مقدمه
نرم افزار solidwork یکی از کاملترین نرم افزار های cad در جهان می باشد که قابلیتهای بسیاری در طراحی قطعات و اشکال سه بعدی دارا می باشد. بطوریکه امروهاین نرم افزار کاربردهای بسیاری در صنعت بخصوص در امر طراحی قالب و همچنین طراحی قطعات پیچیده، و تحلیل آن با استفاده از نرم افزارهای cae دارا می باشد.
در این تحقیق سعی شده امکانات وقابلیتهای مهم جدیدترین نسخه ی نرم افزار به نام solidwor 2001k بطور خلاصه و به شکل یک manual برای کاربر بیان گردد بطوریکه کاربر بتواند به راحتی با امکانات این نرم افزار آشنا شده و بتواند به راحتی دستورات نرم افزار را برای طراحی قطعه مطلوب به کار گیرد.
به همین جهت سعی شده از توضیح درباره دستورات جزئی که چندان در طراحی قطعات (مورد استفاده در صنعت) سودمند نیست خودداری شود.
نرم افزار solidwork شامل سه بخش اساسی و مهم است که هر یک وظیفه خاص به خود را دارا می باشد این بخشها عبارتند از:
part
asiembly
drawing
در این قسمت به توضیح مختصری در مورد وظیفه این بخشها اکتفا می کنیم و در بخشهای بعدی بطور ریزتری به توصیف امکانات و دستورات این بخشها یا به اصلاح tecplates اشاره می گردد.
در قسمت part می توان قطعه یا اصطلاحاً solid را ایجاد کرد.
در بخش asiembly به مونتاژ قطعات ساخته شده در قسمت partرا ایجاد کرد. و همچنین در قالب drawing بدست آوردن نقشه ای دو بعدی از قطعه و solid مطلوب بوجود آمده در بخش part مد نظر می باشد.
نکته مهمی که در اینجا باید به آن توجه کرد آن است که در این پروژه سعی شده بر جزئی گویی در مورد دستورات و بررسی دستورات بطور تک تک خودداری شود وبیشتر به توضیح در مورد یک فرآیند طراحی و استفاده از دستورات ایجاد کننده قطعات مختلف پرداخته شود.
1 - part:
طراحی سه بعدی در solidwork در بخش part این نرم افزار انجام می گردد برای این منظور احتیاج به یک رسم دو بعدی در قسمت پارت است که با توجه به این رسم وبا استفاده از دستورات متنوع موجود در آن می توان یک solid را تهیه نمود. در اولین بخش از معرفی قسمت part به دستورات دو بعدی و اصولاً دو بعدی در solidwork می پردازیم.
دو بعدی solidwork –
دستورات دو بعدی در solidwork شباهت بسیاری در عملکرد با دستورات موجود در نرم افزار auto cad دارد اگر چه که از نظر کامل بودن به آن نرم افزار نمی رسد اما از لحاظ راحتی کار برای کاربر بسیار مناسب بوده به طوری که به کارگیری این دستورات برای کشیدن یک شکل دو بعدی بسیار راحت تر از autocad می باشد.
برای دستیابی به دستورات دو بعدی در قسمت پارت(part) ابتدا باید داخل منوی sketch شویم برای این کار چند راه وجود دارد.
1 – ابتدا بر روی منوی tools در بالی صفحهsolidwork کلیک کرده سپس گزینه custocize را کلیک می کنیم. مشاهده می شود که جعبه ای محاوره ای با عنوان customize ظاهر می شود که دارای منوهای اصلی می باشد. منوی tool bars این حعبه را فعال می کنیم. در آخر در قسمت toolbars گزینه های sketch tools , sketch را فعال می کنیم. همچنین می توان با انتخاب منوی commands از این جدول و انتخاب منوهای لازم (منل منوی sketch tools ) شکل ابزارها را نیز مشاهده کرد.
2 – بر روی منوی insertدر بالای صفحه نرم افزار کلیک کرده و گزینه sketch را فعال می کنیم. مشاهده می کنیم که جعبه ابزاری در صفحه solidwork ظاهر می شود که شامل ابزارهایی می باشد که برای کشیدن شکل دو بعدی از این ابزارها استفاده می کنیم.
ترسیم اشکال دو بعدی:
همانطور که مشاهده می شود در جعبه ابزار sketch دستوراتی وجود دارد که هر کدام وظیفه معینی دارد.
#grid: این دستور صفحه ما را به صورت شطرنجی در می آورد.
Sketch: دستورات و ابزارهای موجود در منوی sketch برای رسم شکل را فعال می کند.
توجه: ابتدا باید plane (صفحه) دلخواه خود را از قسمت feature manager یا design tree (بخش سمت چپ صفحه) مشخص کرده و بعد بر روی sketch کلیک کنیم.
بعد از انتخاب گزینه sketch ملاحظه می شود که در جعبه ابزار در صفحه نمایش فعال می باشند که عبارتند از: sketch tools , sketch entity( که قسمت tools از منوی اصلی نیز وجود دارند.)
sketch entity: در این قسمت ابزارهایی برای رسم اولیه شکل دو بعدی وجود دارد که به طور کامل به بررسی آنها می پردازیم.
دستور line: با کمک این دستور می توان خطوط دلخواه را رسم کنیم.
برای کشیدن خط ابتدا دستور line را انتخاب می کنیم، سپس یک نقطه را به عنوان نقطه ابتدایی خطی که می خواهیم رسم کنیم در محور مختصات موجود انتخاب کرده سپس نقطه بعدی را انتخاب می کنیم وخط رسم می شود.
نکته: در نسخه جدید (solidwork 2001) بعد از انتخاب نقطه اول در کنار خط طول خط نیز نمایان می گردد که با استفاده از آن می توان به سهولت به طول مطلوب که می خواهیم رسم کنیم برسیم.
از طرفی solidwork این امکان را به کاربر می دهد که در حین کشیدن خط از عمودی یا افقی بودن و نکات دیگر پیرامون خط اطلاع پیدا کند.
به طور نمونه اگر در کنار خطی که در حال رسم آن هستیم علامت 7 نمایان شده به معنی vectical (عمومی) بودن خط و اگر علامتی h باشد به معنی harizontal (افقی) بودن خط می باشد.
علائم دیگرعبارتند از:
end point: نقطه انتهایی را نشان میدهد.
Coincident: نشان می دهد که نقطه روی خط قرار دارد.
mid point: نقطه میانی را نشان می دهد.
توجه: مشاهده می کنید که خطوط رسم شده دارای رنگ آبی می باشند اگر برروی یک خط کلیک کنیم مشاهده می شود که رنگ خط بعد رنگ سبز تغییر پیدا می کند. همچنین درکنار صفحه (در قسمت feature manager) جعبه محاوره ای باز می شود که اطلاعات مربوط به خط مثل افق یا عمودی بودن، طول خط، زاویه نسبت به محورها را نشان می دهد. اگر در این حالت (سبز بودن خط) کلید delete را برروی کیبورد فشار دهیم خط پاک می شود.
همچنین در قسمت option از این جعبه گزینه for cousturction را فعال می کنیم خط (line) تبدیل به centen line1 میگردد.
دستور point: می توان نقطه رسم کرد.
دستور rectangulan: این دستور ایجاد مستطیل در اندازه های مختلف را بر عهده دارد.
دستور polygon: با استفاده از این دستور می توان چند ضلعی هایی با تعداد اضلاع مختلف بوجودآورد. بعد از انتخاب این دستور (tools / sketch entity / polyon) مانند دستور line مشاهده می شود که جعبه محاوره ای در قسمت feature maneger بوجود می آید که قابلیتهای جالبی را برای کاربر در انتخاب چند ضلعی دارا می باشد. در قسمت parametars این جدول می توان در قسمت n تعداد اضلاع چند ضلعی را انتخاب نمود.
همچنین در قسمت و می توان مختصات مرکز دایره چند ضلعی را تعیین کرد.
نکته: solidwork این قابلیتها را به کاربر می دهد که خوددایره محاطی یا محیطی بودن چندضلعی را تعیین کند. برای این عمل در قسمت parameters، هر گزینه وجوددارد.
گزینه inscribed circle: دایره محاطی چند ضلعی را معلوم می کند و گزینه circum scribed دایره محیطی چند ضلعی را مشخص می کند.
در قسمت نیز قطر دایره محاطی یا محیطی را می توان معلوم کرد.
دستور circle: این دستور وظیفه ایحاد دایره را در نرم افزار دارا می باشد.
دستور contex line: یک خط نقطه چین رارسم می کند. کاربر این دستور را mirror( قرینه) کردن یک جسم است که حتماً باید نسبت به center line قرینه گردد.
برای رسم کمان solid works سه دستور را ارائه می دهد. 1 – center point arc 2 – targent arc 3 – 3d point arc که هر کدام به نوعی می توانند کمان رسم کنند اما بهترین و راحت ترین روش استفاده از دستور 3d point arc
skotch entity , help)) می باشد که از طریق tools / sketch entity/ ایجاد می شود.
ابتدا یک نقطه را انتخاب کرده و سپس باطول معین نسبت به نقطه قبل نقطه دوم را انتخاب می کنیم. می توان با کلیک بر روی نقطه 3 ایجاد شده و کشیدن آن کمان دلخواه را رسم می کنیم.
در بخش sketch entity دستورات دیگری مانند ehips (کشیدن بیضی) poralle logram ( متواضی الاضلاع) pacabola( سهمی) و spline (کمان با استفاده از سه نقطه) نیز می باشد که می توان با کمی تمرین به راحتی آنها را انجام داد.
Sketch tools : در این بخش از sketch ابزارهایی موجود است که کارهای تکمیلی بر روی اشکال دو بعدی را به عهده دارند که قسمتی از آنها در ذیل بیان شده است.
Fillet –
chamfee
offset
trim
convert entities: در یک solid لبها رامشخص می کند.
Mirror: برای mirror کردن حتماً باید ابتدا center line ایجاد گردد و سپس شکل را نسبت به center line قرینه می کنیم.
(برای اینکار بهتر است کلید کنترل را نگه داشته و سپس بر روی شکل مورد نظر و centir line کلیک کرده تا به رنگ سبز در آیند سپس گزینه mirror را از جعبه ابزار sketch انتخاب می کنیم.
Split curre: مانند دستور break در auto cad عمل می کند. یعنی دو نقطه راانتخاب می کنیم سپس خط یا منحنی بین آن در نقطه را delete (پاک) می کند.
در قسمت sketch منوهای دیگری نیز مانند منوی 3d sketch برای کشیدن اجسام در سه بعد کارایی دارد همچنین قسمت sketch relation نیز در منوی sketch است که در قسمت قیدها به طور مفصل به توضیح آن پرداخته می شود.
اندازه گذاری ها:dimension
دستور dimension در منوی sketch قرار دارد علاوه بر آن می توان این دستور را با استفاده از مراحل زیر نیز ایجاد کرد.
Tools / dimensions
با انتخاب دستور فوق وسپس کلیک کردن بر روی شکل می توان اندازه های مطلوب را بدست آورد. اگر بر روی اندازه ها دوبار کلیک کنیم می توانیم آنها را تغییر دهیم.
در هنگام اندازه گیری مشاهده می شود که رنگ شکل عوض می شود که بصورت زیر است.
رنگ آبی : حالت unde define ( در حال اندازه گذاری است)
رنگ مشکی: حالت full deline (بطور کامل اندازه گذاری شده است.)
نکته: در این حالت دیگرنمی توان موقعیت شکل را تغییر داد اما با استفاده از دستور tools / sketch tools/drerride dims on drag و فعال کردن آن می توان شکل راتغییر داد.
رنگ قرمز: حالت over deline : (اندازه های اضافی وجود دارد.)
! توجه در این حالت پینیام ظاهر می شود.
پیغام make this dimension driven به این معنا است که اندازه حافظه خواندنی است و در مدل نقش ندارد.
اما دستور leave this dimension diring اندازه ها در مدل نیز نقش دارد.
نکته 1 : با استفاده از دستور tools/option – system option – spin box increments می توان step اندازه ها به صورت متریک و اگلیسی را تغییر دارد.
نکته 2 : در قسمت tools/ option – document properties – dimension می توانیم کلراسن گذاری، انتخاب font و همچنین نکاتی را در مورد چگونگی فلش ها و اندازه گذاری مشاهده کرد.