نحوه قرار گرفتن بازیکنان در مناطق زمین براساس توانائىهاى ویژه فردى آنان که در نهایت به یک کار گروهى نظم یافته مىانجامد ”سیستم“ نامیده مىشود. ولى باید متذکر شد که هیچ سیستم اجرائى در بازى نمىتواند ضعف دقت در پاس دادن، دفاع کردن و بهطور کلى ضعف تکنیکى بازیکنان را بپوشاند. همچنین هیچ سیستمى براى بازیکنانى که فاقد همکارى جمعى هستند و یا اصولاً کمکار و بىتحرک مىباشند تدارک دیده نشده است. توجه به این موارد نشان دهنده این واقعیت است که انتخاب بهترین سیستم و به کارگیرى آن در رقابتها شاید بهعنوان یک شرط محسوب شود ولى به هیچوجه براى یک مسابقه کافى بهنظر نمىرسد.
انواع سیستم
وقتى یک تیم تشکیل شد با ترکیب و روشهاى مختلف در رقابتها حضور مىیابد. در والیبال تاکتیک تیم همواره براساس دو بازیکن حمله کننده (آبشارزن) و پاس دهنده (پاسور) مورد مطالعه قرار مىگیرد. بنابراین مىتوان با همین روش به تقسیمبندى انواع سیستم پرداخت.
- سیستم۵ ۱ (تعداد آبشارزن یک نفر و تعداد پاس دهنده یا توپگیر پنج نفر)
- سیستم۴ ۲ (تعداد آبشارزن دو نفر و تعداد پاس دهنده یا توپگیر چهار نفر)
- سیستم۳ ۳ (تعداد آبشارزن سه نفر و تعداد پاس دهنده یا توپگیر سه نفر)
- سیستم۲ ۴ (تعداد آبشارزن چهار نفر و تعداد پاس دهنده یا توپگیر دو نفر)
- سیستم۱ ۵ (تعداد آبشارزن پنج نفر و تعداد پاس دهنده یا توپگیر یک نفر).
سیستم ۵ ۱
معمولاً تیمهائى که داراى یک حمله کننده (آبشارزن) مىباشند، از این سیستم استفاده مىکنند و همانطور که در تصویر نحوه استقرار بازیکنان در سیستم ۵ ۱ مشاهده مىشود، این تیم بهعنوان یک تیم بسیار ضعیف مطرح است، زیرا براساس مقررات، بازیکنان مجاز نیستند که تا پایان بازى بهطور ثابت در یک منطقه زمین قرار گیرند. بنابراین تا زمانى که حمله کننده اصلى در خط جلوئى حضور دارد تیم تا حدودى شانس کسب امتیاز را دارد، ولى وقتى این بازیکن به خط عقبى رفت، طبعاً اجازه فعالیت در روى تور از او سلب مىشود و در این حالت است که تیم او دچار مشکل عمدهاى مىگردد. در هر صورت در چنین سیستمى بهتر است که بازیکن آبشارزن در شروع بازى در منطقه (۴) زمین مستقر شود.