پیشگفتار
در اینجا، لازم می دانم از کسانیکه در جمع آوری این مطالب مرا یاری دادند، تشکّر و قدردانی کنم. از آقایان: کبوتری، شمشیرگران و به خصوص آقای طالبیان که وقتشان را در اختیار من گذاشتند.
همچنین از استاد گرامی، آقای نظریان سپاسگزارم که این اجازه را به این بنده حقیر دادند تا به دلخواه خودم، موضوع تحقیق را انتخاب کنم. هرچند مطالب این رساله چندان مطلوب و مفید و حائز اهمیت نیست، اما اگر این سعادت را داشته باشم آنرا به استاد بسیار صبور و مهربانم که هر زمان به چهره ایشان می نِگرم، آرامش خاصی در وجودم احساس می کنم، تقدیم می کنم. امید است که مورد قبول واقع شود.
« انشاالله »
مقدمه
از دیرباز، در کشور ایران گیاهان دارویی را شناخته و از آن جهتِ درمان بیماریها سود می جسته اند، حکیمان و طبیبان بزرگ کشور که شهرتشان عالمگیر بوده و تا همین اواخر کتب علمی ایشان در دانشگاههای خارج از کشور تدریس می شده است، بهترین داروهای خود را از گیاهان تهیه و تأمین می کرده اند.
متأسفانه، هجوم فرآورده های شیمیایی کم کم استفاده از این فرآورده های خاموش طبیعت که مؤثرترین و باارزش ترین و شفابخش ترین مظهر عظمت خداوندی است را به فراموشی سپرد و به تدریج استفاده از آنها را با خرافات و عقاید موهوم و کهنه پرستی آمیخته دیدند و کمتر محقّقی، شهامت توصیه استفاده از گیاهان دارویی را می داشت.
خوشبختانه، با پیشرفت علم و توجه دانشمندان و جهانیان به اثرات زیانبار استفاده از ترکیبات شیمیایی، مجدداً دنیا رو به استفاده از فرآورده های گیاهی و طبیعی آورده است. با روی آوردن به استفاده از فرآورده های گیاهی و مصرف روزافزون آن در جهان چه در صنایع و چه در داروسازی فرصت طلایی است تا از آن به بهترین نحو ممکنه استفاده نمود. در تحقیقات سالهای اخیر، مشخص شده که در ایران بیش از شش هزار (6000) گونه دارویی، وجود دارد.
در این تحقیق، سعی شده که درباره تعداد محدودی از گیاهان و خواص درمانی و کاربرد آنها توضیح داده شود. البته، این مطالب بسیار محدود و ناچیز است و می توان گفت به مقدار قطره ای از دریاست. امیدوارم تا حدودی مفید باشد.
آویشن
خواص درمانی :
ضد اختلالات دستگاه گوارشی خلط آور ضد سرفه و سیاه سرفه ضد برونشیت درمان آسم تقویت کننده عمومی بدن ضد اسپاسم ضد کرم تقویت موی سر تقویت پیاز موی سر یرقان مسکن اعصاب شب ادراری کودکان ضد نفخ اشتها آور ضد اسهال تقویت معده .
توجه: مصرف بیش از اندازه در دراز مدت برای قلب و غده تیروئید زیان آور است.
عطر درمانی :
انبساط خاطر (نشاط آور) ضد پیری افزایش طول عمر به صورت اسانس آن در داخل اتاقها.
روش استفاده :
1 روغن آویشن + روغن زیتون = افزایش رشد مو و تقویت پیازمو
2 روغن آویشن + آب = زخم عفونی
3 روغن آویشن + داخل آب وان = انبساط خاطر دردهای روماتیسمی و مفصلی
4 روغن آویشن + روغن اسطوخودوس + روغن بادام (آفتابگردان) = دردهای روماتیسمی و مفصلی کشیدگی عضلات
5 آویشن + رازیانه + روفا = درمان سرفه
6 آویشن + بابونه + زوفا + رازیانه + نعنا = بخور گیاهی ضد عفونی کننده سرماخوردگی
عوارض جانبی : تپش قلب افزایش فشارخون بزرگ شدن غده تیروئید.
منع مصرف : زنان باردار (محرک دیوار رحم) و کسانی که فشارخون دارند.
اسفرزه
خواص درمانی :
برای درمان یبوست پایین آورنده کلسترول خون محیط خوبی برای کشت بافت بستنی سازی آهار پارچه مُلَیَن لاغرکننده .
روش استفاده :
اسفرزه + مقداری آب = مُلَیَن (در تمام مُلَیَن ها اسفرزه از همه کم ضررتر است.)
عوارض جانبی :
باز و بسته شدن روده ها (زیاد استفاده نشود) از مصرف هر گونه دارو بعد از مُلَیَن ها خودداری کنید استفاده کنندگان در ابتدا ممکن است، ایجاد حالت نفخ و سنگینی کنند.
منع مصرف :
افرادی که دچار نارسایی ناراحتی قلبی و همچنین اختناق هستند افرادی که دیابت دارند کودکان زیر شش سال.
آب قاشق
گیاهی است از خانواده جعفری و در نواحی شمال که مرطوب می باشد، یافت می شود.
خواص درمانی :
تصفیه خون مُدر مسهل و در استعمال خارجی به عنوان التیام دهنده به کار می رود.
اسطوخودوس
خواص درمانی :
مفید جهت تنش های عصبی اضطراب استرس رفع کمردرد درمان رماتیسم ترمیم کننده زخم ها و جای نیش حشرات و آفتاب سوختگی (ضد آفتاب می باشد) ضد عفونی کننده قوی مفید جهت لرزش اعضای بدن محرک جریان خون و صفرا ضد میگرن سرفه و سیاه سرفه خواب آور ضدآسم .
روش استفاده :
1 اسطوخودوس + بادرنجبونه + گل ساعتی = آرام بخش خواب آور
2 اسطوخودوس + دانه گشنیز = بخور جهت لکه های صورت، خال های قهوه ای، دانه های سیاه صورت
3 اسطوخودوس + رازک + گل بابونه + رازیانه = مقوی اعصاب
4 اسطوخودوس + بابونه + همیشه بهار (به صورت کِرِم درآورده شود) = کِرِم ضد آفتاب ترمیم زخمها
توجه: اسانس اسطوخودوس در کنار بالش، خواب آور است.
عوارض جانبی :
مصرف بیش از 10 گرم در روز باعث ایجاد تپش قلب شده و صدمه به دستگاه تنفسی وارد
می آورد.
منع مصرف : خانمهای باردار.
اِفدرا (ریش بُز)
خواص درمانی :
درمان آسم تسکین سرفه جهت سرماخوردگی سردرد و دردهای عضلانی سرفه های خلط آور درمان اختناق بینی معرق مُدر ضد اسپاسم .
روش استفاده :
اِفدرا + آویشن + گل گاوزبان = ضد سرفه آسم
عوارض جانبی : باعث تپش قلب و بالا رفتن فشارخون.
منع مصرف :
کسانی که داروهای افسردگی مصرف می کنند خانمهای باردار مبتلایان به بیماری عصبی و فشارخون بالا.
اوکالیپتوس
خواص درمانی :
ضد عفونی کننده قوی برطرف کننده نشانه های و عفونت ریه ضد اسپاسم ضد رماتیسم و
کاهش دهنده قند خون .
روش استفاده :
1 روغن اکالیپتوس + روغن رزماری + روغن بادام (موضعی) = دردهای رماتیسمی ورم مفاصل
2 روغن اوکالیپتوس + روغن آفتابگردان = درمان صدمات ناشی از سرماخوردگی نواحی دردناک
عوارض جانبی : استفاده خوراکی از آن ایجاد مسمومیت می کند.
منع مصرف : افرادی که خونریزی دستگاه تنفسی دارند.
اِکسیر تُرکی (سوسن زرد یا سوسن باتلاقی)
خواص درمانی :
تقویت کننده نیرودهنده مفید جهت شب ادراری رفع لُکنَت زبان آرام بخش .
در قدیم: جهت رماتیسم نقرس رفع خون دماغ بادشکن پادزهرِ سَم تقویت حافظه تاریِ دید سنگ کلیه و مثانه قاعده آور.
عوارض جانبی : به دلیل وجود ماده سمی آسارون در آن باعث ایجاد سرطان می شود.
منع مصرف : با دستور پزشک مصرف شود.
آنجلیکا (سنبل ختایی)
خواص درمانی : تقویت بدن تنظیم قاعدگی محرک اشتها و کبد خونساز.
روش استفاده :
1 روغن آنجلیکا + روغن گل پَر + روغن بادام = دردهای رماتیسمی و مفصلی
2 آنجلیکا + شیرین بیان + دُمِ اسب + تخم جعفری (دم کرده آن) = ضد درد کلیه و مثانه
عوارض جانبی : محرک انقباض رحم ایجاد کهیرپوستی باعث حساسیت پوست به نور.
منع مصرف : خانم های باردار افرادی که دچار دیابت هستند. (به دلیل اینکه ریشه آن شیرین است.)
اسپند (بذر اسپند)
خواص درمانی : ضد عفونی کننده .
در قدیم: تقویت اعصاب کاهش قند خون هضم غذا ضد کِرم رماتیسم درمان اسهال .
عوارض جانبی :
بذر آن الکالوئید دارد، استفاده طولانی مدت توصیه نمی شود. زیرا باعث اختلالات گوارش یبوست و سَردرد می شود.
اِفسنطین
خواص درمانی :
ضد کِرم اشتها آور مقوی هاضمه آرام بخش مقوی قلب ضد رماتیسم تنظیم کننده قاعدگی و رفع علائم یائسگی تنبلی دستگاه گوارش و کبد رفع ریزش مو .
روش استفاده :
1 افسنطین + بابونه + بادرنجبویه + سنبل الطیب = مقوی اعصاب تنش های دوران یائسگی افسردگی ضد نفخ ضد اسپاسم مُسَکن
2 افسنطین + زنجبیل (دم کرده) = تسکین و تنظیم دوران قاعدگی
عوارض جانبی : سرگیجه تهوع توژن سردرد.
بارهنگ (چهار تخم لعابی)
خواص درمانی :
سرفه سرماخوردگی خلط آور بهترین دارو جهت تصفیه خون (آنتی بیوتیک) حساسیتهای تنفسی .
بابونه
خواص درمانی :
بیشترین مصرف در محصولات آرایش و بهداشتی ضد عفونی کننده قوی درمان اگزما و جوش صورت شفاف کننده پوست درمان خراش و ترک خوردگی خشکی پوست تنظیم کننده اختلالات قاعدگی اشتهاآور ضد کِرم فرونشاننده ورم رحم، معده و بیضه اختلالات یائسگی .
توجه: بابونه شیرین خیلی بهتر است، هنگام خرید توجه کنید.
روش استفاده :
1 بابونه + بومادران + نوروزک + گزنه = تنظیم کننده اختلالات قاعدگی
2 بابونه + مرزه + آویشن + کاکاتی = ضد کِرم
3 بابونه + بادرنجبونه + ریحان + زنجبیل + رازیانه = ضد تهوع (مقوی اعصاب، آرام بخش)
4 بابونه + بهارنارنج + نعنا + گل گندم + افسنطین + کلپوره = اشتهاآور
عوارض جانبی : آلرژی محرک دیواره رحم.
منع مصرف : کسانی که آلرژی دارند خانمهای باردار.
بید
خواص درمانی : آرام کننده عصبی تب بُر .
بیدمشک
خواص درمانی : تقویت قلب و اعصاب .
بید کاسنی
خواص درمانی : تب بُر مفید در درمان جوش صورت .
بید کاسنی شاهتره
خواص درمانی : رقیق کننده خون مفید در درمان جوش صورت و بیماریهای پوستی .
بومادران
خواص درمانی :
ضد التهاب آرام بخش معرق تب بُر تنظیم قاعدگی ورفع اختلالات آن (همراه با شیرین بیان و بابونه) تحریک رشد مو درمان ورم معده و روده ضد بواسیر اسهالهای ساده بواسیرهای خونی ضد صرع احساس گرفتگی و درد قلب ورم و ضعف عضلات قلب .
روش استفاده :
1 بومادران + سنبل الطیب یا بادرنجبویه = مفید جهت عرق کف دست (عصبی)
2 آویشن + بومادران = درمان اسهال
3 روغن بومادران + روغن هوفاریقون = درمان مفصل های دردناک
عوارض جانبی :
مصرف درازمدت حساسیت به نور می شود ایجاد کهیر می کند کم شدن بینایی و یبوست
می آورد.
منع مصرف : خانم های باردار .
بادرنجبویه
خواص درمانی :
آرام بخش معرق مقوی برای دستگاه عصبی ضد باکتری ضد نفخ ضد اسپاسم مداوای بیماریهای معده و روده ای که منشاء عصبی دارند ضد تهوع درمان بی خوابی درمان کم هوشی و کمی حافظه ضد افسردگی ضد اضطراب و دلهره رفع بی حوصلگی تقویت قلب مفید جهت سرگیجه رفع سردرد و میگرن تندخویی دختران جوان استفراغ دوران بارداری .