شرایط آب و هوایی
سیب زمینی محصول فصل خنک ، روز بلند و حساس به سرما است . به علت تطابق این گیاه به شرایط آب وهوایی مختلف ، تولید آن د رکلیه کشورهای دنیا گسترش پیدا کرده است . سیب زمینی بر اساس منشأ پیدایش ( ارتفاعات آمریکای جنوبی ) طالب آب و هوای خنک ومرطوب است . معهذا پراکندگی کشت این گیاه دراقصی نقاط جهان نشان می دهد که بر اثر اصلاح نبات ارقامی حاصل شده اند که در هر نوع آب و هوایی حتی در نزدیکی قطب شمال که بیش از 6 تا 8 هفته زمین خالی از یخبندان نیست با جوانه زدن قبلی آنها کشت می گردند . حداکثر کشت در ارتفاعات بین 1500 تا 2500 متر امکان پذیر است . دمای مناسب برای رشد و نمو بین 16 تا 21 درجه و در زمان تولید غده 12 درجه سانتیگراد است . دمای بیش از 20 درجه در خاک مقدار محصول را کاهش داده و در 29 سانتیگراد تولید غده متوقف می شود . جوانه زدن و سبز شدن غده ها در دمای 8 تا 10 درجه سانتیگراد انجام می گیرد . دمای اپتیمم کمی بالاتر است .
دمای زمین به طور متوسط در اثنای دوره اصلی رشد و نمو حدود 17 درجه سانتیگراد است و میزان مناسب دمای هوا در روز حدود 20 و در شب بین 12 تا 14 درجه سانتیگراد است . رشد و نمو در دمای بیش از 26درجه سانتیگراد متوقف می شود . هر قدر زمین سبک تر باشد . به بارندگی و طوبت هوای زیادتری نیاز است . عمق آبهای زیرزمینی نیز باید در حد متعارفی باشد . حداکثر عملکرد محصول در مناطقی وجود می آید که دارای تابستان طولانی و پراکندگی مناسب باران باشد . پراکندگی مناسب باران به ویژه در زمان نیاز حداکثر گیاه یعنی پس از گل دادن دارای اهمیت ویژه ای است .
نیاز آبی مطلق این گیاه چندان بالا نیست . در صورتی که اگر پراکندگی باران در وضعیت مناسبی باشد می توان درکلیه نقاط کشت گردد . افزایش عملکرد و نشاسته بالا در شرایطی به وجود می آید که سیب زمینی در آب و هوای خنک کشت و کار شود و گرمای اوایل تابستان نیز کافی باشد . در زمان گل دهی ، خشکی و رطوبت زیاد از حد ، هر دو زیان آور است . از زمان گل دهی به بعد ، آب کافی ولی نه بیش از حد برای بزرگ شدن غده ها و به عبارت دیگر برای افزایش عملکرد لازم است .
خاک و تهیه بستر
سیب زمینی در خاک های سبک شنی که دارای مواد آلی کافی باشد بهترین نتیجه را می دهد. خاک های سنگین برای کشت این گیاه مناسب نیست . زمین های شن رسی و یا رس شنی با هوموس متعادل برای این گیاه بسیار مناسب است . به عبارت دیگر خاکهایی که به غده سیب زمین اجازه رشد و نمود داده و هوای کافی در اختیار غده و ریشه قرار می دهند . خاک زیر کشت این گیاه باید آهن ، آلومینیوم ومنیزیم کافی داشته باشد .
میزان pH خاک برای تهیه محصول خوب و مرغوب بین 3/5 تا 4/6 است . سیب زمینی طالب شخم عمیق و خاک نرم است و این به این دلیل است که همبه رشد و نمود غده و ریشه کمک کرده و هم از لحاظ جذب و ذخیره آب مناسب است . به این جهت در پاییزمعمولا با شخم عمیق آغاز می شود و کود حیوانی لازم را در ای فصل به زمین می دهند و پس از آن زمین را به این حالت رها کرده تا یخبندانهای زمستانه خاک را بیشتر خرد کند و آ ب زمستانه ذخیره گردد . در اوایل بها رزمانی که زمین گاورو شد ، با انجام عملیات نهایی از قبیل دیسک ، کولتیواتور و غیره ، زمین را صاف و هموار کرده و برای کاشت آماده می کنند .
کود
احتیاج سیب زمینی در مراحل اولیه رشد نسبت به کودها به علت مواد غذایی موجود در غده ها زیاد نیست ولی به تدریج احتیاجات آن طی رشد گیاه افزایش یافته و به ویژه در مراحل تشکیل گل نیاز آن به حداکثر می رسد. در ابتدای امر غده های جوان توسط غده مادری تغذیه می شوند و به این ترتیب املاح معدنی ، مواد پروتئینی و کربوهیدراتها را کسب می کنند . با افزایش سیستم ریشه ای و رشد و نمو برگها غده های جوان بسته به نوع رقم و شرایط آب و هوایی به تدریج از نظر جذب مواد غذایی مستقل می شوند . اهمیت غده مادری و ذخیره مواد چنانچه شرایط خاک و آب و هوا نامساعد باشد ، فوق العاده است . ولی در شرایط مناسب رشد و نمو ، وظایف غده مادری به سرعت پایان می یابد . غده مادری می تواند نسبت به حجمش آب زیادی را زا زمین جذب کند و در اختیار غده های جوان قرار دهد . این عمل می تواند چندین بار نیز تکرار شود .
کمبود مواد غذایی ابتدا در روی برگهای تحتانی مشاهده می شود که در مراحل بعدی به کلیه نقاط دیگر سرایت می کند . برای انواع سیب زمینی کودهای متفاوتی در نظر می گیرند مثلا برای انواع زودرس کودهایی در دسترس گیاه قرار می گیرد که سریع قابل جذب باشد .
کود حیوانی
به طور کلی سیب زمینی از کود حیوانی به نحو مطلوبی استفاده می کند ، چه این کود در زراعت آن و چه در تناوب زراعی به گیاهان دیگر داده شود کود دامی پوسیده برای ازدیاد عملکرد و تولید محصول با کیفیت عالی فوق العاده مناسب است . زمان استفاده از کود حیوانی بستگی به نوع خاک و شرایط آب و هوایی منطقه دارد . ولی در هر صورت کود دامی را کاملا با خاک مخلوط می کنند .آزمایشهای مختلف نشان دهنده این واقعیت اند چنانچه کود دامی دیروقت به زمین داده شود ، مقدار نشاسته غده ها پایین آمده و باعث دیررسی محصول نیز می شود . این کود را معمولا در پاییز به زمین می دهند . کودهای حیوانی به علت کوتاه بودن دوره رویش ارقام زودرس کمتر استفاده می شود .
کود سبز
کود سبز به خوبی می تواند در زمین های سبک و کم هوموس جایگزین کود حیوانی شود . به ویژه اگردر کود سبز از گیاهانی استفاده شود که دارای ریشه های عمیق زیادی باشند و به این ترتیب خلل و فرج خاک را برای استفاده بهتر سیب زمینی فراهم کند . به این علت کود سبز تقریباً تنها کود موثر برای زمین های سبک در زراعت سیب زمینی به حساب می آید . کود سبز بهترین عامل افزایش عملکرد دراین نوع خاکها است و تاثیر مثبتی برروی ذخیره آب ، اصلاح خاک و مرغوبیت محصول دارد ولی در خاکهای سنگین نمی تواند جای کود حیوانی را بگیرد .
کود شیمیایی
10 تن سیب زمینی ( گیاه کامل ) به طور متوسط 50 کیلوگرم ازت ، 20 کیلوگرم ، 80 کیلوگرم و 15 کیلوگرم از زمین خارج می کند که قسمت ناچیز آن از طریق کودهای شیمیایی تامین می شود . همان طوری که تنها با کودهای عالی نمی توان حداکثر محصول را به دست آورد ، بدون کودهای شیمیایی نیز این عمل میسر نیست . به ویژه به دست آوردن نشاسته زیاد باشد . نسبت کودهای رایج به میزان 1:1: 7/1 است .
الف – کود ازته
دادن کودهای ازته برای سیب زمینی در کلیه زمین ها به استثنای زمین ها یهوموسی ضرورت دارد . در زمین های خشک برای انواع زودرس می توان ازت زیادی داد ولی زمین های هوموسی آهکی احتیاج کمی به ازت دارند .آزمایشهای متعددی نشان داده اند که حدود 40 تا 80 کیلوگرم ازت خالص در یک هکتار برای این گیاه از هر لحاظ مناسب است ( جدول 7-4) . ولی چنانچه جنبه اقتصادی آن در نظر گرفته نشود، می توان برای دریافت حداکثر محصول تا حدود 150 کیلوگرم هم در یک هکتارمنظور نمود