مسئله به موقعیتی اطلاق می شود که در آن فرد چیزی را طلب می کند ، ولی نمی داند که چگونه به طور مستقیم به آن دست یابد . برای کسب مهارت در حل مسئله ، فرد باید تمرینهای زیادی انجام دهد . کودکان انتظار دارند که حل کردن مسئله را صرفا" با حل کردن و بدون هیچ راهنمایی و یا بحث در این زمینه یاد بگیرند .
مسایل در درجه اول موجب تکرار و تمرین مطالب تدریس شده می گردند ، به کمک ریاضیات می توان کم و بیش (( جهان واقعی )) را در ذهن به نظم آورد .
چگونه می توان حل مسئله را به شیوه مؤثری آموزش داد ؟
از آنجا که آموزش و همینطور یادگیری حل مسئله کار دشواری است ، محققان در سالهای اخیر توجه بسیاری به آن معطوف داشته اند . بر مبنای این تحقیق می توان چندین زمینه قابل تعمیم را مشخص کرد .
راهبردهای حل مسئله را می توان صراحتا" آموزش داد .
زمان :
دانش آموزان باید برای (( هضم کردن )) و تفکر کافی در مورد مسئله ، یعنی زمان برای درک موضوع ، زمان برای کشف مسیر حل و زمان برای فکر کردن به جواب کاملا" وقت داشته باشند . بعلاوه معلمان باید دانش آموزان را تشویق کنند که در صورت تمایل بیش از
رها کردن مسئله ، زمان بیشتری را برای کارکردن روی آن صرف کنند .
طرح درس :
فعالیتهای آموزش در زمان باید از طریق برنامه ریزی هماهنگ شوند تا دانش آموزان فرصت پرداختن به مسایل متعدد را داشته باشند .
راهبردهای حل مسائل :
1- مسئله را درک کنید .
2- نقشه ای برای حل آن طرح کنید .
3- نقشه را اجرا کنید .
4- برای امتحان کردن جواب به دست آمده به عقب برگردید .
این مدل مبنایی برای حل مسئله تشکیل می دهد که در بیشتر کتابهای ریاضی مدارس ابتدایی مورد استفاده قرار می گیرد . بنابراین دانش آموزان ، دیدن ، طرح نقشه ، عمل ، وارسی را می آموزند .
برای حل مسایل باید به این شعار توجه داشت : همان طور که مسئله را
می خوانید سعی کنید آن را حل کنید .
1- اقدام کردن 2- یک طرح یا دیاگرام بکشید .
3- به دنبال الگو بگردید . 4- جدول رسم کنید .
5- همه امکانها را به طور اصولی برشمارید . 6- حدس بزنید و امتحان کنید .
7- خواسته ها ، مفروضات و اطلاعات مورد نیاز را مشخص کنید .
8- یک جمله باز بنویسید .
9- مسئله ای حل کنید که از مسئله اصلی ساده تر یا با آن هم ارز باشد .
10- دیدگاه خود را نسبت به مسئله تغییر دهید .
استفاده از مواد آموزشی دست ساز :
تحقیقات نشان داده است که در دروسی که در آنها از مواد آموزشی دست ساز استفاده
می شود نسبت به دروسی که فاقد این مواد آموزشی هستند از احتمال بیشتری برای ارائه فعالیتهای ریاضی برخوردارند . وقتی که بچه ها مواد آموزشی دست ساز را به کار می برند ، ریاضیات را بهتر درک می کنند .
ارزشیابی :
ارزشیابی باید بخش مکملی در آموزش ریاضیات باشد . باید مشخص شود که آیا آنچه که ما فکر می کنیم هر کودک باید یاد بگیرد . امتحانات معیاریابی یا مهارت به شما کمک می کند که کودک را بر حسب توانایی فردی او مورد ارزشیابی قرار دهید .
نظر سنجی از والدین ، که در فرمهای پرشده یا جلسات اولیا و مربیان عنوان می شود ، راهنماییهای مفیدی در زمینه آنچه که کودکان آموخته اند ، در اختیار می گذارند .
تشخیص :
برای پرداختن به نیازهای کودکان جهت یادگیری ریاضیات ، نخست باید نقاط قوت و ضعف آنها را مشخص کرده از جمله خط مشیهای تشخیص در ریاضیات ، می توان به موارد زیر اشاره کرد :
1- مطمئن شوید که ضعف ریاضی یک کودک ضعفی واقعی است .
2- به خاطر داشته باشید که هر کودک پیش از آن که از نظر اداراکی به رشد نهایی برسد . از مراحل متعدد رشد عبور می کند .
3- قوه تشخیص خود را با استفاده بدون تعصب از مواد آموزشی دست ساز تقویت کنید .
4- در تشخیص خود ، جنبه هایی را که برای دانش آموزان مهیج هستند ، فراموش نکنید .
5- برای جفت و جور کردن تصاویر ذهنی درست کودک انعطاف پذیر و شکیباباشید .
6- نگرش مثبتی داشته باشید .
7- بین خطاهایی که به طور اتفاقی رخ می دهد و خطاهایی که دایما" تکرار می شود ، فرق بگذارید .
درمان (( جبران عقب ماندگی )) :
درمان مناسب با تشخیص مناسب شروع می شود . اگر تصویر روشنی از نیازهای کودک داشته باشید می توانید چنان برنامه ای تنظیم کنید که به کمک آن پیش نیازهای ضروری کودک برطرف گردد . شما باید شاگردان خود را چنان گروه بندی کنید که کسانی که تنها به یک اشاره خاص نیاز دارند و کسانی که باید به طور فردی با آنها کار شود مشخص گردند . تحقیقات نشان داده است که برخی از روشهای مؤثر درمان به شرح زیر می باشد :
1- کودک را در برنامه درمان خود دخالت دهید .
2- طرح آموزش جبرانی باید با آموزشهای قبلی متفاوت باشد .
3- زمینه تجاری را فراهم آورید که به استفاده از چند حس از حواس پنجگانه
دانش آموزان نیاز داشته باشد .
4- به کمک ابزارهای واقعی ، کودک را به سوی درک شهودی از اندیشه های ریاضیات راهبری کنید تا بتواند از این طریق ، ادراکات خود را به صورت شفاهی و نهادین بیان کند .
5- کودک را تشویق کنید تا جوابها را پیش از حل مسایل برآورد کند .
6- از کودک بخواهید که از ماشین حساب استفاده کند .