تحقیق مقاله جایگاه رسانه در عصر فناوری اطلاعات

نقش رسانه در عصر فناوری اطلاعات

دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت:‌ اگر امروز یک اقناع و اجماع ملی و به تبع آن اقتدار ملی در موضوع هسته ای حاصل شده ، نتیجه کار بزرگ اصحاب رسانه بوده است که برای کشور اقتدار ملی را به همراه داشته است.

واحد مرکزی خبر : سعید جلیلی در همایش رسانه ملی و مدیریت بحران افزود: این سهم رسانه ملی و هر رسانه ای که دغدغه ملی دارد در رسیدن به این نقطه انکار ناشدنی است.

وی  افزود: رسانه ی ملی در طول این سی سال در بحران هایی چون دفاع مقدس همواره نقش مهم و حیاتی خود را ایفا کرده است.

جلیلی گفت : رسانه ها در هنگام بحران یار مدیران بحران هستند و نه تنها تهدید محسوب نمی شوند بلکه مدیران باید آنها را از خود بدانند و از آنها به عنوان فرصت مدد گیرند.

وی با اشاره به تلاش رسانه های دشمن برای تبدیل موضوعات عادی در کشور به یک بحران مهم گفت : رسانه هایی که دغدغه ملی دارند می توانند به عکس نقش مهمی در آرام کردن بحران یا حتی پیشگیری ایفا کنند.

دبیر شورایعالی امنیت ملی کشور افزود: رسانه باید با تمهید برخی تمرین ها ، آمادگی های لازم را برای مقابله با بحران در خود تقویت کند.

وی گفت : گاهی یک خبر نادرست می تواند در کشور بحران ایجاد کند در حالیکه هیچ زمینه واقعی برای بحران وجود ندارد و گاه انتشار یک خبر می تواند زمینه های یک بحران را گسترش دهد.

جلیلی افزود : هنگامیکه دشمن با ابزار رسانه به تهاجم برخاسته است بهترین شکل مدیریت بحران این است که در آفند و پدافند از همان ابزار رسانه برای مقابله با آن بهره برد.

دبیر شورای عالی امنیت ملی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به جایگاه رسانه در عصر فناوری و ارتباطات و اطلاعات گفت : اگر بنا باشد از رسانه با همه ظرفیتهایش به بهترین شکل برای کمک به رفع یا حل بحران استفاده کرد ، نقش رسانه برای تشخیص صدق و کذب یک نقش ممتاز است.

وی افزود : در جهان بینی ما مردم مهمترین عامل اقتدار و پشتوانه ملی هستند و بر مبنای تجارب این سالها در مواقع بحران این مردم بوده اند که به مدد مدیریت آمده اند و توانسته اند بحران را حل کنند.

جلیلی گفت : برای مدیریت بحران نیازمندیم با مردم به بهترین شکل ارتباط برقرار کنیم و در مقابل از آنها کمک بگیریم.

جلیلی افزود: با توجه به نقش مردم در مواقع بحران و نقش رسانه به عنوان حلقه واسط مدیران و مردم ، می توان به اهمیت جایگاه رسانه در مواقع بحران پی برد.

رسانه و بازیافت اخلاق  و  فرهنگ  در عصر اطلاعات و ارتباطات

فرهنگ و فناوری اطلاعات به عنوان دو سیستم باز ، دارای اجزائی هستند که آن اجزاء نیز با یکدیگر رابطه ای سیستم مدارانه دارند ، تغییر و دگرگونی در اجزای هر یک از آنها به گونه ای است که ساختار داخلی دیگری را به آرایش جدیدی می کشاند .  در نتیجه اخلاق نیز به عنوان جزئی از فرهنگ تحت تاثیر متقابل فناوری اطلاعات و مظاهر آن قرار می گیرد .

آگاهیم و پذیرفته ایم که فناوری ها ذاتا منفی و مخرب نیستند ، بلکه اگر انسان به مانند یکی از منابع تامین فناوری تحت سیطره پنهان آن قرار گیرد و سرنوشت و تقدیر خود را در اختیار پیشرفت فناوری قرار دهد بسیار خطرناک و نتیجه ای فاجعه آمیز در انتظار بشر خواهد بود . ولی اگر همین بشر با بهره گیری از دین و در ورای آن مفاهیم اخلاقی که شیرازه اصلی دین را در برمی گیرد ، فناوری را تعدیل کند و جهت بخشد ودر اختیار خویش قرار دهد ، بسیار مثبت و کارآمد خواهد بود .

نیل پست من ، استاد دانشگاه نیویورک ، جامعه شناس و پژوهشگر مسائل ارتباط جمعی در زمره کارشناسانی است که خطر کاربرد فناوری بدون اخلاق را طی آثار ، مقالات و رسالات ، مصاحبه ها و سخنرانی های خود گوشزد نموده است . اخطار دانشمندان به انسان معاصر برای بازیافت اخلاق ، فرهنگ و وجدان نیز شاید موید نفوذ و اعلام حکومت صنعت فرامدرن و موجودیت یک شبه دیکتاتور به نام" فناوری اطلاعات " است . که معنای اخلاق ، عاطفه ، آرامش و سلامت روح را در خطر جدی انداخته است .

هم اکنون دنیای سرمایه داری و استعمار نو به دنبال ایجاد منشوری بر اساس اصول اخلاقی خود و دستگاه فکری و نظام مادی بوده تا بتواند وفاقی بر اجرای اصول تعریف شده ایجاد نماید تا از این رهگذار خود را نیز از دام باز و آزادفناوری اطلاعات و ارتباطات برهاند و با مدیریتی که بر دانش و اطلاعات موجود می نماید ، در راستای وحدت جهانی و یکپارچه شدن جهان به پیش رود و به آرزوی مدیریت بر دهکده جهانی دست یابد .

فناوری اطلاعات ، اخلاق ، ارتباط متقابل :

رابطه میان فناوری اطلاعات و اخلاق ، رابطه متقابل بوده و در این خصوص دو دیدگاه عمده وجود دارد ، که به بررسی و معرفی هریک از این دیدگاهها می پردازیم :

·        نگاه ابزاری ، حفظ موقعیت انسانی :

دیدگاه اول متعلق به کسانی است که برای حفظ موقعیت و مرتبه انسانی ، فناوری را از مسند خود فرونشانده و برآن به دیده ابزار و امکانی در دست بشر می نگرند . این گروه معتقدند که این امکانات گاه همراه با نیت خیر و بشر دوستانه و خدا پسندانه استفاده می شود و در نتیجه آثار مثبت به همراه دارد و گاه با نیات پلید و خصمانه و خودخواهانه به کار می رود که تیغی است در دست زنگی مست . روشن است که این تیغ چه آثار و عوارضی به همراه دارد . آثار و عوارضی که متاسفانه در سطح جامعه ما نیز به چشم می خورد . بر همین اساس فناوری اطلاعات در این دیدگاه از موقعیتی هم دوش و هم عرض با اخلاق برخوردار نیست تا بتواند در آن تاثیر قابل توجهی بگذارد ، یا تاثیری بپذیرد .

  پدیده های مستقل ، حفظ تعامل ارتباطی : 

در سوی مقابل دیدگاه ابزار نگارانه به فناوری اطلاعات ، دیدگاهی وجود دارد که بر اساس آن رابطه انسانی و مقوله های انسانی با فناوری اطلاعات بسیار پیچیده تر از آن است که بتوان در قالب های محدود ابزار نگاری قرار داد ، فناوری اطلاعات یک مستخدم گوش به فرمان نیست که بدون اذن مولا حتی جرعه ای آب سرنکشد ، فناوری اطلاعات بی طرف هم نیست ، فناوری اطلاعات پدیده ای است مستقل که از قوانین مخصوص به خود پیروی می کند ، جهان امروز نیز برگرفته و تابع اغراض پنهان فناوری اطلاعات است . اگرچه فناوری اطلاعات در کانون بشری مهمان است ، ولی به قدری گسترش یافته که جای را بر بشر و امیال و پیش فرض ها او تنگ کرده است .

دو بال تکامل :

دو بال تکامل عبارتند از اخلاق و تکنولوژی ، اگر تکنولوژی را بدون اخلاق داشته باشیم ، تکامل برای بشر اتفاق نمی افتد برای اینکه این دو به صورت دو بال موجب تکامل بشر شوند ، نیازمند به آگاهی از اثرات متقابل اخلاق و فناوری اطلاعات و شناخت صحیح و کامل هر دو حوزه است .

جایگاه رسانه های اینترنتی در دنیای فناوری اطلاعات

به منظور آشنائی با جایگاه واقعی "وب " ، کافی است به ضریب نفوذ آن پس از ابداع توجه گردد. پس از ابداع هر فن آوری ، مدت زمانی بطول می انجامد تا فن آوری مورد نظر در مقیاس عمومی  مورد استفاده قرار گیرد( ضریب نفوذ) . مثلا" تلفن پس از 74 سال ، رادیو پس از 38 سال ، کامپیوترهای شخصی پس از 16 سال ، تلویزیون پس از 13 سال و "وب "  پس از  4 سال ، موفق به جذب پنجاه میلیون استفاده کننده  شده اند .
"درآمد سرانه " ، یکی از شاخص های مهم به منظور سنجش میزان موفقیت برنامه های  توسعه است که همواره در آمار اعلام شده توسط سازمان ها و نهاد های دولتی به آن استناد تا میزان موفقیت برنامه های توسعه ، نشان داده شود. استفاده موثر و موفقیت آمیز از دانش ، عامل اصلی شکوفائی و موفقیت اقتصادی در برخی کشورهای آسیائی بوده که از آن به عنوان  نام برده می شود.استفاده از سایر امکانات نظیر جاده ها ، ساختمان ها ، ماشین آلات کمتر از سی درصد سهم داشته است .از دیگر نمونه های موجود در این رابطه و نقش دانش و توسعه می توان به در آسیا اشاره نمود. ، اولین تجربه موفقیت آمیز در زمینه استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در آسیا می باشد .
مهمترین رسالت فن آوری اطلاعات و ارتباطات ، ارائه امکانات و زیر ساخت لازم برای تولید و توزیع دانش می باشد .

کاربردهای اطلاعات ( IA )

در کاربردهای اطلاعات ، موارد زیر مورد توجه قرار می گیرد : 

·         ارائه خدمات

اشتراک دانش

مدیریت عمومی

سرویس های اجتماعی

راه حل های تجاری

·         تولید و نشر محتوا

شامل :

- آموزش

-  فرصت های اقتصادی و تولید درآمد

- توسعه روستائی

- بهبود سلامت شهروندان نظیر استفاده از درمان راه دور

- امنیت و مونیتورینگ مسائل زیست محیطی

- مدیریت اقتصادی و دولتی

- کتابخانه های الکترونیکی

- تجارت الکترونیکی

- بانکداری الکترونیکی

- آموزش الکترونیکی

- و ...

4 شکل از پذیرش فناوری :

ما چهار شکل از پذیرش فناوری را شناسایی کردیم: نوگرایی، خوشبینی، عدم راحتی، و عدم احساس امنیت. نوآوری به تمایلی عمومی نسبت به تجربه امور جدید و تبلیغ آن اطلاق می گردد. خوشبینی، داشتن احساس مثبت به فناوری است. مشتریانی که در گروه نوگرایی یا خوشبینی قرار می گیرند، تمایل زیادی به پذیرش فناوری دارند. دو شکل دیگر پذیرش فناوری یعنی عدم راحتی و عدم احساس امنیت، بازدارنده به کارگیری فناوری هستند. عدم راحتی به ترسی کلی از فناوری و این احساس که فناوری شما را کنترل خواهدکرد نه شما فناوری را، اطلاق می شود. عدم احساس امنیت نیز درواقع نوعی ترس از فناوری است اما بیشتر در ارتباط با انجام معاملات است. مثالی خوب در این رابطه، نگرانی از عدم امنیت در استفاده از شماره کارت اعتباری در معاملات اینترنتی است. نتایج تحقیقات کمی ما نشانگر سطوح بالایی از عدم احساس امنیت درمیان عموم مردم بود. امروزه فناوری ارتباطات و اطلاعات یکی از ویژگی‌های مهم عصر اطلاعات به شمار می‌رود که امکان طراحی اشکال جدید سازمانی، سیستم های کنترلی جدید ، باز مهندسی فرآیندهای سازمانی و مانند اینها را فراهم ساخته است . (IT/IS) به ما کمک می‌کند دیوارهایی را فروبریزیم که وظایف، محل‌های جغرافیایی و سطوح مدیریتی را از هم جدا می‌کنند و به ما اجازه می‌دهد شبکه جدیدی از روابط بین اعضای سازمان به وجود آوریم.

ایران در بین کشورهاى جهان جزء همان ۵۰ درصدى است که در دو گروه آخر یعنى آغازگران و بازماندگان فناورى اطلاعات قرارگرفته و از قافله شتابان انقلاب اطلاعاتى عقب مانده است .

فناورى اطلاعات همانند ستون فقرات تمدن جدید بشرى است که در نیمه دوم قرن بیستم متولد شد و در حال رشد سریع و حرکت به سوى آینده است . در گزارشى که بانک جهانى در مورد توسعه جهانى در سالهاى۱۹۹۹ -۱۹۸۹ میلادى منتشر کرده است اطلاع رسانى هم پایه زمین ، مالکیت و سرمایه دراقتصاد،مهم شمرده شده ، بر رشد آن مبتنى بر علم و معرفت تاکید شده است و در آینده نیز کشورهاى توسعه یافته از توسعه نیافته براساس توانایى استفاده سریع از اطلاعات متمایز خواهندشد.

رویکردهای سازمان ها در قبال و برخورد با فناوری اطلاعات را به  4 دسته تقسیم کردند :

1-انکار نقش IT در فعالیت های سازمانی                         

 2-بی تفاوت بودن نسبت به IT

3-شیفتگی در قبال توانمندیهای IT  ولی عدم استفاده از آن   

 4-کاربردی کردن IT در سازمان

مهمترین کالای تجاری قرن حاضر را «اطلاعات» معرفی کرده اند.

در واقع پدیدهICT دو سیستم مدیریت اطلاعات و مهندسی اطلاعات را برای مدیران به ارمغان می آورد.

بستر سازی مطلوب برای توسعه ICT در ساختار سازمانی نیازمند شناخت کافی و نگرش مثبت مدیران به ضرورتهای حضور این پدیده در روند فعالیتهای سازمان است.

نکات بسیار مهم و قابل توجه :

امروزه یکی از اساسی‌ترین و بدیهی‌ترین حقوق شهروندی، دسترسی آزاد به اطلاعات و اخبار است تا جایی که مهم‌ترین شاخص توسعه هرکشور بر اساس میزان تولید، امکان توزیع ومصرف اطلاعات ارزیابی می‌شود.* امروزه سرمایه اجتماعی شامل ابزار، ساختمان، تکنولوژی و ...نیست، بلکه اطلاعات، تخصص،کارآمدی و  نیروی انسانی ماهر به عنوان عوامل زمینه ساز توسعه و پیشرفت در عرصه‌های مختلف توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مطرح می‌شود. جامعه دانش محور، جامعه‌ای است که در آن گردش امور مبتنی بر دستاوردها، اطلاعات و شاخص‌های علمی باشد .