تحقیق مقاله فضیلت یاد خدا

أیُّهَا الَّذِینَ آمَنوا لا تُلْهِکُمْ أمْوالُکُمْ وَلا أوْلادُکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَمَنْ یَفْعَل ذلِکَ فَأُولئکَ هُمُ الْخاسِرُونَ» .

(انظر) البقره : 152 وآل عمران : 41 ، 191 والنساء : 142 والأعراف : 180 ، 205 والتوبه : 67 والکهف : 24 ، 28 وطه : 34 ، 42 والنور : 37 والشعراء : 227 والعنکبوت : 45 والأحزاب : 21 ، 35 ، 41 والجمعه : 10 ، المزمّل : 8 .

«اى کسانى که ایمان آورده‏اید، اموال و اولادتان شما را از یاد خدا به خود مشغول ندارد که هر که چنین کند، زیانکار است» .

v رسولُ اللَّهِ صلى الله علیه وآله : لا تَختارَنَّ عَلى‏ ذِکرِ اللَّهِ‏شَیئاً فإنّهُ یقولُ : «وَلَذِکْرُ اللَّهِ أکْبَرُ» .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : هیچ چیزى را بر یاد خدا ترجیح مده ؛ چه آن که او مى‏فرماید : «ویاد خدا بزرگتر است» .

v عنه صلى الله علیه وآله : لَیسَ عَمَلٌ أحَبَّ إلى اللَّهِ تعالى‏ ولا أنجى‏ لِعَبدٍ مِن کُلِّ سیّئه ٍ فی الدنیا والآخِرَه ِ مِن ذِکرِ اللَّهِ . قیلَ : ولا القتالُ فی سبیلِ اللَّهِ ؟ قالَ : لولا ذِکرُ اللَّهِ لم یُؤمَرْ بالقِتالِ .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : هیچ عملى نزد خداوند متعال محبوبتر و هیچ عاملى در نجات بنده از هر گناهى در دنیا و آخرت ، مؤثرتر از ذکر خدا نیست . عرض شد : حتّى جنگ در راه خدا ؟ فرمود : اگر یاد خدا در میان نبود ، دستور جنگ داده نمى‏شد .

v الإمامُ علیٌّ علیه السلام : الذِّکرُ لَذَّه ُ الُمحِبِّینَ .

امام على علیه السلام : یاد (خدا) لذّت محبّان است .

v عنه علیه السلام : الذِّکرُ مُجالَسَه ُ الَمحبوبِ .

امام على علیه السلام : یاد کردن ، همنشینى با محبوب است .

v عنه علیه السلام : ذِکرُ اللَّهِ سَجِیَّه ُ کُلِّ مُحسِنٍ وشِیمَه ُ کُلِّ مُؤمنٍ .

امام على علیه السلام : یاد خدا کردن ، خوى هر نیکوکار و خصلت هر مؤمنى است .

الحَثّ عَلى‏ کَثره ِ الذِّکرِ

ترغیب به بسیار یاد کردن خدا

«یا أیُّهَا الَّذِینَ آمَنوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکراً کَثِیراً *وَسَبِّحُوهُ بُکْرَه ً وَأصیلاً» .

«اى کسانى که ایمان آورده‏اید! خدا را فراوان یاد کنید و او را هر صبح و شام تسبیح گویید» .

v رسولُ اللَّهِ صلى الله علیه وآله : عَلیکَ بتِلاوَه ِ القرآنِ وذِکرِ اللَّهِ کثیراً ، فإنّهُ ذِکرٌ لکَ فی السماءِ ونورٌ لکَ فی الأرضِ .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : بر تو باد به تلاوت قرآن و بسیارى یاد خدا ؛ زیرا که آن در آسمان ، براى تو نام (و آوازه) است و در زمین نور .

v الإمامُ علیٌّ علیه السلام : مَن ذَکَرَ اللَّهَ فی السِرِّ فقدذَکَرَ اللَّهَ کثیراً .

امام على علیه السلام : کسى که در نهان به یاد خدا باشد ، خدا را بسیار یاد کرده است .

v الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : أکثِرُوا ذِکرَ اللَّهِ ما استَطَعتُم فی‏کُلِّ ساعه ٍ مِن ساعاتِ اللیلِ والنهارِ ، فإنَّ اللَّهَ أمَرَ بکَثرَه ِ الذِکرِ لَهُ .

امام صادق علیه السلام : تا آن جا که مى‏توانید در تمام لحظات و ساعات شب و روز خدا را بسیار یاد کنید ؛ زیرا که خداوند به بسیار یاد کردن خود فرمان داده است .

v عنه علیه السلام : تَسبیحُ فاطمه َالزهراءِ علیها السلام مِنَ الذِکرِ الکثیرِ الذی قالَ اللَّهُ‏عزّ و عجل : «اُذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْراً کثیراً» .

امام صادق علیه السلام : تسبیح فاطمه زهراء علیها السلام از جمله همان ذکر کثیر است که خداوند عزّ و جل فرموده است : «و خدا را بسیار یاد کنید» .

الحثُّ على‏ دَوامِ الذِّکرِ

تشویق به مداومت بر ذکر

v رسولُ اللَّهِ صلى الله علیه وآله : ما مِن ساعه ٍ تَمُرُّ بابنِ آدَمَ لَم یَذکُرِ اللَّهَ فیها إلّا حَسِرَ علَیها یَومَ القیامَه ِ .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : هر لحظه‏اى که بر فرزند آدم بگذرد و او در آن لحظه به یاد خدا نباشد ، در روز رستاخیز براى آن لحظه افسوس مى‏خورد .

v الإمامُ علیٌّ - فی المُناجاه ِ الشَّعبانیّه ِ - : إلهی ، وألْهِمنی وَلَهاً بِذِکرِکَ إلى‏ ذِکرِکَ وهِمَّتی إلى‏ روحِ نَجاحِ أسمائکَ ومَحَلِّ قُدسِکَ .

امام على علیه السلام - در مناجات شعبانیه - : الهى ! مرا شیفته و سرگشته یاد خودت فرما و همّت مرا متوجّه روحِ اسمهاى فیروز و جایگاه قدست گردان .

v عنه علیه السلام : أسأَ لُکَ أن تُصَلِّیَ على‏ محمّدٍوآلِ محمّدٍ ، وأن تَجعَلَنِی مِمَّن یُدِیمُ ذِکرَکَ ، ولا یَنقُضُ عَهدَکَ .

امام على علیه السلام : (خدایا) از تو م‏0سألت دارم که بر محمّد وآل محمّد درود فرستى و مرا از آنان قرار دهى که پیوسته به یاد تو هستند و عهد تو را نمى‏شکنند .

ذِکرُ اللَّهِ حَسَنٌ على‏ کلِّ حالٍ‏

یاد خدا در همه حال نیکوست

«إنَّ فی خَلْقِ السّمَاوَاتِ والْأَرْضِ واخْتِلَافِ اللَّیْلِ والنَّهَارِ لَآیَاتٍ لأُولی الْأَلْبَابِ * الّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیَاماً وَقُعُوداً وَعلى‏ جُنُوبهِمْ» .

‏«هر آینه در آفرینش آسمانها و زمین و گردش شب و روز خردمندان را عبرتهاست ؛ آنان که خدا را ایستاده و نشسته و به پهلو خفته، یاد مى‏کنند» .

v الإمامُ علیٌّ علیه السلام - مِن وَصایاهُ لِابنِه‌ِ‏الحسنِ علیه السلام عِندَ الوَفاه ِ - : وکُن للَّهِ‏ِ ذاکِراً على‏ کلِّ حالٍ .

امام على علیه السلام - از سفارشهاى آن حضرت به‏ فرزندش حسن علیه السلام در هنگام وفات - : در همه حال به یاد خدا باش .

v الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : قالَ موسى‏ علیه السلام :یا ربِّ ، إنّی أکونُ فی حالٍ اُجِلُّکَ أن أذکُرَکَ فیها . قالَ : یا موسى ، اُذکُرْنی على‏ کُلِّ حالٍ .

امام صادق علیه السلام : موسى علیه السلام عرض کرد : پروردگارا ! (گاه) من در حالى هستم که شأن تو را بالاتر از آن مى‏دانم که یادت کنم . خداوند فرمود : اى موسى ! مرا در همه حال یاد کن .

الذّاکِرون‏

یاد کنندگان (خدا)

v رسولُ اللَّهِ صلى الله علیه وآله : الذاکِرُ فی الغافِلینَ کالمُقاتِلِ فی الفارِّینَ .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : کسى که در میان غافلان ، به یاد خدا باشد مانند کسى است که در میان فراریان مى‏جنگد .

v عنه صلى الله علیه وآله : کُلُّ أحَدٍ یَموتُ عَطْشانَ إلّا ذاکِرَ اللَّهِ .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : هر کسى لب تشنه مى‏میرد ، مگر ذاکر خدا .

v عنه صلى الله علیه وآله : إنّ موسى بنَ عِمرانَ علیه السلام لَمّا ناجى‏ رَبَّهُ‏عزّ و عجل قالَ : یا ربِّ ، أبَعیدٌ أنتَ مِنّی فَاُنادِیَکَ أمْ قَریبٌ فَاُناجِیَکَ ؟ فأَوحَى اللَّهُ جلّ جلالُهُ : أنا جَلِیسُ مَن ذَکَرَنی .

بحار الأنوار : موسى بن عمران علیه السلام چون با پروردگار خویش به راز و نیاز پرداخت عرض کرد : پروردگارا ! آیا تو از من دورى تا آوازت دهم یا به من نزدیکى تا با تو نجوا کنم ؟ خداوند جلّ جلاله وحى فرمود : من همنشین کسى هستم که مرا یاد کند .

v الإمامُ علیٌّ علیه السلام : مَنِ اشتَغَلَ بذِکرِ اللَّهِ طَیَّبَ اللَّهُ ذِکرَهُ .

امام على علیه السلام : هر که به یاد خدا سرگرم باشد ، خداوند او را خوشنام گرداند.

v عنه علیه السلام : ذاکِرُ اللَّهِ سبحانَهُ مُجالِسُهُ .

امام على علیه السلام : کسى که به یاد خداى سبحان باشد ، همنشین اوست .

v الإمامُ الباقرُ علیه السلام : لا یَزالُ المُؤمنُ فی صلاه ٍ ما کانَ فی ذِکرِ اللَّهِ ، قائماً کانَ أو جالِساً أو مُضطَجِعاً ، إنّ اللَّهَ تعالى‏ یقولُ «اَ لَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیاماً وقُعُوداً وعَلَى جُنوبِهِم ...» .

امام باقر علیه السلام : مؤمن تا زمانى که به یاد خدا باشد ، ایستاده یا نشسته یا خفته ؛ پیوسته در نماز است ؛ خداوند متعال مى‏فرماید : «آنان که خدا را ایستاده و نشسته و به پهلو خفته یاد مى‏کنند ...» .

v الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : إنّ الصاعِقَه َ لا تُصِیبُ ذاکِراً للَّهِ‏ِعزّ و عجل .

امام صادق علیه السلام : صاعقه به‏یادکننده خداوند عزّ و جل گزند نمى‏رساند .

اُذکُرُونِی أذکُرْکُم‏

به یاد من باشید تا به یاد شما باشم‏

«فَاذْکُرُونِی أذْکُرْکُمْ واشْکُرُوا لِی وَلا تَکفُرُونِ» .

«پس مرا یاد کنید تا شمارا یاد کنم ، سپاسگزار من باشید و به من کفر و ناسپاسى نورزید» .

v الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : قالَ اللَّهُ تعالى‏ : ابنَ آدمَ ، اُذکُرْنی فی نَفسِکَ أذکُرکَ فی نَفسی . ابنَ آدمَ اُذکُرنی فی الخَلاءِ أذکُرکَ فی خَلاءٍ . ابنَ آدمَ اُذکُرنی فی مَلَأٍ أذکُرْکَ فی مَلَأٍ خَیرٍ مِن مَلَئِکَ .

امام صادق علیه السلام : خداوند متعال فرمود : اى پسر آدم ! در درون خود به یاد من باش ، تا من نیز در جانم به یاد تو باشم ؛ اى پسر آدم ! در خلوت به یاد من باش تا در خلوت به یاد تو باشم ؛ اى پسر آدم ! در میان جمع مرا یاد کن ، تا تو را در میان جمعى بهتر از جمع تو یاد کنم .