ویندوز سرور 2003 حاوی انواع امکانات و ابزارهاست که برای به اجرا درآوردن دو امر مهم طراحی شده اند: آسانتر کردن دستیابی کاربران به آنچه که برای کارشان به آنها نیاز دارند و آسانتر کردن اعمال مدیریت وامنیت به منابعی که کاربران به آنها دست می یابند برای مدیران در این فصل ابزارهای مدیریت دیسک و فایل ویندوز سرور 2003 را معرفی خواهیم کرد.
سیستم فایل توزیع شده
سیستم فایل توزیع شده(DFS) در واقع یک سیستم فایل نیست ولی آن قدر کارهای مشابهی را انجام می دهد که می توان آن را جایگزین سیستم فایل دانست . DFS راهی را برای به نمایش درآوردن یک ساختار منطقی سلسله مراتبی از یک سیستم فایل دراختیار کاربران می گذارد حتی اگر اجزای سیستم فایل در سرتاسر شبکه پراکنده باشند. DFS به صورت اتوماتیک با ویندوز سرور 2003 نصب می شود و سرویس DFS به صورت اتوماتیک به کار می افتد.
چه زمانی باید از DFS استفاده کرد
بهترین راه برای به تصویر کشیدن چگونگی نیاز به DFS استفاده از یک مثال واقعی است و من بدین منظور جریانی را شرح می دهم که باعث شد اولین سیسم DFS را نصب کنم . مشتری من یک بخش منابع انسانی داشت که خود به بخشهایی که در چندین محل پراکنده بودند تقسیم می شد (دفتر اصلی ، دفاتر اصلی در اروپای مرکزی،و دفاتر اصلی در اروپای غربی). اسناد بخشها در سرویس دهنده های فایل مختلفی ذخیره می شد در شاخه های مجزایی که انواع خاصی از اسناد را نگه می داشتند . برخی از شاخه ها در اختیار کاربران قرار نمی گرفتند (مثلا رکوردهای مربوط به حقوق) ولی کاربران می توانستند به اغلب شاخه ها دست یابند. به عنوان مثال کاربران می توانستند به اسنادی که وضعیت پرداخت مستمری یا قواعد و قوانین کارمندان را توضیح می دادند یا به فرم های اعمال تغییر به مستمری ها و یا به فرم های دعوت به کار و چیزهای دیگری از این قبیل دست یابند.
کارمندی که می خواست سندی را مشاهده کند یک پیغام الکترونیکی را به بخش دفتر اصلی می فرستاد و بخش در ضمیمه پاسخ ، سند مورد نظر را برای آن کارمند ارسال می کرد. اسنادی که به شکل فرم بودند باز می شدند،پر می شدند و از طریق پست الکترونیکی برگردانده می شدند و سپس برای شخص مربوطه در دفتر اصلی ارسال می شدند اعضای بخش دفتر اصلی از این مسئله شاکی بودند که مدت زیادی را باید صرف پیدا کردن اسناد مورد نظر و کار در پست الکترونیکی می کنند مدیر سرویس دهنده Exchange هم از بزرگی جعبه های پستی که ناشی از آن همه ضمیمه نامه بود ابراز نارضایتی می کرد.
با توجه به این مشکلات بخش IT فهرستی از اسناد قابل دستیابی برای کارمندان را به همراه UNC های متناظر توسط پست الکترونیکی برای همه کارمندان فرستاد و برخی از کارمندان واقعا به آن توجه کردند. در پاسخ های الکترونیکی به کارمندانی که همچنان اقدام به فرستادن نامه الکترونیکی به بخش دفتر اصلی می کردند این فهرست هم آورده شد و سرانجام زمانی فرا رسید که هر کس که به سند خاصی نیاز داشت یا می خواست یک فرم آنلاین را پر کند به سراغ شاخه مربوطه می رفت. حتی برخی ازکارمندان درایوهایی را به اسنادی که اغلب از آنها استفاده می کردند مپ کردند.
اما این سیستم به تدریج دچار مشکل شد زیرا سرویس دهنده های جدیدی اضافه می شدند سرویس دهنده ها با کامپیوترهایی که اسامی متفاوتی داشتند جایگزین می شدند شاخه ها در بین سرویس دهنده ها جابجا می شدند و با رشد شرکت انواع مختلفی از اسناد مرتبا در اطراف شبکه جابجا می شدند.
DFS همه این مشکلات را حل کرد زیرا دیگر دستیابی وابسته به داشتن یک UNC دقیق نبود یعنی مدیران می توانستند سرویس دهنده ها را تغییر دهند و اسناد را بدون اطلاع دادن به کارمندان جابجا نمایند با وجود همه این تغییرات کارمندان همچنان فقط یک سلسله مراتب را برای همه شاخه ها و اسناد می دیدند. شاخه ها و اسنادی که مرتبا توسط هزاران کاربربه آنها دستیابی حاصل می شد در چند سرویس دهنده کپی شدند. عمل تکرار که DFS انجام می داد همه چیز را به روز نگه می داشت و کاربران فقط یک فهرست را در سلسله مراتب می دیدند که چند محل را نمایش می داد.
واژگان DFS
به منظور طرح نقشه پیاده سازی DFS باید این اجزای DFS را بشناسید :
ریشه – نامی به زبان DFS فضای نامی که برای کاربران قابل دیدن است . اینجا نقطه شروع سلسله مراتب DFS می باشد . ریشه می تواند زیرشاخه هایی یا یک چند هدف ریشه داشته باشد که هر کدام با یک پوشه اشتراکی در یک سرویس دهنده متناظر هستند. در شبکه می توان بر اساس قواعد زیر چند ریشه داشت:
در ویرایش استاندارد ویندوز سرور 2003 فقط یک ریشه برای هر سرویس دهنده می توان داشت.
در ویرایش های Enterprise و Datacenter ویندوز سرور 2003 چند ریشه برای هر سرویس دهنده می توان داشت .
پیوند – عنصری است که زیر ریشه قرار می گیرد و به هدفها که هرکدام یک پوشه اشتراکی در یک سرویس دهنده یا یک ریشه DFS دیگر هستند مپ می شود.
هدف – مقصد یک پیوند (مقصد ،پوشه ای است که روی سرویس دهنده ای به اشتراک گذاشته شده است)
ارجاع – فهرست هدفها که وقتی کاربر می خواهد به یک ریشه یا یک پیوند در فضای نام DFS دست یابد سرویس گیرنده آن را از DFS دریافت می کند این فهرست را سرویس گیرنده نمی بیند و برای مدت زمانی که در پیکربندی DFS مشخص شده است در حافظه نهان کامپیوتر سرویس گیرنده باقی می ماند.
رونوشت – یک منبع اشتراکی مشابه در یک سرویس دهنده دیگر . این دو منبع اشتراکی در قالب یک پیوند گروه بندی می شوند . رونوشت می تواند یک ریشه یا یک پیوند باشد. وقتی رونوشت ها را پیکر بندی می کنید FRS مراقب است که محتویات آنها همگام باقی بماند. استفاده از رونوشتها متعادل سازی بار و تحمل خرابی در DFS را ممکن می سازد.
DFS مستقل و DFS دامنه
ویندوز سرور 2003 دو نوع پیاده سازی DFS را در اختیار می گذارد: مستقل و براساس دامنه . DFS بر اساس دامنه در اکتیودایرکتوری جای می گیرد لذا اگر از کامپیوترهای ویندوز سرور 2003 در شبکه ای استفاده می کنید که از اکتیودایرکتوری استفاده نمی کند فقط می توانید یک DFS مستقل را پیاده سازی نمایید. حتی اگر اکتیودایرکتوری هم داشته باشید می توانید از یک ریشه DFS مستقل استفاده کنید ولی برای شبکه های خیلی بزرگ استفاده از DFS بر اساس دامنه عاقلانه تر است و قدرت انجام کارهای بیشتری را به شما می دهد .
DFS مستقل
در یک سیستم مستقل ریشه در سرویس میزبان ذخیره می شود و مسیر دستیابی به ریشه با اسم سرویس دهنده میزبان آغاز می شود. هر ریشه مستقل فقط یک هدف ریشه دارد و هیچ رونوشتی نمی تواند وجود داشته باشد اگر هدف ریشه قابل دسترسی نباشد کل فضای نام DFS غیرقابل دستیابی می شود.
DFS دامنه
در DFS بر اساس دامنه اطلاعات پیکربندی در اکتیودایرکتوری ذخیره می شوند و مسیر دستیابی به ریشه یا یک پیوند با اسم دامنه آغاز می شود . ریشه دامنه می تواند رونوشتهایی داشته باشد و می توان یک برنامه زمانی را برای تکرار تنظیم کرد تکرار توسط FRS انجام می شود که به منزله موتور تکرار برای اکتیودایرکتوری و DFS می باشد.
در DFS دامنه تحمل خرابی توسط FRS مدیریت می شود. FRS به صورت اتوماتیک کاربران را به سراغ داده های رونوشت می برد. متعادل سازی بار نیز توسط DFS انجام می شود و بدین منظور به Windows Network Load Balancing نیازی نیست . در DFS دامنه کاربران نمی دانند که شاخه های اشتراکی در کدام سرویس دهنده ها هستند و نمی دانند که DFS در کدام سرویس دهنده هاست . همه اینها از دید کاربران مخفی هستند.
ایجاد یک ریشه DFS
برای اینکه بتوانید منابع اشتراکی DFS را برای کاربران قابل دستیابی کنید باید یک شی ریشه DFS ایجاد کنید این شی یک حاوی است که پیوند ها به منابع اشتراکی و فایل هایی که کاربران به آنها دست می یابند را نگه می دارد. برای ایجاد ریشه از شما خواسته می شود که اسم یک پوشه اشتراکی در سرویس دهنده ای که ریشه را نگه خواهد داشت را وارد نمایید. این پوشه باید خالی باشد چرا که برای نگهداری ریشه است و برای نگهداری اسناد به کار نمی رود. اگر در هنگامی که می خواهید شروع به ایجاد ریشه بکنید پوشه اشتراکی وجود نداشته باشد می توانید آن را ایجاد کرده و به اشتراک بگذارید.
در هنگام ایجاد ریشه DFS دقت کنید کامپیوتری که ریشه را نگه می دارد باید این خصوصیات را داشته باشد :
باید سرویس دهنده باشد (سرویس دهنده عضو و یا کنترل کننده دامنه)
باید NTFS روی آن باشد.
به منظور ایجاد شی ریشه از منوی Administrative Tools گزینه Distributed File System را انتخاب کنید تا افزار DFS باز شود. در قاب کنسول شی Distributed File System را کلیک راست کرده و New Root را انتخاب نمایید تا ویزارد New Root بکار بیفتد . Next را کلیک کنید تا پنجره اول رد شود و سپس ریشه DFS مستقل یا دامنه را انتخاب نمایید.
ایجاد ریشه DFS مستقل
اگر ریشه DFS را انتخاب کنید پنجره بعدی ویزارد از شما می خواهد که سرویس دهنده میزبان را مشخص نمایید. اسم کامپیوتر سرویس دهنده ای که می خواهید ریشه را نگه دارد را وارد نمایید یا اینکه Browse را کلیک کنید و سرویس دهنده مورد نظر را از فهرست کامپیوترها انتخاب نمایید. Next را کلیک کنید و ریشه را نامگذاری نمایید و در صورت تمایل توضیحی را ارائه نمایید.