تحقیق مقاله دستورالعمل های کلی سیاست فرهنگی

دستورالعمل های کلی سیاست فرهنگی

تاریخ کشور اتریش با امپراطوری هابسبورگ، موقعیت دشوار کشور طی جنگ جهانی اول و دوم، الحاق کشور به آلمان طی سالهای 1983-1945 و بازسازی و تجدید حیات کشور طی سالهای 1955 - 1945 عجین شده است.

سیاست فرهنگی کشور پس از جنگ جهانی بیشتر بر ساختاری اشرافی و غیر سیاسی متمرکز بود. طبق سیاست آن زمان فقط تعدادی از جشنواره ها و تئاترها تحت حمایت دولت قرار گرفته و سایر حوزه های زیرساختی فرهنگ کشور نظیر ادبیات، هنرهای نمایشی و موسیقی از این گونه حمایتها بی بهره بودند. اکثریت هنرمندان و روشنفکران اتریش که به علت تهاجم حزب نازی از کشور گریخته بودند مجدداً به کار دعوت نشدند. بعدها این وضعیت با اتخاذ سیاستهای رادیکالی اروپا در دهه 1960 و 1970 متحول گردید. در همین اثناء حوزه فرهنگ از حالت مهجور خارج شده و به ابزارهای سیاسی مهم در جهت اعمال تغییرات در ساختار کشور مبدل گردید. به عنوان مثال دولت سوسیال دموکرات برونو کریسکی ملزم به گسترش اصلاحات در برخی زمینه ها از جمله مقوله فرهنگ و تداخل آن با تمامی ابعاد زندگی گردید. پس از مدتی، سیاست فرهنگی کشور به عنوان شاخهای از سیاست اجتماعی معرفی گردید. در سال 1975 مجموعه قوانینی تحت عنوان مبانی سیاست فرهنگی از سوی وزارت آموزش و هنر اتریش تصویب شده و در دستور کار قرار گرفت. از جمله اهداف اصلی قوانین مذکور می توان به افزایش امکانات تحصیلی و کاهش تمایزات فرهنگی میان شهرنشینان و سایر طبقات جامعه اشاره نمود. در همین اثناء بخش خدماتی جهت برقراری ارتباط مستقیم با هنرمندان، کارشناسان فرهنگی، مدارس، مراکز تحصیلی بزرگسالان و شرکتها و مراکز فرهنگی کشور تأسیس یافت. گفتنی است که با تأسیس بخش مذکور، امکان گفت گو و تبادل افکار میان هنرمندان و کارشناسان فرهنگی کشور فراهم گردید. طی 25 سال فعالیت، جنبش فرهنگی کشور جامعیت بیشتری یافته و تشکیل کمیسیونها و انجمنهای مختلف نیز به ساختار آن اضافه شده است. این کمیسیونها و انجمنها از قدرت سیاستگذاری برخوردار گردیده و آنرا بیش از پیش دموکراتیک نمودند. تعدادی مراکز چندمنظوره فرهنگی نیز تشکیل شدند که تحت سیاستهای دولت و بعضاً تحت نظارت بخش خصوصی به فعالیت میپردازند.

طی دهه 1980، رویدادهای فرهنگی به طور متوالی صورت میگرفت به طوری که هزینه اختصاص یافته به حوزه فرهنگ و هنر کشور در مقایسه با 25 سال گذشته از رشد 7 برابری برخوردار گردید. علّت چنین روند صعودی تأکید سیاست فرهنگی دولت اتریش در جهت حمایت از رویدادهای مهم فرهنگی بود.

در خلال دهه 1980، اولویتهای سیاست فرهنگی کشور تغییر کرده و به بحث برقراری مشارکت همگانی میان احزاب دموکرات مسیحی و سوسیال دموکرات تبدیل گردید. در دهه 1990 بحث خصوصی سازی امور فرهنگی کشور به مهمترین بحث جامعه به ویژه در حوزه هایی نظیر موسیقی، اپرا و موزه تبدیل شد.

آخرین تغییرات ساختار سیاست فرهنگی کشور، در سال 2000 و با توافق میان احزاب راست و چپ اعمال گردید. گفتنی است که برگزاری انتخابات عمومی سال 1999 نیز به طور اخص تغییرات سیاست عمده ای را در این خصوص اعمال نمود، چرا که حزب سوسیال دموکرات با وجود عدم احراز رأی قابل توجه همچنان بیشترین کرسی قدرتهایی اجرایی را در اختیار خود داشت. در سال 2000 به لحاظ برخورداری حزب دموکرات مسیحی از تعداد رأی بیشتر و قدرت اجرایی بالای حزب سوسیال دموکرات، سران این احزاب در جهت مهار هویت غیردموکراتیک و حفظ حزب آزادی خواه، رسوایی برخی از رهبران حامی سیاستهای حزب نازی و اجرای سیاست تبعیض نژادی در جامعه با یکدیگر توافق نموده و سیاستهای جدیدی را تبیین نمودند.

این توافق به جهت برقراری همکاری با کشورهای اتحادیه اروپا به عمل آمد اما حدود 14 کشور عضو اتحادیه اروپا آنرا بایکوت نمودند. در خلال این مدت کلیه هنرمندان کشور با سیاست اخیر دولت به مخالفت برخواسته و اعتراض خود را به صورتهای مختلف لغو کردن اجراهای مختلف نمایشی و عدم پذیرش جوایز اعطایی ابراز نمودند.

علاوه بر مخالفت با حزب آزادی، هنرمندان و روشنفکران کشور به وجود اشکالات ذیل در رویه همکاری جدید اذعان نمودند:

1- قطع تسهیلات اعطایی از سوی دولت در همه زمینه ها به ویژه حوزه فرهنگ و هنر

2- محدودیت هنرهای سنتی به دلیل تمایل به هنرهای فولکلور

3 - افزایش سرمایه گذاریهای بخش خصوصی بجای سرمایه گذاری دولتی

ساختارهای سازمانی و اداری

سطح فدرال

معاونت هنر و رسانه های جمعی و مشاورین فدرال حوزه هنر مسؤولیتهای ذیل را به عهده دارند:

1- افزایش و ارتقاء سطح کیفی و کمی هنرهای تصویری و عکاسی

2- افزایش و ارتقاء سطح کیفی و کمی هنرهای نمایشی

3- افزایش و ارتقاء صنعت فیلم و رسانه های گروهی

4- اتخاذ قوانین، تأمین بودجه و رسیدگی به امور حقوقی

5- نظارت بر حوزه ادبیات و خدمات نشر و چاپ

6- برقراری ارتباطات فرهنگی چند منظوره با کشورهای خارجی

7- حمایت از بناسازی، طراحی، و هنرهای تصویری

8- نظارت بر اجرای اصول فرهنگی در نواحی مختلف کشور

9- برقراری همکاری با اتحادیه اروپا (در بخش سیاست فرهنگی) و اداره فدرال تئاتر اتریش

از جمله سازمانهایی که تحت نظارت اداره فدرال فرهنگ و هنر اتریش اداره میگردند می توان به مراکز ذیل اشاره نمود:

1- انستیتو فیلم اتریش

2- تئاترهای ملّی مراکز اپرا

3- گالریهای هنری

4- کانون فرهنگی اتریش

دپارتمان حقوقی فدرال فرهنگ مسؤولیت اجرای سیاست ارتباطات جمعی، اعطای یارانه به مطبوعات کشور، تبیین و تفسیر قوانین رسانه های گروهی، برقراری همکاریهای حقوقی با سایر نهادها و نظارت بر رسانه های جدید فرهنگی و سیستم اینترنت کشور را برعهده دارد.

وزارت فدرال آموزش، علوم و فرهنگ نیز مسؤولیت اجرای امور فرهنگی، حفاظت از میراث فرهنگی و فراهم آوردن امکانات تحصیلی در حوزه هنر را بر عهده دارد. از جمله مهمترین مسؤولیتهای وزارتخانه مذکور می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1- حمایت، ارتقاء، نگهداری و تأمین بودجه موزه های کشور از طریق برقراری رابطه با اتحادیه اروپا

2- حفاظت از ابنیه تاریخی و میراث فرهنگی کشور از طریق تدوین طرحهای حقوقی، تأمین بودجه از اتحادیه اروپا، برقراری روابط بین المللی با سازمان یونسکو

اداره و نظارت بر کتابخانه ملی

اداره و نظارت بر ارکستر سلطنتی وین

اداره و نظارت بر کتابخانه های عمومی و مدارس ملی ارائه دهنده آثار و آموزشهای فرهنگی

بازگردانی مفاهیم فرهنگی منسوخ شده در دوران حکومت حزب نازی

از جمله سازمانهایی که با وزارت فدرال علوم، آموزش و فرهنگ اتریش همکاریهای نزدیکی دارند می توان به ارگانهای ذیل اشاره نمود:

1 - KS حوزه خدمات فرهنگی اتریش برگزار کننده دوره های آموزشی در رشته های مختلف هنری

2 - حوزه ارتباطات فرهنگی اتریش

از جمله دیگر وزارتخانه هایی که در حوزه امور فرهنگی کشور به فعالیت میپردازند می توان به حوزه فرهنگی وزارت امور خارج اشاره نمود که مسؤولیتهای ذیل را بر عهده دارد:

1 - اداره و نظارت بر مؤسسات فرهنگی خارج از کشور (که در 28 کشور فعالیت دارند

2 - اداره و نظارت بر کتابخانه های اتریش در خارج از کشور

3 - نظارت بر عملکرد دفاتر همکاریهای بین المللی فرهنگی که در 7 کشور اروپای شرقی به فعالیت میپردازند.

4- نظارت بر عملکرد انستیتو اتریش که در کشورهای ایتالیا، جمهوری چک، لهستان و مجارستان به برگزاری کلاسهای آموزش زبان آلمانی مبادرت می نماید.

از جمله مسؤولیتهای مشترک وزارت فدرال آموزش، علوم و فرهنگ و وزارت فدرال امور خارجه اتریش می توان به وظایف ذیل اشاره نمود:

1- اداره و نظارت بر مراکز فرهنگی هنری اتریش در خارج از کشور

2 - برقراری همکاری با دولت اوکراین در زمینه علوم، تحقیقات و فرهنگ

از جمله مسؤولیتهایی که وزارت کار و اقتصاد اتریش در قبال حوزه فرهنگ و هنر کشور برعهده دارد می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1 - تخصیص 1% از کل بودجه دولت به تسهیلات فرهنگی

2 - اعطای جوایز متعدد به صنایع فرهنگی نظیر (اعطای جایزه به بهترین تبلیغ تلویزیونی

وزارت کشور فدرال نیز مسؤولیتهای ذیل را در قبال حوزه فرهنگ و هنر بر عهده دارد:

1 - زنده نگهداشتن یاد و خاطره کشته شدگان طرح اصلاح نژادی

2 - برگزاری مراسم 24 گانه یادبود از دست رفته گان طرح اصلاح نژادی (24 مراسم در سال

3 - طرح حمایت از یادبود قربانیان اصلاح نژادی (16 مراسم در سال

4 - همکاری با مؤسسات فرهنگی خارج از کشور جهت برگزاری مراسم مذکور

سطح استانی

از جمله استانهای کشور اتریش می توان به بورگنلاند، کارینتیا، اتریش سفلی، سالزبورگ، استیریا، تیرول، اتریش علیی'، وین، وینا و رورالربرگ اشاره نمود. در 2 استان کشور هیأتهای اجرایی حوزه فرهنگ فعالیت دارند. در برخی مواقع، هیأتهای مذکور علاوه بر امور فرهنگی بر امور علمی، تحقیقاتی و آموزشی نیز نظارت دارند. غیر از استان وینا، کلیه استانهای کشور رویه فرهنگی خاص خود را که در دهه 80 تدوین گردیده پی میگیرند. وظایف فرهنگی استانهای کشور به شرح ذیل میباشد:

1- اتخاذ و اجرای قوانین حقوقی منطبق با سیاست فرهنگی ملّی

2- ارتقاء فعالیتهای فرهنگی از طریق برقراری ارتباط نزدیک با دولت فدرال

3- ارتقاء سطح فرهنگی شهرهای کوچک و روستاهای کشور و از میان بردن تمایزات فرهنگی

4- تدارک و تخصیص بودجه به مراکز فرهنگی - هنری استانی

5- تأسیس مدارس موسیقی در مراکز استانها

6- اجرای نمایشهای مختلف تئاتر، سینما و برگزاری رویدادهای فرهنگی و جشنواره ها در استانهای کشور نظیر برپایی فستیوال سالزبورگ در لینز

7- حفاظت از میراث فرهنگی، آداب و سنن و هنرهای فولکلور مراکز استانی

سطح ملی

مسؤولیت اجرا و نظارت بر امور فرهنگی در سطح محلی، بر عهده مقامات محلی از جمله شهرداریها و شخص شهردار هر ناحیه میباشد. اکثر مناطق سرپرستی نواحی و شهرداریها از یک بخش فرهنگی برخوردار میباشند که گهگاه علاوه بر فعالیتهای فرهنگی بر فعالیتهای علمی، تحصیلی و کتابخانه ها نیز نظارت دارند. جوامع منطقه ای کمتر از 20 هزار نفر معمولاً از بخش فرهنگی برخوردار نبوده و بطور محلی خود به اجرای سیاست فرهنگی مبادرت می نمایند.

از جمله فعالیتهای فرهنگی به عمل آمده در سطح محلی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1 - تأکید اجرایی بر فعالیتهای فرهنگی در سطح روستاها و شهرهای کوچک

2 - برگزاری جشنواره های فرهنگی، خصوصاً در مرکز استانها نظیر سالزبورگ

3 - ارتقاء فعالیت سازمانهای استانی و مراکز فرهنگی

4 - حمایت از هنرهای آماتور (تئاتر آماتور و گروه های فولکلور

5 - تأسیس موزه های محلی

6- تأسیس کتابخانه ها و فراهم آوردن تسهیلات آموزشی برای بزرگسالان

ترسیمی از وضع و سیستم حاکم بر کشور

دولت اتریش از یک سیستم فدرال برخوردار میباشد. در اصل 15 قانون اساسی کشور مقرر گردیده که کلیه فعالیتهای فرهنگی به مراکز استانها واگذار گردد. طبق اصل مذکور مراکز استانی موظفند توجه ویژه خود را به شاخصهای فرهنگی از جمله تئاتر، موزه، کتابخانه، فیلم و سینما معطوف داشته و با اعطای تسهیلات امکان توسعه آنها را فراهم آورند.

در سال 1997، نظارت بر فعالیت حوزه های هنری به شورای عالی مشاورین فرهنگی دولت فدرال واگذار گردید. از سال 1970، این نخستین باری بود که کلیه حوزه های فرهنگی کشور از امتیازات یکسان برخوردار میگردید چرا که در گذشته تنها حوزه مطبوعات و رسانه های گروهی کشور از این امتیاز برخوردار بودند. پس از سال 2000 کلیه فعالیتهای فرهنگی کشور به سازمانها و انجمنهای سیاسی غیر سوسیال دموکرات واگذار گردید و یارانه هایی از سوی شورایعالی مشاورین فرهنگی دولت فدرال به حوزه های کتاب، ادبیات، سینما، فیلم، تئاتر، موزه، کتابخانه و موسیقی تعلق گرفت. گزارش سالانه بودجه های هزینه شده در زمینه های فرهنگی توسط شورای بودجه فرهنگی دولت منتشر میگردد. به جهت برقراری توازن میان بودجه تخصیص یافته و صرف آن در نواحی استانهای کشور، شیوه جدیدی در سال 1996 پایه گذاری گردید که طبق این روش تشکلهای فرهنگی کشور و شورای مرکزی بیلان کاری خود را ارائه داده و با مقایسه این دو، درصد فعالیت و میزان بودجه هزینه شده مشخص میگردد، چرا که هرگونه صرف هزینه در زمینه فرهنگ متضمن آگاهی از جزئیات دقیق است.

ادارات فرهنگی فدرال استانها

مسؤولیت اجرای سیاستهای فرهنگی کشور طبق قوانین خصوصی سازی برعهده ادارات فرهنگی فدرال استانها میباشد.

هر اداره از سازمان ویژه ای برخوردار میباشد که این هماهنگی را انجام میدهد. البته برخی از سیاستهای فرهنگی تحت نظارت و سیاست دولت مرکزی اجرا میگردد.

همکاریهای بین وزارتی

نشستهای سالیانه بین وزارتی مابین روسای استانها و تحت نظارت مقامات دولتی صورت گرفته و از کلیه دستاندرکاران و مسؤولان به جهت پیشبرد چنین همکاریهایی دعوت به عمل میآید. هدف از برگزاری این نشستها یافتن راههای همکاری بهتر و بیشتر میان وزارتخانه ها و سایر ارگانهای دولتی میباشد.

اصول و اهداف کلی سیاست فرهنگی

در سال 1998، بحثهایی در خصوص نوسامانی سیاست فرهنگی کشور صورت گرفت. مشاورین و اعضای هیأت دولت موظف شدند تا با مشاوره کارشناسان فرهنگی کشور سیاستهای فرهنگی کشور را بررسی نمایند. نتیجه چنین بررسیهایی به ارائه چندین طرح پیشنهادی در جهت به کارگیری مقامات دولتی منجر گردید.