تحقیق مقاله یادگیری برای انجام دادن

مقدمه

عصر کنونی را عصری می دانند که هدف از آموزش و پرورش تنها انتقال میراث فرهنگی و تجارب بشری به نسل جدید نیست.بلکه رسالت آموزش و پرورش را ایجاد تغییرات مطلوب در نگرش ها شناخت ها و در نهایت رفتار انسان ها می دایید.

در این راستا معلم نقش بسیار مهم و اساسی را بر عهده دارد زیرا علاه بر نقش هدایتی حمایتی تقویتی سازمان دادن به فهالیت های یادگیری دانش آموزان و رشد هماهنگ ابهاد وجودی آنان نیز به عهده اوست.

مهلم برای رسیدن به اهداف تعیین شده در فرایند آموزش دو مسیر اصلی را در پیش رو دارد استفاده از روش های سنتی و غیر فعال و یا استفاده از روش های تدریس فعال و کاربردی.

علمای تعلیم و تربیت پس از سال ها تحقیق و تجربه به این نتیجه رسیده اند که موثرترین روش آموزش فعال کردن خود دانش آموز است که از طریق روش علمی بهتر میسر می گدد.یهنی دانش آموز به کمک تفکر و قوای ذهنی خود که در فطرت هر انسانی نهفته است(مانند کنجکازی حدس مقایسه نتیجه گیری تصور تخیل و ...)می تواند مشکلی را شناسایی و برای آن راه حل را به مرحله اجرا بگذارد و به نتیجه برسد.

در این نوشتار مختصر سعی بر این است که نقش روش های تدریس فهال و کاربردی در فرایند آموزش در حد توان تبیین گردد.امید است مورد قبول حق قرار گیرد.

چون عنوان مقاله نقش روش های تدریس فعال و کاربردی در فرایند آموزش به عنوان کارامدترین روش اثربخشی در کلا است ابتدا تعریفی از روش "روش تدریس فعال"و "روش تدریس غیر فعال "ارائه می گردد

تعریف روش

روش در مقاسل واژه لاتینی متد به کار رفته است واژه متد در فرهنگ فارسی معین و فرهنگ انگلیسی به فارسی آریان پور به روش شیوه راه طریق طرز و اسلوب معنی شده است.به طور کلی راه انجام دادن هر کاری را روش گویند.روش تدریس نیز عبارب از راه منظم با قاعده و منطقی برای ارائه درس می باشد.

تعریف روش تدریس فعال

روش تدریس فعال به روشی اطلاق می شود که در آن دانش آموزان در جریان آموزش نقش فعالی به عهده دارند و معلم نقش راهنما و هدایت کننده را ایفا می کند تعامل دوطرفه بین دانش آموزان و معلم وجود دارد.

تعریف روش تدریس غیر فعال

روش تدریس غیر فعال به روشی اطلاق می شود که در آن معلم نقش اساسی بر عهده دارد و مطالب را غالبا به شیوه شفاهی بیان می کند و معمولا متکلم وحده است و دانش آموزان شنونده مطالب می باشند.

تاریخچه روش های تدریس فعال

با نگاهی به تاریخ تعلیم و تربیت جهان می بینیم در زمانی که آموزش و پرورش هنوز شکل رسمی نیافته بود انسان ها فنون دانش و مهارت های لازم را به طور تجربی می آموختند و شخصی به اسم معلم و شخص دیگری به اسم دانش آموز و مکانی به عنوان مدرسه یا کلاس درس وجود نداشت بلکه هر فردی که مطالب یا فنون بیشتری می دانست به مثابه معلم و کسی که می خواست چیزی یاد بگیرد دانش آموز بود.طبیعت هم به عنوان مدرسه یا کلاس درس قلمداد می شد.

در حقیقت روش تدریس فعال به کار گرفته می شد.بنابراین می توان گفت که قدمت به کارگیری روش های تدریس فعال به قدمت آموزش و پرورش غیر رسمی می رسد.درگذشته افرادی همچون سقراط ژان ژاک روسو جان دیوبی ژان پیاژه و برونر اهمیت روش های تدریس فعال را درک نموده از آن استفاده می نمودند.

روش های تدریس فعال از دیدگاه اسلام

در روش آموزش اسلامی تکیه بر پرورش فکری و پرهیز از تقلید و تکرار مطالب بدون درک صحیح آنها مطرح می باشد.چنانکه علی(ع)می فرماید ارزش درک و فهم مطالب به مراتب بهتر از تکرار و خواندن است.اگر اصول دین را که از مهم ترین مسائل آموزشی دین اسلام است بررسی کنیم می بینیم اصول دین تقلیدی نیست.این بدان معنی است که هر فرد باید مسائل دینی را هم از طریق اجتهار و هم با استقلال فکری درک کند.استار شهید مطهری در تاکید اسلام بر پرورش فکری و پرهیز از تکرار مطالب بدون درک صحیح آنها اشاره می کند علم افراد ممکن است دو گونه باشد دانسته هایی که فرد حفظ کرده است علم مسموع و دانسته هایی که حاصل تجربه و تحلیل فکری است علم مطبوع.افرادی هستند که به نحوی تربیت یافته اند که آن نیروی مطبوعشان به حرکت در نیامده و پرورش نیافته است.این افراد نسبت به آموخته های خود حکم ضبط صوت را دارند و از تجزیه و تحلیل مطالب و حل مسائل عاجزند عالمی که فقط در پای منبر نشسته و سالها مطالبی را گوش کرده است و عالمی که خود به جستجوی اطلاعات و مطالب پرداخته و مسائل را تجزیه و تحلیل کرده و ورزیده شده است.عالم واقعی همین شخص است. مرحوم علامه محمد تقی جعفری تعقل در تربیت اسلامی را فوق العاده با اهمیت تلقی کرده آن را به سه ماده اساسی تحلیل نموده است ماده اول تعقل که باید تقویت شود عبارت است از تفکر هدف دار با انطباق قوانینی که صحت آنها اثبات شده است.این ماده در قرآن مجید با عبارات گوناگون مؤکدا مورد تذکر قرار گرفته است.با کلمه تفکر در 16آیه با کلمه عقل در 49آیه با کلمه لب به معنای عقل ناب و تعقل عمیق در 16آیه با کلمه فقه در 15 آیه...

ماده دوم عبارت است از موضوعات و قضایایی که باید ذهن نونهالان و میانسالان و حتی کهنسالان با اختلاف در کمیت و کیفیت آنها بر حسب مقاطع عمر درباره آنها تعقل کند.

ماده سوم تصفیه و تثبیت آن قوانینی که فعالیت عقلانی باید بر طبق آنها به جریان بیفتد.

بنابراین در اسلام روی تعقل و تفکر در امور بسیار تأکید شده است و ساعتی تفکر بالاتر از هفتاد سال عبادت به شمار رفته است.

اسلام بر پرورش فکری و فعال بودن دانش آموز در جریان یادگیری تأکید فراوان دارد.

((...به هر حال فکر نمی کنم این مسئله جای تردید داشته باشد که در آموزش و پرورش هدف باید رشد فکری دادن به متعلم و به جامعه باشد تعلیم دهنده و مربی هر که هست معلم است خطیب است واعظ است ...باید کوشش کند که (به شخص)رشد فکری یعنی قوه قدرت تجزیه و تحلیل بدهد نه اینکه تمام همتش این باشد که بیاموزند ،فرا گیرند ،حفظ کنند ،در این صورت (حاصل کار او )چیزی نخواهد شد.

ضرورت به کارگیری روش های تدریس فعال

چهار اصل پیشنهاری کمیسیون بین المللی تعلیم و تربیت

کمینیون بین المللی آموزش و پرورش در طول زندگی به چهار ستون استوار است یادگیری برای دانستن یاگیری برای انجام دادن یادگیری برای باهم زیستن و یادگیری برای زیستن.

یادگیری برای دانستن

یعنی یاد گرفتن روش یادگیری و استفاده از فرصتهایی که آموزش و پرورش در طول زندگی فراهم می آورد این فرصت ها نه یکبار بلکه بارها و بارها باید فراهم آید.

یادگیری برای انجام دادن

یعنی دانش آموزان در حین تحصیل این فرصت را به دست آورند که توانایی ها ی خود را از طریق تلاش و درگیر شدن با تجربه های علمی و انجام دادن فعالیت های اجتماعی گسترش دهند.

یادگیری برای با هم زیستن

به دنبال تحقق هدف هایی است که انسان ها همدیگر را بهتر درک کنند با تفاهم حق شناسی و همبستگی با هم زندگی کنند و در مقابله با مشکلات و بحرانها به طور دسته جمعی مشارکت همکاری و همدردی داشته و غمخوار یکدیگر باشند و حرمت کرامت و عطوفت انسانی را پاس دارد

یادگیری برای زیستن

یعنی شخصیت هر فردی انچنان رشد کند که بتواند خود را هدایت کند تصمیم بگیرد و داوری درست انجام دهد این امر حاصل نمی شود مگر اینکه قوای ذهنی قدرت استدلال حسن زیبایی شناسی استعدادهای جسمانی و مهارت در برقراری ارتباط با دیگران در طول عمر به ویژه دوران تحصیل تمرین و تقویت و تحکیم شود اگر درباره این چهار اصل پیشنهادی کمیسیون بین المللی تعلیم و تربیت تامل و تفکر کرده و انگاه بخواهیم انرا اجرا نماییم ایا با شیوه های اموزش مستقیم و یا غیر فعال می توانیم این چهار نوع یادگیری را در مدارس دنبال کنیم روشن است که این چهار اصل در مدارس نیاز به روش های فعال و کاربردی در فرایند اموزش دارد بنابراین نظام های رسمی اموزش باید از اموزش های مستقیم معلم محور شیوه های اطلاع رسانی مرسوم دوری کنند و مدارس نیز به تدریج باید به میدان تجربه های علمی عملی و اجتماعی تبدیل شوند