تحقیق مقاله نگاهى به تاریخچه پیدایش و ساخت موشک

آغاز شمارش معکوس

زمین گهواره ذهن است ولى تا ابد نمى توان در گهواره زندگى کرد.کنجکاوى بشر در شناخت محیط پیرامون خویش و خواست انسان براى تسلط و نفوذ روزافزون بر طبیعت از یک طرف و آرزوى وى براى سفر به آسمان هاى پهناور از طرف دیگر باعث شده است تا توجه خاصى به فضا داشته باشد و با ایجاد امکانات بیشتر از حوزه حیات خویش نیز فراتر رود و درصدد تسلط بر محیط هایى باشد که امکان بقا در آنجا حداقل است. از سویى دیگر درک پدیده ها و عوارض زمینى و فضاى پیرامون آن، کسب اطلاعات بیشتر در مورد ناشناخته هاى زمین، جو زمین، سیارات، ستارگان، اجرام سماوى، صور فلکى و حرکت آنها و همچنین ایجاد ارتباطات و انجام مخابرات آسان تر و بسیارى از امور دیگر بیش از پیش دستیابى به فضا را الزام آورتر کرده است.

حداقل ۷۰۰ سال از عمر موشک مى گذرد. در قرن سیزدهم بود که چینى ها نخستین تیرهاى آتشین ضبط شده در تاریخ را پرتاب کردند و مغول هاى مهاجم را به وحشت افکندند. چینى ها در جنگ پین کینگ در سال ۱۲۳۲ میلادى سلاح هاى آتشین را که بر سر خود آتش داشتند علیه تاتارها به کار گرفتند. در این سال ها توسط یک نفر ایتالیایى به نام فونتانا راکتى اختراع شد که داراى محرک بود. این راکت در آن زمان چندان عملى نبود و تخریب چندانى نداشت و بیشتر اثر روانى آن در ایجاد ترس در دشمن مورد نظر بود.

اولین راکت به مفهوم امروزى توسط شاهزاده حیدرعلى در هندوستان ابداع شد که این راکت در نیمه دوم قرن ۱۷ علیه انگلیسى ها به کار گرفته شد. این راکت ها لوله هایى از آهن و ماده اصلى آن را باروت تشکیل مى داد و وزن این راکت ۳ تا ۵ کیلوگرم و طول آن ۲۰ و قطر آن ۵ سانتى متر با برد حدود ۵/۲ کیلومتر بود که طول راکت در مجموع با قطعات چوبى به ۳ متر مى رسید. همچنین پایدارى این راکت ها در پرواز توسط قطعاتى از چوب بامبو که به بدنه آن متصل بود تامین مى شد که این قطعات چوبى عملى شبیه بالک هاى کنترلى در موشک هاى امروزى را انجام مى دادند. در جنگى که در هندوستان بین ارتش انگلیس و حیدرعلى اتفاق افتاد، ارتش حیدرعلى با به کارگیرى ۵ هزار راکت انداز ابداعى خود شکست سختى بر ارتش انگلیس تحمیل کرد و انگلیس و غرب به رغم داشتن زمینه هاى مساعد در تهیه اسلحه فعالیت چشمگیرى در تحقیقات موشکى نداشتند. اما در این جنگ تعدادى از راکت هاى سالم به وسیله یکى از افسران انگلیسى به نام ویلیام کنگرو جهت تجزیه و بررسى به انگلستان ارسال شد. این افسر پس از بازگشت به انگلیس در سال ۱۸۰۴ به ریاست کارخانه موشک سازى که تازه در ولویچ تاسیس شده بود انتخاب شد و نتیجه فعالیت وى موجب پیدایش راکتى به نام خود او شد که طول بدنه فلزى کنگرو ۱۰۷ سانتى متر بود و قطر آن ۱۰ سانتى متر که با سر دوکى شکل به چوبى به طول ۶/۴ متر و قطر ۸/۳ سانتى متر وصل شده و وزن آن در حدود ۵/۱۴ کیلوگرم بوده و برد آن ۸/۱ کیلومتر بود که با تغییرات انجام شده به ۷/۳ کیلومتر افزایش یافته است و با استفاده از این راکت ها ارتش انگلیس در سال ۱۸۰۵ شهر بولونى فرانسه را با پرتاب ۲۰ هزار راکت و در سپتامبر سال بعد شهر کپنهاگ را با پرتاب ۴۰ هزار راکت به ویرانه تبدیل کرد.

• پیشتازان صنعت موشک

کنستانتین، ادوارد ویچ و تسیولکوفسکى

تسیولکوفسکى در ۱۷ سپتامبر ۱۸۵۷ در دهکده ایزوسک در شهر کوچک کالوگا، ۱۶۰ کیلومترى مسکو در جنوب غربى روسیه به دنیا آمد. این دانشمند ضمن اینکه در روسیه پدر راکت شناخته شده، به علت ارائه نظریات و تئورى هاى باارزش نسبت به گذشتگان خود در زمینه چگونگى دسترسى به ستارگان، پدر غیرقابل انکار کیهان نوردى نیز است.

او از سنین نوجوانى به علوم فیزیک و هوانوردى اشتیاق فراوان داشت و در ۱۶ سالگى براى شرکت در سمینارى در مورد علوم و ریاضیات به مسکو رفت و در راستاى علاقه مندى به این دو رشته بود که در مدرسه دهکده بوروسک در ۹۰ کیلومترى جنوب شرقى مسکو شغل معلمى ریاضیات و فیزیک را قبول کرد و در این شغل مطالعات جدى و فراوانى در مورد کیهان شناسى نمود و محل سکونت خود را به مرکز تحقیقات نسبتاً بزرگى تبدیل و مدل هاى مختلف راکت را جمع آورى کرد. او از جمله نخستین انسان هایى بود که دریافت موشک وسیله اى براى گریز از زمین است.

• فعالیت هاى تسیولکوفسکی تسیولکوفسکى در سال ۱۸۹۷ اصول موتورهاى کنترلى را تعریف و در سال بعد کتابى تحت عنوان ورود به مدارات ماهواره اى از زمین و سپس کتاب دیگرى با نام کیهان نوردى با استفاده از موتورهاى عکس العملى به رشته تحریر درآورد. در این زمان با مندلیف نیز تماس هایى داشت ولى مندلیف به او گفت که کارهایش اتلاف وقت است و به عنوان انجمن شیمى از او خواست که از محاسبات آینده مطلع شود ولى تسیولکوفسکى دست از فعالیت هاى خود برنداشت و در سال ۱۸۹۸ دیگر قانون هاى ریاضى حرکت موشکى که اساس طرح همه سفینه هاى فضایى است را به دست آورده بود و در سال ،۱۹۰۳ سال اولین پرواز هواپیماى برادران رایت نتایج اصلى کار خود را منتشر کرد و پایه هاى دانش فضانوردى را بنا نهاد که شامل بررسى نظرى از مسئله سوخت موشک ها، کارایى موتور موشک و استفاده از هیدروژن و اکسیژن مایع به عنوان ماده محرک موشکى است که طبق محاسبات او امکان مسافرت بین سیارات و یا استفاده از ماهواره و ایستگاه هاى فضایى در مدارات مختلف زمین امکان پذیر است و ثابت کرد براى ورود به مدار زمین رسیدن به سرعت ۸ کیلومتر در ثانیه ضرورى است. در سال ۱۹۰۳ دستگاه کاملى را معرفى کرد که قادر به حمل انسان به فضا بود و نیروى محرکه آن را اکسیژن مایع و هیدروژن تشکیل مى داد. وى با درک مشکلات نیروى محرکه موتورهاى چندمرحله اى را پیشنهاد و فرمول هاى قوانین حرکت در فضا را ارائه کرد و در سال ۱۸۸۱ اولین تونل باد روسیه را ساخت که شاید در دنیا اولین باشد. این دانشمند نابغه که نتیجه تحقیقاتش براى ساختن موشک V1 آلمانى مورد استفاده قرار گرفت و به رغم داشتن محدودیت، تلاش هاى ارزنده اى در ساخت موتور راکت و مطالعات کیهان نوردى داشت، در ۱۱ سپتامبر ۱۹۳۵ در سن ۷۸ سالگى در کالوگا در حالى که نزدیک به ۵۰۰ اثر علمى به صورت مقاله و کتاب از خود بر جاى گذاشت چشم از جهان فرو بست.

۲- رابرت هاچگینز گادارد

مردى که همه موشک ها مرهون او هستند. گادارد که در سال ۱۸۸۲ در شهر ووستر در ایالت ماساچوست به دنیا آمده بود، مبتکر تک رویى بود که در جوانى از حمله مکرر بیمارى جان به در برده بود. این شخص به راستى یک پیشاهنگ واقعى بود، همانند تسیولکوفسکى در شوروى سابق و هرمان ابرت در آلمان به محاسبات موشکى و پرواز فضایى پرداخت ولى بعداً کارش را با پرداختن به مسائل عملى طرح دستگاه ها و وسایل آزمایش سوخت ها و ساختن و پرواز دادن موشک ها دنبال کرد و سال ها پس از مرگ او روشن شد که موشک هاى او نه تنها از محرکه دگرگونى فناورى سالم بیرون آمده اند بلکه خود سهمى در به وجود آوردن آن دگرگونى ها داشته که در این رابطه یک کارشناس موشکى به نام جروم هان ساکر گفته است هر موشک مایع سوزى که پرواز مى کند یک موشک گادارد است. در واقع اگر تسیولکوفسکى را پدر علم راکت بدانیم، بدون شک گادارد را باید پدر مهندسى راکت خطاب کنیم. اگر چه این دو نابغه چندین دهه بدون اطلاع از هم بودند ولى تحقیقاتشان عملاً به موازات یکدیگر بوده است.