تاریخ شناخته و دانسته ایم , سایه و شبحی از وجود معنوی ابعاد شخصیت نبی اکرم (ص) را هیچ انسانی قادر نیست به نحو کامل بیان کند و تصویر نزدیک به واقعی از شخصیت آن بزرگوار ارائه نماید . آنچه ما از برگزیده ی پروردگار عالم , سرور پیامبران سراسرتاریخ شناخته و دانسته ایم , سایه و شبحی از وجود معنوی و باطنی و حقیقی آن بزرگوار است , اما همین مقدار معرفت هم برای مسلمانان کافی است تا اولا" حرکت آن ها را به سمت کمال تضمین کند و قله انسانیت و اوج تکامل بشری را در مقابل چشم آنان قرار بدهد و ثانیا" آنها را به وحدت اسلامی و تجمع , حول آن محور تشویق کند بنابراین , توصیه ما به همه مسلمانان عالم این است که روی ابعاد شخصیت پیامبر و زندگی و سیره و اخلاص آن حضرت و تعالیمی که از آن بزرگوار بعد از دوران قرون وسطی که در دنیای مغرب زمین و مسیحیت , تهاجم تبلیغاتی وسیعی نسبت به شخصیت رسول اکرم (ص) انجام گرفت و دشمنان سوگند خورده اسلام فهمیدند که یکی از راه های مبارزه با اسلام این است که چهره ی نبی اکرم (ص) را مخدوش کنند و کارهای زیادی هم در این زمینه انجام گرفت , تا امروز که دشمن به نحو مستمر و با شیوه های مختلف , روی امحای شخصیت پیامبر از ذهن های آزادگان عالم کار کرده است . بزرگترین تبلیغ برای اسلام , شاید همین باشد که ما چهره پیامبر اعظم (ص) را برای بینندگان و جویندگان عالم روشن کنیم و بسیار به جاست قبل از آن که دشمنان و مخالفانبا روش ها و شیوه های فرهنگی و هنری پیچیده ی خود , چهره ی آن بزرگوار را در اذهان مردم بی خبر عالم , مخدوش کند , مسلمانان هنرمند و مطلع در عالم , باید با بیان و تبلیغ و تبیین راجع به آن شخصیت معظم و مکرم , کار علمی و هنری و تبلیغی بکنند . این ها کارهای لازمی است . س باید روی معرفی شخصیت رسول اکرم (ص) کار کنیم , نه فقط شخصیت آن بزرگوار به معنای زندگی آن حضرت , بلکهابعاد گوناگون وجود آن بزرگوار , مثل : اخلاقیات , روش حکومت و مردم داری , عبادت و سیاست , جهاد و تعلیمات خاص را مورد توجه قرار دهیم , نه فقط هم کتاب بنویسیم , بلکه باید کار هنری و تبلیغی را با شیوه های جدید و با استفاده از تکنیک های موجود شروع کنیم و نه فقط جمهوری اسلامی , بلکه در همه انحا جهان اسلام , آن را انجام دهیم.
هدف از بعثت پیامبران ایجاد اخلاق حسنه و نیکو بود، حضرت محمد (ص) نیز به عنوان خاتم پیامبران مبعوث شد تا فضایل اخلاقی و خلقیات نیکو را تحقق بخشیده و رذایل اخلاقی را یادآور شود، شک نیست یکی از مهمترین عوامل پیشرفت اسلام، اخلاق نیکو و برخورد متین و ملایم آن حضرت با مردم بود او همیشه جانب عدل و انصاف را رعایت می کرد و در تجارت به دروغ و تدلیس متوسل نمی شد، هیچگاه در معامله سختگیرى نمی کرد، با کسى مجادله و لجاجت نداشت و کار خود را به دیگری واگذار نمی کرد .
پیامبر اسلام(ص) صدق گفتار و اداى امانت را قوام زندگى می دانست و می فرمود: این دو در همه تعالیم پیغمبران تأکید و تأیید شده است. در نظر پیامبر اسلام(ص) همه افراد جامعه، موظف به مقاومت در برابر ستمکاران هستند و نباید نقش تماشاگر داشته باشند.پیامبر اکرم(ص) چنان متواضع بود که تمام خودخواهان، مغروران متکبران را به اعجاب وا می داشت. زندگی آن حضرت، رفتار و خصوصیات اخلاقی وی، محبت، قدرت، خلوص، استقامت و بلندى اندیشه و زیبایى روح را الهام می بخشید.
سادگى رفتار، نرمخویى و فروتنی حضرت محمد(ص) از صلابت شخصیت و جذبه معنویت وی نمی کاست. هر دلى در برابرش به خضوع می نشست و هر غرورى از شکستن در پاى عظمت زیبای او سیراب می شد.
پیامبر اسلام (ص) علاوه بر این که ارزشهاى اخلاقى را بسیار ارج مى نهاد، خود در سیره عملى برجسته فضایل اخلاقى و ارزش هاى والاى انسانى بود، او در همه ابعاد زندگى با چهره اى شاد و کلامى دلاویز با حوادث برخورد مى کرد.
تلاش برای تحقق انسانیت
وجود رسول خدا(ص) براى همه مردم مایه رحمت بود و هیچ کس را به سبب رنگ و جنس از شمول آن مستثنى نمی کرد. همه مردم نزد او روزى خور خداوند بودند.
بخشایش و گذشت
بد رفتارى و بى حرمتى به شخص خود را با نظر اغماض می نگریست، کینه کسى را در دل نگاه نمی داشت و در صدد انتقام برنمی آمد. روح بلند آن حضرت عفو و بخشایش را بر انتقام ترجیح می داد.
حریم قانون
آن حضرت از بد رفتارى و آزارى که به شخص خود می شد عفو و اغماض می نمود ولى در مورد اشخاصى که به حریم قانون تجاوز می کردند گذشت نمی کرد و در اجراى عدالت و مجازات متخلف، هر که بود، مسامحه روا نمی داشت یرا قانون عدل، سایه امنیت اجتماعى و حافظ کیان جامعه است و نمی شود آن را بازیچه دست افراد بی کفایت
قرار داد.
سعه صدر" از ویژگیهای بارز پیامبر اکرم (ص) است
حجت الاسلام دکتر سید حسن اسلامی عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و ادیان مذاهب قم در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: اخلاق حضرت محمد (ص) همان اخلاقیاتی بوده است که پیامبران و انبیاء الهی دیگر نیز داشته اند، اما آنچه که در حضرت محمد (ص) به عنوان خاتم الانبیاء وجود داشت، کاملتر و جامعتر از دیگر انبیاء بوده است.
وی گفت: بزرگترین ویژگی حضرت محمد(ص) سعه صدر است که در آیات قرآن به این خصیصه اشاره شده است. این در حالی است که وقتی پیامبر (ص) بر انگیخته شد از خداوند متعال خواست تا به او سعه صدر دهد که این ویژگی به عنوان ویژگی مثبت و بارز و برجسته در آن حضرت نمایان شده است.
وی با تأکید بر اینکه پیامبر اکرم(ص) بسیار ساده و به دور از تکبر، غرور و فخر می زیست، یاد آور شد: او به گونه ای رفتار می کرد که خود را با کمترین افراد یکسان می دانست و به خاطر پیامبر بودن خود را برتر از دیگران نمی شمارد تا جائیکه می گفت در راه رفتن، ایستادن، زندگی کردن، خوابیدن و خوردن مانند دیگر بندگان خدا هستم.
سید حسن اسلامی افزود: آنچه همیشه در پیامبر زبانزد بوده، لطافت و نرمی طبع او است که زمینه ساز جذب پیروان خاص خود را فراهم آورد، زیرا اگر لطافت و نرم خویی در پیامبر اکرم(ص) نبود یاران از اطراف او پراکنده می شدند، به دلیل القاب و صفات خاص ایشان بود که مسلمانان گروه گروه به وی ملحق شده و به او تمسک میجستند.
محمد مصداق انسان کامل
محمد مظهر انسان کامل است که قطب زمان , خلیفه الله , ولی الله , حجه الله می باشد و مصداق آن حقیقت محمدی یا کلمه و نور محمدی است که اولین حقیقت ظاهر , موجود نخستین مبدأ ظهور عالم (7) و به عبارتی اولین تعیّنی می باشد که ذات احدیت پیش از هر تعیّنی با آن تعیّن یافته است . (8) هیچ موجودی بالاتر از او نیست , بنابراین تمامی موجودات آسمان و زمین در پیشگاه انسان کامل یعنی رسول اکرم (ص) وظیفه دار و خاضع و خاشع اند . (9)
چنان که امام العارفین علی امیرالمؤمنین (ع) می فرمایند : « در خدمت پیغمبر از جائی عبور می کردیم , به هیچ درخت و سنگی نمی رسیدیم مگر این که به آن وجود مبارک سلام می کردند . »
از حیث ارتباطش با عالم , مبدأ خلق عالم است که خالق عالم پیش از هر چیزی او را آفرید و از حیث ارتباطش با انسان , صورت کامل انسان است .
مصدق بودن در حقیقت صفت قرآن است که خداوند پیامبرش را نیز با این صفت معرفی کرده , زیرا خلق رسول اکرم (ص) همان قرآن می باشد . از این رو , پیغمبر , قرآن ناطق است و قرآن , پیغمبر صامت . قرآن و پیامبر هر دو در بارگاه و در حضور خدا بودند که از پیشگاه باری تعالی تنزل یافتند , خداوند یکی را ارسال و دیگری را انزال کرد . « واتبعوا النور الذی انزل معه » (10) هر دو لدی الله و در موطن و مدرسه « انک لتلقی القرآن من لدن حکیم علیم » (11) بودند . قرآن را فرو فرستادیم و پیغمبر را ارسال کردیم .
پیغمبر (ص) هیچ منافقی را نکشت , زیرا نمی خواست این کار سیره و سنت بشود و قدرت های وقت بتوانند , سوء استفاده بکنند و مخالفان خود را به بهانه ی منافق بودن از دم تیغ بگذرانند , بنابراین در اسلام این یک اصلی است که اگر کسی اظهار مسلمانی می کند , مادامی که قولی یا عملی که بر ارتدادش دلالت بکند , از او ظاهر نشد , او را نکشید , ولی اگر علائم نفاق را در او احساس می کنید , از او بر حذر باشید و حداکثر احتیاط را رعایت کنید