تحقیق مقاله رابطه پرخاشگری فیزیکی و کلامی معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان متوسطه شهرستان اردبیل

پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط بهزیستی روان شناختی معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان متوسطه بود. پژوهش از نوع همبستگی است. جامعه پژوهش شامل کلیه ی معلمان شهر اردبیل بود. نمونه پژوهش، 100 نفر به ازبین معلمان ناحیه یک شهر اردبیل انتخاب بود. به صورت خوشه ای انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای مورد مطالعه از پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل نتایج از روشهای ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که بین بهزیستی روان شناختی معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معنی دار وجود دارد. با توجه به مقادیر بتا، بهزیستی روانشناختی (322/0) به عنوان متغیری برای پیش- بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می باشند. لازم به ذکر است که بهزیستی روانشناختی ارتباط مثبت با پیشرفت تحصیلی دارد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که  بهزیستی رونشناختی معلمان می تواند نقش مهمی را در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان باشد.

واژه‌های کلیدی: بهزیستی روان شناختی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان

مقدمه

انسان در مراحل مختلف رشد مجبور به فراگیری اموری است که زندگی بدون آنها برای وی امکان پذیر نیست، از لحاظ اجتماعی یاد می گیرد که چگونه در یک جمع صحبت کند و آداب معاشرت را رعایت کند. در بعد اخلاقی می آموزد که خوب و بد را از هم تشخیص دهد که این امور مستلزم یادگیری از محیط پیرامون و به ویژه والدین است. چون یادگیری امری است دائمی و مثبت و نسبت به افراد مختلف فرق می کند. در جریان یادگیری کل شخصیت فرد دخالت دارد یعنی جنبه های بدنی، خصوصیات روانی، هدف ها و تمایلات فرد، نحوه ارتباط آنها با هم که کل شخصیت فرد را تشکیل می دهد، تاثیر دارند. از آنجا که هر یک از افراد از لحاظ بدنی، روانی با دیگران متفاوت است. از این رو جریان یادگیری در افراد مختلف متفاوت است. علاوه بر شخصیت فرد، موقعیت یادگیری نیز در جریان یادگیری مؤثر است، منظور از موقعیت یادگیری، اوضاع و احوال و شرایطی است که در جریان یادگیری نفوذ دارد. شرایط عادی مثل هوا، نور، محل نشستن و... شرایط غیر عادی مثل تمایل یادگیرنده نسبت به امور یادگیری، نظر او نسبت به معلم، تمایل معلم، موقعیت یادگیری را تشکیل می دهند که در جریان یادگیری تاثیر دارد (عباس زاده، 1388؛ به نقل ازعبادی، 1391). از پیشرفت تحصیلی به عنوان یکی از ابعاد پیشرفت در نظام آموزشی تعاریف متعددی ارائه گردیده است که به یکی از آنها پیشرفت تحصیلی را میزان یادگیری آموزشگاهی فرد -به صورتی که توسط آزمونهای مختلف درسی مانند دیکته و ریاضی سنجیده می شود- می داند (سیف، 1390). یکی از مباحث مهم و مرتبط با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بحث بهزیستی روانشناختی معلمان است، ریف بهزیستی روان شناختی را تلاش فرد برای تحقق توانایی‌های بالقوه واقعی خود می‌داند. این مدل از طریق ادغام نظریه‌های مختلف رشد فردی (مانند نظریه خود شکوفایی مزلو و شخص کامل راجرز) و عملکرد سازگارانه (مانند نظریه سلامت روانی مثبت جاهودا) شکل گرفته و گسترش یافته است (کامپتون[1]، 2001). ویسینگ و وان ادن[2] (1997، به نقل از آریا پوران، 1390) یک عامل بهزیستی روانشناختی کلی را شناسایی کرده‌اند و آن را به صورت ترکیبی از کیفیت‌های ویژه، از قبیل احساس انسجام، رضایت از زندگی، تعادل عاطفه و نگرش کلی نسبت به خوش بینی یا جهت گیری مثبت نسبت به زندگی توصیف کرده‌اند. بر اساس الگوی ریف بهزیستی روانشناختی از شش عامل تشکیل می‌شود: پذیرش خود[3] (داشتن نگرش مثبت به خود)، رابطه مثبت با دیگران[4] (برقراری روابط گرم و صمیمی با دیگران و توانایی همدلی)، خود مختاری[5] (احساس استقلال و توانایی ایستادگی در مقابل فشارهای اجتماعی)، زندگی هدفمند[6] (داشتن هدف در زندگی و معنا دادن به آن)، رشد شخصی[7] (احساس رشد مستمر) و تسلط بر محیط[8] (توانایی فرد در مدیریت محیط) (ریف و کیس[9]، 2002). بهزیستی روانشناختی به عنوان بازتابی از طرز فکر و واکنش های هیجانی واحساسات مثبت به رویدادهای زندگی تعریف شده است (بارترام و بونایول[10]، 2007؛ به نقل ازمیکائیلی، 1388). در سالهای اخیر، گروهی از پژوهشگران حوزه ی سلامت روانی با الهام از روانشناسی مثبت نگر، رویکرد نظری وپژوهشی متفاوتی برای تبیین ومطالعه ی این مفهوم برگزیده اند. آنان سلامت روانی را معادل کاکرد مثبت روان شناختی تلقی وآن رادر قالب اصطلاح بهزیستی روان شناختی مفهوم سازی کرده اند. این گروه نداشتن بیماری را برای احساس سلامت، کافی نمی دانند بلکه معتقدند که داشتن احساس رضایت از زندگی، پیشرفت بسنده، تعامل کارآمد وموثر با جهان، انرژی وخلق مثبت، پیوند ورابطه ی مطلوب با جمع واجتماع و پیشرفت مثبت از مشخصه های فرد سالم است (میکائیلی، 1388). ملتفت و خیر (1391) طی پژوهشی به بررسی رابطه بین ادراک دانش آموزان از سبک زندگی رفتاری معلمان با بهزیستی روانشناختی در آنها پرداختند، نتایج نشان داد که سبک کنترلی معلمان به صورت منفی تمام مولفه های بهزیستی روانشناختی را پیش بینی می کند. در حالی که ادراک ساختار مولفه های استقلال، رشد شخصی و تسلط بر محیط را بصورت مثبت پیش بینی می نماید. همچنین ادراک مشارکت بصورت منفی مولفه استقلال از بهزیستی را پیش بینی می کند. از آنجایی که  نظریه های روان شناسی اعتقاد دارند که برخی ویژگیهای روانشناختی و شخصیتی معلمان همچون پرخاشگری وافسردگی معلمان باپیشرفت تحصیلی دانش آموزان متوسطه ارتباط دارد، لذا هدف از این بررسی ارتباط بین متغیرهای تعیین میزان ارتباط بین پرخاشگری، افسردگی وبهزیستی روان شناختی معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان متوسطه است.