آشنایی با گردو
گردو(دری:چهارمغز) (تیره گردوییان) میوه‌ای گرد با دو پوسته، یکی نرم و سبزرنگ که به تدریج خشک میشود و از بین می‌رود و دیگری سخت و چوبی است. مغز آن خوراکی است و روغن فراوان دارد.
درخت گردو
میوه نارس بر روی شاخه درخت گردو
درخت این میوه بسیار بلند است و چوب سخت آن از بهترین و معروف‌ترین چوب‌ها است. ارتفاع درخت گردو بین ۱۰ تا ۴۰ متر است.
درخت گردو بیشتر به روش پیوندزدن (پیوند اسکنه‌ای. پیوند شکمی با T معکوس به دلیل وجود شیرابه) تکثیر میشود[نیازمند منبع].
گردو در ایران
بزرگترین باغ گردوی جهان (با تایید فائو[۱]) با مساحت حدود ۷۵۰ هکتار در شهمیرزاد در استان سمنان واقع است.
تویسرکان از عمده‌ترین مناطق تولید کننده گردو در ایران است. محصولات این شهرستان غالباً به خارج از کشور صادر میشود و از کیفیت بالایی برخوردار است[نیازمند منبع].
باغ‌های بزرگ گردو در کردستان منطقه اورامان و تیلکو در سقز فراوان هستند. دارای درختانی کهنسال و قدیمی سازگار به اب وهوای سردسیر است[نیازمند منبع].
گردو
گردو درخت زیبایی است که ارتفاع آن میتواندبه 20 متر برسد. مغز گردو دارای پروتئین،قند ،آب و ویتامین، املاح معدنی و همچنین مواد چربی است. مقدار فسفر موجود در گردو با ماهی و برنج و حتی تخم مرغ نیز برابری میکند. برگ و پوست گردو مقوی و تصفیه کننده خون است . برگها و پوست آن بخصوص بخاطر مادهءتلخ و تانن آن در مداوای بیماریهای جلدی و خنازیر مفید واقع می شوند .
زیان گردو
به هیچ وجه نباید در خوردن گردو افراط و از پنج عدد در روز بیشترمصرف بشود زیرابرای سلامتی زیان آور است . درضمن لثه ها و زبان و گلو را
می آزارد. کسانیکه ناراحتی معده و کبد دارند نباید گردو بخورند. افراد چاق نیز باید از آن پرهیز کنند. خوابیدن در زیر درخت گردو به علت صدور فراوان گاز کربنیک در شب خطر ناک است.
اهمیت گردو
مغز گردو ارزش غذایی زیادی دارد و طرفداران آن هم زیاد هستند .به طور معمول ، باغ ها قاهان تولید خوبی دارند .در بعضی از گونه های گردو هر در خت بین5 هزار تا 20000 هزار گردو در یک سال میدهد.
اگر هر درخت گردو در سال حدود 5هزار عدد گردو تولید کند و قیمت هر گردو را یکصدوپنجاه ریال در نظر بگیریم سود هر درخت حدود 750000هزار ریال در سال می شود.که متاسفانه نسبت به کاشت درخت گردو به صورت اصولی توجه نمی شود .وبرای برداشت آن هزینه بالا پرداخت می شود.
عملیات کاشت
معمولا گردو را در اواخر پائیز بصورت متمرکز میکارند و تا دو سه سال از آن نگهداری می کنند و در فصل بهار با جابجا کردند و در محل مناسب از قبل پیش بینی شده قرار میدهند. و آن به این شکل است .
1-آماده سازی زمین شامل جمع آوری سنگ و کلوخ ،ریشه و کنده های پوسیده درختان و علف های هرز از سطح زمین می باشد. گودالهایی به طول و عرض و عمق 80 سانتی متر حفر می کنیم. اگر لایه سختی در چاله باشد باید شکسته شود. هنگام کندن گودال خاکی که تا عمق سی سانتی متری قرار دارد،به عنوان خاک سطحی و غنی است،این خاک را از خاکهایی که بعد از آن کنده می شود جدا نگهداری می کنیم.
2-ابتدا تعدادی از ریشه های زخمی شده را هرس می کنیم تا به شکلی مناسب در آید. بهتر است پس از هرس ریشه ها را با محلول پرالیناژ آغشته کرده و ریشه ها را به هر طرف پخش می کنیم .هنگام قرار دادن نهال در گودال باید دقت کرد ریشه ها از خاک بیرون نمانده،همچنین زیاد هم در خاک فرو نروند،به نحوی که نهال تا قسمت یقه زیر خاک قرار گیرد.
3-برای پر کردن گودال ابتدا نیمی از آن را تا عمق 40 سانتی متری ،مخلوطی از خاک سطحی و کود حیوانی می ریزیم.این مخلوط باید از 2 قسمت خاک سطحی و یک قسمت کود حیوانی تشکیل شده باشد،سپس با پا فشار داده و بلا فاصله آبیاری می کنیم.
هرس
پس از کاشت نهال در زمین اصلی سربرداری با توجه به نوع نهال و قدرت رشد آن ،از ارتفاع 60 تا 80 سانتی متری از سطح خاک در سال اول انجام می گیرد که محل قطع شده بایستی با چسب باغبانی پوشانیده شود.در سالهای بعد(سال دوم)3 تا 5 بازوی اصلی از جوانه های زیرین با زاویه های باز(حداقل فاصله از هم 30 سانتی متر)و در جهات مختلف انتخاب می شود .بطور کلی در تمامی ارقام گردو هرس تا چهار سال اول انجام می شود.فرم هرس در این حالت به شکل با محور مرکزی تغییر شکل یافته می باشد.هرس درختان جوان که به دوره باردهی رسیده اند ،براساس عادت میوه دهی آنها انجام می گیرد.در ارقامیکه بیشتر محصول در جوانه های جانبی تولید می شودبه علت مقدار زیاد محصول رشد شاخه ها متوقف میشود.بنابراین انتهای تعدادزیادی از شاخه های جدیدکه در اطراف درخت تشکیل شده بریده می شود.بدین ترتیب با کاهش محصول،میزان رشد رویشی شاخه ها افزایش می یابد ولی در ارقامیکه میوه در جوانه های انتهایی تشکیل می شود،عمل هرس شامل بریدن انتهای شاخه های انتخاب شده در روی بازوهای اصلی و کاهش تراکم شاخه های اضافی می باشد. بطور کلی در ارقام با ردهی انتهایی سر شاخه زنی نباید صورت گیرد،در غیر اینصورت درخت در رشد رویشی باقی مانده و میوه تولید نخواهد کرد ولی در ارقام باردهی جانبی این عمل انجام می شود .
آبیاری
در سال اول آبیاری نهال های کاشته شده از عملیات مهم به شمار می آید.نهال های جوان در طی تا بستان به آبیاری مداوم نیاز دارند ولی در هنگام بارندگی از غرقابی شدن خاک باید جلو گیری شود.
تغییرات مصرف آب در یک هکتار باغ گردو بر حسب سن درخت:
متر مکعب آب به هکتار
سن درخت به سال
70
1
200
2
400
3تا5
600
6تا7
800
8تا9
900
10تا11
تا1100
از 11 سال به بالا
تغذیه
در سال های اولیه پس از کاشت: چون در خت گردو در حال ریشه بندی و استقرار در زمین است و ریشه ها ی جوان و گرسنه آن در جستجوی مواد غذایی در حول و حوش خود هستند ،بهتر است کود حیوانی نیز هر چه بیشتر در همین منطقه و نزدیک به درخت پاشیده شود تا در هنگام باز شدن جوانه ها(معمولا حدود نیمه دوم فروردین)ریشه قادر به رفع نیاز غذایی باشد.ازت تا 4 سال پس از کاشت درخت مهمترین عنصر مورد نیاز آن است. ازت معمولا 2بار به زمین داده می شود،یعنی دو سوم آن در اسفند ویک سوم آن در نیمه اردیبهشت ماه مصرف می شود.
میزان ازت مورد نیاز گردو از سال اول تا سال چهارم:
فاصله درخت تا ازت (متر)
ازت برای هر درخت (گرم)
سال
1متر
100
1
5/1متر
200
2
2متر
300
3
5/2متر
400
4
از سال اول تا چهارم ازت نزدیک تنه درخت پاشیده و بلا فاصله آب داده شود.
علف های هرز بلا فاصله پس از ظهر باید از بین برده شوند.در صورت وجود باد شدید،نهال ها به قیم نیاز دارند.بعلاوه در ختان جوان باید در مقابل آفات و بیماریها محافظت شوند.