محیط توسعه ویژوال بیسیک 2005
در ابتدا جالب است بدانید که برای برنامه نویسی به زبان ویژوال بیسیک ، به برنامه ی ویژوال بیسیک 2005 نیازی ندارید شما می توانید برنامه های خود را با یک ویرایشگر متنی مانند Note pad نیز بنویسید اما برنامه های ویژوال بیسیک معمولاً طولانی هستند و نوشتن آنها با Note pad زمان زیادی را صرف میکند. راه بهتر برای انجام این کار استفاده از محیط توسعه مجتمع ویژوال استودیو است که به عنوان IDE نیز شناخته میشود IDE ویژوال استودیو امکانات بسیار زیادی را در اختیار شما قرار میدهد که مسلماً با استفاده از ویرایش گر های متنی به آنها دسترسی نخواهید داشت. برای مثال این محیط میتواند درستی کد های نوشته شده را بررسی کند، قسمت های تمام شده از برنامه را به صورت بصری نمایش دهد، خطاهای موجود در برنامه را تشخیص دهد و ...
صفحه profile setup:
IDE محیطی است شامل یک سری ابزار که موجب سهولت کار توسعه و طراحی نرم افزار میشود. ویژوال استودیو 2005 را به صورت زیر اجرا کنید.
به منوی استارت بروید All program را انتخاب کنید سپس از زیر منوی Microsoft visual studio 2005 گزینه‌ی Microsoft visual studio 2005 را انتخاب کنید صفحه آغازین ویژوال استودیو نمایش داده میشود و بعد از آن پنجره Choose default environment setting را خواهید دید از لیست ظاهر شده گزینه‌ی Visual basic development setting را انتخاب کرده و روی Start visual studio کلیک کنید محیط توسعه مایکروسافت نمایش داده میشود.
منو
همان طور که می دانید منو ها و نوار ابزار ها در این برنامه نیز تفاوت چندانی با برنامه های دیگر مایکروسافت از قبیل word یا Excel ندارد.
نوار منوی Visual studio 2005 به صورت پویا است یعنی بر حسب کاری که می خواهید انجام دهید یک سری از گزینه ها به منو اضافه شده و یا از آن حذف میشوند. وقتی فقط محیط IDE خالی را در مقابل خود دارید، منوی ویژوال استودیو شامل گزینه های Community, window, test, tools, data, view, edit, file و منوی help است. اما هنگامی که کار بر روی یک پروژه را شروع کنید منوی کامل ویژوال استودیو 2005 همانند شکل زیر نمایش داده خواهد شد.
File edit view project build debug data format tools test window community help
برای آشنایی اولیه، شرح مختصری از عملکرد هر یک از منو ها آورده شده است.
File-:
همه برنامه های ویندوزی یک منوی فایل دارند. در این منو حداقل چیزی که پیدا میشود راهی برای خارج شدن از برنامه است. البته در منوی File این برنامه، گزینه های بیشتری مثل باز کردن، بستن یا ذخیره کردن یک فایل خاص و یا تمام پروژه هم وجود دارد.
Edit-:
این منو هم مثل برنامه های دیگر شامل گزینه هایی است که انتظار آن را دارید: Delete , paste , copy, cut, redo, undo.
View-:
به شما اجازه میدهد تا به سرعت به پنجره های موجود در IDE مثل solution explorer پنجره properties پنجره toolbar, output و .. دسترسی داشته باشید.
Project-:
به شما اجازه میدهد تا فایل های مختلف از قبیل فرم های جدید و یا کلاس ها را به برنامه ی خود اضافه کنید.
Build-:
این منو زمانی مفید خواهد بود که برنامه ی خود را تمام کنید و بخواهید که آن را بدون استفاده از محیط ویژوال بیسیک اجرا کنید (از طریق منوی استارت مثل همه برنامه های ویندوزی دیگر از قبیل Word و یا Excel
Debug-:
این منو به شما اجازه میدهد تا برنامه خودتان را در داخل محیط ویژوال استودیو خط به خط اجرا کنید. همچنین از طریق این منو به دیباگر ویژوال استودیو 2005 نیز دسترسی خواهید داشت. به وسیله دیباگرمیتوانید عملکرد کد خود را هنگام اجرای برنامه خط به خط بررسی کرده و مشکلات آن را متوجه شوید.
Data-:
این منو به شما اجازه میدهد تا از اطلاعات به دست آمده از یک بانک اطلاعاتی استفاده کنید. البته این منو زمانی نمایش داده میشود که در حال کار بر روی قسمت های بصری برنامه خود باشید (در پنجره اصلی ویژوال استودیو، قسمت Design فعال باشد) نه زمانی که در حال نوشتن کد هستید.
Format-:
این منو نیز فقط زمانی که در حال کار با قسمت های بصری برنامه هستید نمایش داده میشود. به وسیله گزینه های این منو میتوانید طریقه قرار گرفتن اشیای موجود در فرم برنامه (از قبیل Text box ها، دکمه ها و ...) را کنترل کنید.
Tools-:
در این قسمت میتوانید محیط IDE ویژوال استودیو 2005 را کنترل و یا تنظیم کنید همچنین لینکی به برنامه های اضافی نصب شده در کنار ویژوال استودیو نیز در این قسمت وجود دارد.
Test-:
منوی Test به شما اجازه میدهد برنامه هایی ایجاد کنید تا به وسیله آن بتوانید بعد از اتمام یک برنامه، قسمت های مختلف آن را از نظر کارایی و یا عملکرد بررسی کنید.
Window-:
این منو در همه برنامه هایی که امکان باز کردن بیش از یک پنجره در هر لحظه را به کاربر میدهند مثل word و یا Excel نیز وجود دارد. گزینه های موجود در این منو به شما اجازه میدهند که در بین پنجره های موجود در IDE جابجا شوید. نام پنجره هایی که در هر لحظه در محیط ویژوال استودیو باز هستند در پایین نوار ابزار نمایش داده میشوند که با کلیک کردن روی هر کدام از آنها، پنجره مربوطه نمایش داده میشود.
Community-:
این منو، دسترسی به منابع برنامه نویسی، مکان هایی برای پرسیدن سوالات و نیز جستجو بین نمونه کد ها را در اینترنت فراهم می کند.
Help-
منوی Help به شما اجازه دسترسی به مستندات ویژوال استودیو 2005 را میدهد راههای زیادی برای دسترسی به این اطلاعات وجود دارند. این منو همچنین دارای گزینه های برای وصل شدن به وب سایت مایکروسافت، دریافت آخرین نسخه های به روز رسانی و همچنین گزارش دادن مشکلات برنامه است.
نوار ابزار ها
نوار ابزار های زیادی در IDE ویژوال استودیو وجود دارند مانند Text editor , image editor, formatting برای حذف و یا اضافه نمودن این نوار ابزارها میتوانید از گزینه Toolbars در منوی view استفاده کنید هر کدام از این نوار ابزارها، دسترسی سریع شما را به یک دستور پر کاربرد فراهم میکند. بدین صورت مجبور نخواهید بود که هر بار برای اجرای آن دستور منو ها را زیر و رو کنید. برای مثال، گزینه یProjectnew File از نوار منو به وسیله قسمت چپ ترین ایکن در نوار ابزار پیش فرض که نوار ابزار استاندارد نامیده میشود نیز قابل دسترسی است.
نوار ابزار استاندارد به چند بخش که شامل گزینه های مرتبط به هم هستند تقسیم شده است هر بخش به وسیله یک خط عمودی از بخش های دیگر تفکیک شده است. پنج آیکن اول، شامل کارهای عمومی برروی فایل و یا پروژه هستند که از طریق منوی File و یا منوی project قابل دسترسی اند مانند باز کردن فایل و یا ذخیره کردن فایل ها.
گروه بعدی آیکن ها، برای ویرایش استفاده میشود (Paste, copy, cut) گروه بعدی نیز برای لغو کردن آخرین عمل انجام شده، دوباره انجام دادن آن و یا جابجا شدن بین کد ها است.
گروه چهارم از آیکن ها به شما اجازه میدهد اجرای برنامه خود را شروع کنید. در این قسمت همچنین میتوانید پیکر بندی برنامه تان را مشخص کرده و یا نحوه اجرای آن را تعیین کنید.
در بخش بعدی میتوانید متن خاصی را در بین کد های فایلی در بین مستندات برنامه و یا در بین کل پروژه جستجو کنید.
گروه آخر از آیکن ها دسترسی سریع شما را به قسمت های مختلف ویژوال استودیو مانند Solution explorer پنجره start page, object browser, toolbox و یا صفحات دیگر فراهم می کند اگر هر کدام از این پنجره ها بسته شده باشد، با کلیک بر روی آیکن در این قسمت، پنجره مورد نظر نمایش داده خواهد شد.
نکته: اگر فراموش کردید که هر آیکن چه کاری انجام میدهد، اشاره گر ماوس خود را برای چند لحظه بر روی آن نگه دارید، به این ترتیب کادری ظاهر شده و نام آیکن مورد نظر را نمایش میدهد.
برای دیدن بقیه پنجره های ویژوال استودیو میتوانید از منوی View پنجره مورد نظر تان را انتخاب کنید اما بیشتر آنها در حال حاضر خالی هستند و نمیتوان عملکرد آنها را فهمید.
بهترین راه فهمیدن کاربرد این قسمت ها کار کردن با IDE و استفاده از این قسمت ها در طول نوشتن کد برای یک برنامه میباشد.
ایجاد یک برنامه ساده.
یک برنامه کاملاً ساده به نام Hellouser خواهیم ساخت که در آن کاربر میتواند نام خود را در یک کادر متنی وارد کند. سپس برنامه یک پیغام خوش آمد گویی به کاربر، با نام او نمایش خواهد داد.
ابتدا بر روی دکمه ی new project در نوا رابزار کلیک کنید.
پنجره New project نمایش داده خواهد شد. مطمئن شوید که در قسمت Project type در سمت چپ ، گزینه Visual basic انتخاب شده باشد. سپس در بخش templates در سمت راست گزینه windows applications را انتخاب کنید. در کادر Name کلمه Hllo user را تایپ کنید.
با کلیک کردن روی IDE, Ok ویژوال استودیو یک برنامه ویندوزی خالی برای شما ایجاد میکند. در حال حاضر برنامه ی Hello user فقط دارای یک پنجره ویندوزی خالی است که یک فرم ویندوزی (یا به اختصار یک فرم) نامیده میشود. نام پیش فرض این فرم، form vb است.
نکته: هر زمانی که ویژوال استودیو بخواهد یک فایل جدید را ایجاد کند. چه این فایل در هنگام ساختن پروژه ایجاد شود و چه بعداً به برنامه اضافه شود، نامی به آن فایل اختصاص میدهد که از دو قسمت تشکیل شده است قسمت اول نوع فایل را توصیف میکند و قسمت دوم نیز یک عدد است که مشخص می کند این فایل چندمین فایل از این نوع است.
پنجره ها در IDE ویژوال استودیو 2005
در محیط ویژوال استودیو پنجره های زیادی را مشاهده می کنید که هر کدام کاربرد خاصی دارند. بهتر است تعدادی از آنها را به اختصار بررسی کنیم یادآوری می شویم که اگر هر یک ازاین پنجره ها در کامپیوتر شما نمایش داده نمیشوند، از سوی View گزینه مربوط به آن را انتخاب کنید تا آن پنجره دیده شود. همچنین اگر از مکان قرارگیری یک پنجره خاصی راضی نیستید با کلیک بر روی نوار عنوان (نوار آبی رنگ بالای پنجره مورد نظر) و کشیدن آن به مکان جدید، جای آن را تغییر دهید، پنجره ها میتوانند درون IDE شناور باشند و یا به یکی از لبه ها وصل شوند لیست زیر عمومی ترین پنجره ها را معرفی میکند:
Server explorer-:
این پنجره دسترسی شما را به سرور های بانک اطلاعاتی که برای برنامه تعریف کرده اید فراهم میکند در این قسمت می توانید اتصالات جدیدی به این سرور ها ایجاد کنید و یا اطلاعات موجود در بانک های اطلاعاتی کنونی را مشاهده کنید.
Toolbox-:
این پنجره شامل کنترل ها و کامپوننت هایی است که میتوانید به برنامه خود اضافه کرده و با استفاده از آن پنجره برنامه ی خود را طراحی کنید. این کنترل ها شامل کنترل های عمومی مانند دکمه ها یا اتصال دهنده های داده ای، کنترل های خریداری شده و یا کنترل هایی است که خودمان طراحی کرده ایم.
Design window-:
این قسمت بخشی است که بیشترین فعالیت ها در آن صورت می گیرد. در این بخش می توانید رابط کاربری برنامه تان را بر روی فرم برنامه طراحی کنید این پنجره در بعضی مواقع Designer هم نامیده میشود.
Solution explorer-:
این پنجره یک نمای درختی از راه حل شما را نمایش میدهد. یک راه حل میتواند شامل چندین پروژه باشد که هر یک از این پروژه ها خود نیز میتوانند شامل فرم ها، کلاس ها، ماژول ها و یا کامپوننت هایی باشند که یک مسئله خاص را حل میکند.
Properties-:
پنجره Properties خاصیت های قابل تغییر شی انتخاب شده را نمایش میدهد اگر چه میتوانید این خاصیت ها را از طریق کد تنظیم کنید اما در بعضی از مواقع تنظیم کردن آنها در زمان طراحی برنامه راحت تر است. دقت کنیم که خاصیت File name دارای مقدار form 1.vb است این نام،نام فیزیکی فایل حاوی کد های فرم و اطلاعات ظاهری آن است.
ساختن پروژه Hello user
ابتدا نام فرم خود را به چیزی تغییر دهید که بیشتر معرف برنامه شما باشد برای این کار روی form 1.vb در solution explorer کلیک کنید. سپس در پنجره properties خاصیت file name را از form 1.vb به Hello user تغییر د اده و Enter را فشار دهید. بعد از تغییر هر خاصیت در پنجره properties برای اعمال آن باید کلید Enter را فشار دهید و یا در جایی خارج از پنجره کلیک کنید. توجه کنید که اسم فایل در پنجره Solution explorer هم به Hello user. Vb تغیر می کند.