیم باشد سنگ به اسم گرانودیوریت نامیده می شود و وقتی مقدار کوارتز کمتر گردد سنگ به اسم سینیت میل خواهد کرد .

در گرانیت های معمولی پلاژیوکلاز از نوع سدیک تا الیگو کلاز متوسط است و در گرانیت هایی که از مواد بازی غنی تر است و یا دارای پیروکسن می باشد ممکن است آندزین هم دیده شود . در گرانیت های قلیائی پلاژیوکلاز آلبیت یا الیگو کلاز است .

بیوتیت که فراوانترین کانی تیره گرانیت ها است گاهی تنها کانی تیره سنگ بوده و در بعضی با میکای سفید و در برخی با آمفبیل ها همراه است .

گابرو ، دیا باز ، آنورتوزیت و پیروکسینیت وقتی به عنوان سنگ ساختمانی پرداخت شده مصرف شوند اصطلاحاً گرانیت سیاه (Black Granite ) نامیده می شوند .اما اغلب سنگهای دارای کاربرد تجاری معمولاً در حدود ترکیب گرانیت و گرانودیوریت می باشند .

مصارف گرانیت به عنوان سنگ ساختمانی به ترتیب اهمیت عبارتند از :

1- بنا های یاد بود

2- در ریر بنای تاسیسات ، پله ها ، ستون و غیره

3- در Crub Stone

منشا گرانیت ها :نظریه منشا تشکیل تمام گرانیت ها از انجماد محلولهای ماگمائی و نظریه دیگر گرانیت ها که اغلب ازشواهد سرزمین ناشی می شود تشکیل گرانیت ها از سنگهای اولیه بدون گذشتن از مرحله مایع است .

ریولیت :

ریولیت عبارت از یک سنگ خروجی است که بصورت تمام بلورین یا نیمه بلورین با خمیره آفانیتیک دیده می شود . کانیهای آن مثل گرانیت هاست و ممکن است دارای مواد شیشه ای نیز باشد .

دو نوع اصلی ریولیت وجود دارد ریولیت های پتاسیک که بیشتر دیده می شود و ریولیت های سدیک. اختلافی که بین این دو نوع ریولیت وجودداردنظیر اختلاف بین دونوع گرانیت مشابه آنهااست کوارتز هم بصورت بلورهای درشت اولیه و هم در خمیره سنگ دیده می شود .

بیوتیت قهوه ای و گاهی سبز به صورت بلور درشت دیده می شود . آمفبیل خیلی کمتر به تنهایی در ریولیت ها دیده می شود . در ریولیت پتاسیک آمفبیل ها هورن بلند سبز است .ریولیت هایی که دارای پیروکسن باشد خیلی کمتر است .

طرز تشکیل ریولیت : ریولیت ها به صورت گدازه خروجی و سنگهای نیمه عمیق مثل سیل ودایک وجود دارد . در نواحی فعال زمین که معمولاً گدازه های ضخیمی دیده می شود . ریولیتها همراه با آندزیت ، بازالت و گاهی لاتیت ها زیاد دیده می شود .

گابرو :

گابرو عبارت از سنگ نفوذی تمام بلورینی است کدارای بافت فانریتی بوده و کانیهای زیر در آن دیده می شود :

کانیهای فرومانزین ( اوژیت ، هیپرسن یا الیوین ) و گاهی هورن بلند 25 تا 50 درصد ، پلاژیوکلاز ها (لابرادوریت یا بیتوونیت ) 45 تا 70 درصد

گابرو هائی که دارای هورن بلند بصورت کانی اولیه باشد فقط در نواحی معدودی یافت می شود ولی هورن ثانویه که در نتیجه جانشینی پیروکسن ها بوجود آمده باشد زیاد دیده می شود . رنگ هورنهای بلند اولیه قهوه ای و گاهی سبز رنگ است در صورتیکه رنگ هورنهای بلند ثانویه سبز یا سبز روشن می باشد .

گابرو ونوریت بشکلهای زیر دیده می شوند :

1- در حاشیه باتولیت ها

2- بصورت توده های نفوذی

3- به صورت طبقاتی در بین توده های مطبق پریدوتیتی .

سنگهای آذر آواری :

سنگهای آذر آواری عبارت از مواد آواری است که از دهانه آتش فشانها خارج و در هوا منتشر شده و در سطح زمین ، دریاچه ها یا دریا ها رسوب می کند .

توف ها را می توان بر حسب چهار عامل تقسیم بندی کرد : 1) منبع مواد 2) وضع فیزیکی دانه ها 3) کانی ها و ترکیب شیمیایی اجزا آذرین و 4) کانی ها و ترکیب شیمیایی مواد رسوبی .

بر حسب مشخصات فیزیکی دانه توف ها را چنین طبقه بندی می کنیم : 1) شیشه ای که اکثراً از شیشه ها تشکیل شده است . 2) توف های سنگی ، که اکثراً از قطعات مختلف سنگ ها تشکیل شده است 3) توف های بلورین ، که از بلورهای سنگهای آذرین و قطعات بلورین تشکیل شده است .

ولی ممکن است که سنگ مخلوطی از دسته های اخیر باشد .

به علاوه نوع سنگ آذرین نیز ممکن است مبنای طبقه بندی توف ها باشد مثل توف ریولیتی ، اندزیتی و غیره.بالاخره توف ها ممکن است باموادرسوبی مخلوط باشدوترکیب سنگ رسوبی مربوطه نیز ضابطه تمیز توفانهای مختلف از همدیگر قرار گیرد .

شیل ها :

شیل مطابق تعریف سنگ آواری دانه ریزی است که خیلی به سهولت ورقه ورقه و یا در امتداد سطوح معینی خرد وشکسته می شود . شیل ها را از روی کانیهای سیلتی موجود در آنها طبقه بندی می کنند و از اینرو می توان آنها را به چهار دسته تقسیم کرد .

درمورد شیل های ریز دانه که فاقد دانه های سیلتی است ، یا تجزیه شیمیایی آنها را مبنای تقسیم بندی قرار می دهندو یا اینکه آنهارا خیلی دقیق طبقه بندی کنیم بایستی بوسیله اشعه ایکس نوع کانی رسی آنها را معلوم کرده از روی آن طبقه بندی نمائیم . مهمترین انواع شیل ها عبارتند از :

1- شیل های سیلیسی : قسمت عمده این سنگها از دانه های ریز کوارتز که دارای ابعاد سیلت می باشد تشکیل شده است . دانه های فلدسپاتی معمولاً نادر است ولی سیمان این شیل ها ممکن است آهکی ، گلوکونیتی ، آهن دار و یا کربن دار باشد رنگ این نوع شیل ها معمولاً سبز تا خاکستری است و گاهی

هم به رنگهای قهوه ای ، قرمز و سیاه دیده می شود .

2-شیل های فلدسپاتی : همیشه دارای بیش از 10% فلدسپات است و ماتریکس آنها از کائولینیت یا کانیهای رسی تشکیل شده است . این شیل ها از نظر اندازه در حد سنگهای سیلتی ماسه ای تا سیلتهای رسی می باشند وگاهی هم دانه ها درشت تر هستند.این شیل ها معمولاً همراه آرکوز ها دیده می شود رنگ این سنگها معمولاً خاکستری ، سبز ، قرمز و شکلاتی است .

3-شیل های کلریتی : این سنگها نظیرفیلارنیت ها بوده اکثرا همراه آنها دیده می شونددراین شیل ها همیشه فلدسپات وجود دارد و مقدار آن ممکن است بیش از کوارتز باشد و کلریت در ماتریکس سنگ دیده شود . این سنگها معرف فرسایش شدید در مناطق کوهزائی هستند .

4-شیل های میکا دار : این سنگها نظیر ساب فیلارنیت ها هستند و اکثرا هم همراه آنها دیده می شود . مقدار زیادی ورقه های میکا در این سنگها دیده می شود که غالبا با سریسیت همراه است . رنگ این سنگها معمولاً خاکستری یا خاکستری قهوهای ولی گاهی نیز به رنگهای قرمز و سبز نیز دیده می شوند.

کوارتز :

اگر سنگ بوسیله نمو کوارتز های خود زا بشدت سیمان شده باشد .بطوریکه حفره ای در سنگ باقی نماند در اینصورت واژه بشدت سیلیسی را بکار می بریم . اگر فقط چند دانه کوارتز نمو خودزا پیدا کرده باشد ، در اینصورت از واژه کمی سیلیسی استفاده می کنیم . بهرحال در سنگ های آواری این واژه را بطور ساده سیلیسی می نامند .

ژیپس :

ژیپس سولفات کلسم آبدار بفرمول2H2O ،CaSO4 می باشد که هم اسم کانی و هم سنگ گچ اطلاق می شود .

انواع کانی های آن عبارتند از :

1- سلنیت (Selenite) فرم شفاف و قابل تورق.

2- ساتین اسپار (Satin Spar) فرم فیبری با جلای ابریشمی

3-آلا باستر (Alabaster) فرم دانه ریز متبلور ، متراکم ، چرب مانند با رنگ سفید در حالت خالص و نیمه شفاف سنگ گچ است که در بعضی موارد ، لایه بندی همراه است . آلاباستر قرمز رنگ همراه با ذرات ماسه گاهی شکلی از دریاچه اصطلاحاً رز صحرایی نامیده می شود .

ژیپس ازخانواده سنگهایی موسوم به سنگهای تبخیری است که به خاطر رسوب گذاری ازتبخیر قسمتی یا تمامی آب های دریائی ، سنگهای تبخیری نامیده شده اند.از سنگ های دیگر این خانواده انیدریت (Annydrite) و سنگ نمک ، دولومیت های اولیه و نمک های پتانسیم و منیزیم را می توان نام برد .

از نشانه های سرزمین درژیپس چنین استنباط می شود که ژیپس یک محصول ثانویه بوده و ازآبگیری انیدریت در منطقه هوازدگی حاصل شده باشد .

سنگهای ژیپس به طور تیپیک با مواد تیخیری دیگر مانند سنگ آهک شیل و طبقات سرخ رنگ همراه می باشد .

ژیپس تقریباً نرم و با سختی 2 و وزن 3/2 است دراسید کلرئیدریک و آب گرم محلول،در اثر حرارت براحتی سوخته و با از دست دادن آب در مقابل شعله به رنگ ابری و تیره در می آید .

سنگ مرمر :

از نظر تجاری مدتهای طولانی اصطلاح مرمر به تمام سنگ های غیرازگروه شناخته شده به نام گرافیت ها در خرید و فروش که دارای سطوح زیبا بوده و دارای قابلیت پولیش باشند اطلاق گردیده است و اغلب سنگ هایی که نام مزبور بدانها اطلاق شده ممکن است مرمر واقعی و یا سنگ آهک متبلور بوده باشند .