مدتی پیش در چلچراغ مطلبی در مورد شست شوی مغزی و تاثیرپذیری افراد در سخنرانی ها ی تبلیغاتی میخوندم که خیلی جالب بود.مطالب زیر رو در این ارتباط جمع آوری کردم. تا حالا اتفاق افتاده که تو جمعیتی قرار بگیرید و رفتاری از خودتون نشون بدید که در حال عادی از خودتون نشون نداده باشید. مثلاً در یک کنسرت ، کلی جیغ کشیده باشید... یا در هنگام رانندگی با مشاهده جمعیتی جو شما رو بگیره و چند حرکت آکروباتیک انجام بدید!!!
اسم این رفتار را هیستری می گویند.
هیستری جمعی: هیستری عبارت است از فقدان تسلط آگاهانه در رفتار.جیغ کشیدن یا خنده های افسار گسیخته وفریاد کشیدن علائم معمولی این رفتار هستند. اما چه چیز باعث شیوع این رفتار و انتقال آن از شخصی به شخص دیگر می شود:
کلمه هیستریا کلمه ای یونانی و به معنای رحم است و زمانی تصور می شد هیستری فقط در زنها اتفاق می افتادکه علت آن بیماری در رحم است که منجر به از دست دادن تسلط بدن می شود. در قرن نوزدهم اطباء تشخیص دادند که هیستری رشته ی روانی دارد.در بسیاری از فرهنگهای قدیمی‘ سنتی رفتارهای هیستریک بسیار شایع بود.شمنها یا پزشگان سنتی قبایل قادر بودند به حالت خلسه- نوعی هیستری- فرو روند و با ارواح دیگر تماس بگیرند. جوامع قبیله ای از هیستری در معالجه ی بیماریها سود می برند اشخاص مریض به حالت خلسه و بعد هیستری و کما برده می شدند و معتقد بودند ارواح در آن حالت به آنها کمک می کنند تا بهبود یابند.
هیستری عمومی زمانی اتفاق می افتد که تعداد زیادی از مردم ‘ در کنار هم در یک مکان ‘ تسلط بر رفتار خود از دست می دهند. چنین وضعیتی اغلب در کنسرتهای موسیقی اتفاق می افتد‘ ولی می تواند در مراسم سیاسی یا مذهبی نیز واقع شود اما دقیقا چه چیز باعث شیوع این رفتار می شود ؟ آیا ارتباط روحی بین آدمها باعث انتقال این حالت می شود ؟ این توضیح بخصوص وقتی وقتی قابل تامل است که توجه کنیم کلمه هیستری عمومی‘ گسترش علائم بیماری روانی از شخصی به شخص دیگر را نیز معنا میدهد. گاهی اوقات گروهی از مردم به بیماری خاصی مبتلا می شوند و بتدریج بهبود می یابند.نخستین کسی که علائم را بروز می دهد الگویی تعیین می کند. دیگری از آن تقلید می کند. این پدیده گاه در مدارس یا مؤسسات مشابه اتفاق می افتد و معمولا اول از همه کسی که دارای شخصیتی نافذ است آن را بوجود می آورد.
در سپتامبر 1981 دکتر مایکل . جی. کالیگان در مجله ی پزشگی شورشهای هیستریک در کارخانه های آمریکا را مورد بررسی قرار داد و نتیجه گرفت که در محیطهای کاری ‘ تغییر شیوه ی همیشگی کار و تنش روانی مهمترین عوامل بوجود آوردنده هیستری عمومی هستند.
این نوع هیستری سابقه تکاملی دارد . بعضی از جانوران بطرقی که هنوز برای ما روشن نیست با هم ارتباط بر قرار می کنند مثلا قابلیت پرواز دسته جمعی پرندگان در حین سفرهای طولانی . شاید هیستری جمعی باقیمانده ای است از نوعی قابلیت انسانی برای ارتباط که از جانوران به ما ارث رسیده است. توضیح دیگر وجود ملکولی به نام "فرمونز" است که بر بویایی تاثیر می گذارد . محققان دریافته اند فرمونز در جاذبه جنسی نقش دارد و احتمال دارد بر رفتار های دیگر ما نیز تاثیر گذارد. زنهایی که در مجاورت هم زندگی می کنند در یک زمان دچار عادت ماهانه می شوند. علی رغم این کشفیات بعضی از محققان علوم فرا طبیعی اصرار می ورزند که نوعی ارتباط از طریق اندیشه جمعی می تواند مبنای این رفتار باشد.
به نظر می رسد آدولف هیتلر بخوبی می دانست چگونه توده ها را با سخنرانیهای خود مجذوب کند. او می توانست پیروان را تا انفجار هیستریک تحریک و از آنها در جهت اهداف خود استفاده نمایددر 1978‘ 900نفر از اعضای یک فرقه ی مذهبی به نام " اصحاب معبد" در یکی از جنگهای آمریکای جنوبی دست به خود کشی زدند.
این افراد به دستور رهبر فرقه با نوشیدن سیانید پتاسیم خود را هلاک کردند. هیچکس نمی داند چگونه این تعداد انسان تصمیم به خودکشی گرفتند‘ اما خودکشی جمعی یکی ازتجلیات هیستری جمعی است که در آن اراده ی جمع بر اراده ی فرد تفوق می یابد .