همان طور که بکاربردن علائم راهنمایی و رانندگی در عبوراز جاده ها و خیابانها ، سهولت در رانندگی و سالم رسیدن به منزل را امکان پذیر می نماید، بکار بردن نشانه‌ها و علائم نویسندگی در یک نوشته، موجب می شود که نویسنده در بیان مقصود و منظور خود توفیق بیشتری بدست آورد، همچنین خواننده متن با نگریستن به آن نشانه ها می تواند به راحتی مقصود و منظور گوینده را درک نماید و بدینوسیله در مدار ارتباط بین نوینسده و خواننده ( یا شنونده ) هیچ افت معنایی ایجاد نشود و خللی در نوشته پدید نیاید. مهمترین این نشانه ها به قرار ذیل می باشند. :
1- «ویرگول» یا «کاما» (،). نام دیگر این نشانه «بند» می‌باشد. و برای موارد ذیل بکار می رود. الف- برای جدا کردن دو کلمه درون جمله از همدیگر مثل : احمد، علی، حسین، حسن از دانشجویان ممتاز می باشند. ب- برای بکار بردن بدل یا عطف بیان یا کلمه یا عبارتی به عنوان توضیح در جمله مثل : ابوالفضل بیهقی، نویسنده معروف قرن پنجم، مولف کتاب تاریخ بیهقی است. سید اسرف الدین حسینی، با شهامت فوق‌العاده ای، نسیم شمال را منتشر می نمود. ج – برای جدا کردن بخشهای مختلف یک جمله به منظور پرهیز از اشتباه خواندن ، یا بیان مکث وتوقف در خواندن مثل: تهران، خیابان ناصرخسرو، کدپستی 24، شرکت چاپ ایران.
2- نقطه ویرگول (؛). نشان درنگ و مکث طولانی تر می باشد. و در موارد ذیل بکار می رود :
1- جدا کردن دو بخش جمله مرکب مثل : او با سرعت به دانشگاه رفت، اما همچنان حیران و سرگردان افکارش بود. 2- قبل از آوردن جمله های توضیحی مثل : بدون تحمل سختی به آب شبی نخواهد رسید؛ نابرده رنج گنج میسر نمی شود.
3- دو نقطه (: )، 1- به منظور شرح و توضیح مطالب بعداز خودش می آید. مثل : سعدی شیراز دو اثر بزرگ به جای گذاشته است: بوستان و گلستان. 2- گاهی قبل از بیان نقل قول از دیگران نیز از آن استفاده می کنیم مثل : پیامبر اکرم (ص) فرموده اند: ز گهواره تا گور دانش بجوی 3- گاهی هم برای بیان معنی یک لغت یا اصطلاح بکار می رود مثل : نذیر: ترساننده.
4- گیومه یا دو ابرو («») : این نشانه در معانی زیر بکار یم رود : 1- برای بیان نقل قول مستقیم از یک نفر مثل : سعدی گفته است « دشمن دانا به از نادان دوست» . 2- برای برجسته نمودن عبارت یا موضوع یا جمله ای مثل : موضوع مقاله اگر در روزنامه «آزادگی» بود.
5- پرانتز یا دو هلال(). این نشانه را گاهی در دو طرف کلمه یا جمله ای قرار می دهند که در واقع تشخیص داده اند توضیحی اضافی برای آن بیاورند. مثل : ارومیه ( رضائیه) از شهرهای بسیار قدیم ایران می باشد. جمالزاده آثار متعددی به چاپ رسانده است( در این مورد به کتابهای ادبیات معاصر ایران مراجعه کنید) 2- برای بیان اطلاعاتی بیشتر که در اصل لازم نمی باشد مثل : فردوسی (411-330) از شاعران حماسه پرداز می باشد.
6- دو قلاب []: هنگام تصحیح متون وقتی احتمال بدهیم که کلمه ای افتاده و لازم است که ما خودمان کلمه یا عبارتی به آن اضافه کنیم، از این نشانه استفاده می کنیم مثل : یکی [از] بزرگان نقل کرده است که آنان [مغولان] که در شهر ری به ویرانگری پرداختند.
7- خط فاصله (-) : 1- برای
مشخص کردن جمله معترضه بکار می رود مثل : استادم- که یادش به خیر باد- همیشه بر تعقل و تفکر تأکید می کرد. 2- در مکالمات بین افراد به جای اینکه نام شخص را ذکر کنیم از آن استفاده نمائیم مثل :
الو سلام.
بله ، بفرمائید.
3- برای نشان دادن لکنت زبان، در ادای کلمات یا هجی کردن بخشهای یک کلمه از آن استنفاده می شود مثل: پ-پ-پدر 4- هرگاه هنگام چاپ یا نوشتن کلمه ای به آخر سطر برسیم که همه آن کلمه جا نشود و بخواهیم بخشی از آن کلمه را در آخر وسط و بخش دیگر را در اول سطر بعد بنویسیم از آن استفاده می کنیم.