مقدمه
این روزها کمتر مدرسه و مؤسسه حوزوی‌است که رایانه جزو وسایل اولیه اتاق‌های آن نباشد یا کمتر روحانی‌است که میل به داشتن این ابزار شگفت‌انگیز را پنهان کند. رایانه، در حوزه به نماد واپسین فرآورده تجدد بدل شده و همه‌چیز درحال ترجمه به زبان صفر و یک است؛ از درس خارج فقه گرفته تا اذان و اقامه، آموزش تا اطلاعات دفتری و اداری حوزه و از پاسخ به استفتاها تا پرسش‌های شرعی.
اکنون رقابتی بزرگ برای بهره‌گیری از اینترنت در حوزه در جریان است. رایانه در زمره هدایای مراجع تقلید به طلبه‌ها قرار گرفته و آنان را به سمت یادگیری و بهره‌گیری از این پدیده سوق داده‌است. علاوه بر این، مراجع تقلید نیز از این امکان به‌خوبی استفاده کرده و امروز بسیاری از آنان پایگاه‌های شخصی به زبان‌های متعدد دارند. برخی از این پایگاه های اینترنتی روزانه پاسخگوی صدها نامه و ده‌ها پرسش به زبان‌های مختلف از گوشه و کنار دنیا هستند.
مقام معظم رهبری ، آیت‌الله سیستانی، آیت‌الله فاضل لنکرانی، آیت‌الله شیخ جواد تبریزی ، آیت‌الله مکارم شیرازی، آیت‌الله موسوی شبیری، آیت‌الله موسوی اردبیلی، آیت‌الله صانعی، آیت‌الله حسین نوری همدانی، بانوی مجتهده زهره صفاتی و حتی شخصیت‌های سنتی‌تر چون آیت‌الله صافی گلپایگانی را می‌توان از پیشگامان این عرصه دانست. بیشتر این سایت‌ها دست کم به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی منتشر شده‌اند و در این میان، سایت آیت الله فاضل لنکرانی بیست و نه زبانه است.
در عصر حاضر سایت یک مرجع تقلید، به واقع "بیت" و "دفتر" مجازی اوست که در آن می‌توان استفتاء کرد، از فتواهای آن مرجع و "توضیح المسائل" او آگاه شد، راه ارتباط برای پرداخت وجوه شرعی را پیدا کرد و از همه مهم‌تر، اطلاعاتی درباره شخصیت آن مرجع تقلید به‌دست آورد.
این اطلاعات، رسمی و فقیهانه‌اند؛ یعنی جدا از نام‌های خاص، ماهیت اطلاعاتی هر سایت از یک مرجع تقلید با اطلاعات سایت دیگر درباره مرجع تقلید دیگر تفاوتی بنیادی ندارد. همه این زندگی‌نامه‌ها تلاش می‌کنند به نوعی اعلمیت و برتری فقهی آن مرجع را ثابت کند.
برخی از مراجع نیز در سایت‌های خود تلاش می‌کنند از کارنامه عمرانی خود گزارش دهند و به ویژه خواننده را از شهرک‌هایی که برای طلبه‌ها ساخته‌اند یا کتابخانه‌ها و مدارس علمیه‌ای را که تأسیس کرده‌اند آگاه کنند و به این ترتیب وی را در جریان خدمات مذهبی خود قرار دهند و مقلدان را به پرداخت منظم و کامل وجوه شرعی ترغیب کنند. بدین ترتیب ،اینترنت برای فقیهان، ابزاری کارآمد برای ترویج و تحکیم پایه‌های مرجعیت قلمداد می‌شود.
از مرجع‌های تقلید که بگذریم شماری دیگر از روحانیون هستند که بنا به موقعیت ویژه‌شان در تبلیغ و وعظ دینی برای داشتن "وب سایت" رغبت نشان داده‌اند. از این میان، محمد تقی مصباح زنجانی ، محمد علی ابطحی وحسین انصاریان مثال‌زدنی‌اند.
محمد تقی مصباح زنجانی هم‌اکنون ریاست مؤسّسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى( ره ) را برعهده دارد. او در سال1369 به عنوان نماینده مجلس خبرگان از استان خوزستان برگزیده شد و اخیراً نیز نماینده تهران در مجلس خبرگان است. او تألیفات و آثار متعددى در زمینه‌هاى فلسفه اسلامى، الهیّات، اخلاق و عقاید دارد.
حسین انصاریان یکی از واعظان تهران است که به لحن خاص تهرانی خود در روضه‌خوانی مشهور است. در سایت هشت‌زبانه حسین انصاریان، وی با عنوان "سماحه العالم المحقق الاستاد الشیخ حسین الانصاریان" معرفی شده‌است. او در این سایت، جدا از گردآوری صوتی، تصویری و متنی وعظ‌های خود، بخشی برای پاسخگویی به شبهات و نیز پاسخ به پرسش‌ها نیز دارد.
بیان مساله
محمد علی ابطحی معاون سابق سید محمد خاتمی هم از جمله روحانیونی‌است که سبک تازه‌ای را در سایت خود به‌کار گرفت. شاید نتوان بر"وب‌نوشت" نام سایت را گذاشت و وبلاگ زیبنده‌تر باشد اما او در معرفی خود نوشته‌است: «سال‌هاست که هر روز مقداری از وقتم را پای اینترنت می‌گذارانم، بیشتر مطالب آن را می‌خوانم و از نوشته وبلاگ‌نویس‌های هم‌وطنم که مشتری دائمی بعضی از آنها هستم لذت می‌برم. اصلاحات عمیق و نهادینه شدن دموکراسی و احترام به سنت و دین را راه نجات ایران می‌دانم. به انقلاب اسلامی و رهبر فقید آن همیشه وفادار بوده‌ام و دوست دارم همیشه در خدمت مردم ایران باشم.»
از جمله ویژگی‌های وبلاگ ابطحی عکس‌های غیررسمی او از مقامات است.
در کنار این دسته ، برخی از روحانیون با پدیدآوردن سایت شخصی، از اینترنت استفاده متفاوت کرده‌اند. مثلاً یک روحانی در سایت شخصی خود شیوه‌هایی برای ازدواج اینترنتی ابداع و در کنار مشاوره دادن به دختران و پسران جوان، کار عقد شرعی را نیز به صورت مجازی امکان‌پذیر کرده‌است.
در نوشته‌های روحانیون، جسته و گریخته، می‌توان نکته‌هایی درباره طرز درس خواندن طلبه‌ها، نوع برخورد مردم با آنان، خاطره‌های آنان از تبلیغ و سفرهای تبلیغی به‌دست آورد؛ اما بیشتر این وبلاگها به اقتضای شغل و مرام طلبگی، کمتر از وبلاگ‌های مردم عادی، صمیمی و راحت هستند و خواننده به آسانی نمی‌تواند از درون آن وبلاگها اطلاعات شخصی درباره نوع زندگی نویسندگان طلبه‌اش برداشت کند. با این همه، در وبلاگ طلاب می‌توان اطلاعاتی درباره چهره‌های حوزوی پیدا کرد که در کمتر جایی یافت می‌شود. وبلاگ جواد محدثی را می‌توان نمونه مناسبی از این دست دانست.
در کنار سایت‌های مراجع تقلید و روحانیون، البته ده‌ها سایت رسمی نیز برای مرکز مدیریت حوزه علمیه زنجان، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، مؤسسه‌ها، بنیادها، کتابخانه‌ها، ناشران و مطبوعات حوزوی وجود دارد.
سال 1377 در ساختمانی کنارمرکز مخابرات زنجان ، شبکه جهانی نور توسط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی راه‌اندازی شد و پایگاه حوزه به عنوان نخستین پایگاه فارسی که از زنجان مطالب اسلامی را روی اینترنت قرار می‌داد گشایش یافت.در همین ساختمان نخستین کافی‌نت شهر به صورت رایگان برای استفاده طلاب و دانشجویان شروع به کار کرد و ماه‌ها تنها کافی‌نت زنجان به حساب می‌آمد. اگر چه قبل از این نیز افراد و مؤسساتی به صورت فردی به اینترنت دسترسی داشتند ولی راه‌اندازی این شبکه نخستین برنامه رسمی در مراکز زنجان برای دسترسی به اینترنت و ارائه خدمات متنوع آن به شمار می‌آمد.
پیشینه تحقیق
خبرگزاری فارس: رئیس سازمان بسیج طلاب و روحانیون کشور گفت: نقش روحانیت در مقابله با تهاجم فرهنگی دشمن در جامعه بی‌بدیل است.
به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، حجت‌الاسلام محمدرضا مدیح عصر امروز در نخستین جلسه توجیهی پایگاه‌های بسیج طلاب و روحانیون استان زنجان با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در خصوص ناتوی فرهنگی اظهار داشت: اهمیت این موضوع در جامعه به حدی است که رهبر فرزانه انقلاب اسلامی ایران، نخبگان فرهنگی را به عرصه ارائه راهکارهای موثر فراخواندند و به طور قطع روحانیت نیز در این زمینه از جایگاه ویژه و نقش ارزنده‌ای برخوردار هستند.
وی تهاجم و مبارزات فرهنگی را جدی‌‌ترین برنامه دشمن اعلام کرد و افزود: رهبر انقلاب نیز با توجه به این موضوع مهم از نخبگان جامعه خواستند تا در این زمینه تلاش خود را به کار گیرند.
مدیح در بخش دیگری از این جلسه با گرامیداشت یاد و خاطره چهارمین شهید محراب، آیت‌الله صدوقی همچنین شهید سپهبد صیاد شیرازی و شهدای انقلاب اسلامی بیان داشت: انقلاب اسلامی ایران ثمره رهبری حکیمانه امام و وحدت و همراهی مردم با فکر اسلامی و دینی بود که به حمد‌الهی با توجه به تلاش دشمنان برای براندازی آن همچنان محکم و استوار مانده است.
وی همچنین با تشریح برنامه‌های سازمان بسیج طلاب و روحانیون کشور در سال جدید از مسئولان بسیج استان زنجان خواست؛ در مدارس علمیه این استان پایگاه‌های طلاب و روحانیون راه‌اندازی کنند.
مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه در سپاه الغدیر استان زنجان نیز در این نشست، نقش روحانیت را در تقویت بسیج ضروری اعلام کرد.
حجت‌الاسلام محمدعلی سبحانیان همچنین با اشاره به مهمترین اقدامات این دفتر در طول سال گذشته بیان داشت: برگزاری همایش‌های فرهنگی، جلسات توجیهی روحانیون و طلاب در مدارس علمیه و افتتاح چندین پایگاه بسیج طلاب و روحانیون از مهمترین برنامه‌های این نهاد در استان زنجان بوده است.
در این مراسم از 21 نفر از روحانیون و طلاب بسیجی ممتاز حوزه‌های علمیه زنجان با اهدای لوح سپاس، تجلیل شد.
بسیج طلاب و روحانیون بعنوان بخشی مؤثر از پیکره ی عظیم شجره ی طیبه ی بسیج و یکی از ارزنده ترین یادگارهای حضرت امام «ره» است که با عنوان بسیج طلاب و دانشجوئی در آذرماه 1367 تشکیل شد. حضرت امام فرمودند که «مأموریت مسائل اعتقادی بسیجیان بعهده ی این دو پایگاه علمی است و حوزه و دانشگاه باید چهار چوب‌های اسلام ناب محمدی (ص) را در اختیار تمامی بسیجیان قرار دهد»
در سال 1380 بنا به رهنمودهای فرماندهی معظم کل قوا حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای «مدظله العالی» بسیج طلاب و روحانیون از بسیج دانشجوئی منفک و با توجه به رسالت و نقش حوزه های علمیه و سنخیت آن با مأموریت و نقش حوزه‌ی نمایندگی به نماینده ی ولی فقیه در سپاه محول گردید.
سازمان بسیج طلاب و روحانیون در مدت کوتاه عمر خود در اجرای فرامین حضرت امام «ره» و مقام معظم رهبری «مدظله العالی» در جهت توسعه و تقویت تفکر بسیج در حوزه های علمیه و جامعه با تشکیل یک مرکز، 38 حوزه، و 671 پایگاه مقاومت بسیج طلاب و روحانیون در مراکز استان‌ها و حوزه های علمیه سراسر کشور به جز (زنجان و مشهد) فعالیت‌های گوناگونی را انجام داده که در این مقاله شما خوانندگان عزیز را بیشتر با این قشر آشنا خواهیم نمود.
چشم انداز و رسالت بسیج طلاب و روحانیون
در چشم انداز 20 ساله، بسیج طلاب و روحانیون، سازمانی است متشکل از بخش مهمی از نیروهای با انگیزه، مؤمن و انقلابی، روحانی و طلبه که با بهره مندی از فرهنگ ناب محمدی (ص) و سیره ی معصومین (علیهم السلام) به دفاع از انقلاب و اسلام و پاسداری از اصل تغییرناپذیر «نه شرقی نه غربی» پرداخته، چارچوبهای اصیل اسلام ناب محمدی را در اختیار تمامی اعضای بسیج قرار می دهند و در افق این چشم انداز ویژگی های زیر را دارا است:
1. برخوردار از حداقل 000/75 طلبه ی روحانی بسیجی با انگیزه و امیدوار، بصیر و هوشیار، دانا و مؤمن و انقلابی، پایبند سنت رسول اکرم(ص)، متخلق به ارزش‌ها و فضایل اخلاقی و اسلامی، ولایتمدار و تکلیف گرا، عدالتخواه و ظلم ستیز، ایثارگر و فداکار، متعهد و متخصص در علوم دینی، بانشاط و توانمند، نقش‌آفرین.
2. هدایتگر، الگو، تحرک ساز و تحرک بخش در بین بسیجیان محلات، اقشار بسیج
3. سازمان یافته، آموزش دیده، منسجم مجهز، منعطف، اثربخش و گسترش یافته در جغرافیای کشور
4. برخوردار از فناوری و دانش روز با زیر ساختهای مطلوب
5. داشتن ابتکار عمل در صحنه ی فرهنگی، اعتقادی، اجتماعی با قدرت تهاجم پیشگیرانه و قدرت لازم برای مقابله در برابر تهدیدات دشمنان داخلی و خارجی
6. دارای قدرت بازدارندگی و آمادگی همه جانبه برای پاسخگویی علمی به شبهات و القائات فرهنگی، اعتقادی دشمن
7. دارای تعامل پویا، اثربخش و قانونمند با اقشار بسیج، حوزه‌های علمیه سراسر کشور، سازمانها و نهادهای دولتی و تشکل‌های مردمی