11 تاریخچه:
لینوکس یک سیستم عامل چند کاربره و چند وظیفه ای است که روی سخت افزارهای مختلف اجرا می شود.
نسخه اول لینوکس توسط یک دانشجوی فنلاندی به نام لینوکس توروالدز ارائه شد. توروالذر این نسخه را در وب برای سایر برنامه نویسان ارسال کرد تا از آن استفاده کنند و آن را بهبود بخشند. توروالدز خود این س یستم عامل را براساس یک سیستم دانشگاهی به نام MINX توسعه داد. این سیستم عامل توسط آقای «تن بام» به عنوان یک سیستم عامل آموزشی ایجاد شده بود.
21 نسخه تجاری
در حال حاضر، شرکتهای زیادی روی سیستم عامل لینوکس کار می کنند. برای مثال شرکت Red Hat یکی از شرکتهای مهم توزیع کننده لینکوس به شمار می رود. لازم بذکر است که Red Hat Linx 7 آخرین گونه ارائه شده توسط این شرکت می باشد.
از ویژگیهای این گونه می توان به نصب آسان و نیز امکانات مدیریتی سیستم اشاره نمود. در حال حاضر، شرکتهای دیگری نیز گونه های تجاری لینوکس را توزیع می کنند که اسامی تعدادی از این شرکتها عبارت است از:
Caldera , Corel , Slackware , Debian , Mandarke , Turbolinux , Easy linux
از جمله پیشتازان جدید سیستم عامل لینوکس می توان به شرکتهای بزرگی چون SUN و ORACLE اشاره کرد. شرکت Borland نیز تلاش برای ارائه محصول کاربردی Intebase روی سیتسم عامل لینوکس است.
3 1 میزان افزایش استفاده از سیستم عامل لینوکس
موارد بسیاری باعث محبوبیت لینوکس گردیده است. از جمله: پشتیبانی از پروتکل SMB و فایل سیستم CIFS (که باعث راحتی کار با ماشین های ویندوزی می شود)، وجود برنامه هایی نظیر X-win32 که امکالن اجرای برنامه ها را روی ماشین لینوکس و نیز مشاهده آنها روی ماشین ویندوزی را می دهد. همچنین، امکاناتی نظیر پشتیبانی از فایل سیستمهای DOS ، NTFS ، VFST باعث شده است که میزان استفاده از لینوکس بیشتر شود.
شرکت COREL نیز این امکان را فراهم آورده است تا برنامه های کاربردی ویندوز بطور کامل از یک اتصال روی لینوکس اجرا شوند. IDC پیش بینی می کند تا سال 2002 نسخه های لینوکس حدود 25% افزایش فروش را نشان دهند.
41 دلایل استفاده از سیستم عامل لینوکس
کنترل: کاربران، کنترل کاملی بر وظیفه مندی سیستم دارند و می توانند مشخصه ها و قابلیت های مورد علاقه و نیاز خود را اضافه کنند، اشکالات را بیابند و بدون نیاز به نرم افزارهای ارتقا دهنده خود را انجام دهند.
انعطاف پذیری: سیستم عامل لینوکس، با پشتیبانی طیف وسیعی از پروتکل های شبکه های LAN ، WAN و فایل سیستمهای مختلف، امکان ارتباط لینوکس با سایر سیستمهای عامل را فراهم کرده است. همچنین، با استفاده از برنامه های ماشین مجازی، لینوکس قادر می باشد تا سیستمهای عامل مختلفی را شبیه سازی کند.
همچنین، سیستم عامل لینوکس روی طیف وسیعی از سخت افزارها موجود است از جمله سخت افزارهایی مانند VAX ، Motorla ، Alpha ، Mips ، X86 .
پایداری: شرکتهای بسیاری سالیانه میلیونها دلار بخاطر بروز اشکالاتی در سرورهایشان ضرر می کنند، ولی در مقابل ماشین های لینوکس بسیار پایدار هستند و اغلب برای ماهها یا سالها به کارشان ادامه می دهند، بدون آنکه برایشان مشکلی پیش بیاید.
امنیت: بطور کلی ویروس به آن مفهومی که در سیستمهای عامل ویندوزی متداول است، در محیط های یونیکسی و لینوکسی وجود ندارد.
پشتیبانی از سرویس ورود راه دور امن (Remote Access Service) و نیز پشتیبانی از انواع روشهای رمز نگاری و غیره ار دیگر مزایای امنیتی سیستم عامل لینوکس است.
هزینه پایین: اغلب نرم افزارهای لینوکس مجانی هستند و خود سیستم عامل هم قیمتی ندارد.
قدرت: سیستم عامل پانزده ابر کامپیوتر از 100 ابر کامپیوتر موجود، از نوع لینوکس است.
نسخه های خاص منظوره: لینوکس به علت مجانی بودن و همچنین آزاد بودن Source (Linux open source) شرکتها را قادر می سازد تا نسخه های خاص منظوره ایجاد کنند.
مصارف رومیزی: وجود ابزار Strat office که بطور کامل تمام امکانات MS-office را روی محیط لینوکس و به همان راحتی که در محیط ویندوز وجود دارد را فراهم می کند، باعث گردیده است تا سیستم عامل لینوکس برای مصارف شخصی نیز مناسب گردد.
51 امکانات سیستم عامل Linux :
سیستم عامل لینوکس تمام امکانات لازم به عنوان یک سیستم عامل Client (سرویس گیرنده) همچنین، یک سیستم عامل server (سرویس دهنده) را دارا می باشد.
در این قسمت به معرفی بعضی از امکانات این سیستم عامل می پردازیم.
پشتیبانی از فایل سیستمهای مختلف نظیر:
Ext2 , Ext , Isofs , VFAT , MS – DOS , NTFS , Minix
پشتیبانی از فایل سیستمهای شبکه ای نظیر:
NFS , SMBFS , Coda
پشتیبانی از پروتکل های ارتباطی مختلف شبکه نظیر:
Telnet , FTP , SMTP , POP3 . Finger , IMAP , SMB , NFS , X , MTTQ ,DHCQ , QQQ , SLIQ
پشتیبانی از روشهای مختلف هویت شناسی نظیر:
USER/PASS , SKEY , PAP , CHAP , Radius , OPIE
ابزارهای متعدد امنیتی و اشکال یابی نظیر:
Firewall , Proxy , Network Monitoring , Log Analyzer , Syslogd , Port Scanners.
وجود ابزارهای متعدد برنامه نویسی نظیر:
C , C ++ , Paseal , Jara , Python , Perl , Shell Sripts , …
و همچنین اکثر Source برنامه نظریر سیستم عامل، Server ها و برنامه های کاربردی بصورت آزاد موجود می باشد.
«هر روز کاربران بیشتری از محصولات شرکت مایکروسافت روی برگردانده و هر روز شرکت های کامپیوترهای سرویس دهنده (Server) خود را با سیستم عامل رایگان لینوکس راه اندازی می کنند».
فصل دوم
12 سیستم عامل چیست؟
سیستم عامل برنامه ای است که به عنوان رابط بین کاربر و سخت افزار عمل می کند. همچنین، به عنوان یک تخصیص دهنده منابع از قبیل: زمان پردازش، فضای حافظه، فضای ذخیره سازی، دستگاههای ورودی خروجی به شمار می رود.
سیستم عامل برنامه ای است که همواره در حال اجرا روی سیستم کامپیوتر است. در واقع سیستم عامل یک برنامه کنترلی است که کنترل دستگاههای جانبی را نیز بر عهده دارد.
22 اهداف سیستم عامل:
سیستم عامل دو هدف عمده زیر را بر عهده دارد:
(1)Resource Management
(2) Extended Machine
Resource Management :
سیستم عامل مدیریت منابع را برعهده دارد و هیچ کاری بدون همانگی و نظارت سیستم عامل صورت نمی گیرد. برای مثال، اگر کاربر بخواهد کاری را در مورد سخت افزار انجام دهد، این کار باید از طریق سیستم عامل صورت گیرد.
Extended Machine :
سیستم عامل به عنوان یک دستگاه توسعه یافته عمل می کند. به عبارت دیگر سیستم عامل کارهای کوچک و جزئی و با پیچیدگی بالا و همچنین کارهایی را که کار کاربر علاقمند به انجام آنها نمی باشد را انجام می دهد.
32 جایگاه سیستم عامل در سخت افزار و نرم افزار:
دسترسی به سخت افزار فقط از طریق «سیستم عامل» صورت می گیرد. به عبارت دیگر سیستم عامل ارتباط دهنده بین نرم افزار و سخت افزار است.
42 ساختارهای سیستم عامل:
142 Manolitic Systems :
اینگونه سیستم عامل ها ساختار خاصی ندارند و از یکسری روتین ها که هر کدام وظیفه خاصی را بر عهده دارند تشکیل شده اند. در این نوع از سیستم عامل ها هیچ طبقه بندی برای این روتین ها وجود ندارد و این برنامه ها هیچ اولویتی نسبت به یکدیگر ندارند.
242 Layered Systems :
در اینگونه سیستمها، روتین ها، براساس اولویت، در لایه های مختلف قرار می گیرند. به عبارت دیگر نوعی تقسیم بندی و طبقه بندی لایه ای در این سیستمها وجود دارد. مهمترین لایه در این سیستمهای عامل kirnel (هسته) است که به منابع سخت افزاری دسترسی دارد.
سیستم های عامل مبتنی بر یونیکس از اینگونه ساختار تبعیت می کنند.
342 Virtual Machine (VM) :
در این نوع ساختار کاربر نیازی به تطبیق خود با سیستم عامل جدید را ندارد. به عبارت دیگر اگر کاربر به سیستم عاملهایی نظیر DOC ، CPM یا غیره کار می کند، نرم افزاری وجود دارد که دستورات را به دستورات VM تبدیل می کند. نرم افزاری که وظیفه اش تبدیل این دستورات به دستورات VM است، CMS نام دارد.
442 Client/Server :
در این ساختار اگر سیستم عامل را بشکافیم به بخشی که فرمان صادر می کند Client و به بخشی که فرامین را اجرا می کند Server می گویند.
52 وظایف یک سیستم عامل
1 تسهیل در عملیات ورودی خروجی
2 کنترل اشتباهات
3 دسترسی چند تایی
4 فایل سیستمها یا پرونده
5 مسائل مربوط به کارآئی
فصل سوم
نصب قدم به قدم سیستم عامل لینوکس
13 نصب قدم به قدم همانطوریکه در فصل اول بیان گردید نسخه های متعددی از سیستم عامل لینوکس در بازار موجود می باشد که این امر به علت open source code بودن و رایگان بودن سیستم عامل لینوکس می باشد. به همین دلیل شرکتهای بسیاری اقدام به فروش و عرضه این سیستم عامل به بازار انفورماتیک جهان کرده اند که از جمله این شرکتها می توان به این شرکتها های زیر اشاره نمود:
Red hat , Caldera , Corel , Mandarke , Infomagic , ……….
سیستم عامل لینوکس عرضه شده توسط شرکت red hat می باشد. زیرا سیستم عامل red hat linux یکی از معروفترین گونه های این سیستم عامل می باشد.
نصب سیستم عامل Red Hat Linux 7 :
2 3 سازگاری با سخت افزار:
سیستم عامل Red Hat Linux 7 با اغلب سخت افزارهای سیستم سازگاری است ولی به هر دلیل امکان دارد که با برخی از قطعات سخت افزاری سیستم سازگاری نداشته باشد. بنابراین می توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر در این ارتباط به سایت اینترنتی زیر مراجعه کنید:
http : //www.redhat.com /hardware
3 3 نصب دوگانه (Dual Boot)
هنگامی که می خواهید سیستم عامل لینوکس را روی سیستم نصب نمایید ممکن ایت دو حالت وجود داشته باشد: حالت اول این که در زمان نصب سیستم عامل Red Hat Linux 7 از سیستم عاملهای دیگری نظیر windows 98 ، windows NT یا windows 2000 و … استفاده می کنید.
حالت دوم این که می خواهید فقط سیستم عامل لینوکس را روی سیستم داشته باشید و هیچ سیستم عامل دیگری روی سیستم ندارید. با اطمینان باید گفت که در هر یک از دو حالت مطرح شده کاربر می تواند براحتی سیستم عامل لینوکس را روی سیستم نصب نمایید زیرا سیستم عامل لینوکس هیچ گونه تضادی با سایر سیستم عاملهای نصب شده روی سیستم ندارد و براحتی با سایر سیستم عاملهای دیگر کار می کند.
بنابراین در صورتی که بخواهید سیستم عامل لینوکس را همزمان با سایر سیستم عاملهای نصب شده روی سیستم نصب نمایید، نیاز به حالت نصب دوگانه یا dualboot خواهید داشت. برای این منظور سیستم عامل لینوکس نرم افزاری تحت عنوان «LILO» (سر واژه Linux Loader) را روی سیتسم نصب می نماید.
لازم بذکر است که نرم افزار «LILO» فقط مختص ماشین های سازگار با Intel است و برای سایر ماشین ها، نرم افزارهای دیگری مانند «SILO» ، «MILO» را در اختیار کاربران قرار می دهد