تحقیق مقاله بودجه

بودجه

بودجه (واژه‌ای فرانسوی) است که به صورت عمومی به لیستی از تمامی درآمدها و هزینه‌ها اتلاق می‌گردد. هدف بودجه به طور خلاصه به شرح زیر است:

۱- پیش بینی درآمدها و مخارج

۲-مقایسه عملکرد واقعی و پیش بینی شده در بودجه در آینده.

بودجه برنامه مالی دولت برای یک سال مالی می باشد که شامل پیش بینی درآمدها و منابع تامین اعتبار و هزینه های یک دستگاه می باشد.

بودجه

بودجه کل کشور برنامه مالی دولت است که برای یک سال مالی تهیه و حاوی پیش بینی درآمدها و سایر منابع تامین اعتبار و همچنین برآورد هزینه ها برای انجام عملیاتی است که منجر به دستیابی به اهداف دولت می شود و از سه قسمت اساسی زیر تشکیل می شود :

1) بودجه عمومی دولت شامل :

الف) : بودجه جاری

ب) : بودجه عمرانی

2) بودجه شرکتهای دولتی و بانک ها

3) بودجه موسسات انتفاعی وابسته به دولت

 بنابراین بودجه از مفاهیم فنی است که آحاد جامعه متناسب با دیدگاههای خود از آن تعابیر متفاوتی دارند

بودجه پیش بینی درآمد هزینه است

بودجه تخصیص پول برای هدف مشخص است

بودجه وسیله کنترل هزینه هاست

بودجه برآورد هزینه های آینده است

بودجه دولت در واقع به نوعی تراز عملیات مالی دولت می باشد که منابع و مصارف دولتی با عنوان دریافتها و پرداختها در آن منظور می شود.

 در هر کشوری که از نظام پارلمانی پیروی می نماید با اندک تفاوتی از چهار مرحله جداگانه تشکیل می شود که مجموع این چهار مرحله را ، دوره بودجه ای ، مراحل بودجه ، یا سیکل بودجه نامیده اند که به ترتیب عبارتند از

1) مرحله تهیه و تنظیم پیشنهاد بودجه                              توسط دولت

2) مرحله تصویب بودجه                                توسط مجلس

3) مرحله اجرای بودجه                                 توسط دولت

4) مرحله نظارت بر بودجه                              توسط مجلس

– دریافت اصول، ‌سیاستها و خط مشی های برنامه های توسعه و سیاستها و خط مشی ها و برنامه های مصوب رئیس سازمان در زمینه فعالیتهای جاری و عمرانی.
 - تهیه بودجه جاری و عمرانی کل سازمان بر اساس برنامه های مصوب رئیس سازمان و در قالب قوانین و مقررات و ضوابط و معیارهای مملکتی و ارائه بودجه کل به رئیس سازمان جهت تصویب.

بررسی و شناسایی راههای مختلف تامین اعتبارات و منابع مورد نیاز از محل کمکهای دولت و در آمدهای اختصاصی و ناشی از فعالیتهای سازمان و ارائه پیشنهاد جهت پیش بینی و درج موارد مذکور در بودجه سازمان و لایحه بودجه کل کشور.

 – بررسی و مطالعه مستمر در قوانین برنامه و بودجه کل کشور و سایر مصوبات قانونی و تصویب نامه های دولتی جهت شناسایی و تشخیص منابع حصول و اقدام و پیگیری در مورد تحقق تامین و تحصیل منابع مذکور.
 – تهیه و تنظیم گزارشهای تحلیلی و توجیهی جهت ارائه به دولت و مجلس شورای اسلامی و حضور مستمر و فعال در کمیسیونهای دولت،‌ سازمان برنامه و بودجه و مجلس شورای اسلامی بهنگام بحث و بررسی بودجه سازمان.

 – تهیه و ارائه هر گونه آمار و اطلاعات و گزارشهای مورد نیاز مراجع مذکور در طول مراحل بحث و بررسی و تصویب بودجه کل سازمان.
 – پیگیری مستمر مراحل تصویب بودجه و انعکاس اخبار و تحولات مرتبط با آن به معاونت اداری و مالی و رئیس سازمان از آغاز تا مرحله نهایی.
 – تهیه و تنظیم موافقت نامه های بودجه جاری و عمرانی سازمان و پیگیری اقدام های مربوط به امضاء‌ و مبادله موافقت نامه ها بین سازمان وسازمان برنامه و بودجه پس از تصویب و ابلاغ بودجه سازمان.

 – تهیه و تدوین ضوابط و معیارهای مربوط به نحوه محاسبه و برآورد اقلام در آمدها و هزینه های بودجه و تهیه و تنظیم دستورالعملها و روشهای بودجه بندی به حوزه ها،‌ واحدها و مراکز و ارائه خدمات مشورتی،‌تخصصی و کارشناسی جهت تهیه و تنظیم و پیشنهاد بودجه بر مبنای برنامه و بودجه مصوب کل سازمان.

 - دریافت بودجه پیشنهادی حوزه ها،‌ واحدها و مراکز و بررسی آنها بر اساس برنامه و بودجه مصوب و انجام تغییرات و اصلاحات لازم با هماهنگی معاونت برنامه ریزی و تحقیقات و با مشورت،‌ تبادل نظر و همکاری مدیران و مسئولان ذیربط هر حوزه،‌ واحد یا مرکز و مدیران حوزه های تخصصی حسب مورد و نیاز .

 -  تهیه و تنظیم بودجه تفصیلی حوزه ها، مراکز و واحدها و تهیه گزارش های تحلیلی و توجیهی جهت ارائه به رئیس سازمان به منظور تصویب بودجه پیشنهادی با همکاری معاونت برنامه ریزی و تحقیقات .
 - ابلاغ بودجه تفصیلی مصوب به همراه ضوابط و دستورالعمل اجرایی بودجه و ارائه مشورت ها و رهنمودهای تخصصی در جهت ایجاد وحدت رویه و هماهنگی در اجرای بودجه و در جهت فراهم آوردن زمینه مساعد و تسهیلات لازم به منظور اعمال نظارت و ارزیابی بر عملکرد بودجه .
 – بررسی و مطالعه راه های مختلف اعمال صرفه جویی در هزینه ها و نیز نحوه تحصیل درآمد بیشتر و افزایش منابع و اعتبارات مورد نیاز و ارائه پیشنهاد به معاونت اداری و مالی همراه با گزارش های تحلیلی و تخصصی.
 – اقدام در مورد تامین و دریافت اعتبارات تخصیص یافته و سایر درآمدها و منابع از وزارت امور اقتصادی و  دارایی

(خزانه داری کل) و همچنین پیگیری وصول سهمیه ارزی سازمان از سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران .
 – تهیه و ارائه گزارش های تحلیلی از وضعیت منابع و مصارف سازمان در مقاطع مختلف زمانی.

 – تهیه و تدوین روش ها، ضوابط و معیارهای ارزیابی و نظارت بر عملکرد بودجه و ابلاغ به حوزه ها، واحدها و مراکز و اعمال
روش ها و مقررات مذکور در جهت تطبیق و مقایسه عملکرد بودجه با مصوبات ابلاغ شده و ارائه گزارش نتایج حاصل به معاون اداری و مالی.

بودجه چیست؟ عبارتست از یک ابزار مدیریتی برای طراحی فعالیت های آینده مدیریت که شامل برآورد فروش,‌ هزینه ها, تولید و غیره می باشد. بودجه بندی برای مشخص کردن نتایج مورد انتظار کسب و کار و خطوط عملیاتی ممکنی که در آینده باید برای دست یابی به این نتایج پیموده شود انجام می شود.

نتایج مورد انتظار یا به صورت دوره های مالی و یا سایر ارقام از قبیل کمیت تولیدات برحسب واحد, نفر ساعت, ساعات کار ماشین و غیره برنامه ریزی می شوند. بودجه بندی را می توان به صورت «پیش بینی برنامه عملیات بر اساس بازدهی مورد انتظار عملیات» تعریف نمود.

بودجه باید بر اساس نیازهای برآورد شده آتی برای یک دوره زمانی مشخص بنا شود. بودجه باید با کمک اطلاعات آماری قبلی آماده شود. بنابراین بودجه بندی را همچنین می توان به صورت زیر تعریف نمود :

پیش بینی و طرح ریزی دوره زمانی بعدی با استفاده از تجربه قبلی و گرایش های بازار و موقعیت فعلی

بودجه از پیش استانداردهای عملکرد را برای هدایت کوشش ها و فعالیت ها در کسب و کار تأمین می کند. از آنجا که بودجه ها استاندارد های عملکرد را تأمین می کنند, در نتیجه تبدیل به مبنائی برای کنترل می شوند. کنترل مورد استفاده برای اجرای بودجه «کنترل بودجه» نامیده می شود. بنابراین بودجه بندی به نقش برنامه ریزی مدیریت مربوط می شود, در صورتی که «کنترل بودجه» شامل نقش کنترل در سازمان می شود.

اهداف بودجه بندی :

بودجه بندی اهداف اصلی زیر را دنبال می کند:

. ارزیابی دوره ای سیاست های مدیریت(1

ایجاد مبنائی برای بررسی دستاوردهای صنعت. (2

. کنترل هزینه ها در بخش های مختلف(3

ایجاد برنامه ای برای پیشرفت سیستماتیک.(4

اتخاذ مبنائی برای هزینه کردن سرمایه.(5

ایجاد مبنائی برای کنترل کارکرد بخش های مختلف مربوط به سازمان(6 (تجاری) از طریق بازبینی بازدهی و صرفه اقتصادی آنها .

مزیت های بودجه بندی :

بودجه بندی به خاطر دارا بودن مزیت های زیر از هر نظر حائز اهمیت زیادی است:

مسئولیت عملکرد بخش ها تثبیت می شود. بنابراین کنترل لازم را (1 روی تغییر و تحول مسئولیت اعمال می کند.

موقعیت اقتصادی سازمان مربوطه مشخص و روشن می شود(2

کنترل عملکرد و بازدهی صنعت انجام می شود(3

با کنترل تمام سطوح سازمان, مدیریت بهبود می یابد. بنابراین بازدهی(4 نیز بهبود می یابد. در هنگام دریافت وام از بانک ها نشان دادن بودجه اهمیت زیادی دارد به طوریکه ما می توانیم از موقعیت مالی سازمان(5 مربوطه آگاه شویم .

به سیاست گذاری های دوره های آتی کمک می رساند.(6

تعیین نمودن قیمت محصول مفید است .(7

الزامات بودجه :

به منظور آماده سازی بودجه, ملاحظات زیر باید رعایت شوند: تخصیص اختیار و مسئولیت : (a

به منظور حصول یک بودجه بندی مطلوب, نظم و ترتیب مناسبی برای دادن مسئولیت و اختیار اتخاذ می شود. به این منظور یک کمیته بودجه مرکب از نمایندگان تمام بخش های سازمان تشکیل می شده و یک متصدی بودجه به عنوان هماهنگ کننده منصوب می شود. مسئولیت او گرفتن گزارشات دوره ای از بخش های مختلف و کنترل نمودن اینکه تمام بخش ها برآوردهای مربوط به خود را با داده های موید کافی آماده کنند می باشد.تعیین شفاف سیاست های شرکت : (b

برای آماده سازی یک بودجه مطلوب, آگاهی از سیاست های شرکت اهمیت زیادی دارد. پس از دانستن این سیاست ها, بودجه با در نظر گرفتن تأثیر سیاست ها در هر بخش آماده می شود.

:اطلاعات هزینه ها (c

در هنگام آماده سازی بودجه, تمام اطلاعات مربوط به بودجه حائز اهمیت می باشند. بودجه تنها پس از دانستن هزینه های تولید محصول و سایر سیاست های مربوط به حاشیه سود وغیره قابل آماده شدن است .

دسته بندی انواع بودجه :

انواع اصلی و مهم بودجه عبارتند از <6نوع>، فروش، تولید، مالی، سرمایه گذاری و موجودی نقدی که به قرار زیرند:(1) بودجه کل :

در مورد سازمان های بزرگ, بودجه کل و مفصل بودجه بزرگی است . بنابراین یک خلاصه جداگانه آماده می شود که مروری بر تمام طرح ها, سیاست ها و تأثیرات آنها بر روی سازمان تجاری را ارائه می کند. بودجه خلاصه شده کل سازمان با عنوان «بودجه کل» نامیده می شود. بودجه کل چارچوب عملکردهای قابل انتظار در بخش های مختلف سازمان تجاری را مشخص می کند. هدف بودجه کل عبارت است از حفظ هماهنگی کلی در برنامه های تحت بودجه که همچنین توسط مدیران رده بالا برای اعمال کنترل موثر بر سازمان تجاری مورد استفاده قرار می گیرد. برای تعیین بودجه کل, ابتدا بودجه بخش های مختف جهت ترکیب در بودجه کل تعیین می شود.

(2) بودجه فروش : این بودجه درآمدهای حاصل از محصولاتی که به احتمال زیاد فروخته خواهند شد و هزینه های فروش را ارائه می کند. پیش بینی فروش می تواند بر اساس گزارشات دریافت شده از مدیر فروش انجام شود که کمیت تقریبی محصولاتی که احتمالاً در ناحیه وی به فروش خواهند رفت را مشخص می کند. بودجه هزینه های فروش با برآورد هزینه های تبلیغات, تجزیه و تحلیل بازار, حقوق مدیران فروش,‌ هزینه های دفتری وغیره آماده می شود. گزارشات ثبت شده قبلی در آماده سازی بودجه فروش بسیار مفید واقع می شوند. بودجه فروش نقطه شروع در برنامه ریزی بودجه است, زیرا فروش عبارتست از فعالیت های اصلی که به تمام فعالیت های اصلی دیگر در سازمان شکل می دهد.فروش و تولید فعالیت های اصلی یک سازمان تولیدی هستند و همه فعالیت های دیگر یک نقش کمکی را در سازمان ایفا می کنند. بدون طرح ریزی فروش هیچگونه برآورد آتی درباره فعالیت های جانبی در سازمان قابل انجام نیست. حتی بین دو فعالیت اصلی فروش و تولید, این فروش است که جریان تولید را در تمام سازمان تجاری تنظیم می کند.هدف اولیه سازمان تجاری عبارتست از کسب موقعیت خوب در بازار و این موقعیت بازار مستلزم آنست که فروش جایگاه بودجه شماره یک را داشته باشد.(3) بودجه تولید :

این بودجه جهت حصول اطمینان از برآورده شدن نیازهای بخش فروش آماده می شود. در این بودجه زمان تولید و زمان ارسال کالای تولید شده مشخص می شود. این بودجه همچنین شامل پرداخت های احتمالی و نگهداری کالاهای تولید شده می باشد. بودجه تولید با در نظر گرفتن نیازهای فروش و ظرفیت کارخانه آماده می شود.علاوه بر اینها, هدف بودجه تولید,‌ تضمین اقتصادی بودن تولید محصولات و حداکثر استفاده از تسهیلات تولید از طریق یک عملیات روان می باشد هزینه تولید یک مسئله مهم در تولید است و اثر گذاری تلاش های برنامه ریزی را تعیین می کند. راه اصلی کاهش هزینه ها همانا تضمین حداکثر استفاده از تسهیلات و امکانات تولید و حصول هماهنگی کامل در روابط کاری آنها می باشد و این همان کاری استکه در ساختار تولید انجام می شود. (4) بودجه مالی