مقدمه :
امروزه باتوجه به پیشرفت های بسیاری که در زمینه ی علوم و فنون صورت گرفته دیگر نمی توان با استفاده از روش های قدیمی و دستی و بر روی کاغذ اقدام به طراحی نمود، زیرا طرح ها آنچنان پیچیده شده اند که اجرای آنها روی کاغذ بسیار وقت گیر و در بعضی موارد غیرممکن می باشد، درضمن پس از طراحی، اجرای آنها نیز با مشکل مواجه خواهد شد.
باتوجه به مطالب بیان شده نیاز به نرم افزاری که بتوان از آن در زمینه ی طراحی استفاده نمود احساس می شود. نرم افزارهای طراحی رایانه ای به طورکلی C AD نامیده می شوند، این کلمه مخفف کلمات انگلیسی Computer Aided Design به معنی طراحی به کمک رایانه می باشد، که توسط شرکت A uto Desk ساخته شده است.
آشنایی با محیط Auto CAD :
محیط نرم افزار اتوکد را باتوجه به دستورات مورد نیاز و سلایق شخصی می توان تنظیم نمود که از مهمترین نوارهای مورد استفاده در محیط اتوکد می توان به نوار ابزار
Layers , Modify , Drow و پنجره ی فرمان اشاره کرد.
ضمن اینکه می توان علاوه برسلایق شخصی ازطریق منوی T ools زیر منوی Options گزینه ی Dis play یک تعداد تغییرات همچون تغییر رنگ Back Ground را ایجاد نمود که برای این کار دکمه ی Colors را در این صفحه فشرده و درصفحه ی C olor Option رنگ دلخواه را برای آن در نظرمی گیریم، همچنین می توانیم رنگ دیگر قسمت های صفحه نمایش را با این پنجره تغییر دهیم.
پنجره فرمان درحین نقشه کشی راهنمایی های مفیدی پیرامون انجام هرفرمان ارائه می دهد و درپایین صفحه نرم افزار اتوکد قراردارد. نوارهای ابزاری که درحین انجام کاربه آنها نیاز پیدا می کنیم را می توان از طریق راست کلیک کردن بر روی یکی از دکمه های نوار ابزار و ظاهر شدن منوی Tool bars و انتخاب آنها از طریق این منو ظاهر سازیم.
تمام تنظیمات یاد شده امکان دارد توسط کاربر دیگری تغییر نمایدکه برای ممانعت از این کارمی توانیم Profile جدیدی برای خود تعریف نماییم. برای انجام این امرمی توانیم از طریق منوی Tools زیرمنوی Options گزینه ی Profiles اقدام نماییم.
آماده سازی محیط اتوکد :
برای آماده سازی محیط اتوکد به محل ذخیره ی آن بر روی هارد دیسک رفته آن را فعال می کنیم، در پنجره ی C reate new drawing از میان دوگزینه ی Imperial , metric، گزینه ی Imperial را انتخاب می کنیم ، اگر صفحه فوق درابتدای بازشدن اتوکد ظاهر نشد دستورات زیر را انجام می دهیم: دستور To ols زیر منوی Options گزینه ی System وگزینه Show start up. . . را انتخاب می کنیم. جهت تنظیمات صفحه نمایش دستور زیر را اجرا می نمائیم :
دستور Format گزینه ی Units در این قسمت تنظیمات لازم را انجام می دهیم سپس بر روی دکمه ی Ok کلیک می کنیم.
حال نوبت به تنظیم ابعاد نقشه می رسد، برای این کار از منوی F ormat گزینه ی Drawing Limit را انتخاب می کنیم ، دکمه ی E nter را فشار می دهیم، ابعاد نقشه را واردکرده و سپس بار دیگر Enter را می فشاریم.
برای تسهیال در امر نقشه کشی از دو فرمان S nap , Gravid نیز استفاده می کنیم، که برای تنظیم آنها با راست کلیک کردن بر روی یکی از دکمه ها و انتخاب S etting می توان آن را انجام داد.
شایان ذکراست که در منوی D rawing Units واحدهای اندازه گیری طول و زاویه ی متعددی وجود دارد که بنا برنوع کارکه به طورمثال نقشه کشی ساختمان می باشد ویا
طراحی قطعات و. . . می توان آنها را مناسب با کارتغییر داد.علاوه برگزینه ی I mperial میتوان برای آماده سازی محیط اتوکد ازگزینه ی M etric نیز استفاده کرد که در نقشه کشی ایران رایج ترمی باشد.
دستورات ابتدائی اتوکد :
رایج ترین دستور اتوکد دستور L ine می باشد که جهت اجرای آن می توان L را تایپ نموده و سپس Enter را فشار دهیم و با انتخاب دو نقطه ابتدائی و انتهائی هرخط می توانیم آن را رسم نماییم.
وارد کردن نقطه ی اول و دوم دستور L ine به وسیله ی کلیک کردن مأوس ویا استفاده از مختصات نسبی دکارتی ویا قطبی امکان پذیرمی باشد.
دستور دوم ، دستور Erase می باشد. این دستور، دستوری بسیار مفید جهت پاک کردن خطوط اضافی است که جهت اجرای آن می توان E را تایپ نموده و سپس Enter را فشرد.
زمانی که این دستور را اجرامی کنیم، با کلیک کردن بر روی خط و انتخاب آن وسپس فشردن Enter می توانیم خطوط مذکور را حفظ نماییم.
دستور سوم، دستور Offset می باشد، این فرمان جهت کپی کردن خطوط واشکال به فاصله ای معین، که نحوه ی اجرای آن تایپ O و سپس فشردن کلیک Enter بوده که پس از اجرای دستور فاصله ی کپی را وارد کرده ، E nter را فشارمی دهیم و سپس در
طرف مناسب کلیک می کنیم.
دستور چهارم، دستور F illet است، این فرمان جهت قائمه کردن و یا انحنا دادن به گوشه ها بسیار مفید می باشد که برای اجرای آن ابتدا F را تایپ کرده و کلید Enter را فشار می دهیم. سپس r را تایپ می کنیم و دوباره E nter را فشارمی دهیم، زاویه ی مناسب را واردکرده ، بر روی دو بازوی گوشه ی مورد نظرکلیک کرده تا به حالت دلخواه درآید.
دستور پنجم ، دستور E xtend است. ازاین دستور جهت امتداد دادن خطوط استفاده می شود که جهت اجرای آن E x را تایپ نموده و Enter را می فشاریم، سپس مرزی را که می خواهیم خط مورد نظر به آن برسد انتخاب کرده مجددا E nter را می فشاریم و در انتها خط مورد نظرمان را انتخاب می کنیم.
دستور ششم، دستور Trim است. این دستور برای پاک کردن قسمتی از خطوط به کار می رود که برای اجرای آن Tr را تایپ نموده و Enter را می فشاریم، مرزی را که می خواهیم خط مورد نظرما بعد از آن پاک گردد انتخاب می کنیم، مجددا Enter را می فشاریم و سپس بخشی را که می خواهیم حذف گردد انتخاب می کنیم.
اجرای در و پنجره :
اجرای در تقریبا پیچیده بوده و از دستورات R ectangle , Arc ویک تعداد گیره های کمکی استفاده می کنیم. دردهانه هایی که به منظور قرارگیری در ایجاد کردیم با دستور rec و سپس فشردن Enter مستطیلی به ضخامت تقریبا 4 / 1 دیوار ایجاد می کنیم، با
استفاده از دستور r otate (تایپ r o و سپس فشردن Enter ). این مستطیل را 90 درجه می چرخانیم که نحوه ی کار به این صورت می باشد :
بعد از اجرای دستور r otate ، با استفاده از مأوس مستطیل را انتخاب کرده، E nter را می فشاریم و بعد نقطه ای را که قرار است در پیرامون آن بچرخد انتخاب می کنیم و آن را به زاویه ی دلخواه تغییر مکان می دهیم.
جهت تکمیل رسم در از منوی D row گزینه ی Arc را انتخاب می کنیم، سپس Arc را که زاویه باز و بسته شدن در را نشان دهد در این دهانه رسم کرده، تا رسم یک در لولایی به پایان رسد.
باید خاطرنشان ساخت که ایجاد درب کشوئی ساده تر از درب لولائی بوده و تنها کافی است از دستورات ابتدائی اتوکد برای ایجاد آن استفاده نماییم.
برای رسم پنجره کافی است دو خط عمودی درضخامت محل مورد نظرمان جهت قرار گیری پنجره در دیوار رسم کنیم، وسط این دو خط را به یکدیگر متصل کرده دو خط به فاصله ی 10 / 1 ضخامت دیوار در طرفین این خط آفست می کنیم و سپس خط وسط را پاک می کنیم.
ترسیم پله و پادری به همراه بالکن :
جهت اجرای پله از دستور Line استفاده می نماییم، بدیهی است که پله در قسمت هایی از ساختمان که دارای اختلاف ارتفاعی تقریبا بیش از 20 سانتیمتر داشته باشد باید اجرا گردد
و محل آن عموما درقسمت هایی است که ورودی و خروجی های ما قرارگرفته اند.
باتوجه به این توضیحات طول هرپله را جهت ایستایی شخص در حدود 25 سانتیمتر در هر طرف ورودی در نظر می گیریم.
شایان ذکراست که با استفاده از دستور L ine و دکمه ی Polor پله را رسم می نمایم.
اجرا و رسم پادری تاحدزیادی مشابه باترسیم دربوده که آن راجهت خالی نبودن فاصله ی بین کف تا پله قرار می دهند.
جهت اجرا و رسم بالکن از دستور جدید c ircle استفاده می نماییم، جهت این کار از طریق منوی Draw زیرمنوی circle ، یکی از گزینه های رسم دایره را انتخاب می کنیم، به طور مثال (مرکز، شعاع) حال بر روی قسمتی از صفحه که خالی می باشدکلیک می کنیم تا مرکز دایره را مشخص کنیم، سپس شعاع آن را تایپ کرده و E nter را می فشاریم.
با استفاده از دستور m ove دایره را به قسمت مورد نظر بالکن انتقال داده، سپس با استفاده از دستور Trim ، نیم دایره اضافی را پاک کرده و نیم دایره باقی مانده را با استفاده از دستور آفست دو خطه می کنیم تا رسم بالکان پایان پذیرد.
رسم مبلمان :
مبلمان نقشه را از آشپزخانه آغاز می کنیم، در ترسیم مبلمان تمام دستورات و دستورالعمل های ترسیم دخیل می باشد.
برای ترسیم یخچال از دستور r ectangle (تایپ rec و سپس فشردن Enter ) استفاده کرده، مربعی می کشیم و آن را با استفاده از دستور m ove در محل مناسب آن قرار می دهیم.
برای ترسیم اجاق گاز با استفاده از دستور rectangle مستطیلی رسم کرده، در داخل آن در فضاهای مناسب پنج دایره به شعاع های متفاوت به منزله ی شعله های اجاق رسم می کنیم.
برای ترسیم ظرفشویی با استفاده از دستور L ine مستطیلی رسم می نماییم، با به کار بردن دستورات Extend , Trim , Line دو مستطیل عرضی و طولی درداخل آن رسم کرده و تمام گوشه ها را با دستور F illet انحنا می دهیم.
برای رسم کابینت هم کافی است با دستور L ine یک مستطیل چسبیده به دیوار رسم کنیم.
برای رسم قسمت دوش حمام می توان با استفاده از دستور L ine یک شکل هندسی پنج ضلعی درگوشه حمام ترسیم نموده و برای دستشویی حمام، مستطیلی دریکی از گوشه های حمام رسم می کنیم و یک بیضی با استفاده از دستور E llipse که در نوار ابزار Draw می باشد در وسط آن رسم می نماییم.
برای ترسیم توالت با استفاده از دستور rectangle مستطیلی را رسم نموده و سپس با استفاده از دستور E llipse بیضی را به طول مستطیل می چسبانیم.
جهت ترسیم اثاثیه ی اتاق خواب و حال پذیرایی از دستوراتی که جهت رسم مبلمان ذکر گردید استفاده نموده و این مرحله را خاتمه می دهیم.
ترسیم سقف :
جهت ترسیم سقف آن هم به صورت شیروانی به صورت زیر عمل می کنیم:
خطوط بیرونی دیوارهای خارجی ساختمان را به اندازه ی مساوی به طور مثال (1متر) به بیرون آفست می نماییم، این چهارخط را با دستور F illet با زاویه ی 90 درجه می بندیم، سپس این چهارخط را انتخاب کرده و دکمه ی P roperties را می زنیم و در قسمت Properties نوع خط را به DASHD تغییر می دهیم، این کار را با هدف خط چین شدن این خطوط انجام می دهیم. اما مشاهده می شودکه این خطوط هنوز به خط چین تغییر شکل نداده اند. برای این کار Ltscale را تایپ کرده و Enter را فشارمی دهیم، سپس مقیاس مناسب را تایپ کرده و دوباره E nter را می زنیم، جهت ادامه ی کار بر روی دکمه ی Polor راست کلیک می کنیم و Setting را انتخاب کرده و زاویه ی آن را به 45 درجه تغییر می دهیم، با دستور L ine ازیکی از گوشه های سقف به کمک دستور Polor که اکنون 45 درجه است، خطوطی را رسم نموده، سپس تقاطع این دو خط را با دستور Line به یکدیگر وصل می کنیم و خطوط اضافه را با دستور F illet و یا Trim حذف می نماییم.
لایه ها :
زمانی که ترسیم با اتوکد را آغاز می نماییم بعد از مدتی که رسم دیوارها ، پنجره ها و. . . انجام گردید، در پلان مواجه با شلوغی و بی مدیریتی محسوسی می گردیم و این مسأله زمانی ما را بیشتر می آزارد که بخواهیم طبقه های دوم ، سوم و. . . را نیز ترسیم نماییم، نرم افزار قدرتمند اتوکد برای رفع این مشکل راه حل لایه ها را اندیشیده است که نحوه ی کار بدین صورت می باشد که برای هریک از قسمت های ساختمان درهر طبقه لایه ای را به صورت جداگانه با رنگ و مشخصات متفاوت دیگر تعریف می کنیم.