یاشار کمال (به ترکی: Yaşar Kemal) (زاده ۱۹۲۳) از نویسندگان معاصر مشهور و کردتبار ترکیه است. وی زادهٔ ۱۹۲۳ در روستای همیته، استان عثمانیه در کردستان ترکیه‌است. نام اصلی او «کمال صادق گوکچَلی» است. والدینش از کردهای تنگدست وان بودند. وی کودکی بسیار سختی را پشت سر گذاشت و در این ایام بود که یک چشم خود را از دست داد. وی همچنین شاهد به قتل رسیدن پدرش هنگام نماز خواندن در مسجد بود.
یا شار کمال، نویسندهٔ بلند آوازهٔ کرد ترکیه، در میان خوانندگان ایرانی نامی آشناست. بیشتر رمانهای یاشار کمال به زبان فارسی ترجمه شده و مقبولیت خاص و عام، یافته‌است. آثار یاشار کمال اگر چه از متن سرزمین و جغرافیایی محدود ومشخصی بر آمده‌اند، اما ساختار و محتوایی جهانی دارند. رمان اینجه ممد او تا کنون به بیش از ۲۰ زبان منتشر شده و بارها به فیلم در آمده‌است.
عبدالله گؤل جایزه ادبی سال ۲۰۰٨ ترکیه را که ارزشمندترین جایزه ادبی کشور ترکیه می باشد به یاشار کمال نویسنده مشهور و معاصر ترکیه اهدا نمود. یاشار کمال یکی از مطرح‌ترین نویسندگان ترکیه می باشد. آثار توانای وی که به زبان ترکی نوشته شده است، موجب دریافت جوایز، مدال‌ها و افتخارات زیادی به وی گردیده‌اند. با بوجود اینکه خیلی ها شیفته داستانهای جدی و جاندار وی می باشند، اما آنچه بیش از هر چیز سیمایی محبوبی از یاشار کمال بوجود اورده است، مواضع سیاسی و صراحت کلام وی در نکوهش سرکوب آزادیها در کشور ترکیه می باشد. یاشار کمال به عنوان نویسنده و فعال اجتماعی همواره در سیاست‌های ترکیه دخالت نموده و بخاطر دفاع از آرمانهای انسانی و افکار سوسیالیستی مورد آزار و بدرفتاری قرار گرفته و محبوس شده است. ایستادگی وی بر مواضع انسانی و انقلابی، چهره‌ای مصمم و آشتی ناپذیر از وی بوجود آورده است.
***
صادق کمال گؤیجه لی یاشارکمال بعدی در سال 1923 در آدانا در منطقه ای با زیبایی های طبیعی و فرهنگ دیرین به دنیا آمد. در پنج سالگی، پیش چشمان وی، پدرش بوسیله برادر خوانده اش کشته می شود، که این موضوع کارمایه اصلی رمان سه جلدی وی بنام «هیچکس» قرار گرفته که بعدها توسط وی نوشته می شود.
جایی که یاشار کمال در آنجا زندگی می کرد، محل پیدایش شاعران و نقالان بود. در ده سالگی شروع به حفظ نوحه ها، ترانه هاو اشعار غنایی کرده و کم کم به یک «عاشیق» تبدیل می شود، در 16 سالگی با جیبهای پر از کاغذ بسوی دهات، بسراغ زنها برای جمع آوری نوحه ها و ترانه های غم انگیز می رود. سیمای عاطفی و شخصیت متعادل وی سبب شده بود که زنها براحتی نوحه ها و ترانه ها را پیش وی می خواندند؛ سپس به جمع آوری داستانها و حماسه ها می پردازد. بعد از اتمام مدرسهء ابتدایی برای کار به آدانا می رود و در 14 سالگی ضمن تحصیل در دبیرستان در یک کارخانه پنبه پاک کنی کار می کند. سپس بعلت بیماری تحصیل و کار در کارخانه را رهاکرده و بعد از مدتی در مزرعه ای بکار می پردازد.
با شروع جنگ جهانی دوم، یاشارکمال ضمن آشنایی با اسپارتاکیست ها پا به دنیای سیاست می نهد. مدت زمانی بعد به اتهام تبلیغات خرابکارانه دستگیر و یک هفته زندانی می شد. پس از آزادی از زندان بعنوان راننده تراکتور بکار مشغول و سپس قُرُقچی شالیزار می شود. پس ازمدتی از دکه ای سردر می آورد که در آن به عریضه نویسی مشغول می باشد. خلاصه هر کاری پیش می آید انجام می دهد، اما بعلت شناخته شدنش از طرف پلیس، بهرکاری دست میزند بعد از مدتی بیکار میشود. با اینحال دایره معلومات و آگاهی یاشارکمال جوان روز بروز وسیعتر و شناخت او از جامعه بیشتر میشود.
در سال 1941 اولین داستان خودرا بنام «ماجرای کثیف» در 30 صفحه می نویسد که بعدها منتشر می شود. در سال 1943 کتابچهء 72 صفحه ای خودرا بنام «نوحه ها» در آدانا بچاپ می رساند. در سال 1950 دوباره دستگیر و یکسال زندانی می شود. پس از آزادی به استانبول رفته و در روزنامه «حریت» بعنوان روزنامه نگار استخدام شده و گزارشهایی با شیوه ای جدید و لحنی تازه دربارهء زندگی روزمرهءمردم، فقر، بیکاری و نومیدی می نویسد. این کار بوی امکان می دهد از یکسو آناطولی را سراسر زیرپا بگذارد و دایره مشاهداتش را وسعت بخشد و از دیگرسو با استفاده از تحقیقات و پژوهش های دیگران، انبان اطلاعات خود را گرانبارتر کند.
در سال 1961 گزارش مفصلی بنام «پنجاه روز در جنگلهای سوزان» می نویسد. سپس پاورقی نویس روزنامه شده و نخستین بار داستان «اینجه ممد» را بشکل پاورقی منتشر می کند. در سال 1955 رمان «اینجه ممد» چاپ و جایزه اولِ رمان را از آنِ خود می کند. تنها تا سال 1980تعداد 000، 600 نسخه از آن در ترکیه بفروش می رود، که این تیراژ در تاریخ انتشاراتِ ترکیه هنوز هم رقم بزرگی است. بعدها «اینجه ممد» به بیش از 25 زبان طنده دنیا ترجمه می شود.
داستان «اینجه ممد» در بین مردم ترکیه بقدری مشهور می شود که عده ای از اهالی منطقه قسم میخورند که «ممد»را با چشمان خودشان دیده اند و شخصا" با وی صحبت کرده اند و نمی دانندکه آن تنها یک داستان امروزی هست که بوسیله نویسندهء ملی شان «یاشارکمال» به تحریر درآمده است.
یاشارکمال همواره نویسنده ای متعهد بوده، همیشه حرف خودش را زده و از گفتن حقیقت واهمه ای ندارد. او معتقد است «همه هنرمندان از التزام به تعهد نیرو گرفته اند». اوکه خود انسان سوسیالیستی است تا سال 1971 (سال انحلال حزب ) عضو کمیته حزب کارگر ترکیه بود. بعد از بسته شدن حزب دوباره بزندان افتاد و دوباره و ....
آزادی که برای او همیشه از مقدسات بوده است، کارمایه اصلی داستان هایش را تشکیل میدهد. او به طبیعت بخاطر اصالت آن اعتقاد عمیقی دارد و نقش اصلی را در رمانهای او مثل«اینجه ممد»، «ارباب های آغچاساز»، «برنج آناطولی»، «قهر دریا»، «افسانهء آغری» و ... طبیعت بر عهده دارد.
عصیان و مقاومت وجه دیگر کارهای یاشارکمال را بوجود می آورند؛ کوراوغلو، چاقرجایی و اینجه ممد نمایندگان این مقاومت هستند. مبارزه بر علیه بی عدالتی، ظلم، ستم و استثماردر آثار او نقش ویژه ای دارند.
یاشارکمال نویسندهء توانایی است، او با قدرت بی نظیری زبان حماسهء موجود در ادبیات شفاهی را وارد ادبیات کتبی کرده است. از اینرو پختگی و غنای زبان یکی از خصوصیات بارز نوشته های وی میباشد. تلفیق ماهرانهء واقعیت و تخیل، شخصیت پردازیهای زیبا، غلیان احساسات و درهم آمیزی عشق، نفرت، امید و یأس از ویژه گیهای دیگر داستان نویسی یاشارکمال است. طبیعت و انسان همواره در مرکز توجه و دقت وی قرار دارد.
یاشار کمال از نویسندگانی هست که همیشه تحت نظر هستند، بارها به زندان افتاده و دوباره آزاد شده است. بارها شکنجه شده است. سالهای حبس، تأثیرات عمیقی روی او گذاشته است و زندگی و فعالیت او را پربارتر کرده است. با اینحال او موضع مستقل خودش را همیشه حفظ کرده است. یاشارکمال با نژادپرستی با حدت و شدت مخالف است و در ضمن، مخالفت خودش را با استفاده از هر امکان کوچکی ابراز داشته است. مواضع و
سخنان یاشارکمال را سالهای سال دولت ترکیه برنمی تابید و ضمنِ تهدید وی، اورا به تجزیه طلبی متهم می کرد. سخنان یاشارکمال چیز عجیب و غریبی نیست و می تواند براحتی از دهان هر ترک و کرد واقع بینی در بیاید. او می گوید:“ که 24 23 سال جنگ دولت با کردها ثمره ای جز ویرانی شهرها وروستا و کشته شدن 000، 40 نفر از طرفین نداشته است. باید نه از طریق جنگ بلکه بوسیله مذاکره ، مسایل و مشکلات موجود را حل کرد. طلبهای خلق کرد از نقطه نظر منافع ملی خودش بحق است، آنها هم همانند ترکها در ساختن کشور فعالیت و جانفشانی کرده اند؛ باید به جنگ برادرکشی پایان داد، باید ترک وکرد در یک جامعه دموکراتیک با همدیگر زندگی کنند.” این سخنان از طرف دولت ترکیه، سالهای سال تجزیه طلبی نامیده میشد