در یک جامعه پویا، ایجاد شرایط برای سلامتی جسم و روان از اهداف مهم ورزش و تربیت بدنی به شمار میرود. یکی از تأثیرات شگرف ورزش، تبلور اخلاق و معنویات در جامعه است که این تأثیرات میتواند نقش زنان را، که مربیان آینده جامعه اند، در ابعاد مختلف زندگی عمیقتر کند.
نقشهای متفاوت زنان در جامعه نیاز به ایجاد شرایط مناسب تربیتی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دارد. یکی از عوامل مهمی که میتواند این مسؤولیت و نقش را در زنان جامعه اسلامی مان متبلور سازد، ورزش و تربیت بدنی است که در سازندگی و سلامت جسمی، روانی، اخلاقی و معنوی جامعه زنان میتواند کارساز و مؤثر باشد. به همین جهت، ایجاد انگیزه و علاقه مندی به ورزش در بین زنان و دختران ما، یکی از ضرورتهای اجتماعی و فرهنگی است که کاری فرهنگی ولی مستمر را میطلبد.
نهادینه کردن ورزش در جامعه زنان، نقش و اهمیت ورزش را به عنوان یک باور فرهنگی در آنان پدید می آورد و این میسر نمیشود مگر آن که در نظام آموزشی ما هماهنگیهای منطقی و درستی در زمینه ورزش صورت گیرد.
نگرش منفی و انحصاری ورزش ویژه مردان، امروزه مردود شناخته شده است. به یقین میتوان گفت که تربیت بدنی و ورزش پدیده یی اجتماعی است. این پدیده اجتماعی میتواند موجب تحکیم پیوندهای عمیق انسانی بین افراد جامعه شود. تا آنجا که میتوان روابط سالم، شفاف، به دور از سلطه طلبی و افزونخواهی در مناسبات اجتماعی و احترام و محبت را در اعضای جامعه به وجود آورد. ورزش علاوه بر سلامت جسمانی، معنویت و ایمان، آدمی را در روندهای مختلف زندگی تقویت میبخشد و یکی از عوامل مهم رشد و اعتلای شخصیت انسانی زنان و مردان در جامعه شمرده میشود. ایجاد تصویر ذهنی دلپذیر از ورزش و تربیتجبدنی که مبتنی بر ارزشهای دینی الهی باشد، در خواهران و دختران ما، از اهمیت خاصی برخوردار است که همراه با ارتباطات اجتماعی و فرهنگی آن در تحقق ارزشهای اسلامی انسان نقشی ماندگار میتواند داشته باشد.
ناگفته نماند که افتخارات ورزشی و کسب درجات و موفقیتهای ورزشی در سطح قهرمانی و بین المللی ما را نباید از رسالت اصیل و پرمعنای ورزش دور سازد، بلکه نقش زیرساختی ورزش و تربیتجبدنی باید در تحکیم و توسعه روابط اجتماعی مطلوب و سالم مورد تأکید قرار گیرد.
تربیت بدنی و ورزش همانند هر پدیده خوب اجتماعی، دارای گستردگی، پیچیدگی و همبسته گی خاصی است که با ارزشهای اجتماعی و اخلاقی کاملاً آمیخته است.
گستردگی و وسعت موضوع تربیتجبدنی و ورزش از این جهت مهم است که تمامی سطوح جامعه را تحت پوشش وظایف و کارکرد اجتماعی خویش قرار میدهد.
ایجاد روابط اجتماعی پویا و متعالی، مُعرف یک جامعه توسعه یافته است. توسعه یی که خودباوری و اعتماد به نفس و توانمندیهای آحاد جامعه را میطلبد و بخشی از این موفقیت میتواند از طریق ورزش و تربیت بدنی میسر شود. موضوع توسعه فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی که هم اکنون در رأس برنامه دولت قرار دارد توسط عوامل انسانی و مادی ایجاد میشود، و تربیت انسانهای فرهیخته و کارآمد از لوازم اولیه این امر به شمار میرود که پاره یی از این اهداف از طریق زنان سالم، خلاق و توانمند تحقق میپذیرد. به هر حال، ورزش میتواند در انتقال ارزشها و مفاهیم فرهنگی در جامعه نقشی بسزا داشته باشد. دختران جوان که مادران و مربیان آینده جامعه، الگوهای تربیتی و مسؤول پرورش فرزندان خود نیز خواهند بود با پرداختن به ورزش طبعاً به ارتباط اجتماعی مطلوبی دست خواهند یافت.
رشد عقلانی و عاطفی دختران در پی فعالیتهای جمعی و گروهی زمانی ایجاد میشود که در فعالیتهای ورزشی مشارکتی پویا و چشمگیر داشته باشند. به همین جهت آماده جسازی دختران در جامعه ورزشی، با توجه به محدودیت حضور آنها در سنین پایین، از ارزش و اهمیتی مضاعف برخوردار است؛ زیرا یکی از نگرشهای متداول خانواده های ما در ارتباط به نقش دختران در فعالیتهای ورزشی مسأله محدودساختن دختران در امر ورزش است که ناشی از نگرش جنسیتی است.
محدودکردن دختران تنها به کارهای خانه و پرداختن به تحصیل، یادآور دیدگاه جنسیتی است که آنان را از فرصتهای برابر با مردان محروم میسازد.
یکی از راههای درست و اصولی حضور دختران در سنین نوجوانی در جامعه، ایجاد امکانات و تسهیلات ورزشی برای آنها، نهادینه کردن ورزش و ایجاد علاقه مندی در آنها نسبت به ورزش میباشد. انزوا طلبی دختران، آن هم به خاطر جنسیت، قابل قبول نیست. حفظ کرامت انسانی و قداست و پاکدامنی دختران و زنان ما هیچ گونه منافاتی با فعالیتهای گروهی و فردی ورزشکاران ندارد.
زن مسلمان افغانی با نگرش مثبت و باور مذهبی میتواند ورزش را به عنوان یک مسؤولیت فردی و شخصی تلقی کند تا بتواند از زندگی مفید سازنده برخوردار شود و نیز مشکلاتی را که در آینده با آن مواجه خواهد شد در فعالیتهای ورزشی بیاموزد.
با توجه به نقش و مسؤولیت پذیری زنان در جامعه رو به رشد ما، ایجاد اعتماد به نفس و آگاهی به شخصیت و جایگاه شان در جامعه و زندگی و کسب تجارب سودمند برای آنها مهم و سرنوشت ساز است. برای دست یابی به این ارزشها، دختران باید از همان سنین کودکی و شروع زندگی اجتماعی با شرکت در فعالیتهای ورزشی برای روابط اجتماعی مطلوب و مسؤولیتجپذیری آمادگی پیدا کند.
با گسترش ورزش میتوان نگرش خانواده ها را متحول کرد تا آنها دریابند که ورزش و تربیت بدنی میتواند عامل مهم در پرورش فرزندان، به ویژه دختران، باشد. ناگفته نماند که ورزش باید در راستای نهادینه کردن مفاهیم ارزشی و دینی همراه باشد تا بتواند رسالت واقعی خود را در جامعه نشان دهد. ارتقای معنوی و فرهنگی زنان و دختران در جامعه تنها با صدور بخشنامه ها و کارهای دیگری چون آن مسیر نیست؛ بلکه با ایجاد فرمانها و شرایط برابر میتوان به این امر دست یافت.
پایان سخن این که ورزش را میتوان به عنوان یک ابزار بنیادی نیرویی مؤثر در راستای مسایل پرورشی و تربیتی قرار داد تا اثرهای جادویی آن را در اوقات فراغت ایجاد سلامت روحی جسمی و موفقیت در برابر سختیها و مصایب و آمادگی برای یک زندگی مفید پُرتحرک مشاهده کرد.
ورزش روابط سالم و تنگاتنگی بین اقشار مختلف جامعه ایجاد میکند و در تحکیم و انتقال ارزشهای فرهنگی نقش مهمی دارد، و نیز برابری، عدالت، احترام متقابل، دوستی و صلح را در جهان به ارمغان می آورد. پس با درک این همه ارزش و اهمیت ورزش برای ایجاد شرایط سالم ورزشی کوشا باشیم!