مقدمه
درطول تاریخ , بسیاری از داروهای گیاهی و صنعتی برای افزایش توانایی جسمی و ورزشی مورد استفاده قرارگرفته اند و هرکدام پس از مدتی به خا طرعوارض جانبی مختلف کنار گذاشته شده اند و هنوز اکسیرموثرو بی خطری پیدا نشده است 0
برخی ورزشکاران از حدود 40 سال پیش از هورمون های
جنسی مردانه و مشتقات آنها برای نیرو زایی استفاده می کرده اند
که امروزه دچارعوارض آنها از جمله سرطان کبد شده اند 0
اخیرا داروهای جدیدتری مورد استفاده ی برخی ورزشکاران قرار می گیرد که هنوز حتی اثر بخشی از آنها در افزایش نیروی جسمی مورد مطالعه ی علمی دقیق قرار نگرفته است و عوارض بسیاری ازآنها هنوزناشناخته اند 0 به همین دلیل برای حفظ سلا مت جسمی ورزشکاران و پیشگیری از عوارضی که آنان نا آگاهانه دچار می شوند ( کمیته ی بین المللی المپیک ) استفاده ی بسیاری از آنها را ممنوع کرده است و آزمایشات متعددی برای اطمینان از این امر بر روی ورزشکاران رقابت های رسمی انجام می دهد 0
{ دوپینگ}
دارو های نیروزا و عوارض آن
تاریخچه - تعریف
واژه ی دوپینگ از زبان آفریقای جنوبی مشتق شده است. اشاره به یک نوشیدنی الکلی باستانی دارد که به عنوان محرک در مراسم رقص استفاده می گرد ید . بتدریج این واژه استفاده ی گسترده تری پیدا کرد و در ورزش امروز به معضلی تبد یل شده است . این واژه در دنیای امروز به معنای استفاده ی ورزشکار از مواد یا روش هایی است که به قصد افزایش کارایی در ورزش انجام می شود.
دوپینگ به معنای استفاده از مواد متعلق به گروه داروهای ممنوع ، محدود شده و یا ا ستفاده از روش های گونا گون غیر مجازی می باشد . به قول خوان آنتونیو سامارانش رییس کمیته ی بین المللی المپیک ، دوپینگ نوعی تقلب است که از جنبه های مختلف منجر به انحطاط و مرگ میشود :
مرگ فیزیولوژیک چرا که دستکاری غیر قانونی در فرایند طبیعی باعث تغییرات شدید و گاهاً برگشت ناپذیری در بدن می شود مرگ جسمی نظیر : برخی موارد اسف بار مرگ ورزشکارانی که در سالهای اخیر مشاهده شده است . انحطاط روانی و شخصیتی ناشی از رضایت شخص به تقلب ، نادیده انگاشتن توانایی ها و ظرفیت های شخصی و بزرگ کردن ناتوانی ها و معایب . و بالاخره انحطاط اخلاقی به واسطه تعدی فرد از قوانینی که تمام جامعه بشری پایبند آن هستند.
از رخدادهای مهم در تاریخ دوپینگ می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
اولین مورد مرگ ورزشکاران در سال 1886 رخ داد که یک دوچرخه سوار به نام لینتون در اثر استفاده بیش از حد داروی تری متیل در گذشت .
در مسابقات المپیک یک دونده ماراتن به نام توماس هیکس در اثر مصرف برندی و استریکلین در شرف مرگ قرار گرفت.
دهه 1950 - روس ها از هورمون های مردانه برای افزایش قدرت و نیرو استفاده نمود و آمریکایی ها نیز استروییدها را به این منظور استفاده نمودند.
1960 - دوچرخه سوار دانمارکی در المپیک رم به علت مصرف بیش از حد آمفتامین ها فوت کرد .
1964 - ا فزایش قابل توجهی در ظاهر عضلان ورزشکاران در المپیک دیده شد که شک در مصرف داروها را برانگیخت .
1967 - کمیته ( بین المللی المپیک ) بعد از مرگ تامی سیمپسون به علت مصرف غیر از آمفتامین ها واکنش نشان داد .
1968 - این کمیته با تعریفی از دو پینگ لیست داروهای غیرمجاز را ارایه داد و بدین ترتیب انجام آزمایش در بازیهای المپیک شروع شد.
1988 - در المپیک سئول ، تست بن جانسون از نظر مصرف استروئید های آنابولیزان خلع و از ورزش محروم گردید . همچنین دو وزنه بردار بلغاری که به مقام نخست ا لمپیک دست یافته بودند به علت دوپینگ محروم شدند .
1994 - دیه گو مارادونا فوق ستاره فوتبال آرژانتین در مسابقات جام جهانی 1994 آمریکا به علت مصرف داروهای محرک از همراهی با تیمش محروم گردید و بدین ترتیب آرژانتین بدون مارادونا از آن دوره مسابقات حذف گردید .
2000 - برای مبارزه هر چه شد یدتر با این پدیده ی شوم ، کمیته مبارزه با دوپینگ تشکیل شده و آماده ی برخورد جدی با متخلفین در مسابقات المپیک 2000 سیدنی می باشد.
{ انواع داروهای دوپینگی}
چه طبقاتی از داروها جزو موارد دوپینگ محسوب میشوند؟
این داروها معمولاً در پنج گروه دارویی طبقه بندی می شوند:
الف)داروهای محرک سیستم عصبی مرکزی:از این رده میتوان آمفتامین،کوکائین،افدرین،پسودو افدرین،فلیل پروپانولامین و ...را نام برد.
ب)داروهای مخدر:ازاین داروها میتوان از هروئین،مورفین،متادون و... نام برد.
ج)استروئیدهای آنابولیک:داروهایی نظیر ناندرولون،تستوسترون،اکسی متولون،استانوزولول و ... در این گروه جای میگیرند.
د)داروهای ادرارآور:در این گروه میتوان از فوروسماید،تیازید،اسپیرونالاکتون و ... نام برد.
ه)هورمون های پپتیدی و گلیکوپروتئینی و آنالوگهای آنها:داروهایی مثل هورمون رشد اریتروپویتین و ... در این دسته جای میگیرند.
با این حال برخی از داروها نیز موجودند که مصرف آنها تا حد خاصی بلامانع است ولی استفاده بیش از حد مجاز آنها دوپینگ تلقی می شود.از این میان می توان از الکل،ماری جوآنا(حشیش)،داروهای بیحس کننده موضعی،کورتیکوستروئید ها و بتابلوکرها نام برد.