نگاهی به تاریخچه طرح های موشکی آمریکا
نایک زئوس: Nike –Zeus
طرح های دفاعه ضد موشکی آمریکابرای بازار دهه 1950 و در دوران ریاستجمهوری آیزنها و رئیس جمهور پیشین این کشور آغاز شد. در آن زمان طرح دفاع ضدموشکی آمریکا به «نایک زئوس» شهرت داشت.
جنگ ستارگان Star war
پس از آن رونالد ریگان رئیس جمهور اسبق آمریکا در سال 1983 طرح جدیدی را تحت عنوان جنگ ستارگان یا ابتکار دفاع استراتژیک در زمینه بوجود آوردن یک سامانه دفاع ضدموشکی مطرح کرد.
ریگان در ژانویه 1984 دستور داد تا مرحله تحقیقاتی و عملیاتی دفاع موشک های بالستیک مستقر در فضا اجرا شود. بر اساس این طرح لازم بود ماهواره های متعددی از فضای خارج جو، زمین را در برابر حملات موشکی مورد حمایت قرار دهند البته این طرح به مرحله اجرا در نیامد ولی تلقی عمومی چنین بود که این پروژه به عنوان یک حربه تبلیغاتی جدید برای کسب امتیازاتی از شوروی در مذاکرات خلع سلاح ژنو مطرح شده بود و کارشناسان هم بر این باور بودند که گرچه طرح ریگان هرگز عملی نشد ولی درتضعیف روحیه و فرسایش توان مادی اتحاد جماهیر شوروی سابق که ابزار و امکانات علمی و مالی لازم برای چنین رقابتی را نداشت بسیار مؤثر بود.
سیستم دفاع در برابر حملات محدود
جورج بوش پدر به عنوان جانشینی برای ریگان طرح واقع بینانه تری را در این خصوص دنبال کرد وی طرح خود را سیستم دفاع در برابر حملات محدود نامید ولی این طرح هم به اجرا در نیامد . جورج بوش به دنبال اجرای طرح دفاع ضد موشکی در دریا و زمین بود.
دفاع ملی موشکی National missiledeferce
کلینتون هم به دنبال رؤسای جمهور پیشین آمریکا طرح خود را دفاع ملی موشکی نامید . بر اساس این طرح زنجیره ای از صدها موشک رهگیر در زمین مستقر می شوند و به کمک شبکه هشدار دهنده ای متشکل از رادارها و ماهواره ها مانع نفوذ موشکهای بالستیک دشمن می شوند.
این طرح کلینتون به رغم اینکه از سوی برخی کارشناسان نظامی آمریکا عملی و واقعگیرانه توصیف شده بود در آزمایش های اولیه با شکست مواجه شد و کلینتون در سال 2000 میلادی این طرح را به حال تعلیق در آورد و ادامه آن را به جانشین خود واگذاشت.
در این طرح از تمامی امکانات فنی مستقر در زمین ، دریا و فضا برای رهگیری موشکهای بالستیک طرف مقابل قبل از رسیدن به فضای آمریکا رهگیری و نابود شود.
این طرح پس ازعبور از مراحل متعدد و تغییر نامهای گوناگون طی نیم قرن گذشته، در زمان کلینتون 3 بار مورد آزمایش قرار گرفت که در 2 آزمایش با شکست مواجه شد.
اولین آزمایش اواخر سال 1999، دومین آزمایش اواسط ژانویه 2000 و سومین آزمایش نیز در هفتم ژوئیه 2000 انجام شد که پس از آن این طرح تا زمان جوج بوش پسر به تعلیق درآمد.
به گفته مقامات پنتاگون در این طرح مشخصاً پیش بینی شده بود که یکصد موشک رهگیر در آلاسکا مستقر شوند تا با ورود موشکهای بالستیک دشمن به فضای آمریکاع رهگیری و در خارج از جو زمین نابود شوند.
بر اساس این طرح ، علاوه بر استفاده از ماهواره ها ، موشکهای رهگیر مستقر در آلاسکا ، گرینلند و انگلستان از رادارهای موسوم به رادارهای باند ایکس و یکصد رادار رهگیر مستقر در داکوتای شمالی نیز استفاده می شد.
برای این طرح 60 میلیارد دلار هزینه پیش بینی شده بود. در این طرح موشکهای شلیک شده از سوی یکی از کشورهای جهان ابتدا توسط یکی از مجموعه ماهواره های اطراف زمین شناسایی و به مرکز اطلاعات هشدار داده می شود پس از ان میسر موشک بلافاصله توسط شبکه ای از رادارهای هشدار دهنده تعیین می گردد . تمامی اطلاعات دریافتی از ماهواره ها و شبکه های راداری در خصوص این موشک ومسیر حرکت آن به رایانه ای در کلورادو مخابره می گردد.
بر اساس طرح های تئوریک این رایانه که وظیفه مقابله با این موشک را دارد، اطلاعات دریافتی را به شبکه ای از رادارهای باند ایکس مخابره می کند. این رادار وظیفه دارد تا زمان حقیقی و مسیر واقعی موشک را به رایانه دومی که وظیفه شلیک موشک ضد موشک را بر عهده دارد منتقل می کند.
این رایانه به موشک ماورای جو extra-atmospheric مجهز است که می تواند پس از پرتاب به سرعتی معادل 24 هزار کیلومتر در ساعت برسد . این موشک علاوه بر بهره مندی از اطلاعاتی که از رایانه ها و رادارها دریافت می کندخودنیز به یک رهگیر، تجهیزات مادون قرمز و یک تلسکوپ مجهز است و به این ترتیب بر اساس داده های تئوریک باید بتواند موشک دشمن را ردیابی و هدف قرار دهد.
در مورد طرح سپر دفاع موشکی:
شاید بتوان تصمیم سران سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (NATO) در دهم ژانویه 1994 میلادی برای ایجاد یک پیمان نظامی فرعی با نام طرح مشارکت برای صلح ناتو را اولین تهاجم عملی و واقعی برای تصرف سرزمین های به جا مانده از پیمان ورشو و به عبارتی چرخش بسوی اروپای شرقی بدانیم.
مقام های مسکو تحت تاثیر امواج ناشی از فروپاشی اتحاد شوروی در اقدامی عجولانه در ابتدا ب عضویت این طرح درآمدند ولی با گذشت زمان خود را پیشروی نیروهای ناتو بسوی مریزهای روسیه مواجه دیدند.
با عضویت رسمی جمهوری چک، مجارستان و لهستان درپیمان ناتو در سال 1999، ناتو گامی دیگری را برای جذب اعضای پیشین پیمان ورشو و تسلط بر افق های به جا مانده از حریف پیشین برداشت.
این اقدام ناتو در آن زمان با مخالفت شدید روسیه مواجه شد: زیرا نه تنها سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (NATO) با این اقدام بر سه کشور پیشین بلوک شرق تسلط یافت ، بلکه نیروهای این سازمان تقریباً در 500 کیلومتری مرزهای روسیه قرار گرفتند.
سران 19 کشور عضو NATO در اجلاس پراگ در 21 نوامبر 2002 بطور رسمی از هفت کشور دیگر بلوک شرق پیشین برای عضویت در ناتو دعوت کردند . بلغارستان ، رومانی ، اسلوواکی ، اسلوونی ، استونی، لتونی و لیتوانی کشورهایی بودند که از آنان برای عضویت در ناتو دعوت شد.
این کشورها در مراسمی در ابتدای سال 2004 میلادی بطور کامل به عضویت کامل ناتو پذیرفته شدند.