مواد منفجره, به زبان ساده, موادی هستند که در صورت آغاز فرایند انفجار, با سرعت بالایی واکنش میدهند و حجم زیادی گاز تولید میکنند. بطور کلی, تعریف انفجار, یعنی آزاد شدن مقدار زیادی گاز با سرعت و فشار بالا. این آزاد شدن گاز به نوبه خود میتواند باعث پرتاب شدن قطعات و اشیاء اطراف و تبدیل شدن آنها به ترکش شود. مواد منفجره انواع زیادی دارند (شیمیایی, اتمی, پلاسما...). مواد منفجره شیمیایی از دو جز اکسید کننده, و سوخت تشکیل شده اند.
هر ماده سوختی, در حرارت مناسب و در مجاورت اکسیژن آتش میگیرد و شروع به سوختن میکند. اما به دلیل اینکه در هوا, اکسیژن به صورت خالص وجود ندارد, سوختن این مواد به تدریج صورت میگیرد. در مواد منفجره, در کنار سوخت, ماده اکسید کننده اضافه میشود. ماده اکسید کننده, مثل پرمنگنات پتاسیم, در هنگام واکنش مقدار زیادی اکسیژن آزاد میکند و این اکسیژن با سوخت ترکیب شده و باعث واکنش ناگهانی کل سوخت میشود و انفجار به وجود می آید. به یاد داشته باشید که مواد منفجره برای واکنش نیازی به هوا ندارند و اکسیژن مورد نیاز خود را از درون خود تامین میکنند.
دو نوع ماده منفجره شیمیایی وجود دارد : High Explosive یا مواد درجه بالا و Low Explosive یا مواد درجه پائین. مواد درجه بالا در صورت انفجار با سرعت زیادی تبدیل به گاز میشوند و شدت انفجار آنها بسیار زیاد است. اما برعکس, مواد درجه پائین نسبتاً کند واکنش میدهند. مثالهای خوب ماده درجه بالا C-4 و ماده درجه پائین باروت است.
مواد منفجره همچنین از نظر میزان حساسیت با یکدیگر تفاوت دارند. بعضی از این مواد بقدری حساسند که حتی نشستن یک پشه روی آنها باعث انفجارشان میشوند و در عوض بعضی از آنها تا 3000 درجه دما را تحمل میکنند و منفجر نمیشوند. مواد منفجره حساس را با احتیاط زیاد و در مقادیر بسیار کم جابجا میکنند و به همین دلیل از آنها برای درست کردن چاشنی استفاده میکنند.
چاشنی (Detonator) وسیله ای است که به وسیله حرارت, ضربه یا شوک های الکتریکی منفجر میشود و به نوبه خود باعث انفجار منفجره با حساسیت کمتر میشود.
یک بمب به صورت کلاسیک از اجزای زیر تشکیل میشود : چاشنی, ماده انفجاری ثانویه و پوشش. چاشنی به وسیله مکانیسم دلخواه از قبیل فتیله, تایمر الکتریکی یا ساعتی منفجر میشود و خود باعث انفجار ماده اصلی میشود. اگر ماده منفجره بدون پوشش استفاده شود, شدت انفجار و تخریب آن زیاد نخواهد بود و محوطه کوچکی را تخریب میکند, به همین دلیل بمبها را باید درون پوششهای فلزی مثل لوله های فلزی با قطرهای مختلف قرار داد. ماده منفجره مقدار زیادی گاز آزاد میکند و چون این گاز راه فراری ندارد موجب تکه تکه شدن پوشش فلزی میشود و قطعات ترکش با سرعت بالایی به اطراف پرتاب میشوند و آسیب زیادی به اطراف میزنند.
ساختن چاشنی الکتریکی
چاشنی, وسیله کوچکی است که از یک محفظه کوچک حاوی یک ماده منفجره حساس و یک مکانیزم برای انفجار تشکیل شده. وظیفه اصلی چاشنی در یک بمب, ایجاد انفجار اولیه برای منفجر کردن ماده منفجره ثانویه که معمولاً از حساسیت کمتری برخوردار است, می باشد. برای مثال TNT یکی از موادی است که که نسبت به حرارت یا ضربه های عادی, کاملاً بی تفاوت است و شما میتوانید با کبریت آنرا آتش بزنید, بدون اینکه انفجاری رخ بدهد. برای انفجار این مواد, باید حتماً از چاشنی استفاده کرد. چاشنی ها انواع مختلفی از قبیل, فتیله ای, ضد آب, شیمیایی, الکتریکی و .... دارند که در اینجا طرز ساخت نوع الکتریکی آنرا برای شما شرح میدهیم. چاشنی الکتریکی ار آنجایی که برای ساخت بمب های کنترل از راه دور و بمب های ساعتی استفاده میشود, بسیار کاربردی تر از انواع دیگر چاشنی ها می باشد :
1 - یک لوله نازک فلزی برنجی تهیه کنید, میتوانید از لوله های آنتن رادیو هم استفاده کنید.
2 - تکه کوچکی به طول 5 الی 7 سانتی متر از آنرا ببرید.
3 - یک سر لوله را با انبر دست فشار بدهید تا بسته شود و آنرا لحیم کنید. یک تکه کاغذ نازک را لوله کنید و آنرا طوری داخل لوله قرار دهید که حالت آستر را به خود بگیرد و داخل لوله را عایق کند.
4 - وقتی لوله خوب سرد شد, با احتیاط داخل آنرا با با حدود 2 الی 3 گرم فلومینات جیوه یا پروکسید استون پر کنید. (فقط تا دو سوم لوله را پر کنید)
5 - مقدار خیلی کمی باروت (از داخل ترقه تهیه کنید) بر روی فلومینات بریزید.
6 - یک لامپ خیلی کوچک الکتریکی چشمک زن (مخصوص تزئینات که در رنگهای متنوع و روی یک رشته سیم فروخته میشوند) تهیه کنید. قطر لامپ باید به اندازه ای باشد که بتوانید آنرا داخل لوله بکنید. در صورتی که به این نوع لامپ دسترسی ندارید میتوانید از سیم المنت که با عبور جریان داغ میشود استفاده کنید. سیم المنت را خم کنید و داخل لوله قرار بدهید, طوری که دو سر سیم بیرون باشد. البته برای جلوگیری از اتصال لازم است که داخل لوله را قبل از ریختن ماده منفجره, با یک تکه کاغذ نازک عایق کنید.
7 - با یک انبر دست, با احتیاط و حوصله زیاد, شیشه لامپ را طوری بشکنید که به سیم داخل آن آسیبی وارد نشود.
8 - حالا لامپ بدون شیشه را داخل لوله بگذارید بطوری که المنت سر آن داخل باروت قرار بگیرد.
9 - حالا انتهای لوله را با نوار چسب تفلون ببندید. چاشنی شما حاضر است.
فلومینات جیوه
فلومینات جیوه, یکی از شناخته شده ترین مواد جهت ساخت چاشنی های انفجاری است. این ماده دوام بالایی دارد و نسبت به پروکسید استن پایدار تر است و به همین دلیل مورد علاقه ارتشها و همچنین آنارشیستهای جهان است. این ماده را میتوان توسط شوک ناشی از ضربه یا حرارت منفجر ساخت. به زمین ریختن حتی مقداری کمی از آن هم میتواند موجب انفجار شود. برای ساخت آن دو روش وجود دارد :
روش اول :
1 - 5 گرم فلز جیوه (از داخل دماسنجهای جیوه ای تهیه کنید) را با 35 میلی لیتر اسید نیتریک درون یک ظرف پیرکس ترکیب کنید.
2 - ترکیب را بر روی شعله بسیار ملایم حرارت بدهید؛ به محض اینکه محلول به رنگ سبز در آمد و در آن حباب هایی ظاهر شد, یعنی ترکیب جیوه درون اسید به پایان رسیده.
3 - حال محلول را به آرامی و به تدریج درون ظرف دیگری محتوی الکل اتیلیک (الکل سفید خالص) بریزید.
4 - مخلوط شروع به بیرون دادن بخار به رنگ قرمز میکند. این بخار را تنفس نکنید چون به شدت سمی است.
5 - بعد از حدود نیم ساعت, رنگ بخارها به تدریج سفید میشود و واکنش به اتمام میرسد.
6 - بعد از چند دقیقه, به محلول آب مقطر اضافه کنید و آنرا رقیق کنید.
7 - حالا کل محلول را به وسیله کاغذ صافی رقیق کنید و با آب مقطر سرد, چندین بار کریستالهای ته نشین شده در کاغذ صافی را بشوئید.
8 - این کریستالها, فلومینات جیوه خالص هستند. اما باید خوب شسته شوند تا اسید در آنها باقی نماند.
روش دوم :
1 - در صورتی که به اسید نیتریک دسترسی ندارید از این روش استفاده کنید.
2 - اکسید جیوه و محلول آمونیاک را با نسبت وزنی 1 به 10, مخلوط کنید.
3 - بعد از حدود 8 الی 10 روز, کریستالهای فلومینات جیوه تشکیل میشوند.
4 - محلول را با آب مقطر رقیق کرده و سپس با کاغذ صافی, کریستالها را از آن جدا کنید و چندین بار با آب مقطر بشوئید.
دقت کنید که کلیه مواد این آزمایشها سمی هستند و از دست زدن به آنها و همچنین تنفس آنها خودداری کنید و این دستورات را در محلی که خوب تهویه میشود انجام دهید. فلومینات جیوه ماده بسیار حساسی است و نگهداری آن باید در ظرفهای کوچک و ترجیحاً بدور از نور و حرارت باشد. با این ماده میتوانید چاشنی های الکتریکی بسیار کار آمدی درست کنید.
سوخت جهنمی!
ترمایت (Thermite), ماده بسیار وحشتناکی است. به همین دلیل به آن لقب "سوخت جهنم" داده اند. این ماده در صورت آتش گرفتن, حرارتی معادل 4000 درجه سانتیگراد ایجاد میکند که برای ذوب کردن تقریباً هر چیزی کافی است و به همین دلیل عملاً غیر قابل خاموش کردن است. از آن به عنوان ماده اصلی برای ذوب کردن جداره های فلزی, از قبیل جداره تانکرهای سوخت و گاز و یا سوراخ کردن گاو صندوق استفاده میکنند. ماده ای بسیار مطمئن است و تحت شرایط عادی هیچ نوع خطری ندارد؛ در حقیقت روشن کردن ترمایت, احتیاج به ابزار خاصی دارد!
برای درست کردن ترمایت, به اکسید آهن خالص احتیاج دارید. برای بدست آوردن اکسید آهن دو راه وجود دارد. اول اینکه میتوانید آهن زنگ زده (قرمز یا نارنجی) را سوهان بزنید و پودر نارنجی رنگ اکسید آهن را بدست بیاورید. اما این روش وقت گیر است و مقدار زنگ آهنی که بدست می آورید ناچیز است. روش علمی بدست آوردن اکسید آهن, به صورت زیر است :
1 - یک منبع تغذیه DC (جریان برق مستقیم), تهیه کنید. آداپتور وسائل برقی یا باطری ماشین مناسب است. هر چقدر ولتاژ آن بالاتر باشد بهتر است. (یادآوری : برق شهر AC متناوب است و بدرد نمیخورد)
2 - در یک ظرف شیشه ای یا پلاستیکی بزرگ (به اندازه یک سطل) مقداری آب بریزید و در آن یک قاشق نمک خوراکی حل کنید.
3 - یک تکه آهن بدون روکش و آبکاری نشده که رنگ آن تقریباً مشکی متمایل به آبی است را به قطب مثبت منبع تغذیه وصل کنید. (اگر به قطب منفی وصل کنید, واکنش اشتباه میشود و اکسید آهن درست نمی شود. حتماً باید قطب مثبت باشد.)
4 - به قطب منفی, یک الکترود ذغالی وصل کنید. (الکترود ذغالی را میتوانید از داخل یک باطری قلمی معمولی بدست بیاورید, باطری قلمی را باز کنید و هسته آنرا در بیاورید و خوب تمیز کنید.)
5 - حالا آهن و الکترود ذغالی را درون ظرف آب نمک رقیق فرو کنید. دقت کنید که این دو داخل آب به هم اتصال نکنند چون ممکن است منبع تغذیه شما منفجر شود!
6 - واکنش الکترولیز به تدریج شروع میشود و ذرات نارنجی رنگی به تدریج در اطراف آهن تشکیل میشود. حالا 24 ساعت صبر کنید تا واکنش ادامه پیدا کند. بعد از 24 ساعت, تکه آهن را تمیز کنید و دوباره واکنش را ادامه بدهید. از آنجایی که درست کردن اکسید آهن زحمت زیادی دارد, بهتر است مقدار زیادی درست کنید.