«نیوتن»
اکثرا افراد با نام و شهرت جهانی آیزک نیوتن (1642-1727) آشنا هستند, زیرا او به عنوان کاشف قانون
گرانش, دو قرن و نیم پس از مرگش, هنوز شهرت جهانی دارد. اما مطلبی که کمتر بدان توجه می شود,
حوزه بسیار وسیع دستاوردهای فراوان اوست که در واقع علوم فیزیکی نوین را پدید آورده است و در نتیجه
تأثیر او در تعیین جهت زندگی متمدن عمیقتر از ترقی و سقوط ملتها بوده است. کسانی که حق قضاوت
دارند متفقًا , او را یکی از معدود اندیشمندان بشریت می دانند.
نیوتن در یک خانواده کشاورز در ده وولستورپ انگلستان متولد شد. درباره سالهای اول زندگیش اطلاع
زیادی در دست نیست, و زندگی دانشگاهی او در دوره لیسانس در کمبریج بظاهر چندان ممتاز نبوده است.
در سال ???? میلادی شیوع طاعون باعث تعطیلی دانشگاهها شد, و نیوتن به خانه اش در ده مراجعت نمود
و تا سال ???? میلادی در آنجا ماند. در طول این دو سال تنهایی روستایی? در سن بین بیست و دو تا
بیست و چهار سالگی نبوغ خلاقش به صورت دریایی از اکتشافات بی همتا در تاریخ فکر بشر نمودار شد:
سری دو جمله ای برای توانهای منفی و کسری, حساب دیفرانسیل و انتگرال, گرانش عمومی به عنوان کلید
توضیح سازوکار (مکانیسم) منظومه شمسی, و تجزیه نور خورشید به بیناب قابل رؤیت به وسیله منشور, با
اشره به نقش آن در درک رنگهای رنگین کمان و به طور کلی ماهیت نور. در سالهای پیریش خاطرات دوران جوانی معجزه آسای خود را چنین بیان کرده است: آن زمانها بهترین دوران عمر من در کشفیات بود و بیشاز هر زمان دیگر, به ریاضیات و فلسفه [ یعنی علوم] توجه داشتم.
نیوتن همواره شخصی درونگرا و راز نگهدار بود, و اغلب اکتشافات شگفت آورش را نزد خود حفظ می کرد. اوتمایلی به انتشار کارهای خود نداشت و اغلب کارهای برجسته خود را, به اصرار و پافشاری دوستانش, جمع آوری می کرد. با این حال, شایستگی بی نظیر او بر استادش آیزک بارو چنان آشکار بود که بارو در سال ???? به نفع دانشجوی خود از استادی استعفا داد (اتفاقی که در محیط دانشگاهی بی سابقه بود!) و نیوتن?? سال پس از آن در کمبریج ماند. کشفیات ریاضی او هرگز به طور منظم و منسجم منتشر نشد, و به طور محدود و تا حدی بتصادف, از طریق گفتگوها, و نامه هایی که در پاسخ سؤالات دیگران می نوشت, معلوم گشت. او ظاهرًا اطلاعات ریاضی خود را عمدتًا بعنوان وسیله مناسبی جهت مطالعه مسائل علمی درنظر می گرفت, و توجه نسبتًا کمی به خود آنها داشت. در همین زمان لایب نیتش نیز مستقلا در آلمان حساب دیفرانسیل و انتگرال کشف کرد, و براثر مکاتبات پیگیر خود با برنولی ها, و کارهای بعدی اویلر, رهبری آنالیز نوین به اروپا منتقل شد, و حدود ??? سال در آنجا باقی ماند.
درباره زندگی نیوتن در سالهای اول استادی اش در کمبریج اطلاعات زیادی در دست نیست, ولی یقین است که نورشناسی و ساختن تلسکوپ جزو کارهای مورد علاقه اش بوده است. او برای تراشیدن عدسی, روشهای زیادی را, به کمک وسایل ساخت خودش, تجربه کرد و در حدود سال ???? اولیت تلسکوپ بازتابی را ساخت که صورت اولیه وسایل عظیمی است که امروزه درمون پالومار و سراسر جهان به کار می رود. تناسب, و سادگی تجزیه منشوری او در مورد پرتو خورشید, (که از کارهای اولیه اوست), همواره این کار را در ردیف یکی از کارهای کلاسیک ابدی در علوم تجربی, مشخص کرده است. ولی این تنها آغاز کار بود, زیرا او همچنان در جهت درک عمیق خواص شگفت انگیز نور پیش رفت. نیوتن بعضی از اکتشافات خود را منتشرکرد, ولی برخورد دانشمندان بزرگ آنزمان با این انتشارات چنان نابخردانه بود که او را به کناره گیریواداشت و مصمم کرد که از آن به بعد تنها برای ارضای میل خود کار کند. بیست سال بعد نزد لایب نیتس چنین درد دل کرد:«در مورد پدیده رنگها ... من تصور می کنم مطمئن ترین توضیحات را یافته ام, ولی از ترس انکار و جاروجنجال اشخاص نادان از انتشار آنها خودداری می کنم».
در اواخر دهه ???? نیوتن به یکی از حالات بی میلی دوره ای اش نسبت به علوم دچار شد, و توان خود را به مسیرهای دیگری متوجه ساخت. طی این مدت هیچ مطلبی راجع به دینامیک و ثقل منتشر نکرد, و
اکتشافات فراوان او در این زمینه ها دست نخورده در کشوی میزش ماند. ولی سرانجام, پس از آنکه در اثر
دعاوی و انتقادهای رابرت هوک برانگیخته و خشمگین گشت, و توسط ادموند هالی (کاشف ستاره دنباله دار هالی) سیاستمدارانه تسکین داده شد, مجددًا به این مسائل روی آورد و نوشتن کتاب برجسته اش تحت
را آغاز نمود. نیوتن در تلاشهای علمی اش تقریبا شبیه یه یک کوه آتشفشان, با (Principia) عنوان اصول
دورانهای خاموشی طولانی, بود که گاه گاهی با فعالیتهای تقریبا فوق بشری فروزان می گشت. وقتی کتاب
اصول که طی ?? ماه تمرکز کامل و باورنکردنی فکری نوشته شده بود, در سال ???? منتشر شد بلافاصله
به عنوان یکی از برجسته ترین دستاوردهای فکر بشر شناخته شد. نیوتن در این کتاب اصولی اساسی
مکانیک نظری و دینامیک سیالات را طرح کرد. اولین بیان ریاضی حرکت موج را ارائه کرد, قوانین کپلر را از قانون عکس مجذور فاصله گرانش بدست آورد, و چگونگی مدار ستاره های دنباله دار را توضیح داد, جرمزمین, خورشید, و سیارات قمردار را محاسبه کرد, پخ شدگی شکل زمین را بیان کرد, و از آن برای توضیحتقویم اعتدالین استفاده کرد, و نظریه جزر و مد را پایه گذاری کرد. اینها تنها شمه ای از کار پرشکوه اوست.
مطالعه کتاب اصول همواره مشکل بوده است, زیرا سبک و شیوه آن دارای کیفیت ناآشنا و دور از دسترس
است, که شاید برای چنین محتوای پراهمیتی مناسب باشد. همچنین, ریاضیات فشرده به کار رفته در آن
تقریبًا متشکل از تمامی هندسه کلاسیک است, که در آن زمان چندان پرورده نشده بود و حالا هم کمتر
بدان می پردازند. نیوتن در دینامیک و مکانیک سماوی به موفقتی دست یافت که کپرنیک, کپلر, و گالیله راه آن را هموار کرده بودند. این پیروزی چنان کامل بود که در طول دو قرن بعد از آن, کار بزرگترین دانشمندان این رشته ها چندان از پانویسهایی برایاین کار عظیم نیوتن تجاوز نکرد.
در اینجا خوب است یادآوری کنیم که منشأ علم بینابنمایی, که نقش کم نظیری در گسترش دانش نجوم به
جهان ماورای منظومه شمسی داشته است, در تجزیه بینابی نور خورشید توسط نیوتن نهفته بود.