مقدمه
امروزه زندگی انسان که در گذشته همراه با فعالیت بدنی بوده است، به سبب استفاده از خود رو و دیگر وسایل نقلیه‌ی سریع السیر تغییر کرده و بخش عمده‌ای از حرکات روزانه‌ی او از بین رفته و تا حدود زیادی شهرنشینی و رفاه طلبی جانشین آن شده است. در این زمان، انسان زیر فشارهای گوناگون جسمی، روانی، اجتماعی، اخلاقی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، عصبی و غیره قرار گرفته است و برای فرار از این اضطرابها، آشفتگی‌ها و افسردگی‌ها چاره‌ای ندارد جز اینکه به معنویت و طبیعت پناه برد و برای سلامت کامل و شادابی تن و روان خود، به پیاده روی، کوهپیمایی و کوه نوردی بپردازد.
اسلام ورزش را در ردیف غذا خوردن به حساب آورده، خوردن را برای زنده ماندن و فرهنگ بدنی را نیز برای زندگی ضروری دانسته است. «یاکلون الطعام و یمشونفی السواق» .
از جمله فضایل حضرت مجتبی (ع) آن است که : 25 بار پیاده به زیارت کعبه (خانه خدا) رفت. با آنکه مرکبهای خوب با او برده می‌شد، ولی به علت «افضل الاعمال احمزها، بهترین اعمال سخت‌ترین انهاست (البته اگر برای خدا انجام گیرد» مسافت چهار صد و پنجاه کیلومتر را زیر اشعه سوزان آفتاب و روی سنگریزه‌های داغ، پیاده می‌پیمود تا رضایت خدا را بیشتر فراهم آورد، و این کار، حاکی از ایمان قوی و خلوص کامل حضرت بو ده است. این کار تا جایی فضیلت داشت که معاویه حسرت خورده، می‌گفت، «بر چیزی غمگین نیستم، مگر به آنکه نتوانستم پیاده به حج بروم، ولی حسن بن علی (ع) بیست و پنج بار پیاده به مکه رفت.»
ورزش بخصوص در بهبود تنفس و گردش خون، هضم و جذب غذا و دفع مواد زاید مخصوصاً دفع اسید کربنیک بی رقیب بوده و هم گاهی با این تمرینات، عضلات خارجی پیشرفت کرده، زیبا می‌شوند.
ارزش های روانی – اجتماعی ورزش
تمرین های ورزشی ذهن را آرامش می‌دهد، و قدرت روانی فرد را بهبود می‌بخشد. ورزش در حفظ و ابقای سلامت روان کمک می‌کند. یک بازی جالب ذهن فرد را از مسائل دیگر منصرف و بخود مشغول می‌دارد و توجه فرد را به سرگرمیهای جالب محیط خارج معطوف می‌دارد. ورزش به فرد امکان ابراز وجود می‌دهد. وسیله‌ای جهت ارضای فشارهای درونی و آرزوها و امیال فرد، جهت کسب تجارت جدید و پی بردن به اهمیت و شناخت آن تجارت و سهیم شدن در آن است. ورزش وسیله‌ایست جهت گسترش و رشد اعتماد بنفس و نیل به شعف و رضایت مندی ناشی از یک عمل کاملا موفقیت آمیز.
از نقطه نظر اجتماعی، بشر طبیعتاً اجتماعی است و قویا تحت تأثیر غریزه اجتماعی خود زندگی می‌کند. انسان مایل است با دیگران باشد و با آنان بیامیزد.
این غریزه و یا تمایل شدید را می‌توان از طریق روش برآورده ساخت. در ورزش، در زمینه نیل به ارزشهای اجتماعی دیگری نیز چون کار گروهی، وفاداری روحیه ورزشکاری می‌توان توفیق یافت. محیط صمیمانه و مطلوب ورزشی اغلب فرصتی مناسب برای ایجاد روابط انسانی و شکل گیری دوستیهاست. ورزش دارای ارزشهای اصلاحی نیز می‌باشد، محیط مناسب ورزشی اغلب ارتباطات اجتماعی را برای دختران و زنان ترسو، کمرو و منزوی آسانتر وسهلتر می‌سازد. در اینگونه محیطها، آنان نسبت به خود اطمینان می‌یابند و در زندگی روزانه خویش با افراد مختلف بهتر سازگاری می‌یابند.
اضطراب تا چه اندازه عمومیت دارد ؟
اضطراب پاسخی طبیعی به استرس می‌باشد و تا زمانی که پی در پی و شدید اتفاق نیافتد. جایی برای نگرانی وجود ندارد در اغلب موارد اضطراب فقط واکنش قابل انتظاری نسبت به یأس‌ها و ارتباطات بین فردی و مشکلات روزانه زندگی می‌باشد. بهرحال برای اغلب مردم نگرانی‌های دائمی درباره‌ی مشکلات واقعی و یا خیالی می‌تواند آنقدر قوی و تکرار گردد که اضطراب آنها را تبدیل به یک تشویق کلنیکی نماید.
شاید بهترین تعریف از اضطراب این است «اضطراب احساسی درونی از برانگیختگی فیزیولوژیکی تشدید شده و تشویق می‌باشد». معنی آن این است که فرد خود را نگران یافته و احساس ناراحتی جسمانی عمومی می‌نماید. مشکلات اضطراب به جامعه‌ی روانشناسی محدود نمی‌شود. اضطراب غیر کلینیکی یا عمومی را اغلب افراد در زندگی روزانه شان تجربه می‌نمایند. انواع عصبانیت‌هایی که قبل از مصاحبه‌های شغلی، امتحانهای مهم و ... تجربه می‌نماییم. از نمونه‌های این نوع اضطراب است.
اضطراب چگونه درمان می‌شود ؟
درمان حالات اضطراب شامل روان درمانی، شناخت درمانی و دارو درمانی می‌باشد. روان درمانی در زمانی که اضطراب بعنوان یک مشکل شناخته می‌شود مؤثرترین راه درمان شناخته شده است. در سال 1998، تحقیقی در امریکا و کانادا انجام گرفت، هدف این تحقیق تعیین ارتباط بین عادت و حالت جسمانی افراد و بهداشت کلی روانی آنها بود. در این پروژه 25 هزار نفر شرکت کردند. در این تحقیق مشخص شد. علائم اضطراب و استرس در افرادی که فعالیت جسمانی کمتری انجام می‌دهند، تأثیر بیشتری دارد.
گروه‌های شرکت کننده در این تحقیق عبارت بودند از:
1- گروه تمرینات ورزشی 2- تمرینات آرام سازی خود زاد (فرایندی که شامل آموزش ریلکس سازی (آرام سازی) عضلات می‌باشد)، 3- با استراحت مطلق در تحقیق شرکت نمودند. بعنوان نمونه در اولین مطالعه هر دو گروه تمرین و گروه آرام سازی به میزان زیادی اضطراب آنها کاهش یافت. بهر حال در این مطالعه، گروه استراحت مطلق هیچ گونه بهبودی را نشان ندادند. بعضی از تحقیقات دیگر نشان دادند که کاهش اضطراب در نتیجه تمرین‌های ورزشی بسیار طولانی مدت تر از انواع دیگر درمانهای سنتی باقی می‌ماند. و موفقیت دیگر تمرین نسبت به انواع درمانهای دیگر ارزانتر بودن آن است. همچنین فواید بهداشتی دیگری نیز به همراه دارد.
ورزش چگونه با اضطراب می‌جنگد ؟
هر چند توضیحاتی فراوان برای نقش ورزش درمبارزه با اضطراب بیان گردیده است؟ اما توضیح ذیل منطقی تر و قابل قبول تر به نظر می‌رسد.
با کاهش تنش جسمانی در افراد شرکت کننده موجب کاهش اضطراب می‌گردد. کاهش تنش عضلانی با ثبت تغییر امواج مغزی، رفلکسها و تنش عضلانی اندازه گیری می‌شود. این تغییرات جسمانی با گرم شدن بدن بصورت منفعل نیز بدست می‌آید. بخاطر اینکه ورزش موجب گرم شدن بدن گردیده و گرم شدن بدن نیز منجر به تأثیر آرام سازی قابل اندازه گیری می‌شود، بسیاری از کار شناسان معتقدند این همان علت کاهش اضطراب در افراد شرکت کننده در برنامه‌های ورزشی است.
چه ورزشهایی برای کاهش اضطراب مناسبترند؟
اگر ورزش را وسیله‌ی مبارزه با استرس زاها و اضطراب روزانه انتخاب کنید مهم است بدانید که آیا تعدادی از تمرینات نسبت به بقیه مؤثرترند یا نه. تاکنون محققان انواع وسیعی از تمرینات را برای یافتن پاسخ این سوال مهم بکار برده‌اند. نتیجه قابل ملاحظه این است که انواع تمرینات مختلف مؤثر دیده شده‌اند.