توحید
اگر در کالبد هستی خدا راروان – روح زنده و فعال جهان – می گیرند در کالبد اسلام نیز 0که الهام یافته از فطرت انسان و جهان است ) توحید را جان می توان گرفت.
توحید اصل نخستین وزیر بنای همه اصول و فروع و پایه ی اساسی آئین اسلام اصول دیگری چونان نبوت و معاد و غیره قائلیم به این معنی نخواهد بود که توحید در ردیف اینها و برابر با اینهاست که اصل اینها و شالوده و قاعده اینهاست. چه اگر نبود نبوت وغیره هم نخواهد بود. براین مبنا است که برای توحید حساب دیگری غیر از آنچه هست باید باز نمود.
خداوند رابه"یکتایی" پذیرفتن و ابناز نگرفتن برای حق تعالی و تنها اورا به "کردگاری" ایمان داشتن اصل همه معتقدات و عبارات و بطور کلی احکام و موازین شرعی و دینی فرد و جامعه است.
پیامبر در فرازی می فرماید:
وحد الله فان التوحید راس الطاعات.
به یکتایی حق تعلی ایمان به یکتایی حق تعالی اصل و پایه همه طاعات است.
اصولا در بینش مذهبی "نظام دینی"بر" اندیشه توحیدی" پی افکنده می شود و اندیشه توحیدی عینی ترین و بارزترین خصیصه و مشخصه ای است که مذاهب و ادیان توحیدی و الهی بوسیله آن از سایر مذاهب غیر توحیدی و بشری متمایز می گردند.
جملگی رسولان الهی"دعوت به یگانگی و یکتایی خداوند وتنها او را پر ستیدن " را مایه اصلی رسالت و نبوت خویش اعلان می کرده اند و همه انبیای الهی در این زمینه همصدا بوده و به اتفاق به سوی یکتایی خداوند قوم خود را فرا می خوانده اند.
برای اینکه به چگونگی تاثیر عقیده توحیدی و عمل توحیدی در روحیات وخصال آدمی در شکل ونظام جامعه و در تکامل انسان و حرکت تاریخ بیشتر و بهتر آشنا شویم باید جوانب مختلف این عقیده را بررسی کنیم و ابعاد و بدنه های گوناگون آنرا مورد تحقیق و تنبع قرار دهیم.
"نظریه توحید دارای دو وجه ودو قطب است:وجود خدا "وحدت خدا" که در زمینه هر کدام موحد با یک گله از انسان نماها روبرو است.
در زمینه نخست با ماتریالیستها (منکران خدا) و در زمینه دوم با تن دهندگان به نظا مهای شرک و طاغوتی و پاسداران آنها یعنی هزاران خداوند وخداوند گار.
در زمینه نخست که مختصر و کوتاه است آثار مثبت و منفی فرض وجود وعدم آفریدگار مطرح است نه اثبات وجود وی که ضربه از این سو نیست.
ودر زمینه دوم که جهت اصلی بحث است گسترده تر نیز نه اثبات وحدت(و مثلا دفع باصطلاح شبهه ابن کمونه و امثال این ترهات که بدان نیاز یان نیست) که معنای توحید، آثار توحید ،صفات خدایی، خود سازی موحدان بر مبنای این صفات، حقوق ویژه و انحصاری خدائی ،منشاء طبیعی و منطقی این حقوق ، ملاک توحید، نشانه های موحدان ،نقش توحید در تعالی انسان و تکامل جامعه و حرکت تاریخ، جبهه های رو در روی توحید در نوار تاریخ و زنجیره ی زمان ،مشخصات و انگیزه ها و نقش ویرانگر و دنده عقب پرداز آنها (که انسان را از فلزی به تفاله ای و ازکانی به زباله دانی تغییر می دهد)ریخت و ترکیب نظام شرک و مشخصات فرد وجامعه مشرک ،بت وشمول مفهوم و گوناگونی مصادیق آن ،بت پرستی و منشا و زمینه سازان آن و انگیزه های آنانو...
رابطه ارگانیک توحید با دیگر اجزاء و عناصر دین!
عملکردیک سفینه ،یک ماشین یک رادیو، یک دستگاه و... مستلزم چند چیز است:
1-وجود قطعات و پیچ مهره های تشکیل دهنده ی آن.
2-سالم بودن آنها.
3-قرار گرفتن هر کدام در جای مشخص خود.
4-در رابطه بودن آنها با هم... .
اگر تمامی قطعات هواپیمایی موجود نباشد یا باشد ولی مونتاژ نگشته در رابطه متقابل با هم قرار نگرفته باشند نقش مورد نظر آن یعنی حرکت سر نشینان ،میسر نخواهد گردید.
اگر در اسلام را چونان یک ارگانسیم،یک اندام،یک ساخت، یک دستگاه،یک واحد،یک مجموعه ی بهم پیوسته ی هماهنگ و همساز و منسجم و یا بگو یک منظومه ،یک کشتی،یک سفینه و... در نظر بگیریم که باید در نظر بگیریم و جز این اسلام ناشناسی است،که اسلام یک منظومه فلسفی ،یک دستگاه فکری یک نظام علمی،یک نقشه زندگی،یک قالب اجتماعی، یک سیستم سیاسی،نظامی،فرهنگی،تربیتی،اخلاقی و... وخلاصه یک طرح الهی انسانی – ابدی جهانی است و نقش آن نیز اوج بخشیدن به انسانهاست –آری اگر اسلام را اینسان در نظر گیریم تحقق نقش آن نیز مستلزم چند چیز خواهد بود:
1-آوردن تمامی اجزاء وعناصر تشکیل دهنده آن : از توحیدآن گرفته تا عدالت آن،از تولی آن گرفته تازکوه آن، از روزه گرفته تاجهاد آن، از صبر آن گرفته تا دعای آن ،از توکل آن گرفته تا اتفاق آن، از نبوت آن گرفته تا نماز آن و...
2-صحیح آوردن آنها ،با همه شرایط و زمینه سازیهایشان: آنانکه در جای خود ودر رابطه با دیگر اجزاء در عناصر که قرار گیرند،راندمان فراز آرند.
3-آنجا ،آن زمان و آنچنان آورده شوند که-در منظومه و دستگاه- در جای مشخصی خود قرار گرفته و در رابطه ارگانیک و حرکتآفرین با یکدیگر اجزاءو عناصر باشند چندانکه در مجموع نقش مورد نظر از دستگاه کشتی دین –یعنی حرکت سر نشینان محقق گردد.
اگر همه اجزاء و عناصر قوانین، مقررات، عملیات و... را نیاورند با بیاورند ولی نادرست یا درست ولی بی رابطه ،متقابل با اجزاء طبیعی است که- چونان اسلام گسیخته اجزای بی تپش این روزگار- ثمر نبخشیده ،نقش مورد نیاز را ببار نیاوردآنانکه اجزای از هم گسسته پرنده ای پرواز نمی تواند و اعضاء بریده از اندام انسانی حیات و حرکت نمی زاید.
براین مبنا روی رابطه متقابل اجزاء و عناصر دین که توحید استخوانبندی و ستون فقرات آن است درنگ باید کرد.
گذشت که توحید به غیر خدا نما ها را برچیدن و تحکم و تصرف آنان را در سر نوشت انسان و جهان پایان بخشیدن و این سمت را در بست در اخنیار خدا نهادن... و بدیهی است که این جهان لرزه کلی شرایط ذهنی و عینی دارد و مستلزم کار بست سی اجزاء و عناصر می باشد.
از این رو باز نمایی رابطه توحید با دیگر اجزاء و عناصر دین در بافت کلی و شکل بندی عام آن ضروری می گردد.
رابطه توحید با جهاد
برچیدن خدا نما ها : هراکلیوس ها،برسفیا نها،نمرودها،بوجهل ها و... کاری است نه چندان سهل و آسان که بی کار و نقشه و طرح عملی باشد.
اینان در هر دوره و هر زمان از یک طرف بدلخواه و رضا- در اثر موعظه ،دعا،ذکرها کمیت برانسانها را دو دستی تقدیم خدا نمی کرده،از مسند قدرت دل نمی کنده ،اریک فرمانروایی را رها نمی کرده اند. وازطرف دیگر چندان قوی و نیرومند بوده ،قدرت جهنمی ،سیاست نظامی ،اقتصادی و...انباشته می داشته اند که با صرف حرف انتقاد،اعتراض،اعتصاب تظاهرات،مبارزات قانونی،پارلمانی و... . جانخورده از میدان بدر نمی رفته اند ،و فرمانروایی را به ذات ذیصلاحیت صاحب حق وا نمی گذاشته اند... . لاجرم حل معما را چاره ای دیگر ضروری می گردیده است:-جهاد بر همین مناسبت که بیش از هزار و پانصد آیه روایت درباره آن وجود دارد- وچندین برابر نیز برای خود سازی به خاطر آن واین بستگی –رابطه ارگانیک – توحید به جهاد است تا آنجا که خدا نما ها تفکیک پذیر نیست .
جهاد نیز چون نه به منظور شهادت که به منظور برچیدن شیاطین است و شیاطین نیز در برابر ساده گزینان قوی بنیه بوده به تغییر قران کوهها را از جا میکنند لا جرم بسی دشوار بوده وراهی دراز و پر سنگ و لاخ دارد داز این رو مستلزم بسی خود سازی ها و زمینه سازی ها می با شد. رابطه توحید و جهاد با روزه براین مبنا است که در گیری با شیاطین ،انسان ورزیده ، آبدیده، عزم آهنین ،پولادین اراده و روئین روان می خواهد:
انسانیکه در جهت حل مسئله گرسنگی،تشنگی، خستگی،بی خوابی و... که در بستر جهاد توحیدی بسی فراوان رخ می نمایند تمرینها کرده، تجربه ها داشته وآزمایشها داده باشند.
در واقع جهادجنگ است ودر جنگ جیره بندیها ،کمبودها،بحرانها،قحطی ها،گرفتاریها، گرسنگی ها،و تشنگی ها وجود دارد. وجهادگری که پیشاپیش خود را برای استقبال اینگونه غولها آماده نساخته تمرین آنرا ندیده باشد کجا می تواند بر چهره آن لبخند زند.رابطه توحید و جهاد و نماز ،دعا ذکر و مقوله های دیگر از این سنخ براین مبنا است که جهادگر یکتاساز را در راه هول انگیز جهاد تکیه گاهی مقتدر و پایگاهی نیرومند ضروریاست تا در رابطه با آن،- در چهره ی نماز ،دعا،ذکر و... از قدرت و قدرت نمایئهای قدرت نماها احساس وحشت نکرده از تهدید و ارعابها آنان بیم و هراسی به خود راه ندهد و در برابر ضربه های آنان یاد خدا را به ی قدرت روحی سازد.
کتاب توحید
مولف آشوری
صفحه 43 مقدمه
صفحه 54
صفحه 309
صفحه 315
صفحه 319
صفحه 322
کتاب تکامل توحیدی در پرتو اسلام
مولف:انوربزرگزاده
صفحه 24