تحقیق مقاله کودکان استثنائی - اختلالات دیکته‌ ای

فصل اول

نام- ریحانه

فامیل- رستمی

متولد- 1378

کلاس- دوم ابتدائی

وضعیت زایمان- طبیعی

توانائی ذهنی- کاملاً عادی

ریحانه رستمی کلاس دوم نمره دیکته او معمولاً بین 14، 15 می‎باشد در حالیکه هوش او خوب است و توانائی کارهای انتزاعی او بالاست ولی از نظر نوشتاری ضعیف است ریحانه به صورت طبیعی به دنیا آمده و هیچگونه ناراحتی دال بر اینکه آسیب مغزی داشته باشد نیست توانایی ذهنی او هم بالاست در حد طبیعی تنها اشکال او نمرات کم دیکته او می‎باشد.

وضعیت فعلی

طی بررسیهای مکرر دیکته او و آزمونهایی که از او گرفتم متوجه شدم که ایشان از نظر شنیداری و دیداری مشکل دارند بعنوان مثال بشقاب را بشگاب می نوشت و منظور را منزور که نشان دهنده اختلال دیداری و شنیداری او بود.

هوش

هوش او طی آزمون ریون که از او گرفتم خوب بود و در حد نمره (125) و طبق درسهایی که او تا به حال نمره آورده بود نشان می داد که در مسئله هوشی مشکلی ندارد چون به غیر از دیکته بقیه نمرات کتابهای درسی او در حد خوبی بود.

شناخت

شناخت او نسبت به محیط و اطرافیانش خوب بود ولی کمی نسبت به بعضی مسائل بی دقتی می کرد و مثلاً تصاویری که به او نشان داده می شد با کمی مکث و جابه جایی بعضی از آنها را می گفت یا نسبت به بعضی حروف بی توجه بود که شاید به خاطر اختلال ضعف دیداری و شنیداری او بود.

عاطفه

ریحانه از نظر عاطفی دختری بود فوق العاده حساس و مسائل عاطفی را خیلی مورد توجه قرار می داد خصوصاً به تشویق هایی که می شد برایش خیلی مهم بود چون مرتب نمره های خوب و کلمات زیبایی را که آموزگاران برایش نوشته بودند نشان می داد و انتظار داشت که او را تحسین کنم و از تحسین آفرین گفتن من واقعاً لذت می‎برد.

احساس

ریحانه رویهمرفته احساس خوبی داشت و بیشتر از نکات مثبت اطرافیانش یاد می کرد و اهمیتی که برایش قائل هستند و این احساس مثبت او، او را به همه چیز خوشبین کرده بود.

خلق

ریحانه اخلاق خوبی داشت و مرتب از کلمات زیبا و لبخندی ملیح که روی لبانش بود می‌شد اخلاقش را تا حدودی تشخیص داد و مادرش هم می گفت همیشه همینطور است مهربان و خنده‌رو در عین حال احساس مسئولیت در مقابل کارهای روزمره و اطرافیانش برای او مهم است.

توجه

توجه او به امور خیلی خوب بود تا جایی که با دقت کردن همه چیزها را خیلی خوب توضیح می داد ولی گاهی هم کمی از مسئله پرت می شد که شاید به خاطر ضعفهای یاد شده بود.

تمرکز:

در مورد تمرکز کمی مشکل داشت یعنی باید حتماً به او گوشزد می شد که روی مسئله ای که باید پاسخگو باشد کمی تمرکز کند و حواسش را جمع کند بعد از یکی دوبار تذکر تقریباً درست جواب می داد.

ادراک:

ادراک او کمی در مقابل مسائل که برایش مطرح می کردم ضعیف بود خصوصاً در خواندن و نوشتن و خصوصاً در نوشتن مطلب ارائه شده با مشکل روبرو بود ولی در کل خوب بود یعنی با کمی تمرین و دقت درست می نوشت.

رفتار:

رفتار خوبی داشت بطوریکه تمام اولیا مدرسه از او راضی بودند و در خانه هم مشکلی نداشت دختر منظم و منضبطی بود.

دقت شنیداری:

دقت شنیداری او با مشکل مواجه بود و کمی جابه جا کلمات را به کار می‎برد معلوم بود اصلاً دقت خاصی روی به کار بردن کلمات و نحوه شنیدن آنها ندارد.

دقت دیداری:

کمی با اشکال روبرو بود به خاطر اینکه کارتهای تصاویر را با دیدن مرتبه اول به خوبی جواب نمی داد.

تمییز دیداری و شنیداری:

تمییز دیداری شنیداری او با مشکل مواجه بود چون با ریزه کاریهایی که در تصاویر به او نشان داده می شد اصلاً توجه نداشت و جملاتی را هم که به کار می بردم و از او می خواستم بگوید با مکث و جا انداختن ادا می کرد.

تبانی حافظه دیداری و شنیداری:

رویهم رفته خیلی خوب نبود و این مسئله را می شد از نحوه دیکته نوشتنش متوجه شد.

شناخت اشیای محیطی

شناخت حیوانات خوب، رنگها خوب، کمی در اشکال شکل مشکل داشت که آنهم به خاطر حساسیت دیداریش بود.

آستانه عمل

کمی با مکث ولی خوب بود و نسبتاً در عمل مشکل نداشت.

هشیاری

درصد هشیاری او خوب بود و زود متوجه می شد.

انگیزه

انگیزه خوب و بسیار بالایی داشت و خود را به خاطر اینکه به همردیفهای کلاسی برساند آماده کرده بود و با انگیزه عالی همه تمرینها را به خوبی انجام می داد بدون احساس خستگی

کنجکاوی محیطی

کنجکاوی محیطی او خوب بود و دنبال این بود که مطالب جدید یاد بگیرد و مرتب سؤال می کرد خصوصاً راجع به محیط طبیعت و اینکه هر چیزی از چی بوده و چطور درست شده.

آری اینها نشانه های بالینی او بود که تقریباً همه مثبت بود و در حد نرمال اما در دیکته نویسی ضعیف بود و باید به دنبال علت می گشتم و پس از آزمونهای متعدد متوجه شدم که حساسیت دیداری و شنیداری او ضعیف است.

فصل دوم

آموزش و ترمیم و اصلاح ناتوانی- براساس نوع مشکل

ناتوانی شنیداری

پس از اینکه چند بار پیاپی از او طی مراحلی مختلف دیکته گرفتم متوجه شدم که حساسیت شنیداری او ضعیف است و غلط دیکته ها مربوط به حساسیت شنیداری اوست یعنی او با شنیدن صداهای معمولی خیلی حساس نیست مثلاً به مسواک می‌گوید مسباک یا زنبور را می‌گوید زمبور یا صبح را می‌گوید صب و به همین ترتیب به خاطر مشکل شنیداری در تلفظ مشکل پیدا کرده بود.

طبق کتابی که داشتم و تا حدودی تجربیات درسهایی که خوانده بودم هماهنگ با خانواده و اولیاء مدرسه کارم را شروع کردم و برای اصلاح و ترمیم حساسیت شنیداری یک سری فعالیتها را شروع کردم که در ذیل خواهد آمد.

راههای اصلاح حساسیت شنیداری

توسط چند وسیله صدادار که ساخت آن خیلی مشکل نبود کارم را شروع کردم و از او خواستم که انجام دهد او هم بدون هیچ مقاومتی با علاقه شروع کرد به تمرینهایی که به او می دادم.

تمرین

چند قرقره بزرگ و کوچک چوبی را که روی سوراخ یکطرف آنها توسط تکه های بادکنک پوشیده شده بود به او دادم و از او خواستم که در آن فوت کند با فوت کردن در آن به سوراخ دیگر قرقره صدا ایجاد می‎شود.

از او خواستم چند وسیله صداساز درست کند و صدای آنها را با هم مقایسه کند.

یک قاشق چوبی صاف را که به هر یک از قسمتهای بالا و پائین آن دو میخ کوبیده و دو سیم نایلونی به این طرف و آن طرف آن وصل شده بود و شبیه دوتار بود از او خواستم که با مرتعش کردن سیمها صدا ایجاد کند.

ضبط کردن صداهای مختلف حیوانات در یک نوار کاست و از او خواستم که صدای حیوانات را تشخیص دهد یا اینکه صداهای مثل گریه، خنده، چکه کردن آب، سرفه، باران، ضربه انگشت به در، ضربه انگشت به شیشه، برخورد توپ با زمین و … از طریق کاست برای او پخش کردم و از او خواستم که صدای هر کدام را بگوید.

یا اینکه چند قوطی خالی پلاستیکی به یک اندازه و یک رنگ را انتخاب کردم و درون هر کدام از آنها چیزهایی ریختم از قبیل برنج، لوبیا، سنگ ریزه، آجیل و امثال آن و از او خواستم پس از تکان دادن قوطی ها نوع صدای قوطی ماده داخل آن را تشخیص داده نام ببرد.

صدای نتهای موسیقی (دو- ری- می- فا- سل- لا- سی) را بنوازید بعد یکی از آن نتها را نواخته از وی می خواهیم نت نواخته شده را تشخیص دهد و از خانواده می خواهیم که از بلند کردن صدای رادیو و تلویزیون خودداری کنند البته این تمرین را من به دلیل دسترسی نداشتن به آن نتوانستم انجام بدهم.