برای همه کودکان زمین - رایانه های ارزان قیمت
نگروپونته، بنیان گذار اسطوره ای آزمایشگاه رسانه های دیجیتالی دانشگاه MIT است (بسیاری از نوآوری های IT جهان، در این آزمایشگاه ریشه داشته است).
▪ نگاهی به پروژه تولید رایانه های ارزان قیمت
شاید شما تاکنون نام نیک نگروپونته (Nick Negroponte) را نشنیده باشید اما تمامی چهره های سرشناس IT جهان، او را می شناسند. نگروپونته، بنیان گذار اسطوره ای آزمایشگاه رسانه های دیجیتالی دانشگاه MIT است (بسیاری از نوآوری های IT جهان، در این آزمایشگاه ریشه داشته است). اما او اینک جدا از تمامی نوآوری های قبلی، طرح جدید و متفاوتی را در ذهن دارد: تولید چند صد میلیون رایانه کیفی صد دلاری برای دانش آموزان کشورهای در حال توسعه جهان.
نگروپونته به تازگی نمونه اولیه ای از طرح خلاقانه خود را ارائه کرده است. این نمونه، یک رایانه کیفی کوچک با صفحه نمایش هفت اینچی است که نیروی برق آن توسط یک هندل کوچک مکانیکی تامین می شود.
برخی از متخصصان معتقدند که در صورت اجرای موفقیت آمیز طرح نگروپونته، تحولی در زندگی میلیون ها کودک کشورهای در حال توسعه ایجاد خواهد شد.
نگروپونته برای اجرای طرح خود، به تاسیس سازمانی غیرانتفاعی به نام «یک لپ تاپ برای هر کودک» (OLPC= One Laptop Per Child) اقدام کرده است. اعتبار بین المللی نگروپونته در عرصه IT و دوستی نزدیک او با اشخاصی نظیر بیل گیتس، استیو جابز و مایکل دل، جذب کمک ها و مشارکت های مالی را برای OLPC تا حد زیادی تسهیل کرده است (این سازمان تاکنون ۱۰ میلیون دلار مشارکت مالی جذب کرده که این رقم، همچنان رو به افزایش است).
اما نگروپونته برای تحقق بخشیدن به رویای خود، با موانع و چالش های بسیاری نیز روبه رو است. بسیاری از اشخاص، حتی با مبنای ایده او یعنی «استفاده از فناوری برای بهبود وضع جهان» با دیده تردید می نگرند. برخی از منتقدان وی نیز امکان استفاده از فناوری IT را در مناطقی که بسیاری از دانش آموزان آنجا، حتی از داشتن کتاب درسی نیز محرومند، کاری غیرممکن می دانند. بعضی دیگر نیز کاهش قیمت رایانه های کیفی تا صد دلار را نا شدنی می پندارند. ولی نگروپونته در پیشبرد ایده خود کاملاً مصمم است.
وی با سفرهای متعدد به کشورهای جهان، سعی دارد آنها را نیز با خود همراه کند. این تلاش ها نتایج قابل توجهی نیز به همراه داشته است. به عنوان مثال، لولا دا سیلوا (Lula da Silva)، رئیس جمهور برزیل، از هم اکنون با خرید یک میلیون دستگاه از این رایانه ها موافقت کرده است. شیلی، آرژانتین و تایلند نیز در آستانه توافق هستند. نگروپونته در گزارشی که در اجلاس اخیر سازمان ملل در مورد جامعه اطلاعاتی در تونس برگزار شد (۱۶ نوامبر، ۲۵ آبان امسال) ابراز امیدواری کرد که تولید این رایانه ها از سال آینده آغاز شود. وی معتقد است که تولید این رایانه ها، گام موثری در کاهش شکاف دیجیتالی بین کشورهای فقیر و کشورهای در حال توسعه خواهد بود.
•ویژگی لپ تاپ های صد دلاری
کاهش هزینه تولید یک رایانه کیفی تا حدی که با قیمت صد دلار، قابل فروش باشد، چالشی اساسی برای نگروپونته و همکارانش محسوب می شد. بدین منظور، گروه طراحی، به مهم ترین قابلیت های یک رایانه کیفی برای استفاده دانش آموزان، بسنده کردند. رایانه طراحی شده، قابلیت کار با نرم افزارهای ساده ای نظیر واژه پردازها و نیز امکان ارسال و دریافت e-mail و اتصال به اینترنت را دارد. این رایانه ها، فاقد هرگونه دیسک سخت هستند، اما به جای آن از فلش کارت های حافظه بهره می برند. سرعت پردازش ریز پردازنده آنها که ساخت شرکت AMD است، ۵۰۰ مگاهرتز خواهد بود. در ضمن، هر یک از این رایانه ها، به یک سیستم ارتباطی بی سیم Wi=Fi نیز مجهز است که امکان تعریف یک شبکه بین تعدادی از آنها را میسر می سازد. این رایانه ها بدون اتصال به شبکه برق نیز کار می کنند. برای این کار، هندل کوچکی تعبیه شده که با یک دقیقه چرخاندن آن، رایانه تا ده دقیقه روشن می ماند.
یکی از دشوارترین کارها برای رساندن قیمت این رایانه ها به صد دلار، کاهش هزینه تولید گران ترین بخش یک رایانه کیفی یعنی صفحه نمایش آن بود. بدین منظور، نگروپونته با همکاری مدیریت فناوری بخش صفحه نمایش شرکت اینتل، موفق به اختراع صفحه نمایشی شد که تنها ۳۵ دلار هزینه دارد.
اما هدف گروه نگروپونته از انجام این پروژه، علاوه بر دستاوردهای بزرگ در عرصه فناوری، دستاوردهای بزرگی در حوزه «آموزش» نیز هست. آنها معتقدند که کودکان بی سواد، به راحتی قادر خواهند بود که از چنین رایانه ای استفاده کرده و با کمک آن، خواندن را (و پس از آن، ریاضیات، تاریخ و... را ) نزد خود فرا گیرند. اما آیا نگروپونته در تحقق قصد خود موفق خواهد شد؟ رویای آوردن IT به مدارس کشورهای در حال توسعه، زمانی در وجود او شعله ور شد که در سفری همراه همسرش به کامبوج، به تمامی دانش آموزان یک دهکده محروم، یک رایانه کیفی اهدا کرد. او اینک قصد دارد همان کار را در سطح بسیار گسترده تری انجام دهد. نگروپونته کسی است که سابقه حرفه ای درخشانی در پرونده کاری خود دارد که ۲۰ سال، رهبری آزمایشگاه معروف رسانه های دیجیتالی دانشگاه MIT، تنها بخشی از آن است. نگاهی به سابقه درخشان او، نوید دهنده موفقیت این پروژه دشوار خواهد بود.