* معرفی آموزش الکترونیکی E-learning
با ورود کامپیوتر به زندگی انسانها و به موازات آن گسترش شبکه اینترنت، بسیاری از تعاریف و خدمات اجتماعی تغییر یافته و یا به سمت تحول بنیادی در حرکت است، و هر روزه تاثیرات این دگرگونی ها در زندگی روزمره ما بیشتر نمایان می گردد. این جهان مجازی،که پدیده هزاره سوم تمدن بشری است ، در ابتدای راه خود دستاوردهای کم نظیری برای جوامع امروزی به ارمغان آورده است.
شبکه ای عظیم اطلاع رسانی، فروشگاه و بنگاه های بزرگ اقتصادی، موتور های قوی جستجوی اطلاعات، موسسات و انجمن های مجازی و..... به جرات می توان گفت یکی از بزرگترین دستاوردهای آن آموزش الکترونیکی (E-learning ) است
رویکرد گسترده به سوی آموزش اکترونیکی خود گواه این است که سیستم نوین آموزش الکترونیکی فوائد و مزایای منحصر به فردی را برای افراد، سازمانها ومراکز آموزشی به همراه دارد . شیوه نوین آموزش الکترونیکی با بکار گیری آخرین دستاوردهای عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات پارادایم های جدیدی را خلق کرده است و افق های روشنی را در عرصه آموزش ارائه می دهد. امروزه هر سازمانی که بتواند سریعتر با نیروی کار، مشتریان، عرضه کنندگان و نمایندگیهایش . . . ارتباط برقرار نماید و آنها را از آخرین تغییرات و دستاوردهای علمی آگاه کند برنده میدان رقابت است واز امتیاز بیشتری برای بدست آوردن فرصتهای موجود جهت پیشی گرفتن از رقبا برخوردار خواهد شد. شرکت ها با به خدمت گرفتن سیستم آموزش الکترونیکی بهمراه طرحی جامع ، کلی و استرتژیک برای پیاده سازی آن قادر خواهند بود تا از مزایای فراوان آن از قبیل تنوع در آموزش، انعطاف پذیری و سرعت بهره لازم را ببرند.
در این تحقیق سعی شده است با استفاده از آخرین مقالات و تحقیقات علمی، مفهوم آموزش الکترونیکی و نقش آن در توسعه جوامع امروز برسی گردد.
تعریف آموزش مجازی E-learning
آموزش الکترونیکی یا E-Learning به طور خلاصه عبارت است از استفاده از IT فناوری اطلاعات) در امر آموزش. این کار عمدتاً از طریق نرمافزارها، یا اینترنت، یا تلفیقی از این دو صورت میپذیرد. آموزش الکترونیکی یا E-Learning به طور خلاصه عبارت است از استفاده از IT فناوری اطلاعات) در امر آموزش. این کار عمدتاً از طریق نرمافزارها، یا اینترنت، یا تلفیقی از این دو صورت میپذیرد.
به طور کلی منظور از E-Learning یا آموزش الکترونیکی بهرهگیری از سیستمهای الکترونیکی مثل کامپیوتر، اینترنت، دیسکهای چندرسانهای، نشریههای الکترونیکی و خبرنامههای مجازی نظایر اینهاست که با هدف کاستن از رفت و آمدها و صرفهجویی در وقت و هزینه و در ضمن یادگیری بهتر و آسانتر صورت میگیرد.
البته سیستمهایی که تحت E-learning قرار میگیرند و امکان یادگیری از راه دور را فراهم میکنند بسیار متنوع هستند، ولی در وهله اول آنچه که مهم است آگاهی علاقهمندان از نوع این سیستمها و انتخاب صحیح و نحوه استفاده درست از آنهاست. این سیستمها گاهی میتوانند جایگزین کلاسهای حضوری هم باشند. در عین حال برای افراد سختکوش و علاقهمند میتواند مکمل کتاب و کلاس باشد. در یک جمله میتوان گفت E-Learning آوردن یادگیری برای مردم است بهجای آوردن مردم برای یادگیری.
*تاریخچه آموزش مجازی E-learning
آموزش از راه دور برای اولین بار در قرن 19 بهعنوان تحصیلات مکاتبهای(Correspondence Study) شناخته شد. پس از چندی تحصیلات مکاتبهای با استفاده از سیستم پستی فراگیر شد و مدارس و دیگر موسسههای دارای صلاحیت به ارایه آموزش از راه دور با استفاده از پست پرداختند و ارتباط نوشتاری معلمان و دانشآموزان را برقرار کردند. ایالات متحده تنها کشور ارایهدهنده تحصیلات مکاتبهای نبود، بلکه کشورهای اروپایی نیز از اوایل دهه 1840 دورههایی برای آموزش خلاصهنویسی و زبان ارایه کردند.
در سال 1837 بهخاطر هزینههای پستی, یک آوانگار انگلیسی به نام ایزاک پیتمن(Isaac Pitman) از تندنویسی(Shorthand) برای تدریس دورههای مکاتبهای در بریتانیا استفاده کرد. وی روش خود را که مبتنی بر اصول آوایی بهجای اصول املایی بود، در سال 1837 در کتابی به نام "الگوی صحیح تندنویسی" توضیح داد. روش خلاصهنویسی پیتمن در سال 1852 توسط برادرش بن پیتمن(Benn Pitman) در آمریکا معرفی شد. بن یک موسسه صدانگاری در ایالت اوهایو آمریکا برای تدریس خلاصهنویسی و نیز انتشار آثار مرتبط با آن بنیاد نهاد. روش خلاصهنویسی پیتمن با 15 زبان تطبیق داده شده و امروزه یکی از پرکاربردترین روشهای خلاصهنویسی در جهان است.
در سال 1844 ساموئل مورس(Samuel Morse) تلگراف الکتریکی را اختراع کرد. نخستین خط تلگراف بین شهرهای بالتیمور و واشنگتن در آمریکا کشیده شد و اولین پیامی که مورس ارسال کرد، چنین بود: "خدا چه ساخته است؟" مورس بهدلیل ادعاهای حقوقی مخترعان رقیب و همکارانش نتوانست تا سال 1854 اختراع خود را ثبت کند.
اولین دوره آموزشی از راه دور دانشگاهی که در سال 1892 تأسیس شد، متکی بر اداره پست اداره می شد. روشهای بهره گیری از آموزش غیرحضوری مبتنی بر فناوری به اوایل دهه 1900 میلادی باز می گردد. در اواسط قرن بیستم برنامه های آموزشی متنوعی نیز وجود داشت و مجوزاولین رادیوی آموزشی دانشگاهی در سال 1921 صادر شد، که اولین پایه شکل گیری آموزش الکترونیکی محسوب می گردد. در سال 1960با تکامل و پیشرفت رسانه ها، تکنولوژی آموزش از راه دور نیز دچار تغییرشد و به جای تکیه بر سیستم پستی ، دانشگاه ها با استفاده ترکیبی از ابزار چند رسانه ای مالتی مدیا، جهت پشتیبانی آموزشی از دانشجویان ثبت نام می نمودند به نحوی که علاوه بر انگلستان و آمریکا در سایر کشور های اروپایی و آسیایی مؤسسات آموزش الکترونیکی توسعه یافت. امروزه آموزش (یادگیری) الکترونیکی مبتنی بر استفاده ازتکنولوژیهای جدید، ابزاری است برای انتقال دانش روز که می تواند انواع تخصص و مهارت در رشته های متفاوت را در اختیار دانش پژوهان قرار دهد. در واقع" آموزش الکترونیکی ثابت کرده است که 20 تا 25 درصد یادگیری را نسبت به کلاسهای درس سنتی افزایش میدهد".
تاریخچه آموزش الکترونیکی در ایران
تاریخچه آموزش الکترونیکی در ایران به زمان بهره گیری از ابزارهای کمک آموزشی سمعی - بصری شامل نمایش اسلاید و فیلم های آموزشی در کلاس درس باز می گردد. پس از آن تلویزیون به عنوان یک رسانه آموزشی مورد توجه قرار گرفته است و تلویزیون آموزشی ملی ایران رسماً به امر آموزش همگانی از طریق این رسانه در سراسر کشور پرداخت.
آموزش از راه دور در کشورمان به جز تجربه کوتاه دانشگاه آزاد قبل از انقلاب و دانشگاه پیام نور مبتنی بر استفاده از شیوه ارتباط از راه دور، دارای سابقه طولانی ای نیست. در پایان دهه هفتاد آموزش مجازی در دستور کار دانشگاه تهران قرار گرفت و پروژه های تحت این عنوان آغاز شد. در سال 1380 سایت آموزش مجازی دانشگاه تهران با ارائه نه درس برای دانشجویان روزانه دانشگاه راه اندازی شد و از نیم سال اول تحصیلی همان سال، آن بهره برداری شد. در همان سال وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از تأسیس دانشگاه اینترنتی خبر داد که تحت نظر آن وزارت، ولی به صورت مؤسسه غیر انتفاعی نوع اول در سراسر کشور خدمات آموزشی ارائه خواهد داد به دنبال آن تعدادی از دانشگاه ها اعلام کردند که راه اندازی آموزش الکترونیکی را جزو برنامه های خود قرار داده اند و در حال حاضر تعدادی از آنها دروسی را به صورت تک درس برای دانشجویان حضوری خود ارائه کرده اند. اندکی بعد از اقدام دانشگاه ها در استفاده از روش آموزش الکترونیکی ، آموزش وپرورش که بزرگترین بخش آموزشی کشور است، فعالیت هایی را در این زمینه شروع کرد و در حال حاضر تعدادی مؤسسه خصوصی نیز از روش آموزش الکترونیکی بهره مند هستند.