مقدمه :
امروزه به دلیل وابستگی شدید کاربران متحرک به دستگاههای قابل حمل_ جهت تماس کاربران به یکدیگر ، دسترسی به یکدیگر و دستیابی به دفتر آدرس _ شاهد گسترش روزافزون انواع تلفنهای سلولی ، پی جو و دستگاههای دیجیتالی شخصی (PDA) می باشیم تا جایی که حمل این دستگاهها در حد در دست داشتن ساعت مچی ، حمل کیف دستی یا به همراه داشتن دسته کلید ضروری و طبیعی به نظر می رسد . در ضمن نسخه های جدید دستگاههای بی سیم یا Handset ها به کاربران امکان می دهند تا فارغ از زمان و مکان پیامهای email خود را ارسال و دریافت کرده ، از آخرین اخبارو بازار بورس آگاه شده و به سرور وب دست یابند.
یکی از مهمترین فناوریهایی که فرصتهای بی نظیری را در اختیار کاربران متحرک قرار می دهد پروتکل برنامه بی سیم یا WAP – استانداردی جهت به کارگیری ارتباطات و برنامه های سرور/ سرویس گیرنده بی سیم – می باشد . بنابر محاسبات شرکت داده های بین المللی (IDC) ، تعداد Handset های مجهز به WAP از99 میلیون در انتهای سال 2000 به 3/1 بیلیون تا سال 2004 خواهد رسید .
هم اکنون بسیاری دیگر از شرکتهای فروشنده نیز در کنار شرکتهای Handset ، توسعه WAP و پشتیبانی از تجارت موبایل را دربرنامه اهداف خود قرار داده اند . مایکروسافت قصد دارد سیستم عامل برنامه WAP ای تحت عنوان Mobile Informaton 2001 Server را روانه بازار نماید و تا آخر امسال Microsoft Exchange Server را در اختیار سرویس گیرندگان WAP قرار خواهد داد . در صورتیکه شرکت شما کاربران متحرکی دارد ، حتماً این مقاله را که به معرفی پروتکل WAP ، معماری و به کارگیری مدلها می باشد ، خواهد پرداخت ، مطالعه کنید .
مبانی WAP :
نخستین بار در ژوئن 1997 چهار شرکت پیشرو تحت عناوین Ericson ، Motorola ، Nokia و Open Wave Systems ( phone.com&unwired planet سابق ) با هدف ایجاد تکنولوژی جدیدی تحت عنوان WAP و انتقال داشته های اینترنتی به دستگاههای موبایل وبی سیم به هم پیوستند . در دسامبر 1997 ،4 شرکت فوق الذکر به منظورمعرفی WAP به عنوان پروتکل استاندارد وتشویق دیگر شرکتها به عضویت در توسعه این استاندارد گروه WAP را تشکیل دادند و بدین ترتیب 400 شرکت به عضویت گروه WAP در آمدند .
پس از انتشار نخستین نسخه WAP در آوریل 1998 گروه دو نسخه دیگر را نیز منتشر کرد . نسخه جاری که به عنوان WAP1.2 شناخته می شود در نوامبر 1999 منتشر شده است و در حال حاضر گروه WAP در حال توسعه WAP دیگری در تاریخ ژوئن 2000 می باشد .
WAP به شما اجازه می دهد تا از دستگاههای بی سیم مجهز به به WAP جهت تبادل داده ها با سرورهای اینترنتی سیم دار استفاده کنید . سیستم های بی سیم در مقایسه با سیستمهای سیم دار عموماً دارای صفحات کوچکتر ، قدرت پردازش کمتر ، حافظه کمتر ، قابلیتهای ورودی محدودتر و بالاخره تماسهای شبکه ای کندتر ( معمولاً بین 9.5kbps تا 19.2kbps ) می باشند . جهت ورود به اینترنت ،
کاربر یک URL( به عنوان مثال http:www.acm.com ) را وارد دستگاه WAP – که از WAP جهت ارسال URL به دروازه WAP استفاده می کند – می نماید .
Gateway پس از دریافت درخواست آن را به URL مبتنی بر http معتبر تبدیل می کند . پس از کنترل سرور DNS جهت یافتن آدرسهای IP مرتبط با URL توسط دروازه ، دروازه WAP از طریق اینترنت یا شبکه IP درخواست http URL را به سرور دارای وب ارسال می نماید .
سرور مبدأ با درخواست دریافتی از دروازه به صورت یک درخواست HTTP معمولی رفتار می کند و از HTTP جهت برگرداندن اطلاعات درخواستی با فرمت html استفاده می کند . html دارای overhead ( سربار ) بیشتری جهت انتقال کارآمد بر روی نسل جاری تماسهای بی سیم – با پهنای باند پایین تر و کم قدرت تر – می باشد . WAP از ساده ترین و کارآمدترین زبان نشانه گذاری تحت عنوان زبان نشانه گذاری بی سیم یا WML استفاده می کند . پس از دریافت اطلاعات مبتنی بر HTTP ، دروازه محتوای html را تبدیل به WML می نماید تا بدین وسیله دستگاه WAP قادر به درک متن باشد . دروازه حتی از قابلیت رمزنگاری WML به فرمت compact binary که سبب کاهش اندازه بسته می شود – برخوردار است . حال دروازه از WAP جهت ارسال محتوا به دستگاه موبایل استفاده می کند که به نوبه خود محتوا را رمزگشایی و تفسیر کرده و آن را در ریز پیمایشگر دستگاه به نمایش می گذارد .
WAP Gateway دارای سه نقش کلیدی در اجرای درخواست سرویس گیرنده WAP به محتوای وب می باشد . نخست آنکه سبب ترجمه پروتکل بین سرویس گیرنده WAP و سرور HTTP می گردد . دوم آنکه سبب تبدیل فرمت محتوا از HTML به WML تحت عنوان Format Transcoding می گردد و سوم آنکه تونل ایمنی ، جهت انتقال داده بین سرویس گیرنده WAP و سرور وب فراهم می سازد . برخی از شرکتهای فروشنده از WAPGateway تحت عنوان سرور proxy یاد می کنند چرا که سبب اتصال ترافیک WAP و وب می گردد .
معماری WAP :
WAP مجموعه ای است از پروتکل های ارتباطاتی بی سیم با معماری لایه بندی ای مشابه مدل شبکه تماس های اینترنت سیستم باز (OSI) شرکت استاندارد بین المللی (ISO) . مدل ISO OSI دارای 7 لایه می باشد . اما چنانچه در جدول ذیل مشاهده می نمایید WAP دارای 6 لایه است . شایان ذکر است که هر یک از این لایه ها از عملکرد خاصی برخوردارند و جهت تبادل WAP به صورت کامل با لایه بالایی و پایینی خود در تعاملند . به عنوان مثال زمانی که سرویس گیرنده WAP درخواست URL ای را به دستگاه WAP ارسال می کند ، دستگاه درخواست موجود در لایه آغازین برنامه را پزدازش کرده و پس از عبور آن از لایه های دیگر ، درخواست را به Gateway بر روی لایه شبکه می فرستد .